ΔΙΕΘΝΗΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ | ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ

Η «νέα γενιά» των Αμερικανών αστέγων

Παπαγεωργίου Βασίλης

Το πρόβλημα με τους εργαζόμενους Αμερικανούς, που χάνουν το σπίτι τους εξαιτίας της αδυναμίας τους να αποπληρώσουν τα δάνεια που πήραν από τις τράπεζες, παίρνει διαρκώς μεγαλύτερες διαστάσεις. Στη χειρότερη εκδοχή αυτής της κρίσης που πλήττει την αγορά ακινήτων στις ΗΠΑ βρίσκουμε το νέο κύμα αστέγων στις μεγαλουπόλεις, όπως η Νέα Υόρκη, η Ουάσιγκτον, το Λος Αντζελες.

Ενδεικτικά, το πρακτορείο Ρόιτερς σε τηλεγράφημα της 25ης Δεκέμβρη αναφέρει ότι στο «κάμπινγκ» όπου διέμεναν προ δύο μηνών 20 άστεγοι, τώρα στριμώχνονται πάνω από 200 άνθρωποι που βρέθηκαν (κυριολεκτικά) στο δρόμο, εξαιτίας της οικονομικής κρίσης.

Το πρακτορείο, μάλιστα, συσχετίζει τη σημερινή κατάσταση με την κατάσταση που επικρατούσε στις ΗΠΑ λίγο πριν τη «Μεγάλη Υφεση» που διήρκεσε από το 1929 έως το 1932.

Το χειρότερο είναι ότι η κρίση δεν έχει τελειώσει. Σύμφωνα με Αμερικανούς αξιωματούχους που επικαλείται το Ρόιτερς, από την κρίση στα στεγαστικά δάνεια που έχουν χορηγηθεί σε δανειολήπτες με χαμηλή πιστοληπτική ικανότητα (subprimes) αναμένεται να μείνουν στο δρόμο μέσα στα επόμενα δύο χρόνια 500.000 άνθρωποι. Είναι ενδεικτικό ότι σήμερα το ποσοστό των ακινήτων που βρίσκονται σε διαδικασία πλειστηριασμού στις ΗΠΑ έχει φτάσει το 1,7% του συνόλου των στεγαστικών δανείων, από 1% την αντίστοιχη περίοδο πέρσι. Σύμφωνα με τα στοιχεία της «RealtyTrac», εταιρείας που ειδικεύεται στην πώληση κατασχεμένων ακινήτων, περισσότερο από το 20% των κατασχέσεων αφορούν κατοικίες που έχουν αγοραστεί με σκοπό να ενοικιαστούν σε τρίτους. Οταν οι ιδιοκτήτες χάνουν τα ακίνητά τους, οι ενοικιαστές μένουν στο δρόμο μέσα σε ελάχιστο χρονικό διάστημα και χωρίς έγκαιρη προειδοποίηση.

Πώς, όμως, χιλιάδες νοικοκυριά έφτασαν στη θέση αυτή; Τα προηγούμενα χρόνια στις ΗΠΑ άνθησε η χορήγηση στεγαστικών δανείων σε δανειολήπτες με χαμηλή πιστοληπτική ικανότητα, τα οποία τα χορηγούσαν οι τράπεζες βάζοντας «χαράτσι» υψηλών επιτοκίων. Οπως καταγγέλλουν δανειολήπτες στους «Τάιμς» της Νέας Υόρκης, πολλοί υπέγραψαν τις συμβάσεις χορήγησης στεγαστικού χωρίς να γνωρίζουν με τι κόστος ακριβώς επιβαρύνονται και χωρίς οι τράπεζες να ελέγξουν εάν είναι σε θέση να αποπληρώσουν το δάνειο που αναλαμβάνουν.

Το πρόβλημα επιτείνεται από τη διαρκή πτώση των τιμών των ακινήτων, αφού οι δανειολήπτες που προσπαθούν να πάρουν νέα δάνεια για να πληρώσουν τα πρώτα διαπιστώνουν ότι η τιμή του σπιτιού τους πέφτει (έως 20%) και δεν μπορούν να βάλουν νέα υποθήκη. Στην πτώση των τιμών προστίθεται και η άνοδος των επιτοκίων και έτσι δημιουργείται το καταστροφικό «κοκτέιλ» που οδηγεί στην απόγνωση εκατοντάδες χιλιάδες εργαζόμενους. Είναι χαρακτηριστικό ότι μόνον τους πρώτους μήνες του 2007 τα κυμαινόμενα επιτόκια εκτοξεύτηκαν από το 9% στο 18% δίνοντας τη «χαριστική» βολή.

Απολύσεις και άλλες απολύσεις

Η «ανταγωνιστικότητα» γίνεται για άλλη μια φορά η αφορμή για έναν κύκλο μαζικών απολύσεων στις μεγάλες αυτοκινητοβιομηχανίες. Αποδεικνύεται και πάλι ότι οι εργαζόμενοι θα είναι τα μόνιμα θύματα, είτε κερδίζουν, είτε χάνουν οι επιχειρήσεις.

