Ανηφόρισαν το μονοπάτι που οδηγεί στον Αϊ - Λια στο Παλιοζογλώπι Ραχούλας, στον «ιερό για μας τους κομμουνιστές τόπο», για να τιμήσουν τον σύντροφο Χαρίλαο, για να τιμήσουν και να γιορτάσουν τα 90 χρόνια του ΚΚΕ, με το οποίο ήταν άρρηκτα συνδεδεμένη η ζωή του. Χιλιάδες κομμουνιστές και κομμουνίστριες, αγωνιστές, άνθρωποι κάθε ηλικίας από κάθε σημείο της χώρας, ταξίδεψαν και ήταν παρόντες, στο κάλεσμα της ΚΕ του ΚΚΕ για την εκδήλωση αφιερωμένη στον Χαρίλαο Φλωράκη στο πλαίσιο του εορτασμού των 90 χρόνων από την ίδρυση του Κόμματος.

«Τρία χρόνια πέρασαν από τότε που "έφυγε" ο Καπετάν Γιώτης. Είναι όμως σα να μην έχει λείψει ούτε μια μέρα», έλεγαν πολλοί με συγκίνηση, αλλά και ένα αχνό χαμόγελο στο πρόσωπό τους.

Εσμιξαν την Κυριακή το πρωί στον Αϊ - Λια. Κοντοστάθηκαν στον λιτό του τάφο, όπου αναγράφεται «Οι ζευγάδες φεύγουν, μα η σπορά μένει...» και ψιθύρισαν ο καθένας με τον τρόπο του: «Δε σε ξεχνούμε, σύντροφε. Συνεχίζουμε και εμμένουμε». Τίποτα δε θύμιζε ένα «τυπικό μνημόσυνο». Ηταν τιμή στο Κόμμα, που, με τη συμβολή και του Χαρίλαου Φλωράκη, στέκει γερό μέχρι σήμερα, αρνούμενο πεισματικά να υπογράψει «δήλωση μετανοίας στην εγχώρια και διεθνή αστική τάξη». Ηταν υπόσχεση στον πολυαγαπημένο σύντροφο, αλλά και σε όλους όσοι έζησαν και πέθαναν σαν κομμουνιστές, ότι πλησιάζει ο καιρός που η ανθρωπότητα θα περάσει στο βασίλειο της ελευθερίας, που θα στεριώσει μια κοινωνία απαλλαγμένη από την εκμετάλλευση.

Στην εκδήλωση παρευρέθηκε πολυμελής αντιπροσωπεία της ΚΕ του ΚΚΕ, καθώς και ο δήμαρχος Ιτάμου, Βασίλης Τσαντήλας.

«Εκλεισαν τρία χρόνια από το θάνατο του Χαρίλαου Φλωράκη. Σήμερα δεν κάνουμε τυπικό μνημόσυνο. Είναι μια γιορτή τιμής, μια από τις κορυφαίες εκδηλώσεις μας, στο πλαίσιο των 90 χρόνων από την ίδρυση του ΚΚΕ, των 40χρονων της ΚΝΕ». Μ' αυτά τα λόγια «άνοιξε» την εκδήλωση, αφιερωμένη στον Χαρίλαο Φλωράκη, η ΓΓ της ΚΕ του ΚΚΕ, Αλέκα Παπαρήγα. Και συνέχισε:

«Ο λαός, στη μεγάλη του πλειοψηφία, αλλά και ένα σημαντικό μέρος της νεολαίας, γνωρίζει αρκετά για τον Χαρίλαο Φλωράκη. Οι πιο πολλοί τον γνωρίζουν ως τον Γενικό Γραμματέα της ΚΕ του Κόμματος για 17 χρόνια, ως τον επίτιμο Πρόεδρο του Κόμματος για 14 χρόνια. Πολλοί ξέρουν τη μεγάλη δράση του στα χρόνια της Κατοχής, στον ΔΣΕ, την πολύχρονη φυλακή και εξορία του, τα λίγα χρόνια στην προσφυγιά, ώσπου να έλθει στην Ελλάδα για να προσφέρει άμεσα στο σκληρό αγώνα του λαού μας στις άγριες συνθήκες των πρώτων χρόνων της 10ετίας του '50. Τον ξέρουν σαν καπετάν Γιώτη, σαν Χαρίλαο με το γνήσιο λαϊκό προφίλ, τη γλαφυρή και κατανοητή γλώσσα, την αμεσότητα και τον αυθορμητισμό, το πείσμα και την εμμονή στην υπόθεση του γνήσιου πατριωτισμού και διεθνισμού, του σοσιαλισμού».

