Τη σαφή θέση της κυβέρνησης να προχωρήσει με πιο έντονους ρυθμούς τις αντιδραστικές και αντιλαϊκές μεταρρυθμίσεις, εξέφρασαν ο Κ. Καραμανλής και οι υπουργοί του κατά τη διάρκεια της τριήμερης συζήτησης στη Βουλή για τις προγραμματικές δηλώσεις, που ολοκληρώθηκε τα μεσάνυχτα της Κυριακής με ονομαστική ψηφοφορία. Υπέρ της κυβέρνησης ψήφισαν οι 152 βουλευτές της ΝΔ και κατά οι 148 του ΚΚΕ, του ΠΑΣΟΚ, του ΣΥΡΙΖΑ και του ΛΑ.Ο.Σ.

Η ΓΓ της ΚΕ του ΚΚΕ Αλ. Παπαρήγα, αλλά και οι βουλευτές του Κόμματος στις τοποθετήσεις τους, κατά τη διάρκεια της συζήτησης, ξεκαθάρισαν ότι θα βρίσκονται σταθερά στην πρώτη γραμμή του αγώνα για την απόκρουση των αντιδραστικών μεταρρυθμίσεων και των πολιτικών που ουσιαστικά βάζουν πλάτη στην προώθησή τους. Κάλεσαν δε το λαό χωρίς αυταπάτες να ξεσηκωθεί από τώρα ενάντια στα αντιλαϊκά μέτρα που ήδη εξαγγέλθηκαν και να μην περιμένει τη θεσμοθέτησή τους για να αντιδράσει.

ΠΑΣΟΚ και ΣΥΡΙΖΑ, παρά τις φραστικές διαφοροποιήσεις, ανέπτυξαν την αποπροσανατολιστική άποψη ότι η κυβέρνηση δεν παρουσίασε συγκεκριμένες προγραμματικές δηλώσεις, αλλά «έκθεση ιδεών», άποψη που επί της ουσίας διευκολύνει την κυβέρνηση, η οποία και στη Βουλή έδωσε ξεκάθαρα το στίγμα των αντιλαϊκών πολιτικών που θα ακολουθήσει. Το δε ΛΑ.Ο.Σ. προσπάθησε να ψαρέψει σε θολά νερά με ψευτοπατριωτικές κορόνες και ανέξοδο λαϊκισμό.

Κάνοντας πιο συγκεκριμένη τη θέση αυτή τόνισε:

«Παρακολουθούμε, μελετάμε και αντιπαλεύουμε βεβαίως τις οξυνόμενες κοινωνικές αντιθέσεις. Ξέρουμε πολύ καλά ότι ιστορικά έχει χρεοκοπήσει ο δρόμος ανάπτυξης που υπηρετεί πριν απ' όλα την κερδοφορία του κεφαλαίου και που βεβαίως υπόσχεται - και δεν πραγματοποιεί, όπως είναι πολύ φυσικό - ότι θα επιλύσει τα λαϊκά προβλήματα. Και αυτός ο δρόμος της ανάπτυξης, που στηρίζεται στην κερδοφορία του κεφαλαίου, έχει οδηγηθεί στη χρεοκοπία ακόμη και σε χώρες που είχαν εργατική εξουσία. Πολύ περισσότερο δεν μπορεί να αποδειχθεί αυτός κοινωνικά ωφέλιμος σε χώρες όπου το πολιτικό σύστημα είναι σύστημα που υπηρετεί το μεγάλο κεφάλαιο, από την ίδια του τη φύση. Θεωρούμε ότι είναι ασυμβίβαστη η πολιτική που τάχα πάει να συνταιριάξει την αγορά και την κοινωνική πολιτική ή, όπως λέγεται, "κοινωνικό κράτος". Αυτά είναι ασυμβίβαστα. Δεν είναι δυνατόν να υπάρξουν κατακτήσεις υπέρ των εργαζομένων με συνύπαρξη, ας πούμε, ενός δημόσιου τομέα Παιδείας και Υγείας σε συνθήκες απελευθέρωσης της αγοράς, όπου είναι ανερχόμενη, από τη φύση της, η δράση των μεγάλων ιδιωτικών επιχειρήσεων».

