Αν μη τι άλλο, όποιος παρακολουθεί από κοντά τις εξελίξεις στην Ιταλία μπορεί να διαπιστώσει ότι παρατεταμένα εδώ και χρόνια το πολιτικό σύστημα της χώρας βρίσκεται υπό διαμόρφωση.

Την ήττα Μπερλουσκόνι, πέρσι την άνοιξη, συνόδευσε η επικράτηση της κεντροαριστερής συμμαχίας υπό τον πρώην πρόεδρο της Ευρ. Επιτροπής Πρόντι. Η εν λόγω κυβερνητική συμμαχία 9 κομμάτων, πέραν της ιταλικής σοσιαλδημοκρατίας χαρακτηρίζεται από τη στήριξη και τη συμμετοχή σε αυτήν της Κομμουνιστικής Επανίδρυσης όσο κι από τη στήριξη χωρίς συμμετοχή στο κυβερνητικό σχήμα των Ιταλών Κομμουνιστών. Είναι ενδεικτικό ότι η σοσιαλδημοκρατία αντιμετωπίζεται από τα 2 κομμουνιστικά κόμματα ως «λιγότερο κακό απέναντι στη δεξιά», εντείνοντας τις αυταπάτες για το ρόλο της, δημιουργώντας ακόμα περισσότερες συγχύσεις στο λαό καθηλώνοντας εν πολλοίς το κίνημα στην Ιταλία, όπως έγινε κι επί Ζοσπέν στη Γαλλία. Περιττό βέβαια να θυμίσει κανείς τον πρωταγωνιστικό ρόλο της Επανίδρυσης τόσο στο Κόμμα της Ευρωπαϊκής Αριστεράς όπως και στο Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Φόρουμ.

Η όποια αναδιάταξη των πολιτικών δυνάμεων επιχειρείται για λογαριασμό της άρχουσας τάξης της χώρας, με προφανή στόχο της να παίξει πιο αποτελεσματικά ρόλο στην επιτάχυνση των καπιταλιστικών αναδιαρθρώσεων του μεγάλου κεφαλαίου. Δε θα μπορούσε να 'ναι και διαφορετικά, αφού υπάρχουν απαιτήσεις η Ιταλία να αναβαθμίσει το ρόλο και την πρωταγωνιστική της εμπλοκή τόσο στην ΕΕ όσο και να ενισχυθεί η επίθεση ενάντια στην εργατική τάξη της χώρας. Πάντως και χωρίς τον Μπερλουσκόνι, η Ιταλία έγραψε στα παλιά της τα παπούτσια το «όχι» των Γάλλων και των Ολλανδών στο «Ευρωσύνταγμα», ενώ πέρα από το Αφγανιστάν τώρα είναι παρούσα με στρατεύματα και στο Λίβανο.

Η ρευστότητα κυριαρχεί ιδιαίτερα στο χώρο της λεγόμενης αριστεράς όπως και του κέντρου. Νέοι σχηματισμοί, κόμματα και συμμαχίες δημιουργούνται, παλαιότεροι διαλύονται ενώ στο εσωτερικό τόσο των μεν όσο και των δε, υπάρχουν ομάδες, τάσεις, φράξιες και οξύτατη διαπάλη. Ο δείκτης εκτίμησης κι εμπιστοσύνης επίσης και για τα άλλα κόμματα είναι εξαιρετικά χαμηλός, ιδιαίτερα αυτός στη νεολαία.

Η δημιουργία στα τέλη του Απρίλη του Δημοκρατικού Κόμματος (ΔΚ) από τη συγχώνευση του Κόμματος της Δημοκρατικής Αριστεράς (αποχωρήσαντες από το άλλοτε ΚΚΙ) και της κεντρώας «Μαργαρίτας» στοχεύει να προκαλέσει ένα κατ' επίφαση κλίμα αλλαγών χωρίς παρέκκλιση βέβαια από την ως τώρα ακολουθούμενη πολιτική. Επιδιώκεται να δομηθεί σε πιο στέρεη βάση ο δικομματισμός στη χώρα και το κεφάλαιο να βρει έναν αξιόπιστο πυλώνα που θα προσδώσει νέα δυναμική στη διαπιστωμένη και στην Ιταλία ικανότητα της σοσιαλδημοκρατίας να προωθεί πιο αποτελεσματικά τις επιταγές των βιομηχάνων.

Το ΔΚ ως στόχο έχει να φρενάρει τη φθορά που χρεώνεται η κυβέρνηση Πρόντι τους τελευταίους μήνες και εκφράστηκε και με τις απώλειες που είχε και στις πρόσφατες δημοτικές εκλογές στη ΒΑ Ιταλία και Σικελία. Το λανσάρισμα ως... μεσσία, στο ρόλο του γραμματέα του ΔΚ, του νυν Δημάρχου Ρώμης Β. Βελτρόνι θα κορυφωθεί τον Οκτώβρη, με την επίσημη ίδρυση του νέου κόμματος. Ο ίδιος από τώρα κιόλας πλασάρεται από τα ΜΜΕ σαν ο αδιαφιλονίκητος αντικαταστάτης του Πρόντι.

