Μα πώς, τέλος πάντων, διαμορφώνονται αυτές οι διεθνείς τιμές του στρατηγικού αυτού εμπορεύματος; Σύμφωνα με τη «Wall Street Journal» - την εφημερίδα του χρηματιστικού κεφαλαίου των ΗΠΑ - οι λόγοι για τους οποίους ανεβαίνουν οι διεθνείς τιμές του πετρελαίου μπορούν να συμπυκνωθούν στους ακόλουθους τρεις:

• Στην ισχυρή ζήτηση πετρελαίου, καθώς η διεθνής οικονομία αναπτύσσεται με υψηλούς ρυθμούς. Η εφημερίδα επισημαίνει ότι η οικονομική ανάπτυξη χωρών, όπως οι ΗΠΑ, η Κίνα, η Ινδία και η Βραζιλία, απαιτεί όλο και μεγαλύτερες ποσότητες πετρελαίου, τις οποίες δεν μπορούν να καλύψουν οι πετρελαιοπαραγωγοί χώρες
• Στις γεωπολιτικές αβεβαιότητες. Σαν τέτοιες εμφανίζουν σήμερα την πιθανή εισβολή της Τουρκίας στο Βόρειο Ιράκ, αλλά και την πιθανή μελλοντική σύρραξη μεταξύ των ΗΠΑ και του Ιράν. Το τελευταίο, αγνοώντας τις προειδοποιήσεις της διεθνούς κοινότητας (των μεγάλων ιμπεριαλιστικών κέντρων), συνεχίζει να αναπτύσσει το πυρηνικό του πρόγραμμα. Στο παρελθόν, προκειμένου να δικαιολογήσουν απρόβλεπτες και μεγάλες ανατιμήσεις στο πετρέλαιο, είχαν επικαλεστεί: Τυφώνες που έπληξαν κάποιο μικρό διυλιστήριο στο Τέξας. Κοινωνικές αναταραχές στη Νιγηρία και γενικώς. Οπου εμφανίζονται ή ενδέχεται να εμφανιστούν κοινωνικές εντάσεις ή πολεμικές συρράξεις, τις επικαλούνται ως λόγο αύξησης των τιμών του πετρελαίου
• Στην παρέμβαση των λεγόμενων κερδοσκοπικών κεφαλαίων(χρηματικό κεφάλαιο που δρα στο χρηματιστήριο), των γνωστών «hedge funds». Δεδομένου ότι οι τιμές του πετρελαίου διαπραγματεύονται στα Χρηματιστήρια εμπορευμάτων Ν. Υόρκης και Λονδίνου, η δραστηριότητα των «κερδοσκοπικών» κεφαλαίων, σε μεγάλο βαθμό, διαμορφώνει τις διακυμάνσεις των τιμών του. Το προκλητικό και εκπληκτικό του πράγματος είναι ο τρόπος με τον οποίο τα hedge funds επηρεάζουν τις πετρελαϊκές τιμές. Η παρέμβαση γίνεται μέσω των Συμβολαίων Μελλοντικής Εκπλήρωσης, με συμβαλλόμενα μέρη τα Χρηματιστήρια εμπορευμάτων και τα «κερδοσκοπικά» κεφάλαια. Τα συμβόλαια αυτά δεν είναι παρά ένα στοίχημα, μια πρόβλεψη για το πού θα διαμορφωθεί η τιμή του πετρελαίου τους επόμενους δυο - τρεις μήνες. Το «κερδοσκοπικό κεφάλαιο», μέσω του συμβολαίου, που επενδύει στο Χρηματιστήριο προσδοκώντας ότι η τιμή θα ανεβεί, είναι λογικό πως θα κάνει ό,τι περνά από το χέρι του, προκειμένου οι τιμές να κινηθούν ανοδικά. Εξ ου και η φημολογία για τις ...γεωπολιτικές αβεβαιότητες, τις ...πιθανές μελλοντικές πολεμικές συρράξεις και η επίκληση κάθε λογής κακοδαιμονίας. Μόνο που από την άνοδο της τιμής του πετρελαίου κερδίζουν και οι πολυεθνικές του τομέα. Επομένως, έχουν και αυτές συμβολή στην άνοδο της τιμής. Μαζί με το «κερδοσκοπικό» κεφάλαιο, το μεγαλύτερο μέρος του οποίου διαχειρίζεται το διεθνές τραπεζικό κεφάλαιο. Και καλούμαστε να πληρώσουμε εμείς για να κερδοσκοπούν αυτοί. Σύμφωνα δε με παλιότερες δηλώσεις του προέδρου των ΕΛ.ΠΕ., Τ. Χριστοδούλου, ένα 25% - 30% της τελικής τιμής του πετρελαίου διαμορφώνεται από τη δραστηριότητα των «κερδοσκοπικών» αυτών κεφαλαίων