Eurokinissi

Αριστερά η Κοινοβουλευτική Ομάδα του ΚΚΕ ενώ παρακολουθεί τις εργασίες της Βουλής

Αναφερόμενη στη στάση του ΚΚΕ απέναντι στα άλλα κόμματα τόνισε: «Δεν αλλάζουμε όμως και τη στάση μας απέναντι στα άλλα κόμματα, την αξιωματική αντιπολίτευση και τα άλλα κόμματα της αντιπολίτευσης, ακριβώς γιατί μας ενδιαφέρει όχι απλά να ηττηθεί ο ένας πόλος της συντηρητικής πολιτικής αλλά και κάθε πόλος αυτής της πολιτικής. Αλλωστε, έχει δοκιμαστεί το ΠΑΣΟΚ και δε θεωρούμε ότι το ΠΑΣΟΚ έχει αλλάξει ή θα αλλάξει. Πολύ περισσότερο μας ενδιαφέρει να συμβάλουμε, όσο εξαρτάται από εμάς, ο λαός να θωρακιστεί από οποιαδήποτε άλλα εναλλακτικά σενάρια υπάρξουν σε σχέση με διπολικές κυβερνήσεις, κυβερνήσεις συνεργασίας κλπ. Δε συμφωνούμε με τεχνητά αθροίσματα μέσα στη Βουλή, τουλάχιστον όσον αφορά εμάς, και μ' αυτή την έννοια θα συνεχίσουμε να κάνουμε κριτική και στα κόμματα της αντιπολίτευσης. Επαναλαμβάνουμε απ' αυτό το βήμα ότι θεωρούμε όχι άδικη αλλά υποβολιμαία την κριτική που μας έχει γίνει και στην προηγούμενη Βουλή - και πιστεύω ότι θα συνεχιστεί και τώρα - ότι όταν κάνει κανείς κριτική στα κόμματα της αντιπολίτευσης αθωώνει ή αδυνατίζει την κριτική στη Νέα Δημοκρατία. Η κριτική στη Νέα Δημοκρατία και η αντιπαράθεσή μας δε θα γίνει με τη λογική του πολιτικού καυγά και των τηλεπαραθύρων. Θα γίνει οξυμένα, με επιχειρήματα, με θέσεις και θα μεταφέρουμε βεβαίως τα αιτήματα και τις προτάσεις του λαού. Σε καμία περίπτωση δε μας ενδιαφέρει να εντυπωσιάσουμε. Ιδιαίτερα για ένα Κομμουνιστικό Κόμμα Ελλάδας δεν είναι καθόλου καλός σύμβουλος ο εντυπωσιασμός, αλλά μας ενδιαφέρει να αποκτήσουμε ακόμη μεγαλύτερη ικανότητα και δεινότητα πειθούς ή, να το πω και αλλιώς, να συμβάλουμε ώστε η μεγάλη πλειοψηφία του λαού να πειστεί μέσα από την ίδια της την πείρα».

Eurokinissi

«Με την ευκαιρία, κύριε πρωθυπουργέ, θέλω να σταθώ σε αυτό το ζήτημα, το οποίο άλλωστε το περιμέναμε, για την αλλαγή του εκλογικού νόμου. Χειρότερος θα γίνει. Αλλωστε, εμείς το λέγαμε, ότι όταν γίνονται θετικές διεργασίες - και παρότι ήταν μερικές οι διεργασίες, ωστόσο ήταν θετικές οι διεργασίες στις εκλογές - έρχεται ένας εκλογικός νόμος - και όχι μόνο - να τις περιορίσει. Εμείς, βεβαίως, παραμένουμε αμετάκλητα σταθεροί στο πάγιο αίτημα της απλής αναλογικής και της συνταγματικής κατοχύρωσης. Δεν πρόκειται να δεχτούμε καμία άλλη παραλλαγή εκλογικού νόμου ούτε ακόμη και αν εμφανιστεί ως "κερασάκι στην τούρτα" ότι ευνοεί τα μικρότερα κόμματα. Αλλωστε, ξαναλέμε, η πολιτική μας δεν υποτάσσεται στην κάλπη.