Η δημιουργία του ΔΚ εκλαμβάνεται από τους Ιταλούς κομμουνιστές αλλά και μερίδας της Επανίδρυσης, ως προσπάθεια να πλαγιοκοπηθεί η αριστερά και τα κομμουνιστικά κόμματα, να εξανεμιστεί η επιρροή τους. Βέβαια, αυτή η προσπάθεια πλαγιοκόπησης θα ήταν εξαιρετικά κοντόφθαλμο να τοποθετηθεί χρονικά στις πρόσφατες διεργασίες που κατέληξαν στη δημιουργία του ΔΚ. Αρκεί να θυμηθεί κανείς την προηγούμενη κυβέρνηση Πρόντι, στην οποία συμμετείχε για ένα διάστημα και η Επανίδρυση εν μέσω πολέμου στη Γιουγκοσλαβία και εισόδου στην ΟΝΕ. Χρεώθηκαν κατά καιρούς, και συνεχίζουν να χρεώνονται, παρέχοντας αντικαπιταλιστικό άλλοθι την υλοποίηση των κατευθύνσεων της ΕΕ, με την ανάγκη ύπαρξης της οποίας ως δήθεν αντίβαρο στις ΗΠΑ συμπλέουν και τα 2 κομμουνιστικά κόμματα. Αυτές οι κατευθύνσεις έχουν μόνιμα θύματα την εργατική τάξη και προνομιούχους τις πολυεθνικές.

Η κυβέρνηση Πρόντι, υλοποιώντας ακριβώς αυτές τις αντιδραστικές επιλογές της ΕΕ καλείται αυτήν την περίοδο να βγάλει πολλή «βρώμικη» δουλιά, μιας και έχει ανοίξει πρώτα και κύρια το ζήτημα του Ασφαλιστικού. Σαν σε συνέχεια των ρυθμίσεων Μπερλουσκόνι, η κυβέρνηση προτείνει περαιτέρω αύξηση των ορίων συνταξιοδότησης στα 62 έτη. Η νέα συλλογική σύμβαση εργασίας που ανακοίνωσε ανάγεται σε ψίχουλα και η άγρια φορολόγηση των λαϊκών στρωμάτων εντείνεται. Τα κομμουνιστικά κόμματα όπως και τα συνδικάτα ασκούν κριτική και απειλούν ότι δε θα ανεχτούν στο Ασφαλιστικό νέες αντιδραστικές μεταρρυθμίσεις.

Βέβαια, μέχρι σήμερα οι όποιες διαφωνίες, επιμέρους διαφοροποιήσεις και πιέσεις εντός της κυβερνητικής συμμαχίας όσο κι αν τραβάνε, όσα προβλήματα στην κυβέρνηση κι αν προκαλούν καταλήγουν σε υποχώρηση και συμμόρφωση (με πιο πρόσφατη την κυβερνητική κρίση εμπιστοσύνης για το ζήτημα της επιστροφής των ιταλικών στρατευμάτων από το Αφγανιστάν και την επέκταση της αμερικανικής βάσης της Βιτσέντζα).

Οι όποιες κινητοποιήσεις, με περιορισμένες διεκδικήσεις στα μέτρα της κυβερνητικής πολιτικής, δεν αρκούν σε όσους αναζητούν μια ριζοσπαστική απάντηση και διέξοδο στην αντιλαϊκή πολιτική.

Ταυτόχρονα, αναπτύσσονται με διακριτή εμφάνιση και δράση στο εσωτερικό ιδιαίτερα της Κομμουνιστικής Επανίδρυσης ομάδες (μεταξύ άλλων ακόμα και τροτσκιστικές), που παρεμβαίνουν ωθώντας πολιτικά καθεμιά για λογαριασμό της σε συγκεκριμένη κατεύθυνση. Πιο συγκεκριμένα, υπάρχουν δυνάμεις με τάσεις πλήρους ενσωμάτωσης (κύρια συμπράττουν με την πλειοψηφία Μπερτινότι) που αρνούνται πια και ανοιχτά την ανάγκη ύπαρξης κομμουνιστικού κόμματος. Είναι δυνάμεις που πολιτικά καλοβλέπουν άλλες την ένταξη στο νέο σοσιαλδημοκρατικό σχηματισμό του ΔΚ, κι άλλες το ξεπέρασμα της Επανίδρυσης με την ίδρυση του ιταλικού τμήματος του Κόμματος της Ευρωπαϊκής Αριστεράς. Το συνέδριο του τελευταίου επιτάχυνε αυτή τη συζήτηση για αντικατάσταση του Κόμματος της Επανίδρυσης από το ΚΕΑ.

