Αυτό, ειδικά, το τελευταίο, είναι ένα από τα βασικά θέματα αφηγήσεων και βιβλίων που έχουν ως κύριο περιεχόμενο το χτύπημα του ΚΚΕ. Είναι χαρακτηριστικά, για παράδειγμα, τα εξής: Ο Λ. Κύρκος επιχειρεί να βγάλει, πάση θυσία, "λάδι" τον Μ. Κύρκο, κατακεραυνώνοντας το ΚΚΕ. Αλλοι, κάνουν το ίδιο, όσον αφορά κόμματα και πρόσωπα που από το 1951 συνεργάστηκαν με το ΚΚΕ για την ίδρυση της ΕΔΑ. Παντού διακρίνεται το ίδιο μοτίβο: Οι μεν συνεργαζόμενοι με το ΚΚΕ ήσαν τα ανοιχτά και μη δογματικά μυαλά, που έβλεπαν τις εξελίξεις δίχως παρωπίδες, σε αντίθεση με το ΚΚΕ, την ηγεσία του για την ακρίβεια, που έμενε προσκολλημένη (και μένει) σε δόγματα και ιδεολογικές αγκυλώσεις... Γι' αυτό, κατά τους συγγραφείς εκείνους, τα όποια προβλήματα δημιουργούνταν ανάμεσα στο ΚΚΕ και στους κατά καιρούς συνεργαζόμενους, οφείλονταν - πού αλλού; - στο ΚΚΕ!

Για να γίνει, βέβαια, πειστική η παραπάνω αυθαίρετη διαπίστωση, επιστρατεύεται η σκόπιμα αβαθής ανάλυση γεγονότων και, επαναλαμβάνουμε, η αποσιώπηση άλλων.

Να, για παράδειγμα, τι γράφει για τον Ηλία Τσιριμώκο ο Λ. Κύρκος, στο βιβλίο του Λ. Μαυροειδή "Οι δύο όψεις της ιστορίας". "Θα μπορούσε (ο Τσιριμώκος) όλα αυτά τα προσόντα του να τα θέσει στην υπηρεσία της αστικής τάξης και να μεγαλουργήσει μέσα στο κομματικό σύστημα. Ολα αυτά τα κλότσησε. Και τα περιφρόνησε. Και έμεινε στις επάλξεις του σοσιαλιστικού κινήματος. Προσπάθησε να δημιουργήσει ένα ρεύμα σοσιαλιστικών ιδεών, το οποίο όμως προσέκρουσε στο τριτοδιεθνιστικό κομμουνιστικό κίνημα και στην αξίωση αυτού του κινήματος να ελέγξει όλα τα άλλα σκιρτήματα. Η να τα υποτάξει ή να τα εξοντώσει" (σελ. 531, υπογράμμιση Μ. Μ.).

Ομως ο Λ. Κύρκος, στο ίδιο βιβλίο, όχι μόνο πασκίζει να δικαιολογήσει τα αδικαιολόγητα, ακόμα και την επαίσχυντη στάση του Τσιριμώκου το 1965, οπότε έγινε ένας από τους "κατεψυγμένους" πρωθυπουργούς της Φρειδερίκης, αλλά κάνει και άλλα. Π.χ. αποσιωπά το ρόλο του Τσιριμώκου στη διάρκεια των διαπραγματεύσεων για την υπογραφή της Συμφωνίας της Βάρκιζας (12.2.1945).

Το ίδιο ακριβώς κάνει και ο Γρ. Φαράκος, επίσης στο παραπάνω βιβλίο, όπου γράφει: "Η συμφωνία της Βάρκιζας ήταν υποχρεωτική την ώρα που έγινε. Βεβαίως υπήρξε (από την πλευρά του ΕΑΜ) υποχώρηση ως προς το θέμα της αμνηστίας. Επρεπε να επιδιωχτεί οπωσδήποτε να μην υπάρχει αυτός ο γριφώδης όρος περί "εγκλημάτων". Τι εννοούμε όταν μιλάμε περί "εγκλημάτων;". Επρεπε να υπάρξει μια νομική προσέγγιση του θέματος. Ο Τσιριμώκος ήταν νομικός ο ίδιος. Και απορώ πώς δεν το αντιμετώπισε απ' αυτή τη σκοπιά" (σελ. 581).

