Associated Press

Ο Σέρβος πρόεδρος μοιράζει στρατιωτικά ενθύμια στους Αμερικανούς στρατιώτες, που την Πέμπτη πραγματοποίησαν στρατιωτικές ασκήσεις με Σέρβους στρατιώτες στην πόλη Νις. Μια μέρα πριν, δήλωνε πως δε θα δώσει το Κοσσυφοπέδιο «για μια θέση στην ΕΕ...»

Ομως, η ουσία των δηλώσεων Ισινγκερ δεν αφορά τόσο το μελλοντικό καθεστώς του Κοσσυφοπεδίου, όσο το μέγεθος της συνεχιζόμενης διαφωνίας που αυτό προκαλεί στους κόλπους της Ευρωπαϊκής Ενωσης. Το Λονδίνο και το Παρίσι σχεδόν ταυτίζονται με την αμερικανική «πολιτική» της μονομερούς αναγνώρισης της ανεξαρτησίας μολονότι δεν το διατυμπανίζουν όπως κάνουν τελευταία διάφοροι ανώτεροι και ανώτατοι αξιωματούχοι του Στέιτ Ντιπάρτμεντ. Το Βερολίνο παραμένει - για την ώρα - δισταχτικό. Αλλες χώρες της ΕΕ (π.χ. Ισπανία, Ελλάδα, Ιταλία, Σλοβενία κλπ.) αντιτίθενται, για δικούς τους λόγους, στην επισημοποίηση της «ανεξαρτησίας» του προτεκτοράτου και δη στη μονομερή αναγνώρισή της όταν αυτή κηρυχθεί (πιθανώς στις 10/12/07 ή λίγο μετά...) από την ηγεσία των Κοσσοβάρων Αλβανών.

Αυτές ακριβώς οι διαφωνίες εντός ΕΕ συζητήθηκαν αργά το βράδυ της περασμένης Δευτέρας κατά τη συνάντηση του Πορτογάλου πρωθυπουργού Ζοζέ Σόκρατες με τον πρόεδρο Μπους στην Ουάσιγκτον. Ο Μπους διαφαίνεται πως απαίτησε από τον Πορτογάλο να πιέσει ώστε η ΕΕ να αναγνωρίσει σύμπασα ένα «ανεξάρτητο» Κοσσυφοπέδιο μετά το πιθανολογούμενο ναυάγιο και των σημερινών συνομιλιών της τρόικα με τους Σέρβους και τους Κοσσοβάρους Αλβανούς αξιωματούχους σε Βιέννη και Λονδίνο. Αυτό, τουλάχιστον, φάνηκε από τις δηλώσεις που έκανε αργότερα ο Σόκρατες στους δημοσιογράφους. Οπως είπε, «τόνισε» στον πρόεδρο Μπους πως για την πορτογαλική προεδρία «είναι πρώτη προτεραιότητα η ενότητα της ΕΕ» για το ζήτημα του Κοσσυφοπεδίου...Οπερ επιβεβαιώνει αφ' ενός τη διάσταση των απόψεων εντός της ΕΕ γι'αυτό το ζήτημα, αφ' ετέρου τις έντονες αμερικανικές πιέσεις...

Για τη Ρωσία δε χρειάζεται να ειπωθούν πολλά... Εξακολουθεί να διαφωνεί και με την παροχή «ανεξαρτησίας» στο προτεκτοράτο, αλλά και με την «τεχνητή ημερομηνία λήξης» των συνομιλιών της τρόικα της Ομάδας Επαφής, στις 10 Δεκέμβρη οπότε ο Αμερικανός Φρανκ Ουίσνερ, ο Ευρωενωσιακός αξιωματούχος Βόλφανγκ Ισινγκερ και ο Ρώσος Αλεξάντερ Μπότσαν Χάρτσενκο θα υποβάλλουν στο ΓΓ του ΟΗΕ, Μπαν Γκι Μουν, την έκθεσή τους για την πορεία των συνομιλιών Βελιγραδίου-Πρίστινας. Ο Πρόεδρος Πούτιν δήλωσε άλλωστε στις αρχές της βδομάδας πως «είναι προτιμότερο» το παρόν αβέβαιο καθεστώς στο Κοσσυφοπέδιο από ένα καινούριο και επικίνδυνο. Επιπλέον, ο Ρώσος υπουργός Εξωτερικών Σεργκέι Λαβρόφ ανησύχησε (την Τρίτη) για τις επιπτώσεις μιας ενδεχόμενης «ανεξαρτησίας» του προτεκτοράτου στην «Ευρώπη» προβλέποντας «επικίνδυνες εξελίξεις» τις οποίες, όπως είπε, η Μόσχα «δεν μπορεί να επιτρέψει»... Ως εκ τούτου η Μόσχα αναμένεται να «αντιδράσει» όταν έρθει η ώρα στο Συμβούλιο Ασφαλείας. Ομοίως και το Πεκίνο, που όπως και η Μόσχα είναι ένα από τα μόνιμα μέλη του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ με δυνατότητα άσκησης βέτο.

Συνεπώς, το ενδιαφέρον τώρα είναι εάν οι ΗΠΑ θα επιχειρήσουν να «απαλλαγούν» απ' το «μπελά» της Πρίστινας αναγνωρίζοντάς τη σαν...«ανεξάρτητη» ακόμη και εάν χρειαστεί να «θυσιάσουν» την «ενότητα» των Ευρωενωσιακών συμμάχων τους. Ωστόσο, και αυτό ακόμη το ζήτημα της «ενότητας» της ΕΕ είναι, επί της ουσίας, υποδεέστερο σε σχέση με τις τραγικές και επικίνδυνες επιπτώσεις που θα επιφέρουν στους λαούς των Βαλκανίων (αλλά και ευρύτερα...) συνοριακές αλλαγές τύπου ντόμινο.

