Οδηγίες περί της διαδικασίας και «σημειώσεις με κριτήρια», που θα πρέπει να εκπληρώνει η αναζητούμενη κοινά αποδεκτή λύση στο θέμα της ονομασίας της ΠΓΔΜ, παρέδωσε χτες ο διαμεσολαβητής Μάθιου Νίμιτς, στους εντεταλμένους διπλωμάτες από Αθήνα και Σκόπια, οι οποίοι παρακάθησαν στην έναρξη ενός ακόμη γύρου διαπραγματεύσεων.

Η παρούσα φάση των συνομιλιών χαρακτηρίζεται κρίσιμη και επείγουσα, καθώς καλλιεργείται η εντύπωση πως επίκειται η έναρξη της διαδικασίας ένταξης της ΠΓΔΜ στο ΝΑΤΟ. Καθώς η ελληνική κυβέρνηση έχει δηλώσει ότι δεν πρόκειται να δεχτεί την ένταξη της ΠΓΔΜ στο ΝΑΤΟ αν προηγουμένως δε βρεθεί λύση στο θέμα της ονομασίας, η αναζήτηση μιας συμβιβαστικής κοινά αποδεκτής λύσης εμφανίζεται ως επείγουσα προτεραιότητα.

Σύμφωνα με το χρονοδιάγραμμα που έδωσε στους διαπραγματευτές από την Ελλάδα και την ΠΓΔΜ ο Μάθιου Νίμιτς, μέσα στις επόμενες δεκαπέντε μέρες, οι δύο πλευρές θα έχουν εξετάσει και θα μπορούν να τοποθετηθούν επί των ιδεών του διαμεσολαβητή, ο οποίος, ενδεχομένως, τότε θα επισκεφτεί την περιοχή.

Σύμφωνα με τις θέσεις που προσεγγίζουν οι δύο χώρες το τραπέζι των διαπραγματεύσεων, βάσιμα μπορεί να εκτιμήσει κανείς ότι και αυτή η προσπάθεια του Μάθιου Νίμιτς θα ναυαγήσει. Αν και η ελληνική κυβέρνηση δηλώνει πως είναι έτοιμη να αποδεχτεί μια συμβιβαστική σύνθετη ονομασία, η κυβέρνηση της ΠΓΔΜ υπογραμμίζει σε όλους τους τόνους ότι δεν πρόκειται να συμφωνήσει με την αλλαγή της συνταγματικής ονομασίας της χώρας, ακόμη κι αν η Ελλάδα εμποδίσει την ένταξη της χώρας στο ΝΑΤΟ. Πάντως, όπως υπογραμμίζουν Ελληνες διπλωμάτες, οι λεονταρισμοί των δύο πλευρών αναφορικά με το βέτο στο ΝΑΤΟ, που υπερτονίζει η Αθήνα και αγνοούν περιπαικτικά τα Σκόπια, δεν είναι θέμα του παρόντος, καθώς, όπως όλα δείχνουν, η συζήτηση για την ένταξη αυτής της χώρας στη συμμαχία θα μετατεθεί για ένα χρόνο αργότερα.

Με αφορμή την έναρξη της συζήτησης για την ονομασία της ΠΓΔΜ, ο πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ Γ. Παπανδρέου επέρριψε «όλη την ευθύνη για το πρόβλημα όπως είναι διαμορφωμένο σήμερα στην κυβέρνηση και προσωπικά στον πρωθυπουργό». Τόνισε ότι η προκλητική αδιαλλαξία των Σκοπίων είναι η προδιαγεγραμμένη συνέπεια των χειρισμών της κυβέρνησης, επισημαίνοντας: «Αυτήν την αδιαλλαξία των Σκοπίων την επιτρέψατε εσείς, κ. Καραμανλή». Παράλληλα, προειδοποίησε την κυβέρνηση να μη μετακυλίσει τις ευθύνες της για τις κρίσιμες αποφάσεις στον ελληνικό λαό. Οσον αφορά στη θέση του ΠΑΣΟΚ, ο κ. Παπανδρέου είπε ότι δε θα ανεχθεί να μην τηρηθεί η υποχρέωση της ΠΓΔΜ για μια αμοιβαίως αποδεκτή ονομασία για κάθε διεθνή χρήση.

Μετά τις αψιμαχίες της κυβέρνησης με τον Γ. Καρατζαφέρη, με αφορμή τις δηλώσεις Μητσοτάκη για το Συμβούλιο Πολιτικών Αρχηγών το 1992, ο επίτιμος πρόεδρος της ΝΔ επανήλθε χτες, παρουσιάζοντας την εκδοχή του για το τι συνέβη τότε και δηλώνει πως η συζήτηση πρέπει τώρα να κρατηθεί στο επίπεδο που η σοβαρότητα του θέματος απαιτεί.

Στην ανακοίνωσή του, ο Κ. Μητσοτάκης υποστηρίζει σε γενικές γραμμές ότι το 1992 το ΠΑΣΟΚ ως αξιωματική αντιπολίτευση κράτησε μια στάση που υπονόμευσε κάθε δυνατότητα της ελληνικής διπλωματίας να προωθήσει μια συμβιβαστική λύση στη βάση μια σύνθετης ονομασίας για την ΠΓΔΜ.