«Ο Χαρίλαος δεν έγινε γραμματέας εν μια νυκτί, ανέβηκε σκαλί - σκαλί στην ιεραρχία των αγώνων, έζησε όλες τις φάσεις του, συνδικαλιστής απεργός, μαχητής του ΕΛΑΣ, καπετάνιος του ΔΣΕ, στέλεχος μέσα στο καμίνι του αγώνα, στις συνθήκες της παρανομίας, της φυλακής και της εξορίας, στις συνθήκες της μεταπολίτευσης, στα χρόνια της νίκης της αντεπανάστασης.

Αυτόν τον τόπο ο Χαρίλαος επέλεξε να γίνει το τελευταίο ταξίδι μιας συναρπαστικής ζωής, που αποτέλεσε αναπόσπαστο στοιχείο της Ιστορίας του ΚΚΕ, του εργατικού και λαϊκού κινήματος της πατρίδας μας.

Αυτό το μέρος το αγαπάμε και το σεβόμαστε και εμείς σήμερα, γιατί έδωσε όλα εκείνα τα ερεθίσματα, που μετέτρεψαν ένα σχεδόν παιδί, έναν έφηβο σε έναν συνειδητό και σταθερό αγωνιστή που έμεινε κομμουνιστής ως το τέλος. Εδώ σ' αυτόν τον τόπο μυήθηκε από στελέχη ή απλά μέλη του ΚΚΕ στρατολογημένα ή και αυτοστρατολογημένα ιδιαίτερα από την προσφυγιά που περιέρχονταν από χωριό σε χωριό πότε ως πραματευτάδες, πότε ως ζωέμποροι και πότε ως επαίτες.

Τον συντάραξαν τα βάσανα των καπνεργατών στην αποθήκη επεξεργασίας καπνού του ΠΑΠΑΣΤΡΑΤΟΥ, που κάθε χρόνο ενώνονταν με τους αγρότες που κατέβαιναν από τα χωριά τους και όλοι μαζί πραγματοποιούσαν μεγάλα συλλαλητήρια και διαδηλώσεις. Σ' αυτόν τον τόπο μυήθηκε, σμίγοντας με τα στελέχη και τους εργάτες που μαζεύονταν στο Εργατικό Κέντρο για να σχεδιάσουν πώς θα διεκδικήσουν το δίκιο τους. Και όπως ο ίδιος διηγείται στο δίτομο έργο του Χρήστου Θεοχαράτου, αυτό που τον συνέγειρε σαν παιδί ήταν τα ίδια τα εργατικά τραγούδια που διαδέχονταν τις συζητήσεις για το μόχθο και τον πόνο. Μια ζωή ζυμωμένη και ταυτισμένη με το ΚΚΕ, με την εργατική τάξη, με το λαό».

«Ούτε μια φορά δεν τον είδαμε καταπτοημένο, κουρασμένο, απογοητευμένο. Με μια εξαίρεση, που θέλω να τη μοιραστούμε μαζί.

Μια μέρα, ένα ή δύο χρόνια πριν φύγει από τη ζωή ο αλησμόνητος σύντροφός μας, εξέφρασε δακρυσμένος ένα μεγάλο παράπονο. Αν θυμάμαι ακριβώς τα λόγια του, είπε "ξέρω ότι μου μένει λίγος χρόνος, πεθαίνω. Δε λυπάμαι γι' αυτό, γιατί αυτός είναι ο προορισμός της ανθρώπινης φύσης, κανείς δεν ξεφεύγει. Ηθελα όμως να ζήσω μερικά χρόνια ακόμα για να δω με τα ίδια μου τα μάτια τη νίκη της επανάστασης, τη νίκη του σοσιαλισμού σε κάποια χώρα, όποια και αν είναι αυτή, μακάρι να είναι βέβαια η Ελλάδα. Δε θα τα καταφέρω, να δω ούτε το νέο ξεπέταγμα του κινήματος, νίκες λαϊκές, εδώ ή αλλού".

Πικραμένα λόγια, που όμως έκρυβαν μια μεγάλη, αξεπέραστη αισιοδοξία. Ο Χαρίλαος Φλωράκης ήξερε καλά ότι το πισωγύρισμα θα ήταν προσωρινό, ότι ο σοσιαλισμός θα νικήσει, ότι η ανασύνταξη του επαναστατικού κινήματος θα έλθει, και ήθελε να ζήσει αυτή τη χαρά.

