Η κατάργηση του καθεστώτος των Βαρέων και Ανθυγιεινών Επαγγελμάτων (ΒΑΕ), τα ασφαλιστικά και συνταξιοδοτικά δικαιώματα 700.000 εργαζομένων, είναι ο στόχος της νέας επίθεσης που ξετυλίγει η κυβέρνηση, προχωρώντας ένα βήμα παραπέρα στα αντιασφαλιστικά της σχέδια. Το πόρισμα της «Επιτροπής Μπεχράκη», που σύστησε η κυβέρνηση της ΝΔ, δεν αφήνει την παραμικρή αμφιβολία: Από τη λίστα των ΒΑΕ εξοστρακίζονται περίπου 300.000 εργαζόμενοι, ενώ αύξηση ορίων ηλικίας συνταξιοδότησης θα έχουν και οι υπόλοιποι, αφού πλέον το ενιαίο καθεστώς «σπάει» και δημιουργούνται τέσσερις νέες κατηγορίες ΒΑΕ με διαφορετικό συνταξιοδοτικό καθεστώς.

Σύμφωνα με το πόρισμα, εκτός της λίστας των ΒΑΕ πετιούνται:

• 43 χώροι εργασίας από τους 103 που περιλαμβάνονται στον ισχύοντα κανονισμό του ΙΚΑ (ποσοστό 41,7%).
• Από τις 124 ομάδες και υποομάδες ειδικοτήτων, εξαιρούνται 61 (ποσοστό 49,2%).
• Από τις 71 ειδικότητες, ανεξάρτητα από το χώρο εργασίας, οι οποίες υπάγονται στο καθεστώς, εξαιρούνται οι 42, δηλαδή το 59,2% αυτών των ειδικοτήτων.

Παρά την κυβερνητική προπαγάνδα περί «βελτίωσης των συνθηκών εργασίας», που επιβάλλει δήθεν την αλλαγή στο καθεστώς των ΒΑΕ, τα επαγγέλματα και οι ειδικότητες που αποχαρακτηρίζονται δείχνουν καθαρά ότι πρόθεση του κεφαλαίου και των πολιτικών του εκπροσώπων δεν είναι άλλος από την αύξηση των ορίων ηλικίας συνταξιοδότησης χιλιάδων εργατοϋπαλλήλων και την απαλλαγή της εργοδοσίας από τις εισφορές στο καθεστώς των ΒΑΕ.

Γιατί μόνο σαν τέτοιο μπορεί να ερμηνευτεί το γεγονός ότι εκτός της λίστας προτείνεται να μείνουν ορισμένα από τα επαγγέλματα που αποδεδειγμένα ασκούνται σε επιβαρυμένο περιβάλλον και δύσκολες συνθήκες, απειλώντας την υγεία, ακόμα και τη ζωή χιλιάδων εργαζομένων. Οπως φαίνεται και από τον πίνακα που συνέταξε η Επιτροπή (βλέπε διπλανή σελίδα) στον αντεργατικό «Καιάδα» ρίχνονται ανάμεσα σε άλλους επαγγέλματα όπως:

• Καπνεργάτες.
• Εργαζόμενοι στο φάρμακο.
• Στη βιομηχανία πλαστικών υλών και ειδών.
• Στην παραγωγή ελαστικών.
• Στη βιομηχανία απορρυπαντικών.
• Στη σπορελαιουργία, σαπουνοποιία.
• Στην υαλουργία.
• Αρτεργάτες.
• Μάγειροι και το προσωπικό κουζίνας.
• Σερβιτόροι.
• Υποδηματεργάτες.

Για τα επαγγέλματα και τις ειδικότητες που παραμένουν στον Κανονισμό των ΒΑΕ, η Επιτροπή διαμορφώνει 4 κατηγορίες με διαφορετικούς όμως όρους συνταξιοδότησης για κάθε μια. Σύμφωνα με ένα από τα σενάρια που διακινούνται και έχουν συζητηθεί στους κόλπους της Επιτροπής:

• Στην πρώτη κατηγορία, στην οποία θα υπάγονται Βαρέα και Ανθυγιεινά Επαγγέλματα όπως εργαζόμενοι σε μεταλλεία, ορυχεία, βαριά οικοδομή, θα συνταξιοδοτούνται 7 χρόνια νωρίτερα από το ανώτερο όριο συνταξιοδότησης του ΙΚΑ που είναι τα 65 χρόνια.
• Στη δεύτερη κατηγορία, οι κλάδοι και οι ειδικότητες που θα ενταχθούν οι εργαζόμενοι σε αυτές θα συνταξιοδοτούνται 5 χρόνια νωρίτερα.
• Στην τρίτη κατηγορία, 3 χρόνια νωρίτερα.
• Στην τέταρτη κατηγορία, 1,5 χρόνο νωρίτερα.