Ξεκαθαρίζουμε, όμως, το εξής πράγμα: Ούτε και η απλή αναλογική είναι πανάκεια και μάλιστα ξέρουμε πολύ καλά ότι περιστασιακά έχει χρησιμοποιηθεί από κυβερνήσεις, όπως στην Ιταλία και αλλού, όταν χρειάζεται να εκβιαστούν κόμματα ή να βοηθηθούν κόμματα-αναχώματα να συμμετάσχουν σε αντιλαϊκές κυβερνήσεις συνεργασίας. Εμείς θεωρούμε ότι το κύριο βάρος, χωρίς να υποστείλουμε τη σημαία της πάλης για την απλή αναλογική, πρέπει να δοθεί στη διαμόρφωση μιας ριζοσπαστικής λαϊκής πλειοψηφίας που θα μετατρέψει τον εκλογικό νόμο σε ένα χάρτινο εμπόδιο μιας λαϊκής πλειοψηφίας, η οποία θα επιβάλει όχι απλώς ρήγματα, αλλά ανατροπές στο πολιτικό σύστημα και τότε ο εκλογικός νόμος θα έχει δευτερότερη σημασία.

Επισημαίνουμε, επίσης, κύριε πρωθυπουργέ, αυτό που είπατε, την αλλαγή της δημόσιας διοικητικής δομής, το υποσχεθήκατε άλλωστε και προεκλογικά. Πρόκειται να αντιπαλέψουμε τον "Καποδίστρια" σθεναρά, όχι για συναισθηματικούς και τοπικιστικούς λόγους, αλλά γιατί θα γίνει ακριβώς ο πιο ισχυρός μοχλός για την παραπέρα εμπορευματοποίηση της Υγείας, της Παιδείας και εδώ θα μεταφερθούν σχολεία, νοσοκομεία. Ξέρουμε πολύ καλά ότι δεν είναι θέση μόνο της Νέας Δημοκρατίας, αυτή υποστηρίζει το ΠΑΣΟΚ και ίσως και άλλες δυνάμεις μέσα στο Κοινοβούλιο. Δεν έχει καμία σχέση με την αποκέντρωση. Πρόκειται πραγματικά για ένα συντριπτικό χτύπημα που μόνο με όρους γενικευμένης πάλης μπορεί να αντιμετωπίσει ο λαός, ένα συντριπτικό χτύπημα στις όποιες κοινωνικές κατακτήσεις έχουν απομείνει.

Πιστεύουμε, επίσης, ότι στο επόμενο διάστημα θα ενταθούν τα κυβερνητικά ή και παρακυβερνητικά μέτρα, όσον αφορά τα δημοκρατικά δικαιώματα και τις δημοκρατικές ατομικές και συλλογικές ελευθερίες των εργαζομένων. Το γεγονός, παραδείγματος χάριν, ότι το υπουργείο Δημόσιας Τάξης εντάχθηκε στο υπουργείο Εσωτερικών για εμάς δε λέει τίποτα. Βεβαίως, αυτό θεωρείται επιφανειακά ένα θετικό γεγονός. Δεν πρόκειται να αλλάξει η ουσία της προσπάθειας για την κρατική καταστολή και μάλιστα δημιουργούνται σήμερα πολύ περισσότερες προϋποθέσεις, ώστε οι μηχανισμοί της κρατικής καταστολής να αποκτήσουν πρόσβαση και βάση συνεργασίας με ορισμένους μηχανισμούς που υπάρχουν στην Τοπική Αυτοδιοίκηση - αν δεν κάνω λάθος, επί ΠΑΣΟΚ δημιουργήθηκαν, αλλά έτσι και αλλιώς σε όλη την Ευρώπη υπάρχουν - όπως, παραδείγματος χάριν, η Δημοτική Αστυνομία, τα συμβούλια, τάχα, καταπολέμησης της εγκληματικότητας. Εμείς από την αρχή είπαμε να μην έχουμε αυταπάτες για το πώς τελικά θα εξελιχθούν αυτοί οι μηχανισμοί και τώρα με την ενιαιοποίηση όλων αυτών των υπηρεσιών στο υπουργείο Εσωτερικών αυτοί οι μηχανισμοί θα αποκτήσουν ακόμη μεγαλύτερη διαπλοκή και συμπληρωματικότητα της κρατικής καταστολής.