Σήμερα που θυμόμαστε αυτά τα λόγια του, και που καταλαβαίνουμε ακόμα περισσότερο τη σημασία τους, ίσως μπορεί να του δώσουμε μιαν απάντηση. Η καλύτερη απάντηση βρίσκεται στα λόγια ενός άλλου επαναστάτη κομμουνιστή που έφυγε, νωρίς, πολύ νέος, άγρια δολοφονημένος, του Τσε Γκεβάρα.

"Πολλά πράγματα πρέπει να γίνουν - είπε πριν πολλά χρόνια ο Τσε - ακόμα, πριν φθάσει αυτή η στιγμή και ξέρω επίσης ότι πολλοί από εμάς δε θα μπορέσουμε να τη ζήσουμε. Ομως, αυτοί που θα μείνουν, όταν κοιτάξουν πίσω, θα δουν αυτό που δημιουργήσαμε: Δουλειά πολλών ετών, πολλών θυσιών, ελπίδας και πόνου. Θα δουν κάτι μικρό ή μεγάλο, ανάλογα με το έργο και την ικανότητα του καθενός μας, ένα ανεξίτηλο δείγμα αυτού που ο καθένας άφησε σε αυτό το τεράστιο και όμορφο κτίριο που ξεκινήσαμε να κτίσουμε μαζί. Αυτό θα είναι η αμοιβή μας, η αμοιβή ενός αληθινού επαναστάτη. Μέχρι αυτήν τη στιγμή, σύντροφοι".

Ηξερε τι έλεγε και τι εννοούσε ο Τσε. Για μας τους κομμουνιστές βεβαίως αυτοσκοπός δεν είναι το κίνημα, για μας πάντα το κίνημα είναι συνδεμένο με τον πιο υψηλό σκοπό, την κατάργηση της εκμετάλλευσης ανθρώπου από άνθρωπο, το πέρασμα στο σοσιαλισμό. Αυτός ο σκοπός κάνει τους κομμουνιστές και τις κομμουνίστριες υπομονετικούς, ανιδιοτελείς και ακούραστους μαχητές στον καθημερινό αγώνα του λαού. Αυτός ο σκοπός αυξάνει το πείσμα και τη θέληση να συμβάλλουμε στην ανακούφιση των εργαζομένων από τα καθημερινά τους βάσανα, όσο εξαρτάται από εμάς, όσο εξαρτάται από τον συσχετισμό δύναμης σε κάθε φάση, σε κάθε περίοδο.

Χωρίς το σκοπό του σοσιαλισμού, δε θα είχαμε την αντοχή να παλεύουμε καθημερινά, να προσδοκούμε καθημερινά, μικρότερες ή μεγαλύτερες, λαϊκές κατακτήσεις, ανάλογα με τις δυνατότητες και τις συνθήκες. Χωρίς το σκοπό του σοσιαλισμού, δε θα είχαμε καταλάβει τον αναντικατάστατο ρόλο της εργατικής τάξης, τη δύναμη της λαϊκής πρωτοβουλίας. Δε θα νιώθαμε με τον ίδιο βαθύ τρόπο την ευθύνη μας απέναντι στο λαό, στις διεθνιστικές μας υποχρεώσεις».

«Εχουμε κάθε δικαίωμα να νιώθουμε περηφάνια για την 90χρονη ιστορία του Κόμματός μας. Να νιώθουμε σεβασμό γι' αυτούς που αγωνίστηκαν πριν από εμάς, γι' αυτούς που μας κληροδότησαν σημαντικές παρακαταθήκες. Εχουμε κάθε δικαίωμα να νιώθουμε περηφάνια και ικανοποίηση για τους νέους κομμουνιστές που πάλεψαν πριν από εμάς, να νιώθουμε συγκίνηση για την επέτειο των 40 χρόνων από την ίδρυση της ΚΝΕ.

Βεβαίως, και στη μακρόχρονη ιστορία μας, είχαμε και στιγμές που δεν καταφέραμε να βρεθούμε στο ύψος των αναγκών του κινήματος. Αλλά αυτό που πρέπει να κρατήσουμε είναι ότι το Κόμμα μας δεν υπέγραψε και δεν υπογράφει δήλωση μετανοίας στην εγχώρια και διεθνή αστική τάξη. Δεν είναι μικρό πράγμα αυτό. Είναι μια από τις προϋποθέσεις να βρεις ξανά το δρόμο σου, να περιορίσεις τις συνέπειες, να διορθώσεις την πορεία σου όσο γίνεται πιο έγκαιρα.

