Ακυρώστε τους τηλε-σπιούνους
Το περιστατικό επίκαιρο και αυθεντικό. Μπήκε ο άνθρωπος στο κατάστημα για να πάρει ένα κουτί παρκετίνη και τη ζήτησε με δύο λατινικά γράμματα και έναν αριθμό. Με την παραγγελία, έκανε και τη χιουμοριστική παρατήρηση. Αυτά τα αρχικά, ταιριάζουν σε πράκτορες - ράμπο μυστικών υπηρεσιών, που αλωνίζουν, λίγες μέρες πριν την έναρξη της Ολυμπιάδας. Λέτε να τα άκουσε αυτά, το αερόπλοιο που σηκώθηκε επιτέλους, ρώτησε, με το ίδιο χιούμορ ο υπάλληλος.
Η κουβέντα επεκτάθηκε σε λίγο με πελάτες και προσωπικό, μια κουβέντα που είχε αρχίσει με τα αρκτικόλεξα ενός κουτιού παρκετίνης. Και τι πρέπει να κάνουμε παλικάρια, πέταξε ο «πρακτικός» της μικρής σύναξης, βλέποντας κατά τα ουράνια για αερόπλοια, αερόστατα και ελικόπτερα «Απάτσι» που πήραν το όνομα από τους μακρινούς εκείνους Ινδιάνους με τις υψηλές ανιχνευτικές ικανότητες...
- Να τυφλώσουμε τους ηλεκτρονικούς χαφιέδες, πρότεινε ο ένας. - Αυτό γίνεται ήδη, αντιπαρατήρησε ένας άλλος. Κάθε μέρα κάποιο ηλεκτρονικό μάτι «τυφλώνεται» με μπογιές, με «σπρέι», με εντομοκτόνα αεροψεκασμού. Το πειραχτήρι της παρέας αγοραστών και υπαλλήλων πρότεινε συλλογικά μέτρα: - Μας βλέπουν, λοιπόν, και μας ακούνε; Μας παρακολουθούν στις τουαλέτες και στις ερωτικές μας στιγμές. - Ελάτε λοιπόν έξω, στο πεζοδρόμιο. Βλέπετε στην κολόνα κουρνιασμένο τον ηλεκτρονικό σπιούνο. Βλέπετε το αερόστατο, όλοι μαζί, λοιπόν: Σηκώστε τα χέρια ψηλά, με ανοιχτά σε βεντάλια τα δέκα σας δάχτυλα. Και επειδή μας βλέπουν και μας ακούνε, φωνάξτε δυνατά ό,τι σας περάσει από το κεφάλι. Φορέστε μαύρα γυαλιά, αυτά των τρομοκρατών και των πρακτόρων. Κάντε ότι κρύβετε με προσοχή κάτι στην τσάντα σας. Μιλήστε με το διπλανό σας όσο μπορείτε ακαταλαβίστικα.
Αυτά είναι ακτιβιστικά κόλπα, παρατήρησε ο ενημερωμένος. Ολα τα παραπάνω και αγώνας συλλογικός λαϊκός, συμπλήρωσε ο προβληματισμένος αγωνιστής.
Του
Γιώργου ΤΣΑΠΟΓΑ
Ναι, ναι. Ετσι ακριβώς είναι, όσο κι αν ακούγεται παράλογο και τρελό. Το «κράτος της κοινωνικής φροντίδας» πέθανε, ζήτω το κράτος της ιδιωτικής πρωτοβουλίας! Και βέβαια, όταν αναφερόμαστε στην κοινωνική φροντίδα με την ευρύτερη έννοια, πρέπει να γνωρίζουμε ότι η έννοια αυτή περιλαμβάνει όλους τους τομείς της ζωής όπως περιβάλλον, εργασιακά δικαιώματα, Υγεία, Παιδεία, ατομικές ελευθερίες κ.ά. Ε, λοιπόν, όλα τα προβλήματα που αφορούν τους παραπάνω τομείς, θα λυθούν με ένα μαγικό ραβδάκι που λέγεται Εταιρική Κοινωνική Ευθύνη! Η ιδιωτική πρωτοβουλία... με την κοινωνική ευαισθησία που τη χαρακτηρίζει (!), θα ελαχιστοποιήσει μέχρι και θα εξαφανίσει κάθε πρόβλημα, ώστε να χαίρεται ο κόσμος και να χαμογελά τρισευτυχισμένος!