Με την ευκαιρία, βεβαίως, ο κ. Παυλόπουλος κατά την ανάληψη του υπουργείου Δημόσιας Τάξης από το δικό του υπουργείο είπε ότι θα εφαρμοστούν οι νόμοι της έννομης τάξης. Αυτούς τους νόμους της έννομης τάξης εμείς - θα το πω καθαρά - τους γνωρίζουμε. Δεν τους σεβόμαστε για κοινωνικούς, πολιτικούς και ουσιαστικούς λόγους».

Γι' αυτές καθεαυτές τις προγραμματικές δηλώσεις της κυβέρνησης της ΝΔ η Αλ. Παπαρήγα εκτίμησε ότι η κυβέρνηση:

«Θα αξιοποιήσει - και μάλιστα, αν θέλετε, το γεγονός ότι έχει μία κοινοβουλευτική πλειοψηφία δύο βουλευτών δεν πρόκειται να την κάνει να διστάσει - το χρονικό διάστημα ακριβώς για να επιταχύνει την υλοποίηση αντιλαϊκών αλλαγών, που σημαίνει νέες ιδιωτικοποιήσεις, "Ολυμπιακή", ΟΤΕ, λιμάνια, αεροδρόμια, όλη η υποδομή της χώρας. Και γνωρίζουμε τι έφεραν μέχρι τώρα οι ιδιωτικοποιήσεις. Δυστυχώς, δεν έχω αρκετό χρόνο για να το αναπτύξω. Είπε καθαρά ότι θα διευκολύνει την ανταγωνιστικότητα των ελληνικών επιχειρήσεων, των ελληνικών καπιταλιστικών επιχειρήσεων για να μπορέσουν να πάρουν μέρος, να γίνουν πιο εξωστρεφείς, δηλαδή να πάρουν μέρος στον ανταγωνισμό σε ένα ευρύτερο πεδίο στη Νοτιοανατολική Ευρώπη.

Θα ήθελα να κάνω και μία διάκριση. Κύριε Παπανδρέου, δε νομίζω ότι υπάρχει κατ' αρχήν διαφορά ανάμεσα στη συμπεριφορά, το χαρακτήρα και το ρόλο των ελληνικών καπιταλιστικών επιχειρήσεων με τις ξένες. Στην ίδια γραμμή είναι. Βρείτε μου σήμερα μία ισχυρή καπιταλιστική επιχείρηση στον ιδιωτικό τομέα, ένα μονοπώλιο, που είναι μόνο ελληνικό. Δεν υπάρχει. Ακόμα και ο τομέας της κατασκευής, οι κατασκευαστικές εταιρείες που μέχρι πριν δυο, τρία, τέσσερα, πέντε χρόνια, μάλλον πριν τους Ολυμπιακούς Αγώνες, ήταν μόνο ελληνικές, τώρα έχουν παντρευτεί με ξένες. Δεν υπάρχει διάκριση ανάμεσα σε ελληνικό και ξένο κεφάλαιο, ακόμα και αν κάποιος είχε την αυταπάτη να πιστεύει ότι το κεφάλαιο φέρεται πατριωτικά. Σε αυτόν τον άξονα, λοιπόν, εντάσσονται όλα τα μέτρα όσα παίρνει η κυβέρνηση, αναπτυξιακός νόμος, φορολογική μεταρρύθμιση, η ΕΣΠΑ, Δ΄ Κοινοτικό Πλαίσιο Στήριξης, ψηφιακή στρατηγική και η επέκταση των ΣΔΙΤ. Δεύτερον, αυτή η πολιτική της ανταγωνιστικότητας είναι αδύνατον να προωθηθεί χωρίς να υπάρχει μία καταιγίδα μέτρων, πριν απ' όλα σε βάρος της μισθωτής εργασίας - εκεί άλλωστε αντλείται η υπεραξία, εκεί διαμορφώνεται το καθεστώς της πιο στυγνής εκμετάλλευσης - και οπωσδήποτε μέτρων επίθεσης εναντίον των αυτοαπασχολουμένων και των μικροϊδιοκτητών αγροτών, της νεολαίας και των γυναικών, των ξένων εργατών, των μεταναστών εργατών στην Ελλάδα.