Την περασμένη Τρίτη και Τετάρτη, πραγματοποιήθηκαν στο Λονδίνο οι ξεχωριστές συναντήσεις της τρόικας της Ομάδας Επαφής με τις αντιπροσωπείες Σέρβων και Κοσσοβάρων Αλβανών. Εγιναν σε «εποικοδομητική ατμόσφαιρα», ανέφερε το τελικό ανακοινωθέν της τρόικας, που παράλληλα συνιστούσε σε αμφότερες τις πλευρές να αποφύγουν «δηλώσεις που θα μπορούσαν να θεωρηθούν προβοκατόρικες». Υποτίθεται πως οι συναντήσεις του Λονδίνου ήταν «προγύμνασμα» για την πρώτη άμεση συνάντηση Βελιγραδίου - Πρίστινας στις 28 του μήνα στο περιθώριο της Γενικής Συνέλευσης του ΟΗΕ στη Ν. Υόρκη. Εντούτοις, η «πρόγευση» που άφησαν οι συναντήσεις της περασμένης βδομάδας ήταν, εν ολίγοις, μία απ' τα ίδια...

Η ηγεσία των Κοσσοβάρων Αλβανών και αυτή τη φορά διατυμπάνισε πως νοιάζεται και προετοιμάζεται «μόνο» για την ανεξαρτησία, που θα κηρυχτεί «σύντομα», χαρακτηρίζοντας τις συνομιλίες με την τρόικα «άσχετες με το τελικό καθεστώς». Μάλιστα, ο πρωθυπουργός των Κοσσοβάρων Αλβανών, Αγκίμ Τσέκου, υπαινίχθηκε πως έχει εξασφαλιστεί η (μονομερής) αναγνώριση της «ανεξαρτησίας» του προτεκτοράτου από τις ΗΠΑ, και από «αρκετές» ισχυρές χώρες της ΕΕ, γι' αυτό και το μόνο που έφερε στο τραπέζι των συνομιλιών του Λονδίνου ήταν ένα «σχέδιο για σχέσεις καλής γειτονίας» με τη Σερβία, στη βάση διακρατικών σχέσεων «ανεξάρτητων κρατών». Το σχέδιο, που προτείνει σχέσεις συνεργασίας σε «ζητήματα αμοιβαίου ενδιαφέροντος» - όπως προστασία μειονοτήτων, ανεύρεση αγνοουμένων και επιστροφή προσφύγων κλπ., αλλά και στην «εφαρμογή του κοινού οράματος για την ευρωπαϊκή ολοκλήρωση» - απορρίφθηκε από το Βελιγράδι ως τουλάχιστον «απαράδεκτο».

Γι' αυτό και ο Σέρβος Πρόεδρος Μπόρις Τάντιτς επανέλαβε από την Τσεχία πως το Βελιγράδι δεν προτίθεται να θυσιάσει το Κοσσυφοπέδιο (ισούται με το 15% του σερβικού εδάφους) για μία θέση στην ΕΕ... Εντούτοις, η σερβική αντιπροσωπεία παρουσίασε στο Λονδίνο ένα σχέδιο πέντε σημείων, που μοιάζει σαν «απονευρωμένο» σχέδιο Αχτισάαρι, με τη διαφορά πως το προτεκτοράτο προτείνεται να μην τεθεί υπό την κηδεμονία της ΕΕ και του ΝΑΤΟ, αλλά υπό εκείνη του ΟΗΕ...

Σύμφωνα, λοιπόν, με δηλώσεις του Σέρβου υπουργού για το Κοσσυφοπέδιο, Σλόμπονταν Σάμαρτζιτς, το σερβικό σχέδιο πέντε σημείων αναφέρεται:

• Στην επίτευξη διεθνούς συμφωνίας για το μελλοντικό καθεστώς του Κοσσυφοπεδίου, που προτείνεται να είναι «ουσιαστική αυτονομία στο πλαίσιο της Σερβικής Δημοκρατίας».
• Στη συγκεκριμενοποίηση της κατανομής εξουσιών ανάμεσα σε Βελιγράδι και Πρίστινα.
• Στη ρύθμιση οικονομικών θεμάτων με «σεβασμό» στις συμφωνίες του Κοσσυφοπεδίου «με διεθνείς χρηματοπιστωτικούς οργανισμούς», όπως το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο και η Παγκόσμια Τράπεζα.
• Ανάληψη περιφερειακών πρωτοβουλιών (δίχως άλλη «διευκρίνιση»).
• Συνέχιση της παρουσίας της «διεθνούς κοινότητας» στο Κοσσυφοπέδιο (όχι υπό την αιγίδα της ΕΕ, όπως πρότεινε το σχέδιο Αχτισάαρι αλλά...) υπό την αιγίδα του ΟΗΕ με «πολιτική και στρατιωτική παρουσία» στην περιοχή.

Επί της ουσίας, Βελιγράδι και Πρίστινα συγκλίνουν στο ότι το Κοσσυφοπέδιο «θα παραμείνει αναγκαστικά» προτεκτοράτο, μόνο που διαφωνούν στην (όπως έλεγε και ο Ισινγκερ...) «ταμπέλα» (της «ουσιαστικής αυτονομίας» κατά το Βελιγράδι ή της «ανεξαρτησίας» κατά την Πρίστινα) και στον κηδεμόνα (ΟΗΕ το Βελιγράδι, ΕΕ και ΝΑΤΟ η Πρίστινα)...