Αν τα πράγματα δεν ήταν τόσο σοβαρά ίσως όλα αυτά να ήταν ένα θαυμάσιο υλικό για ευθυμογράφημα. Ας πάρουμε όμως τα πράγματα με τη σειρά.
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή επί προεδρίας Ζακ Ντελόρ άρχισε να ασχολείται με το θέμα της Εταιρικής Κοινωνικής Ευθύνης (ΕΚΕ) το 1994 - '95 και, μετά από ένα συνέδριο στο Λονδίνο, το 1995 ιδρύθηκε το λεγόμενο Δίκτυο για την ΕΚΕ. Το 2000 στη Σύνοδο Κορυφής της Λισαβόνας, στο κείμενο αποτελεσμάτων της Συνόδου, αναφέρεται ότι «... το Συμβούλιο Κορυφής θέτει ως νέο στρατηγικό στόχο να γίνει η ΕΕ μέχρι το 2010 πιο ανταγωνιστική και δυναμική οικονομία που θα στηρίζεται ωστόσο στη γνώση και θα είναι ικανή για βιώσιμη οικονομική ανάπτυξη προσφέροντας περισσότερες θέσεις απασχόλησης, καλύτερες συνθήκες εργασίας και μεγαλύτερη κοινωνική συνοχή». Και παρακάτω, στο ίδιο κείμενο «...το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο απευθύνει ειδική έκκληση στην εταιρική ευαισθησία των επιχειρήσεων για κοινωνική ευθύνη σχετικά με τις καλύτερες πρακτικές σε θέματα διά βίου εκπαίδευσης, οργάνωσης της εργασίας, ίσων ευκαιριών, κοινωνικού αποκλεισμού και βιώσιμης ανάπτυξης». Στη συνέχεια, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, τον Ιούλιο του 2001, δημοσιοποίησε την Πράσινη Βίβλο για την ΕΚΕ. Κατόπιν συστήθηκε ένα συμβουλευτικό όργανο της ΕΕ, τον Ιούλιο του 2002, στο οποίο εκπροσωπούνται εργοδότες, εργαζόμενοι, οργανώσεις που έχουν σχέση με επιχειρήσεις όπως το Ευρωεπιμελητήριο, και Μη Κυβερνητικές Οργανώσεις. Επίσης, η ΕΕ έχει προσδιορίσει ότι το 2005 θα είναι ευρωπαϊκό έτος για την ΕΚΕ.
Τον Ιούλιο του 2000 συστήθηκε το Ελληνικό Δίκτυο για την ΕΚΕ, το οποίο έγινε σωματείο για λόγους ευελιξίας το Νοέμβρη του 2002, με το διακριτικό τίτλο «ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΔΙΚΤΥΟ ΕΚΕ». Σύμφωνα με το καταστατικό, τα 16 ιδρυτικά μέλη του είναι: ΕΒΕΑ, ΣΕΒ, ΣΒΒΕ, ΑΕΕ ΑΡΓΥΡΟΜΕΤΑΛΛΕΥΜΑΤΩΝ & ΒΑΡΥΤΙΝΗΣ, ΑΕ ΤΣΙΜΕΝΤΩΝ TITAN, BP HELLAS AE, JANSEN-CILAG GREECE, ΔΕΛΤΑ - ΣΥΜΜΕΤΟΧΩΝ ΑΕ, ΕΡΙΚΙΝΟΝΙΑ BUSINESS COMMUNICATIONS NETWORK, IBM HELLAS AE, NESTLE ΕΛΛΑΣ ΑΕ, SHELL HELLAS AE, TVX HELLAS AE, ΦΑΓΕ AE, FANCO AE & RHILIP MORRIS HELLAS AEBE. To Σωματείο εξέδωσε, με την υποστήριξη της RHILIP MORRIS INSTITUTE, ένα φυλλάδιο με τίτλο «Η ΕΤΑΙΡΙΚΗ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΕΥΘΥΝΗ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ - ΘΕΜΑΤΑ & ΠΡΟΟΠΤΙΚΕΣ». Σ' αυτό περιγράφονται