Ο μεν ένας (Λ. Κύρκος) δεν κάνει κουβέντα για τη Βάρκιζα, ο δε άλλος (Φαράκος) απορεί (!) πώς ο Τσιριμώκος δεν αντιμετώπισε το θέμα!

Φυσικά, η Συμφωνία της Βάρκιζας δεν ήταν νομικό, αλλά τεράστιο πολιτικό θέμα.Και οι ευθύνες για την υπογραφή της πρέπει να αποδοθούν πρωταρχικά και κύρια στην τότε ηγεσία του ΚΚΕ. Αν, ωστόσο, κρίνεται χρήσιμη η ιδιαίτερη αναφορά στη στάση του Τσιριμώκου, είναι γιατί ο ρόλος του υπήρξε, όπως μαρτυρεί αυτόπτης μάρτυρας, ύπουλος. Ηταν το κρυφό ατού της κυβερνητικής αντιπροσωπείας και των Εγγλέζων, όντας ο ίδιος μέλος της ΕΑΜικής αντιπροσωπείας!.. Δηλαδή, πήγε στη Βάρκιζα για να προδώσει συνειδητά.

Το άρθρο 3 της Συμφωνίας της Βάρκιζας λέει μέσα σε άλλα: "Αμνηστεύονται τα πολιτικά αδικήματα τα τελεσθέντα από της 3ης Δεκεμβρίου 1944 μέχρι της υπογραφής του παρόντος. Εξαιρούνται της αμνηστίας τα συναφή κοινά αδικήματα κατά της ζωής και της περιουσίας, τα οποία δεν ήσαν απαραιτήτως αναγκαία διά την επιτυχίαν του πολιτικού αδικήματος".

Αυτό το άρθρο έδινε και τυπικά τη δυνατότητα στην αντίδραση να θέσει υπό ανελέητο διωγμό εκατοντάδες χιλιάδες αγωνιστές του ΕΑΜ. Σκηνοθετήθηκαν σε βάρος τους εγκλήματα του κοινού Ποινικού Δικαίου, στήθηκαν δίκες και καταδίκες. Το ΕΑΜ παραδόθηκε βορά στις συμμορίες και στα επίσημα όργανα του αστικού κράτους. Στην Ελλάδα οργανώθηκε κατά του λαού ένα πογκρόμ δολοφονιών, εμπρησμών, βιασμών γυναικών, εκτελέσεων, συλλήψεων, φυλακίσεων, εκτοπίσεων.

Βεβαίως, το πρόβλημα για το λαό δεν ήταν μόνο το παραπάνω άρθρο της Συμφωνίας, που κατέληξε να γίνει το επίμαχο. Το πρόβλημα ήταν ολόκληρη η Συμφωνία,με βάση την οποία ο ΕΛΑΣ παρέδωσε τα όπλα και ταυτόχρονα από την πλευρά του ΕΑΜ αναγνωριζόταν ότι τα σύνορα του αστικού κράτους πήγαιναν μέχρι το βορρά, "βγαίνοντας" από την Αττικοβοιωτία και Φθιώτιδα, όπου έφταναν μετά τη μάχη του Δεκέμβρη 1944. Ας μείνουμε, ωστόσο, στο συγκεκριμένο άρθρο (3ο).

Στις συζητήσεις της Βάρκιζας πήρε μέρος, ως παρατηρητής από την κυβερνητική πλευρά και ο καθηγητής Ι. Γεωργάκης, εκπρόσωπος του αντιβασιλιά - αρχιεπισκόπου Δαμασκηνού. Ο Ι. Γεωργάκης, λοιπόν, όταν του τέθηκε το ερώτημα"πώς ξεπεράστηκε τελικά η κρίσιμη φάση των διαπραγματεύσεων στο θέμα της αμνηστίας;" απάντησε:

"ΓΕΩΡΓΑΚΗΣ: Τελικά υποχώρησαν οι κομμουνιστές. Και υποχώρησαν όταν ο Ηλίας Τσιριμώκος πείστηκε από μένα την κρίσιμη εκείνη νύχτα να έρθει "από 'δω". Δηλαδή να υποστηρίξει τη θέση της κυβέρνησης στο θέμα της αμνηστίας. Και τον πήρα και κατεβήκαμε στην Αθήνα στις 2 το πρωί. Και τον πήγα στην αγγλική πρεσβεία, όπου ο Μακμίλαν του έδωσε το λόγο του ότι "αυτά που σας λέει ο κ. Γεωργάκης και αυτά που λέει η κυβέρνηση (Πλαστήρα) εμείς σας τα εγγυώμεθα". Και επιστρέψαμε πίσω με τον Τσιριμώκο, ο οποίος έδωσε μια εξήγηση περί της απουσίας του, ότι ήταν άρρωστη δήθεν η μητέρα του. Τότε πλέον ο μονολιθισμός της κομμουνιστικής παράταξης έσπασε. Και ειδοποίησα τους Αγγλους επισήμους και επισπεύσαμε τη μονογραφή της συμφωνίας, η οποία έγινε στις 5 η ώρα τα χαράματα". (Π. Βενάρδου, "η Συμφωνία της Βάρκιζας", σελ. 103).

Περιττό, βέβαια, να πούμε, ότι ο Τσιριμώκος είπε, "για επίσκεψη στην άρρωστη μητέρα του", στους αντιπροσώπους ΚΚΕ - ΕΑΜ Γ. Σιάντο και Δ. Παρτσαλίδη! Οι Εγγλέζοι και η κυβερνητική αντιπροσωπεία σκηνοθέτησαν μαζί με τον Τσιριμώκο τη δικαιολογία, για να πάει ο Τσιριμώκος στον Μακμίλαν!

Υπάρχουν, όμως, και άλλα γραπτά. Ο Φ. Οικονομίδης, όπως διαβάζουμε στο ίδιο βιβλίο του Π. Βενάρδου, υποστηρίζει, επικαλούμενος τον Μακμίλαν, "ότι ο Τσιριμώκος από την αρχή είχε περάσει "από 'δω", "έχοντας ιδιαίτερες επαφές με τον εκπρόσωπο της βρετανικής πρεσβείας Ντ. Μπάλφουρ και το στενό συνεργάτη του Δαμασκηνού, δικηγόρο Ι. Γεωργάκη" (σ.σ. Ο Μπάλφουρ ήταν επικεφαλής του κλιμακίου της Ιντέλιντζενς Σέρβις στην Αθήνα και είχε ιδιαίτερες σχέσεις με την καλή κοινωνία των Αθηνών, ως... εφημέριος στο παρεκκλήσι του "Ευαγγελισμού" - ο περίφημος πατήρ Δημήτριος! - σελ. 59). Να υπογραμμιστεί επίσης, όπως υποστηρίζεται στο ίδιο βιβλίο, ότι ο Τσιριμώκος περιλήφθηκε στην αντιπροσωπεία του ΕΑΜ, μετά από μια επαφή και "μια ικανοποιητική συνομιλία" με τον Δαμασκηνό, όπου του είπε ότι ο Σιάντος και ο Παρτσαλίδης "θα δημιουργήσουν προβλήματα" αν δε γίνει δεκτός ως μέλος της αριστερής αντιπροσωπείας και του έδωσε "οριστική υπόσχεση ότι θα αντιταχθεί στα κομμουνιστικά αιτήματα" (σελ. 60).

***

Μάκης ΜΑΪΛΗΣ

Κραυγαλέα διάψευση στον κυβερνητικό ισχυρισμό ότι το νομοσχέδιο για τα "μέτρα κατά της εισφοροδιαφυγής και διασφάλιση εσόδων ΙΚΑ" που προωθείται, έχει συνταχθεί με τη σύμφωνη γνώμη των ενδιαφερόμενων συνδικαλιστικών οργανώσεων και ασφαλιστικών οργανισμών, αποτέλεσε η χτεσινή ακρόαση φορέων, που έγινε στην αρμόδια Κοινοβουλευτική Επιτροπή που συζητείται το νομοθέτημα. Τόσο οι εκπρόσωποι της ΓΣΕΕ και της ΓΣΒΕΕ, όσο και το ΤΕΒΕ, με τις θέσεις που κατέθεσαν διαφοροποιούνται σαφώς από ουσιαστικές διατάξεις του προτεινόμενου νόμου, εκθέτοντας τον αρμόδιο υπουργό Μιλτ. Παπαϊωάννου, που στις προηγούμενες συνεδριάσεις της επιτροπής διαβεβαίωνε ότι οι φορείς αυτοί συναινούν σε επίπεδο θέσεων!