Δε δίνουμε καμία εμπιστοσύνη σε αυτό που λέει η κυβέρνηση - το είπε και προεκλογικά η Νέα Δημοκρατία - ότι δε θα αυξήσει τα όρια συνταξιοδότησης, δε θα κάνει εκείνο, δε θα κάνει το άλλο, δε θα εξισώσει τα όρια των γυναικών, θα το παλέψει - νομικά τάχα - στην Ευρωπαϊκή Ενωση. Εμείς δεν αναγνωρίζουμε παρέμβαση κανενός ευρωδικαστηρίου σε δικαιώματα, όταν αυτό θίγει δικαιώματα των εργαζομένων.

Ολα θα γίνουν. Και η άρση της μονιμότητας των δημόσιων υπαλλήλων - με τον "Καποδίστρια" ένα μεγάλο μέρος έτσι θα γίνει - και άλλα θα γίνουν. Θα αλλάξει η σχέση σταθερής - ευκαιριακής - μερικής απασχόλησης. Βεβαίως, αυτό που μπορεί κανείς να μην είναι σε θέση ακριβώς να προβλέψει είναι μέσα από ποιο κρίκο θα γίνουν.

Λέει η κυβέρνηση: "Δε θα αυξήσω τα όρια συνταξιοδότησης". Γιατί να τα αυξήσει; Εχουν αυξηθεί. Υπάρχει ο νόμος Σιούφα και ο νόμος Ρέππα που φθάνει μέχρι τα 65 σε ένα μεγάλο μέρος των εργαζομένων, με δικαίωμα παραμονής μέχρι τα 67. Θα μείνουμε εκεί και στην πορεία, για να μπει μία τάξη, θα ορίσουμε όριο συνταξιοδότησης τα 67 και θα πάμε μέχρι τα 70, ως εθελοντικό όριο παραμονής στην εργασία. Και όλα αυτά τα επιδόματα - δεν έχω καιρό να τα αναλύσω - που λέει η κυβέρνηση, ΕΚΑΣ, Ταμείο Αλληλεγγύης και άλλα είναι ακριβώς ούτε καν ασπιρίνες σε μια προσπάθεια να αμβλυνθούν οι εντυπώσεις της φτώχειας. Αλλωστε, να το πούμε και καθαρά, δεν υπάρχει καμία κυβέρνηση - εγώ σας λέω και η πιο ακραία αντιδραστική και η φασιστική, δεν κάνω ταυτίσεις βεβαίως - που δε θα έρθει μια χρονιά, δυο χρονιές που να μην πάρει κάποια μέτρα, ακόμα και να επιβάλει φορολογία στο μεγάλο κεφάλαιο για ένα χρόνο - το έκανε στο παρελθόν και ο κ. Σημίτης - που δε θα πάρει μέτρα για να ελέγξει κατά κάποιο τρόπο την κατάσταση, να προλάβει κοινωνικές αντιδράσεις και, αν θέλετε, να μην υποσκαφτεί πέρα από ένα ορισμένο όριο η αγοραστική ικανότητα των εργαζομένων».

Η Αλ. Παπαρήγα αναφέρθηκε και στις εξαγγελίες της κυβέρνησης, όπως και του ΠΑΣΟΚ παλιότερα, ότι θα κάνει την Ελλάδα κέντρο της Νοτιοανατολικής Ευρώπης και τόνισε:

«Για να ξεκαθαρίσουμε τα πράγματα, ένα ζήτημα θέλω να θίξω. Κύριε πρωθυπουργέ, λέτε ότι θέλετε να κάνετε την Ελλάδα το κέντρο της Νοτιοανατολικής Ευρώπης, κάποτε έλεγε το ΠΑΣΟΚ για το σκληρό πυρήνα κλπ. Κρυφή ατζέντα δεν έχετε. Εμείς δε σας κατηγορούμε για κρυφές ατζέντες. Είναι πασίγνωστα. Η τακτική σας είναι λίγο κρυφή, αλλά δεν έχει σημασία. Ενα πράγμα, όμως, αποσιωπάτε και εγώ νομίζω ότι το γνωρίζετε. Δεν μπορεί να το γνωρίζουμε εμείς και να μην το γνωρίζετε εσείς. Αυτή η πολιτική θα σας φέρει αντιμέτωπους και θα σας εμπλέξει - ήδη έχετε εμπλακεί σε έναν οξύτατο ανταγωνισμό που υπάρχει σ' αυτόν τον αδύνατο κρίκο της Ευρώπης που είναι η νοτιοανατολική της περιοχή, ανταγωνισμός ο οποίος είναι οξύτατος ανάμεσα σε ηγετικές δυνάμεις της Ευρωπαϊκής Ενωσης, τις Ηνωμένες Πολιτείες και τη Ρωσία, η οποία αναβαθμίζεται ως καπιταλιστική χώρα και προσπαθεί να αποκτήσει μεγαλύτερη επιρροή και μερίδιο στα Βαλκάνια. Και ξέρετε πάρα πολύ καλά ότι είναι μπλεγμένη η πολιτική σας στις αντιπαραθέσεις των αγωγών του πετρελαίου. Ο δρόμος είναι αιματηρός και χωρίς εισαγωγικά και με εισαγωγικά. Εμείς πάντα ζητάμε από τις κυβερνήσεις να πάρουν ένα μέτρο που βοηθάει το λαό βέβαια και όχι κάποια μονοπωλιακά συγκροτήματα, να συγκρουστούν με αυτές τις δυνάμεις. Δεν είστε διατεθειμένοι, όμως, να το κάνετε. Αυτό είναι βέβαιο. Και το κυριότερο, τα προβλήματα που αφορούν τις σχέσεις μας με τη FYROM, τις ελληνοτουρκικές σχέσεις, τα προβλήματα που έχουν σχέση με τη Μέση Ανατολή και μια σειρά από άλλα πράγματα, έχουν μπει κάτω από τον εκβιασμό της πάλης για τους αγωγούς. Και ξέρετε πάρα πολύ καλά τι σημαίνει αυτή η υπόθεση. Φαίνεται ότι δεν το παίρνετε υπόψη σας. Βέτο λέτε για εκείνο, βέτο για το άλλο ή θα είμαστε σκληροί, δε θα αφήσουμε να γίνει εκείνο ή το άλλο. Εμείς είμαστε πάντα υπέρ του να υπάρχει το βέτο βεβαίως και να υπάρχει ριζική αντίθεση ακόμα και με δεσμεύσεις που έχουν υπογράψει οι κυβερνήσεις, όταν αυτό δε συμφέρει, ξαναλέω, τον ελληνικό λαό και όχι το κεφάλαιο. Αλλά όλα αυτά τα μεγάλα λόγια στο τέλος πέφτουν, όχι γιατί μια κυβέρνηση αθετεί την υπόσχεσή της, αλλά γιατί όταν θα βρεθεί σε εκείνο το τραπέζι είναι υποχρεωμένη να μη συγκρουστεί με τα συμφέροντα ευρύτερα του ευρωενωσιακού, και όχι μόνο, κεφαλαίου.