Στη φάση αυτή, τη σκυτάλη παίρνουν η αμερικανική Chrysler και η γερμανική BMW. Οι δύο εταιρείες ανακοίνωσαν ότι εξαιτίας των επειγόντων οικονομικών προβλημάτων θα προχωρήσουν σε «περικοπές θέσεων εργασίας», χωρίς να διευκρινίζουν για πόσους εργαζόμενους «χτυπάει η καμπάνα».

Συγκεκριμένα, η Chrysler ανακοίνωσε ότι το 2007 εμφανίζει ζημιές ύψους 1,6 δισ. δολαρίων, ενώ η BMW αντιμετωπίζει προβλήματα στις εξαγωγές εξαιτίας της ενίσχυσης του ευρώ έναντι του δολαρίου.

Ο διευθύνων σύμβουλος της BMW δήλωσε ότι οι απολύσεις είναι αναγκαίες για να εξισορροπήσει τις ζημιές της, ενώ το γερμανικό περιοδικό «Der Spiegel» αποκάλυψε ότι θα απολυθούν πάνω από 8.000 εργαζόμενοι, από τους 80.000 εργαζόμενους στα εργοστάσια της εταιρείας στη Γερμανία.

Ομως και πάλι φαίνεται ότι ο «φαύλος κύκλος» δε σταματάει εδώ.

Προβλήματα παρόμοια με αυτά της BMW αντιμετωπίζουν και οι άλλες ευρωπαϊκές βιομηχανίες, κυρίως οι γερμανικές και οι γαλλικές. Ετσι, με την ανακοίνωση των αποτελεσμάτων του 2007 αναμένεται ένας νέος γύρος «αναδιαρθρώσεων» που θα περιλαμβάνουν χιλιάδες νέες απολύσεις.

Υπενθυμίζουμε ότι και το 2006, οι αυτοκινητοβιομηχανίες είχαν επιδοθεί σε έναν αγώνα για το ποια θα κάνει τις περισσότερες απολύσεις. Στην «κορυφή» βρέθηκαν η αμερικανική General Motors και η γερμανική Volkswagen με 30.000 και 20.000 απολύσεις αντιστοίχως. Είναι, μάλιστα, χαρακτηριστικό ότι με κάθε ανακοίνωση απολύσεων οι μετοχές των εταιρειών σημειώνουν άνοδο.

ΓΕΡΜΑΝΙΑ - ΑΝΑΠΤΥΞΗ Το γερμανικό υπουργείο των Οικονομικών ανακοίνωσε την περασμένη Τετάρτη ότι η κυβέρνηση στο Βερολίνο θα προβεί σε αναθεώρηση της επίσημης πρόβλεψης οικονομικής ανάπτυξης της χώρας για το προσεχές έτος. Ως σήμερα, η γερμανική κυβέρνηση ανακοίνωνε ότι η ανάπτυξη της γερμανικής οικονομίας κατά το 2008 θα είναι ισοδύναμη με 2%. Επομένως, η νέα αναθεωρημένη πρόβλεψη θα είναι κάτω του ποσοστού αυτού. Σημειώνεται ότι και η κεντρική τράπεζα της Γερμανίας, η Μπούντεσμπανκ, είχε προβλέψει πρόσφατα ανάπτυξη 1,9%.

ΡΩΣΙΑ - ΟΠΛΑ Η κυβέρνηση της Ρωσίας εκτιμά ότι οι εξαγωγές όπλων και στρατιωτικού υλικού ξεπέρασαν τα 7 δισ. δολάρια το 2007, δήλωσε την περασμένη Δευτέρα ο Σεργκέι Ιβανόφ, πρώτος αναπληρωτής πρωθυπουργός και πρώην υπουργός Αμύνης. Η Ρωσία εξάγει όπλα σε περίπου 80 χώρες. Από το 2000, έχει σχεδόν διπλασιάσει τις εξαγωγές όπλων σε ετήσια βάση και διατυπώνονται εκτιμήσεις πως οι φετινές πωλήσεις της ίσως έφθασαν τα 7,3 δισ. δολάρια, μεταδίδει το ειδησεογραφικό πρακτορείο «Ria Novosti».

ΗΠΑ - ΑΝΕΡΓΙΑ Στις 349.000 ανήλθαν οι νέες αιτήσεις χορήγησης επιδόματος ανεργίας στις ΗΠΑ την εβδομάδα μέχρι τις 22/12/07, αυξημένες κατά 1.000 σε σχέση με την αμέσως προηγούμενη εβδομάδα, όπως ανακοίνωσε την Πέμπτη το υπουργείο Εργασίας της χώρας. Σημειώνεται ότι οι αναλυτές προέβλεπαν μείωση των αιτήσεων στις 342.000. Την αντίστοιχη περίοδο του 2006, οι αιτήσεις για επίδομα ανεργίας είχαν διαμορφωθεί στις 322.000.