Βασικό «υλικό» της «νέας πορείας» που διακηρύττουν οι τρεις διεκδικητές, αποτελεί το αντιδραστικό και αντιλαϊκό πρόγραμμα του ΠΑΣΟΚ. Ο Γ. Παπανδρέου προχτές από τη Θεσσαλονίκη σημείωσε ότι προχωράμε με το πρόγραμμά μας για τις «μεταρρυθμίσεις» που έχει ανάγκη η χώρα, ενώ χτες ο Ευαγ. Βενιζέλος σε συνέντευξη Τύπου χαρακτήρισε «άρτιο το πρόγραμμα του ΠΑΣΟΚ», το οποίο όμως, όπως είπε, «δεν αξιοποιήσαμε». Από την πλευρά του ο Κ. Σκανδαλίδης ανέφερε ότι το ΠΑΣΟΚ έχει την «ικανότητα να προσαρμόζεται στις εξελίξεις» και τόνισε ότι σήμερα πρέπει «να προτείνει ένα δρόμο πραγματικά ριζοσπαστικών αλλαγών».

Χτες ο Ευαγ. Βενιζέλος και ο Κ. Σκανδαλίδης έδωσαν συνέντευξη τύπου στην Ενωση Ανταποκριτών Ξένου Τύπου και επιχείρησαν να πείσουν για τις δήθεν «προοδευτικές» θέσεις του ΠΑΣΟΚ και για την ανάγκη να ξεπεράσει την κρίση για να διεκδικήσει την εξουσία από τη «συντηρητική» παράταξη, αλλά την ίδια στιγμή στήριξαν τις αντιδραστικές θέσεις του κόμματός τους.

Ο Ευάγγελος Βενιζέλος μιλώντας για το Ασφαλιστικό πρόταξε τις θέσεις του ΠΑΣΟΚ, οι οποίες κινούνται στην ίδια αντιασφαλιστική κατεύθυνση με αυτές της κυβέρνησης και πρόσθεσε ότι το ΠΑΣΟΚ «πρέπει να οργανώσει μετά τις 12 Νοεμβρίου μόνο του το διάλογο για το Ασφαλιστικό». Για την Παιδεία ισχυρίστηκε ότι το ΠΑΣΟΚ «πιστεύει στο δημόσιο πανεπιστήμιο», αλλά συγχρόνως υποστήριξε πρέπει να δοθεί λύση για τα ιδιωτικά πανεπιστήμια, ενώ αναφερόμενος στις καταλήψεις των σχολείων και των πανεπιστημίων δήλωσε: «Γενικά δε θέλω να διακόπτεται το σχολικό έτος»...

Απαντώντας σε ερώτηση για την παρέμβαση του εισαγγελέα του Αρείου Πάγου για τις χαφιεδοκάμερες, ο Ευ. Βενιζέλος αρκέστηκε να δηλώσει ότι «η παρέμβασή του υπερβαίνει τα πλαίσια της αρμοδιότητάς του», αποφεύγοντας να καταδικάσει τη συγκεκριμένη παρέμβαση, στηρίζοντας την πολιτική ενίσχυσης των κατασταλτικών μηχανισμών που από κοινού προωθούν ΠΑΣΟΚ και ΝΔ.

Για το θέμα με την ΠΓΔΜ, ο Ευαγ. Βενιζέλος στήριξε την πολιτική του εμπάργκο που εφάρμοσε η κυβέρνηση του Α. Παπανδρέου και οδήγησε στην όξυνση των σχέσεων μεταξύ των δυο κρατών και οδήγησε την αμερικανόπνευστη «ενδιάμεση συμφωνία».

Ο ίδιος επιτέθηκε στον Γ. Παπανδρέου για τις αναφορές του περί υπονόμευσης και εξωθεσμικών παρεμβάσεων αναφέροντας ότι «πρέπει να σταματήσει το καλαμπούρι με τους υποστηρικτές και τα συγκροτήματα ιδιαίτερα από εκείνους που θα θυμήθηκαν όλα αυτά στις 18 Σεπτεμβρίου». Υποστήριξε ότι το «εγχείρημά μας έχει ανδρεοπαπανδρεϊκά χαρακτηριστικά», πρόσθεσε ότι «θέλει ένα ΠΑΣΟΚ της κοινωνίας και όχι των παραγόντων» και σημείωσε ότι «μεταξύ των υποστηρικτών του Γ. Παπανδρέου υπάρχουν άνθρωποι που καταφέρθηκαν κατά του προέδρου του ΠΑΣΟΚ με βαρύτερους χαρακτηρισμούς από ό,τι ορισμένοι καταφέρονται τώρα εναντίον του ιδίου».

Ο Κ. Σκανδαλίδης μίλησε για την ανάγκη «αποκρατισμού και ριζοσπαστικοποίησης» του ΠΑΣΟΚ, αλλά την ίδια στιγμή... εγκαλούσε την κυβέρνηση γιατί «δεν κάνει ουσιώδη διάλογο» στο θέμα του Ασφαλιστικού και γιατί δε λέει «τι σκέφτεται», όταν η ΝΔ έχει εξαπολύσει ήδη την αντιασφαλιστική της επίθεση. Στο ίδιο μήκος κύματος αναφερόμενος στο θέμα της Παιδείας ανέφερε ότι «δεν υπήρξε καμιά προετοιμασία, καμιά ουσιαστική πολιτική» υποστηρίζοντας ότι «ο τρόπος που αντιμετωπίζει αυτά τα προβλήματα είναι κυριολεκτικά ερασιτεχνικός»...

Οσον αφορά τη στάση του Κ. Σημίτη, όλες οι ενδείξεις δείχνουν ότι δε θα παραστεί σήμερα στην Εθνική Συνδιάσκεψη του ΠΑΣΟΚ, οι εργασίες της οποίας θα ξεκινήσουν το μεσημέρι με την ομιλία του Γ. Παπανδρέου.