Για να ξεκαθαρίσουμε τι θεωρούμε εμείς κοινωνική πολιτική, θα πω ότι εμείς θεωρούμε κοινωνική πολιτική εκείνη που αυξάνει τα μερίδια συμμετοχής των εργαζομένων στο Ακαθάριστο Εθνικό Προϊόν και στο εθνικό εισόδημα, όπως διαμορφώνεται κατά χρονιά και μειώνει τα μερίδια, ας το πω έτσι, της πλουτοκρατίας. Αυτή η γραμμή δεν υπήρχε ποτέ στην Ελλάδα, ακόμα και την περίοδο που το κίνημα είχε σημαντικές κατακτήσεις και που υπήρχε οπωσδήποτε μια καλύτερη, σχετικά με το σήμερα, κατάσταση. Γίνονταν κοινωνικές παροχές, τις πλήρωνε ένα μέρος των εργαζομένων, γίνονταν με έναν τέτοιο τρόπο που δημιουργούνταν χρέη, ελλείμματα κλπ., πάλι τα πλήρωνε ο λαός ή υπήρχε κοινωνική πολιτική σε έναν τομέα και αφαιρούνταν από άλλους. Κοινωνική, παραδείγματος χάριν, πολιτική και Οινόφυτα με εκατό χιλιάδες ανθρώπους να πίνουν αυτό το νερό και να αναπνέουν αυτόν τον αέρα, κοινωνική πολιτική με ιδιωτικές ιδιοκτησίες στα δάση, στις παραλίες κλπ., κοινωνική πολιτική με απελευθερωμένη αγορά, ακόμα και με κρατικό ΟΤΕ και με κρατική ΔΕΗ σε συνθήκες απελευθέρωσης της αγοράς, δεν υπάρχει. Η κατάσταση θα πηγαίνει από το κακό στο χειρότερο. Από αυτήν την άποψη, όχι μόνο δε δεχόμαστε - ή τουλάχιστον εμείς απορρίπτουμε - την κοινωνική πολιτική που εσείς λέτε, αυτό το Εθνικό Ταμείο Κοινωνικής Συνοχής, κατώτατη εθνική σύνταξη κλπ., αλλά ακριβώς θεωρούμε ότι το κίνημα πρέπει να αντιτάξει με σύγχρονους όρους τις ανάγκες του. Και όταν λέμε ανατροπή της σχέσης του μεριδίου στο Ακαθάριστο Εθνικό Προϊόν, από εκεί μπορεί να αρχίζει μια θετική πολιτική. Βεβαίως, ο συσχετισμός δύναμης στο Κοινοβούλιο και στην κοινωνία δεν το επιτρέπει».

Ειδική αναφορά έκανε η Αλ. Παπαρήγα στην Παιδεία και τόνισε: «Και ένα ζήτημα για την Παιδεία: Δεν είναι μόνο το άρθρο 16. Να το αντιπαλέψουμε βέβαια και να σταματήσει η συνταγματική αναθεώρηση. Στις 20 Οκτώβρη ισχύει για την Ελλάδα η απόφαση του Ευρωδικαστηρίου όπου τα Κέντρα Ελευθέρων Σπουδών, τα διάφορα κολέγια, αμερικανικά, βρετανοελληνικά κλπ., εξισώνονται με τα ελληνικά πανεπιστήμια. Και εδώ έχει ευθύνη και ο Συνασπισμός, ο οποίος στο Ευρωκοινοβούλιο πριν λίγα χρόνια το διεκδικούσε. Και ετοιμάζονται τα μερίδια της αγοράς. Δεν είναι ανάγκη να γίνει και το άρθρο 16, αλλά βεβαίως το θέλουν και αυτό. Ηδη παίρνουν τη θέση τους. Δεύτερον, έρχονται πολύ χειρότερα και δεν αφορούν μόνο την ανώτατη εκπαίδευση, που ήδη έχει μπει στο δρόμο για να λειτουργεί σαν ιδιωτική εταιρεία. Δύο καινούριες επιλογές, ακόμα πιο συγκεκριμένες, βρίσκονται αυτή τη στιγμή υπό συζήτηση στο Ευρωκοινοβούλιο και το Ευρωκοινοβούλιο θα τις ψηφίσει. Αφορούν τα μέτρα για την επαγγελματική μόρφωση και όλη η ροή τους είναι η μεγάλη πλειοψηφία των παιδιών όλης της Ευρώπης - και όχι μόνο της Ελλάδας - να φθάνουν μέχρι τα δεκαπέντε να ολοκληρώνουν την επαγγελματική μόρφωση. Και εκεί θα οξυνθούν οι ταξικοί φραγμοί. Και μάλιστα, φθάνουμε σε ένα σημείο η στοιχειώδης εκπαίδευση να υποβιβάζεται σε στοιχειώδεις γνώσεις που δεν τις είχαμε ούτε πριν είκοσι, τριάντα και σαράντα χρόνια.