Τα κόμματα της αστικής τάξης δεν κάνουν λάθη, έχουν συνειδητά αντεργατική, αντιλαϊκή, ταξική πολιτική. Οι οπορτουνιστές δεν κάνουν λάθη, ακολουθούν συνειδητά μια επιλογή που αν γίνει ευρύτερα αποδεκτή οδηγεί, με μαθηματική ακρίβεια, το κίνημα στον γκρεμό.

Κλείνουμε φέτος 90 χρόνια, το λέμε και το ξαναλέμε. Οχι για να κάνουμε μόνο αποτίμηση της πορείας μας, όχι μόνο για να αντλήσουμε δύναμη και αυτοπεποίθηση από την ηρωική δράση του κόμματός μας, τη θετική και την κριτική της αποτίμηση εκεί που χρειάζεται, αλλά κυρίως για να συνειδητοποιήσουμε ότι σήμερα, οφείλουμε πάνω απ' όλα να ανεβάσουμε ψηλά, πιο ψηλά, τον πήχη των απαιτήσεων από τον εαυτό μας, συλλογικά και ατομικά, ο καθένας, η κάθε μια.

Το παγκόσμιο πισωγύρισμα, που έτσι και αλλιώς είναι προσωρινό, οι δύσκολες και περίπλοκες συνθήκες στη χώρα μας και διεθνώς, είναι μια αντικειμενική πραγματικότητα. Ομως, για μας, δεν είναι άλλοθι, αλλά μια πραγματικότητα που οφείλουμε να την αντιμετωπίσουμε και ηρωικά, αλλά και με ανέβασμα της πολιτικής ικανότητας και οξυδέρκειάς μας».

«Είμαστε σε καλή πορεία σίγουρα, όμως δε χρειάζεται επανάπαυση και αυτοϊκανοποίηση. Δεν πρέπει ούτε μια στιγμή να χαλαρώσουμε ως προς το κύριο και βασικό μας καθήκον: Να βρισκόμαστε συνεχώς στο ύψος μας, που σημαίνει να διατηρήσουμε και να διευρύνουμε την ικανότητά μας να θεμελιώνουμε επιστημονικά τη στρατηγική μας, υπολογίζοντας τις εξελίξεις, τις συγκεκριμένες συνθήκες. Να συμβάλλουμε στην ανάπτυξη της θεωρίας του επιστημονικού κομμουνισμού, βγάζοντας τα απαραίτητα αντικειμενικά συμπεράσματα τόσο από την Ιστορία του Κόμματός μας όσο και από την πορεία της σοσιαλιστικής οικοδόμησης του 20ού αιώνα. Να εξασφαλίζουμε συνεχώς και σταθερά τον αυτοτελή ιδεολογικοπολιτικό και οργανωτικό ρόλο του Κόμματός μας, την πολιτική συμμαχιών ως αναπόσπαστο στοιχείο της στρατηγικής μας. Μετά λόγου γνώσης ότι οι συμμαχίες προϋποθέτουν συμβιβασμούς, που όμως δεν πρέπει να θίγουν την προώθηση της πάλης για το σοσιαλισμό.

Να μη φοβόμαστε τον αντίπαλο, αλλά και να μην ξεχνάμε ότι η αστική τάξη και τα κόμματά της διαθέτουν μεγάλη εμπειρία στο χειρισμό "του καρότου και του μαστίγιου", έχει ανυποχώρητη αποφασιστικότητα, δεν παραδίδεται αμαχητί. Να μην ξεχνάμε ούτε στιγμή ότι η χειραφέτηση του εργατικού κινήματος, η πολιτική συμμαχιών, δεν μπορεί να κάνει βήματα προς τα εμπρός δίχως την πάλη κατά του οπορτουνισμού.

Να μην ξεχνάμε ούτε στιγμή την υποχρέωσή μας να στηρίζουμε τη δράση της ΚΝΕ, να διευρύνουμε τους δεσμούς του Κόμματος με τη νεολαία.