Το πετρέλαιο, από τη στιγμή που παράγεται για να διατεθεί στην αγορά, αποκτά τη μορφή του εμπορεύματος. Στοιχίζεται μαζί με τα χιλιάδες άλλα εμπορεύματα που παράγονται όχι για ιδιοκατανάλωση, αλλά για να ανταλλαχτούν μέσω της αγοράς.

Πώς διαμορφώνεται η τιμή του; Οπως φυσικά και των άλλων εμπορευμάτων. Από την ενσωματωμένη σε αυτό κοινωνικά αναγκαία εργασία, στο στάδιο της παραγωγής του και της εργασίας που προστίθεται στο στάδιο της κυκλοφορίας, μέχρι να καταλήξει στην τελική κατανάλωση. Το πετρέλαιο αυτό καθεαυτό, ως φυσικό προϊόν στα έγκατα της Γης, δεν έχει τον παραμικρό κόκκο αξίας. Αποκτά αξία λόγω της ανθρώπινης δραστηριότητας. Αυτό που εμφανίζεται σαν αξία του πετρελαίου είναι:

• Η αξία των μέσων παραγωγής που ενσωματώνεται σταδιακά στο προϊόν
• Η αξία που δημιουργείται από την ανθρώπινη εργασία σε όλα τα στάδια της παραγωγής, διύλισης, κυκλοφορίας. Το πετρέλαιο χωρίς τη μεσολάβηση της ανθρώπινης εργασίας δε θα είχε αξία, όπως δεν έχει αξία και το νερό της βροχής που συλλέγει κάποιος για την εξυπηρέτηση των προσωπικών του αναγκών

Τα «περίεργα» με το εμπόρευμα- πετρέλαιο και την τιμή του αρχίζουν να είναι ορατά αν παρακολουθήσουμε τη διαμόρφωσή της σε βάθος χρόνου. Ετσι βλέπουμε ότι τη δεκαετία του '80 και στο πρώτο μισό της δεκαετίας του '90, η διεθνής τιμή του πετρελαίου κυμαινόταν περί τα 10 δολάρια το βαρέλι. Στο διάστημα 1998 - 2000 είχε διαμορφωθεί περί τα 13 - 14 δολάρια το βαρέλι. Από το 2001 και μετά άρχισε μια τρελή πορεία ανόδου, που ξεπέρασε σήμερα τα 90 δολάρια ανά βαρέλι.

Ερώτημα πρώτο: Οταν η τιμή του πετρελαίου κυμαινόταν περί τα 10 δολάρια το βαρέλι, δεν υπήρχε οικονομική ανάπτυξη ή δεν υπήρχαν γεωπολιτικές εντάσεις; `Η μήπως το πετρελαϊκό κύκλωμα δεν αποκόμιζε τότε κέρδη; Γιατί την περίοδο αυτή το κρατούσαν σε αυτές τις χαμηλές τιμές; Η απάντηση στο ερώτημα αυτό είναι πως - με δεδομένη τη στρατηγική του σημασία - η κυβέρνηση των ΗΠΑ χαλιναγωγούσε τη δεκαετία του '80 την τιμή του πετρελαίου, με στόχο να πλήξει αποφασιστικά την οικονομία της Σοβιετικής Ενωσης. Δεν το λέμε εμείς. Το ομολογούν σήμερα οι ίδιοι οι Αμερικανοί, οι οποίοι, μετά τις ανατροπές στις σοσιαλιστικές χώρες, αποκαλύπτουν διάφορες πλευρές, εκ του ασφαλούς σήμερα, για τον υπόγειο πόλεμο που διεξήγαγαν κατά των σοσιαλιστικών χωρών. Αρα, στη διαμόρφωση της τιμής του στρατηγικού αυτού εμπορεύματος έχουμε ισχυρότατη κρατική παρέμβαση. Και όχι απλώς κρατική παρέμβαση, αλλά ιμπεριαλιστική παρέμβαση, καθώς όλοι αναγνωρίζουν ότι η διακύμανση των τιμών των στρατηγικών πρώτων υλών (πετρέλαιο, φυσικό αέριο, είδη διατροφής) επηρεάζει καθοριστικά τις εξελίξεις στη διεθνή οικονομία.