Είναι φανερό από τα παραπάνω ότι για μεγάλες κατηγορίες εργαζομένων ο αποχαρακτηρισμός του επαγγέλματός τους από τα ΒΑΕ θα σημάνει κατακόρυφη αύξηση των ορίων ηλικίας συνταξιοδότησης, αφού χάνουν το δικαίωμα να βγαίνουν στη σύνταξη κατά τουλάχιστον πέντε χρόνια νωρίτερα, όπως συμβαίνει σήμερα.

Σε κάθε περίπτωση και ανεξάρτητα από τις τελικές αποφάσεις -όσον αφορά μόνο τις λεπτομέρειες - που θα πάρει η κυβέρνηση, το σίγουρο είναι ότι στη μέγκενη των αναθεώρησης των ΒΑΕ μπαίνουν όλοι οι εργαζόμενοι. Και μάλιστα οι εργαζόμενοι που δουλεύουν στις πιο σκληρές και επικίνδυνες συνθήκες εργασίας. Το σίγουρο είναι επίσης ότι οι βιομήχανοι θα εξασφαλίσουν φτηνότερους εργάτες τουλάχιστον κατά 2,15%, όσο δηλαδή και το κόστος του επασφαλίστρου. Να, γιατί από το 1990 ακόμα, με την ψήφιση των πρώτων αντιασφαλιστικών νόμων ΝΔ και ΠΑΣΟΚ (νόμοι 1902 και 3029), με αλλεπάλληλα νομοθετήματα επιβουλεύονταν ανοιχτά το θεσμό των ΒΑΕ και «επεξεργάζονταν» σε αλλεπάλληλες επιτροπές την αναθεώρηση της λίστας.

Γι' αυτό επίσης δεν είναι περίεργο ότι από το λεγόμενο «πόρισμα» δεν υπάρχει ούτε κόκκος επιστημονικότητας. Χωρίς καμία συγκεκριμένη μελέτη ανά επάγγελμα, χωρίς την παραμικρή επιδημιολογική μελέτη, χωρίς υποδομές, χωρίς γιατρούς εργασίας, η Επιτροπή «έραψε και έκοψε» το κοστούμι σύμφωνα με τις κυβερνητικές εντολές. Η λίστα της ντροπής έγινε μεν με το χέρι της Επιτροπής, αλλά έχει την υπογραφή της κυβέρνησης της ΝΔ. Αυτή έχει την αποκλειστική πολιτική ευθύνη. Σε αυτή οι εργαζόμενοι πρέπει να δούνε τον ιθύνοντα νου και να στρέψουν τα πυρά τους.

Μια ακόμα σημαντική πλευρά της «μεταρρύθμισης» της λίστας των ΒΑΕ είναι αυτή που σχετίζεται με το διαχωρισμό των εργαζομένων σε «παλιούς» και «νέους». Η επιτροπή, επικαλούμενη έλλειψη επιστημονικών καταγραφών, φαίνεται να προτείνει την ισχύ του νέου καθεστώτος μόνο για τους νεοεισερχόμενους στην αγορά εργασίας. Η κυβέρνηση επιχειρεί μ' αυτό τον τρόπο να διαιρέσει τους εργαζόμενους και να αποτρέψει γενικευμένες αντιδράσεις. Ωστόσο, η ενιαία αγωνιστική απάντηση είναι περισσότερο από κάθε άλλη φορά επιβεβλημένη. Κι αυτό επειδή το νέο καθεστώς θα θίξει εξίσου τους νέους και τους παλιούς.

Ενας σημερινός ασφαλισμένος στο καθεστώς των ΒΑΕ που σήμερα απολύεται - για παράδειγμα - στα 50 του χρόνια, είναι δεδομένο ότι δεν πρόκειται να βρει δουλειά σε μια αγορά που αυτονόητα θα αναζητά συναδέλφους του στην ίδια ειδικότητα που δε θα είναι όμως ασφαλισμένοι στα ΒΑΕ. Η ίδια ακριβώς αιτία, η προσπάθεια δηλαδή των εργοδοτών να μεγιστοποιήσουν τα κέρδη τους, είναι δεδομένο ότι θα πυροδοτήσει μαζικές απολύσεις σε κλάδους και επαγγέλματα που αποχαρακτηρίζονται, προκειμένου στη θέση των «παλιών» εργαζόμενων να προσλάβουν «νέους» και «φθηνότερους»...