ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
Κυριακή 14 Οχτώβρη 2007
Σελ. /24
ΕΝΘΕΤΗ ΕΚΔΟΣΗ: "7 ΜΕΡΕΣ ΜΑΖΙ"
ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ
Λάμψη, φως, ζωντάνια

Η Φ. Στεφανίδη εκθέτει ζωγραφική (αυγοτέμπερες) στην γκαλερί «Χρυσόθεμις»

«Χωρίς σκιά»
«Χωρίς σκιά»
Ζωγραφική, χαρακτική, σχεδιασμός βιβλίου και εικονογράφηση. Μεγάλες αγάπες, που συντροφεύουν τη Φωτεινή Στεφανίδη στην εικαστική της διαδρομή. Μια διαδρομή που διακρίνεται από συνέπεια, γνώση, αφοσίωση, αγάπη, φαντασία και πολλή δουλιά. Τριάντα περίπου έργα ζωγραφικής παρουσιάζει αυτές τις μέρες η σημαντική μας δημιουργός στην γκαλερί «Χρυσόθεμις» (25ης Μαρτίου 20, Χαλάνδρι). Δουλεμένα με την τεχνική της αυγοτέμπερας «ντύνουν» εικαστικά, σημαντικά κείμενα. Παράλληλα, εκτίθεται και ένα αυτόνομο, μεγάλων διαστάσεων έργο, το οποίο ακολουθεί, ως προς το ύφος και την τεχνική, τις παρουσιαζόμενες ενότητες.

Στην τωρινή έκθεση, η αρχή της ζωγραφικής περιπλάνησης, ξεκινά λίγα χρόνια πριν, με αντιπροσωπευτικά έργα από τον ερωτικό λόγο: μία επιλογή από τα λευκώματα «Σαπφώ» και «Ερωτας και Πολιτεία» του Χρήστου Μπουλιώτη.

Ακολουθούν εννέα αυγοτέμπερες μεικτής τεχνικής, από την ενότητα «Χωρίς σκιά». Εργα που πραγματοποιήθηκαν τα τελευταία δύο χρόνια και είναι η πρώτη φορά που εκτίθενται. Αυτές οι δημιουργίες θα συμπεριληφθούν σε «ένα πολύ ειδικό βιβλίο - αντικείμενο», όπως μας λέει η Φ. Στεφανίδη, που θα κυκλοφορήσει από την ίδια σύντομα. Στην έκδοση, το μικρό σημείωμά της παντρεύεται με τα έργα, όλα αυγοτέμπερα πάνω σε απροετοίμαστα ξύλα που βρίσκουμε στις παραλίες, σε κεραμίδι κ.ά. Μια πρωτότυπη έκδοση, ως προς το σχήμα και τον τρόπο παρουσίασης: μία διπλωμένη φρίζα θα μπει μέσα σε μια θήκη και θα ξετυλίγεται εκεί.

Από την ενότητα «Ερως και ψυχή»
Από την ενότητα «Ερως και ψυχή»
Η πιο «φρέσκια» χρονικά δουλιά που παρουσιάζει η Φ. Στεφανίδη στην γκαλερί «Χρυσόθεμις», είναι τα έργα από το παραμύθι «Ερως και Ψυχή» του Απουλήιου, το οποίο αποτελεί διήγηση μέσα σε μια άλλη. Αυτή η μεγαλύτερη διήγηση είναι το μυθιστόρημα «Ο χρυσός γάιδαρος» ή «Οι μεταμορφώσεις», που έγραψε ο Ρωμαίος συγγραφέας, ρήτορας και φιλόσοφος Απουλήιος, γύρω στα 161μ.Χ. Στο βιβλίο, το οποίο θα κυκλοφορήσει από τον εκδοτικό «Στεφανίδη», οι πέντε αυγοτέμπερες - δουλεμένες το καλοκαίρι που μας πέρασε - δίνουν το δικό τους «χρώμα» σ' ένα κείμενο «συγκλονιστικό, που με άξονα τον έρωτα, περιγράφει τον αγώνα μιας γυναίκας για ζωή».

Η εξαιρετική μετάφραση ανήκει στη Ζωή Βαλάση, η οποία σημειώνει στον πρόλογο του βιβλίου «Αν και ο Απουλήιος διηγείται το παραμύθι του Ερωτα και της Ψυχής με όλους τους κανόνες της ρητορικής, στην οποία διέπρεψε, η ιστορία δε χάνει τα χαρακτηριστικά της πανάρχαιας λαϊκής μυθοπλασίας, ούτε η πλοκή τα μαγικά γνωρίσματα της λαϊκής φαντασίας...».