Στις θέσεις που κατέθεσε η ΓΣΕΕ, κυρίως όσον αφορά τις διατάξεις του νόμου που δεν έχουν να κάνουν με τις υπηρεσίες ελέγχου της εισφοροδιαφυγής, αλλά με τους ασφαλιστικούς οργανισμούς, σημειώνεται ότι καταλήγουν "σε βάρος των ασφαλιστικών οργανισμών", αφού "το κράτος επιχειρεί να ασκήσει κοινωνική πολιτική με τα χρήματα των ασφαλιστικών ταμείων". Ειδικά για την κυβερνητική πολιτική σε σχέση με τους πόρους των ταμείων σημειώνεται ότι "έχει διαπιστωθεί πως έχει οδηγήσει ευθέως στην ανατροπή της αναλογιστικής ισορροπίας τους και στην αναπαραγωγή και μεγιστοποίηση της κρίσης του συστήματος κοινωνικής ασφάλισης".

Πάντως, αντιφατικός υπήρξε στην παρουσίαση αυτών των θέσεων ο πρόεδρος της ΓΣΕΕ, Χρήστος Πολυζωγόπουλος, αφού, εστιάζοντας στα άρθρα που αφορούν τον έλεγχο της φοροδιαφυγής, δήλωσε ότι... "συγχαίρει όσους συνέβαλαν στο νομοθέτημα". Παράλληλα, ζήτησε την επίσπευση της υλοποίησης του "λογαριασμού (βλ. φόρου) κοινωνικής αλληλεγγύης", ενώ σε σχετική ερώτηση βουλευτή απάντησε πως είναι απαραίτητη αυτή η πρόσθετη επιβάρυνση παράλληλα με τη λήψη μέτρων πάταξης της εισφοροδιαφυγής. Επίσης, απέφυγε να απαντήσει επί της ουσίας, σε ερώτηση του βουλευτή του ΚΚΕ, Μήτσου Κωστόπουλου, σχετικά με το γιατί η ΓΣΕΕ συμμετέχει στον "κοινωνικό διάλογο" για τα θέματα της ασφάλισης, την ίδια στιγμή που η κυβέρνηση προωθεί ένα νόμο σε αντίθεση με τις θέσεις της Συνομοσπονδίας, λέγοντας ότι "αυτά είναι επιμέρους θέματα"!

Αντίθετη σε ουσιαστικές διατάξεις του νομοσχεδίου ήταν και η ΓΣΕΒΕΕ, αφού στις θέσεις που κατέθεσε κάνει λόγο για δημιουργία προϋποθέσεων για "κατάχρηση εξουσίας", ενώ σημειώνει ότι ο προτεινόμενος νόμος δεν αντιμετωπίζει σοβαρά το θέμα των εσόδων των ταμείων. Την αντίθεσή του εξέφρασε σε διατάξεις του νομοσχεδίου ο Ν. Κόντος, πρόεδρος του ΤΕΒΕ, σημειώνοντας ότι το ταμείο δεν είναι σύμφωνο στη δημιουργία μεικτών επιτροπών με το ΙΚΑ για την αντιμετώπιση της εισφοροδιαφυγής, θεωρώντας αυτό το μέτρο μη εφαρμόσιμο και χρήσιμο στην πράξη.

Μόνο στο πρόσωπο του Διοικητή του ΙΚΑ, Γρ. Σολωμού η ηγεσία του υπουργείου Εργασίας και Κοινωνικής Ασφάλισης βρήκε συμπαραστάτη, αφού δήλωσε ότι όλες οι απόψεις της διοίκησης του ΙΚΑ, "πέρασαν" στο νομοσχέδιο. Πάντως με έγγραφό του προς την επιτροπή ο Γρ. Σολωμός ζήτησε την άρση του καθεστώτος, σύμφωνα με το οποίο οι γιατροί που συνεργάζονται με το ΙΚΑ, μπορούν παραλλήλως να καλύπτουν και ασφαλισμένους άλλων ταμείων.

Τέλος, στο νομοσχέδιο κατατέθηκαν τροπολογίες που προβλέπουν την ασφάλιση στο ΤΑΤΤΑ εργαζομένων στον Τύπο με "παλιές" ειδικότητες (π.χ. λινοτύπες) ενώ παράλληλα επεκτείνεται η ασφάλιση στο ΤΣΠΕΑΘ των δημοσιογράφων που εργάζονται σε ραδιοφωνικούς σταθμούς και κανάλια,εφόσον είναι μέλη της ΕΣΗΕΑ ή της ΕΣΗΕΜ-Θ.