Μέσω των λεγόμενων κριτηρίων επαγγελματικών δεξιοτήτων αποδεσμεύεται το επάγγελμα και από τη στάθμη της μόρφωσης και από το επίπεδο της μόρφωσης. Και, πραγματικά, μετατρέπεται αυτή τη στιγμή η δουλιά των ειδικευμένων σε δουλιά ανειδίκευτων.

Για να τελειώσω, εμείς το κύριο βάρος θα το δώσουμε στο λαϊκό κίνημα, όπως είπαμε, όχι με κραυγές και διάφορα στιγμιότυπα και χάπενινγκ μέσα στη Βουλή. Ποιο λαϊκό κίνημα σήμερα, όμως, χρειάζεται; Βεβαίως, να σας πω ότι δε μου ταιριάζει πάντα να το συζητώ αυτό μέσα στη Βουλή, διότι όλη η σύνθεση του Κοινοβουλίου έρχεται σε σύγκρουση με μία συζήτηση, ας το πούμε έτσι, για τους όρους του λαϊκού κινήματος. Παρ' όλα αυτά, αγώνες έγιναν και ήταν σημαντικοί, δεν το συζητάμε. Και αγώνες θα γίνουν βεβαίως. Αυτή είναι η δυναμική. Δεν τους δημιουργεί τους αγώνες κανένα κόμμα, αλλά πυροδοτούνται από τις ίδιες τις αντιθέσεις.

Ας ξεκαθαρίσουμε, όμως, το εξής ζήτημα και αυτό είναι ζήτημα τοποθέτησης και πολιτικής. Ποιοι αγώνες; Εμείς θα βάλουμε ένα ζήτημα. Πριν από όλα, μιλάμε για αγώνες οι οποίοι βασίζονται στην ενότητα δράσης της εργατικής τάξης. Μ' αυτό το εργατοϋπαλληλικό κίνημα που έχουμε, κυρίως στις ηγεσίες και σε βασικές ομοσπονδίες, οι αγώνες θα είναι μία τουφεκιά, θα είναι χάπενινγκ. Οι αγώνες μπορούν να φέρουν αποτελέσματα, όταν οδηγούν, για παράδειγμα, στο νέκρωμα της λειτουργίας σε όλους τους τόπους δουλιάς, στο δημόσιο και τον ιδιωτικό τομέα, όταν το εργατικό κίνημα βαδίζει σε κοινή δράση με τους αυτοαπασχολούμενους στις πόλεις, με τη μικρομεσαία αγροτιά, με τα κινήματα βεβαίως της νεολαίας, των γυναικών, για το περιβάλλον, όταν το μαζικό κίνημα - από την ίδια του την πείρα και όχι από την επιβολή από τα πάνω - υιοθετήσει μία ριζική εναλλακτική πρόταση εξουσίας. Ολες οι άλλες μορφές των κινημάτων θα προσφέρουν κάτι, αλλά πολύ εύκολα θα μπορούν να ενσωματώνονται μέσα στις επίκαιρες συνθήκες. Και γι' αυτό, η μεγάλη μάχη θα πρέπει να δοθεί στη δημοκρατία στους τόπους δουλιάς. Δεν μπορεί να εξαγγέλλονται αγώνες και απεργίες με συνθήματα, αφίσες και με την παρουσίαση των συνδικαλιστικών ηγεσιών στην τηλεόραση, των κομματικών ηγεσιών, όταν οι εργαζόμενοι θέλουν να απεργήσουν, αλλά φοβούνται την απόλυση. Και αν θέλουμε να απελευθερώσουμε το εργατικό δυναμικό, για να εκφραστεί όπως πρέπει, χρειάζεται πριν από όλα η μάχη των δημοκρατικών ελευθεριών να ξεκινήσει από τους τόπους δουλιάς.

Οσον αφορά τις πυρόπληκτες περιοχές, διαφωνούμε με την πολιτική, διότι περνάτε μέσα από αυτήν την πολιτική την αλλαγή του παραγωγικού προτύπου υπέρ του αγροτοτουρισμού. Και ο αγροτοτουρισμός θα μετατρέψει έτσι την περιοχή, ώστε ένα μέρος του εργατικού δυναμικού να είναι ευκαιριακοί υπάλληλοι με κακές συνθήκες των μεγάλων ξενοδοχείων».