«Αν και η αρχική επιθυμία μου ήταν να καταπιαστώ με ολόκληρο το μυθιστόρημα, γοητεύτηκα τόσο από το παραμύθι, που δεν αντιστάθηκα στον πειρασμό να το αποδώσω ξεχωριστά και αυτόνομα για να φανούν οι αρετές και οι χάρες του. Και συνάμα, για να μελετηθεί και να αναδειχτεί αυτή η πανάρχαια ιστορία της Ψυχής ως η μήτρα πολλών άλλων παραμυθιών και μοτίβων, από την Ελλάδα ως τη Σκωτία, από τη Γαλλία και τη Γερμανία ως την Ανατολή...».

Ολα τα παρουσιαζόμενα έργα είναι αυγοτέμπερες, υλικό που συγκεντρώνει την προτίμηση της δημιουργού τα τελευταία δέκα χρόνια. «Η σχέση μου με την αυγοτέμπερα είναι σαν εκείνη που έχει ένας μουσικός με ένα μουσικό όργανο. Δηλαδή, ασχολείται με τη μουσική γενικά και κάποια στιγμή επιλέγει ένα όργανο και δίνεται σ' αυτό. Κάνω και άλλες τεχνικές, αλλά ο κορμός, η βάση, είναι η αυγοτέμπερα». Μια απλή τεχνική με απεριόριστες δυνατότητες, που έχει σα βάση της το αυγό, τη σκόνη χρώματος και το νερό. «Μετά μιλούν οι αισθήσεις... Δε βγαίνει ίδια σε κανένα συνάδελφο. Εχει σημασία η αλλαγή στην ποσότητα και αυτό φέρνει ένα αποτέλεσμα πολύ προσωπικό».

«Η αυγοτέμπερα αντέχει πολύ στο χρόνο. Παράδειγμα χαρακτηριστικό, είναι τα επιζωγραφισμένα φρέσκο της Πομπηίας, που, ενώ η βάση ήταν φρέσκο, το πουλάκι, ή το κόσμημα - η λεπτομέρεια δηλαδή - ήταν αυγοτέμπερα και μάλιστα πάστα. Και έχει αντέξει και είναι ακόμη ζωντανή αυτή η ζωγραφική. Δε σε προδίδει, αρκεί να μην κλείσεις το έργο πριν ακόμα στεγνώσει. Στεγνώνει εύκολα σε πρώτη φάση και αργεί να στεγνώσει στην ύστερη φάση της. Κάνει κρούστα η επιφάνειά της, ακόμα και στην πιο αραιωμένη μορφή, αλλά η "ψυχή" της κάνει δυο χρόνια να στεγνώσει. Μετά, βέβαια, γίνεται το πιο σκληρό βερνίκι που υπάρχει».

Για την Φ. Στεφανίδη, μια πινελιά με αυγοτέμπερα έχει πάρα πολλούς τόνους μέσα της. Φως, ζωντάνια και λάμψη, τη χαρακτηρίζουν. «Πρέπει να τη δουλέψεις πολύ για να μπορέσεις να βρεις τη λάμψη. Ισως η πρώτη επαφή να είναι απογοητευτική, όμως αν αρχίσεις και αισθάνεσαι την εσωτερική της "φωνή", ξεκινά μια σχέση ζωής...».


Η. ΜΟΡΤΟΓΛΟΥ


ΤΟ ΑΠΟΛΥΤΟ ΡΟΔΟ
Πικρές γλυκές σκέψεις

1. Αν και βρισκόμαστε στο κέντρο μιας κηρυγμένης διάλυσης και με τη βοήθεια της δημοσιογραφίας, όλοι κάνουν πως δεν καταλαβαίνουν τίποτα. Φροντίζουν με ιδιαίτερο μεράκι να σκεπάζουν όπως όπως την πραγματικότητα, για να μπορεί το Γαλάζιο Μαγαζί να είναι πάντα ανοιχτό.

2. Παρατηρούσα τις προάλλες τον δημοσιογράφο Πρετεντέρη. Δεν μπορείς να καταθέσεις τη γνώμη σου γι' αυτόν, αν δε μεσολαβήσουν σκέψεις για όσα έχουν καταθέσει κατά καιρούς οι κορυφαίοι της ψυχανάλυσης. Ο τρόπος που σπρώχνει το εμπόρευμά του στην τηλεόραση θυμίζει εκείνον των εμποράκων που διαλαλούν το προϊόν τους με τόση ζέση, που σε κατευθύνουν να αγοράσεις το περιτύλιγμα σε τιμή περιεχομένου.