Να μην ξεχνάμε ότι η ανανέωση του ΚΚΕ, όπως και κάθε Κομμουνιστικού Κόμματος, δε γίνεται με απόρριψη των επαναστατικών του γνωρισμάτων, αλλά με την ικανότητά μας να ανταποκρινόμαστε στα καθήκοντα της ταξικής πάλης. Εξαρτάται από την ικανότητα να έχουμε έγκαιρη πρόγνωση, να ερμηνεύουμε ταξικά τις εξελίξεις. Εξαρτάται από το πόσο έγκαιρα διαπιστώνουμε και διορθώνουμε τα τυχόν λάθη μας, τις ατέλειές μας, ιδιαίτερα όταν βρισκόμαστε σε καμπές, σε στροφές. Λάθη μπορεί να γίνουν σε δύσκολες και περίπλοκες εξελίξεις, αλλά η διεθνής πείρα και η δική μας έχει δείξει ότι μπορεί να στραβοπατήσουμε και σε συνθήκες που οι εξελίξεις είναι ή μοιάζουν αργόσυρτες, ή σε συνθήκες που πιέζει η μοιρολατρία και η ηττοπάθεια».

«Ηδη, η "νέα πορεία του Κόμματος στο λαό" βρίσκεται σε εξέλιξη, γνώρισε σημαντική κορύφωση με τις μεγάλες συγκεντρώσεις στα αστικά κέντρα. Για το δικό μας Κόμμα, για τη δική μας υπόθεση, δεν αρκεί η παρέμβασή μας στην κεντρική πολιτική σκηνή. Αυτό που αλλάζει τα πράγματα είναι η δουλειά κάτω, στη βάση, εκεί που ζει και εργάζεται ο λαός, εκεί που συντελείται η ταξική εκμετάλλευση, εκεί κάτω που δουλεύουν συστηματικά οι μηχανισμοί καταστολής, εξαγοράς και χειραγώγησης.

Για το δικό μας Κόμμα, για τη δική μας υπόθεση, δεν αρκεί η κεντρική κινητοποίηση, αλλά η οργάνωση και συμμετοχή του λαού στους τόπους δουλειάς και στο χώρο κατοικίας.

Για το δικό μας Κόμμα δεν αρκούν οι πολιτικές αποκαλύψεις, όσο και αν αυτές είναι αναγκαίες και χρήσιμες. Δεν αρκεί η καταγγελία των μονοπωλίων, του ιμπεριαλισμού, η αντικαπιταλιστική προπαγάνδα, όσο και αν αυτά είναι απολύτως αναγκαία.

Για το δικό μας Κόμμα σημασία μεγάλη αποκτά η οργάνωση των εργαζομένων, η λαϊκή πρωτοβουλία και αυτενέργεια, η εκλαΐκευση της πολιτικής μας πρότασης, η συσπείρωση δυνάμεων για τη συγκρότηση του Μετώπου, ο διάλογος για τη λαϊκή εξουσία και οικονομία, η ανάδειξη της αναγκαιότητας και ρεαλιστικότητας του σοσιαλισμού - κομμουνισμού.

Για το δικό μας Κόμμα σημασία έχει να δώσουμε όλες μας τις δυνάμεις για να σχηματιστεί μια διευρυμένη και ισχυροποιημένη πρωτοπορία αποφασισμένη και ανυποχώρητη, έμπειρη και ικανή. Στο κάλεσμά της, αργά ή γρήγορα, θα ανταποκρίνεται όλο και μεγαλύτερο μέρος της εργατικής τάξης, των λαϊκών στρωμάτων. Ο συσχετισμός δυνάμεων θα αλλάξει.

Ο 21ος αιώνας θα αποδειχθεί αιώνας της αναγέννησης του επαναστατικού κινήματος, αιώνας νέων κοινωνικών επαναστάσεων. Στην εργατική τάξη και τα φτωχά λαϊκά στρώματα, στα νιάτα, αξίζει ένα μέλλον, του σοσιαλισμού - κομμουνισμού. Σ' αυτόν το σκοπό είμαστε ταγμένοι, αυτός ο σκοπός κάνει πιο δυναμική την παρουσία μας στους αγώνες και τις νίκες του σήμερα.

Τιμή και δόξα στους κομμουνιστές που έβαλαν ένα πετραδάκι στη λαϊκή αντίσταση, στις λαϊκές κατακτήσεις. Τιμή και δόξα στους νεολαίους κομμουνιστές που αποδείχτηκαν αντάξια παιδιά του Κόμματος. Τιμή και δόξα σε όσους και όσες συνεχίζουν. Χαρίλαε, δε σε ξεχνάμε, εμμένουμε και συνεχίζουμε».