Τους παραπάνω σχεδιασμούς εντός της Επανίδρυσης τα τελευταία χρόνια αντιστρατεύεται η ομάδα Λ' Ερνέστο που υπερασπίζεται την ύπαρξη του Κομμουνιστικού Κόμματος και εναντιώνεται στη διάχυσή του τόσο στη σοσιαλδημοκρατία όσο και στο ΚΕΑ. Ομως, η διαφαινόμενη αλλαγή συσχετισμών στην Επανίδρυση δρομολόγησε τους τελευταίους μήνες ανακατατάξεις. Κομμάτι από το Λ' Ερνέστο αποχώρησε και συγκρότησε την ομάδα «είμαστε κομμουνιστές» συμπράττοντας με την πλειοψηφία του Γραμματέα της Επανίδρυσης Φ. Τζορντάνο.

Την ίδια στιγμή, έχουν ενταθεί οι διεργασίες που σηματοδοτούνται από το σύνθημα «για την ενότητα της αριστεράς». Ωστόσο, για το τελευταίο υπάρχουν διαφορετικές προσεγγίσεις και συνοδεύονται από έντονη συζήτηση τόσο από μεριάς της Επανίδρυσης όσο και των Ιταλών Κομμουνιστών. Το τελευταίο συνέδριο του Κόμματος των Ιταλών Κομμουνιστών επιβεβαίωσε, αφ' ενός την υπεράσπιση του Κομμουνιστικού Κόμματος, της ιστορίας, των συμβόλων και των ιστορικών παραδόσεων του άλλοτε ΚΚΙ κι έριξε αφ' ετέρου την πρόταση για «συνομοσπονδία της αριστεράς όπου το κάθε κόμμα θα διατηρεί την αυτοτέλειά του».

Τόσο η τάση Λ' Ερνέστο όσο και η τάση «είμαστε κομμουνιστές» ως προς την πρόταση για συνομοσπονδία θεωρούν ότι αυτό που μπορεί να προχωρήσει είναι μόνο η κοινή δράση. Ταυτόχρονα, οι «Ερνεστικοί» προσάπτουν στους Ιταλούς Κομμουνιστές ότι το μόνο που τους ενδιαφέρει είναι με το ποια κόμματα θα γίνει η συνομοσπονδία κι όχι γενικότερα τι προσανατολισμό θα 'χει αυτή.

Η όλη συζήτηση περί ενότητας της αριστεράς δεν αφήνει απ' έξω τη σοσιαλδημοκρατία ούτε οριοθετείται από τη διαχείριση και τη συμμετοχή στην κυβέρνηση. Το αντίθετο μάλιστα, αυτήν την περίοδο διαφαίνεται ότι επιστρατεύεται κι από τα ΚΚ αυτή η συζήτηση με πιο έντονο τρόπο ακριβώς για να ενισχύσουν τη διαπραγματευτική τους θέση στην κυβέρνηση, αλλά και να αντέξουν στις πιέσεις από το ΔΚ που όλα δείχνουν ότι θα δεχτούν το επόμενο διάστημα. Αυτή η εξέλιξη φαίνεται να 'ναι μοιραία από τη στιγμή που οι πολιτικές διαφορές γίνονται όλο και πιο δυσδιάκριτες μεταξύ των κομμάτων της κυβερνητικής συμμαχίας.

Βέβαια, δεν πρέπει να ξεχνάμε εδώ στην Ελλάδα και το Συνασπισμό που χαιρέτισε από την πρώτη στιγμή το ιταλικό πρότυπο κεντροαριστερής κυβέρνησης, όπως και τις διακηρύξεις περί ενότητας της αριστεράς σαν τη δήθεν ελπίδα για τους λαούς, κλείνοντας πονηρά το μάτι για μια ακόμη φορά στο ΠΑΣΟΚ. Το τι επακολούθησε είναι πια γνωστό... Τα «πρότυπα» του Συνασπισμού πλήρωσε και συνεχίζει να τα πληρώνει πολύ ακριβά ο ιταλικός λαός.

Σήμερα, πάντως, παραμένει ζητούμενο μέσα σε αυτό το περίπλοκο και ευμετάβλητο σκηνικό, η ξεκάθαρη οριοθέτηση από τη σοσιαλδημοκρατία, την κυβερνητική στήριξη και διαχείριση των αντιδραστικών πολιτικών που το μόνο βέβαιο είναι ότι έχει δρομολογηθεί η συνέχειά τους και για το επόμενο διάστημα.

Η οξύτατη διαπάλη με τις οπορτουνιστικές απόψεις στο κομμουνιστικό κίνημα της γειτονικής χώρας έχει μέλλον και ιδιαίτερο ενδιαφέρον. Οι πρόσφατες εξελίξεις στη γειτονική χώρα επιβεβαιώνουν για άλλη μια φορά ότι ελπιδοφόρα προοπτική για τους εργαζόμενους και το αντιιμπεριαλιστικό κίνημα μπορεί να υπάρξει μόνο με την ισχυροποίηση των δυνάμεων, που με βάση την υπεράσπιση της κληρονομιάς του κομμουνιστικού κινήματος και των κατακτήσεων του σοσιαλισμού, θα θέτουν στην ημερήσια διάταξη το πολιτικό πρόβλημα της χώρας, την άλλη εξουσία που έχουν ανάγκη οι λαοί.