3. Η παρουσία καθενός από μας μπροστά στις γελοιότητες του ΠΑΣΟΚ φέρνει στο νου μια φράση του Ντοστογιέφσκι από το ημερολόγιό του: «Δε νομίζω ότι ντράπηκαν από την παρουσία μου, γιατί ήδη είχαν αποφασίσει να μην ντρέπονται για τίποτα».

4. Η αθλιότητα των λογοτεχνικών κύκλων δεν καταφέρνει να προσβάλει την ποίηση στη ρίζα της, που είναι η έμπνευση. Ας θυμηθούμε τον τυφλό γερο-Μπόρχες, όταν υπερασπιζόταν αυτήν την τέχνη: «Να κοιτάς το ποτάμι που είναι χρόνος και νερό, / και να θυμάσαι πως ο χρόνος είναι πάλι ένα ποτάμι, / να ξέρεις πως πλανιόμαστε σαν το ποτάμι / και οι μορφές μας χάνονται σαν το νερό. / Να νιώθεις πως η αγρύπνια είναι ένας άλλος ύπνος / όπου ονειρεύεσαι πως δεν κοιμάσαι, κι ότι ο θάνατος / που η σάρκα μας τον τρέμει είναι ο ίδιος θάνατος / που κάθε νύχτα μας φαίνεται ύπνος. / Να βλέπεις πως η μέρα ή ο αιώνας είναι σύμβολο / της κάθε μέρας του ανθρώπου και του χρόνου του, / να μεταλλάσσεις την επιδρομή του χρόνου / σε μουσική, σε ψίθυρο και σύμβολο. / Να βλέπεις πως ο θάνατος είναι ύπνος, / το δειλινό ένα χρυσάφι μελαγχολικό: αυτή είναι η ποίηση / η αθάνατη κι ασήμαντη. Μα η ποίηση / ξανάρχεται σαν την αυγή και σαν το δειλινό. / Καμιά φορά, τα βράδια, ένα πρόσωπο / μας κοιτάει από τα βάθη ενός καθρέφτη· / η τέχνη πρέπει να 'ναι σαν και τούτο τον καθρέφτη, / που μας αποκαλύπτει το ίδιο μας το πρόσωπο, / Λένε πως ο Οδυσσέας, χορτασμένος στα θαύματα, / έκλαψε από αγάπη μόλις φάνηκε η Ιθάκη / χλωρή και ταπεινή. Η τέχνη είναι τούτη η Ιθάκη, / η αιώνια χλωρή - κι όχι τα θαύματα».

5. Ο μόνος λόγος για να ξαναπάω στο Κάιρο είναι για να ακούσω τα λόγια του αγαπημένου μου Κωστή Μοσκώφ, που ελεύθερα πετάνε στον αέρα: «Δεν ξέρω αν είναι μελαγχολικοί οι έρωτες. Χαρμόλυποι, θα 'λεγα. Και το ένα και το άλλο. Δηλαδή άγρια χαρά και άγρια λύπη. Χαρά γιατί καίγεται ο εαυτός σου, κινητοποιείται ο οργανισμός σου, τα κύτταρά σου τρέχουν, προχωρούν με μεγάλα άλματα ή τρέχουν. Λύπη γιατί ποτέ δεν κατακτάς εκείνο που θέλεις. Εγώ πάντα είχα την αίσθηση, ήθελα τον θεό και έβρισκα τους αγγέλους. Η μελαγχολία μου θα 'λεγα ότι είναι προϊόν των τελευταίων δύο χρόνων. (...) Προέρχεται βασικά από το ότι δε βρίσκω τόση ένταση γύρω μου, είτε στο πεδίο της πολιτικής είτε στο προσωπικό μου πεδίο, όση θα ήθελα. Προέρχεται από το ότι η κοινωνία, αυτή που κάποτε ανεχόμουν, γιατί είχα ζήσει μέσα της, από τη στιγμή που μαθαίνεις να ζεις χωρίς αυτήν μετά δύσκολα την υποφέρεις».


Του
Γιώργου ΚΑΚΟΥΛΙΔΗ



Ευρωεκλογές Ιούνη 2024
Μνημεία & Μουσεία Αγώνων του Λαού
Ο καθημερινός ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ 1 ευρώ