συνοπτικά τα αποτελέσματα έρευνας και οι στόχοι της ΕΚΕ. Σε όλες τις σελίδες του περισσεύει η υποκρισία, αλλά και διαφαίνονται οι πραγματικοί στόχοι της «ευαγούς» αυτής Μη Κυβερνητικής Οργάνωσης. Σύμφωνα, λοιπόν, με το φυλλάδιο καταργείται ο όρος «κοινή γνώμη» και αντικαθίσταται με τον όρο «πολίτης - καταναλωτής». Δεν αναγνωρίζεται στο κράτος ο ρόλος του αποκλειστικού κοινωνικού ρυθμιστή και πρέπει αυτό (το κράτος) να συνεργάζεται με τον ιδιωτικό τομέα στην επίλυση των κοινωνικών προβλημάτων. Το φυλλάδιο παραδέχεται ότι «η κοινωνική συνεισφορά μιας εταιρίας εκλαμβάνεται (σ.σ. άδικα;) ως "τερτίπι" του μάρκετινγκ και αυτό πρέπει να αλλάξει». Αβίαστα έρχεται στο νου η περίπτωση, πριν από χρόνια, της ρύπανσης που προκαλούσε το τσιμεντάδικο TITAN - ΗΡΑΚΛΗΣ στο Βόλο. Η σκόνη που εξέπεμπε τότε το εργοστάσιο είχε δημιουργήσει μια αποπνικτική ατμόσφαιρα. Οι στέγες των σπιτιών είχαν αλλάξει όψη και από κεραμιδί χρώμα είχαν χρώμα σταχτί με λίγη απόχρωση καφέ! Η TITAN - ΗΡΑΚΛΗΣ, θέλοντας να δείξει την ευαισθησία της (!) για το περιβάλλον, κατασκεύασε μια Παιδική Χαρά μερικών τετραγωνικών μέτρων μπροστά στην Αγία Τριάδα του Αναύρου, νομίζοντας ότι έτσι θα έπειθε τους Βολιώτες για το ενδιαφέρον της για το περιβάλλον. Δεν τους έπεισε όμως. Μια άλλη περίπτωση είναι η κλινική «ΙΑΣΩ» στο Χολαργό. Με φυλλάδια που μοίρασαν οι κάτοικοι καταγγέλλουν την κλινική ότι προχώρησε σε νομότυπες επεκτάσεις και κατασκευές και σε παράνομες χρήσεις. Το «ΙΑΣΩ», προκειμένου να μετριαστούν οι αντιδράσεις των κατοίκων, κατασκεύασε στην οδό Περικλέους το άγαλμα του Περικλή και το δώρισε στο Δήμο Χολαργού. Και στις δύο παραπάνω περιπτώσεις φαίνεται καθαρά ότι η οποιαδήποτε προσφορά του μεγάλου κεφαλαίου προς το κοινωνικό σύνολο έχει διττό στόχο: Από τη μια να καταλαγιάσει τις λαϊκές αντιδράσεις και απ' την άλλη, να διαφημιστεί με την προσφορά αυτή. Δηλαδή το «μάρκετινγκ» σε όλο του το μεγαλείο!
Σε άλλο σημείο του φυλλαδίου αναφέρεται ότι «Το πεδίο εφαρμογής της ΕΚΕ περιλαμβάνει το σεβασμό των εργασιακών δικαιωμάτων, την πρόνοια για την ασφάλεια και την υγεία των εργαζομένων κ.ά.». Εδώ κι αν είναι υποκρισία και ξετσιπωσιά! Οι εκατοντάδες χιλιάδες άνεργοι και «απασχολήσιμοι» δεν περιλαμβάνονται στα εργασιακά δικαιώματα; Οι δεκάδες νεκροί και τραυματίες στα Ολυμπιακά έργα και στη ναυπηγοεπισκευαστική ζώνη είναι «παράπλευρες απώλειες»; Είναι θύματα της βουλιμίας του μεγάλου κεφαλαίου για κέρδη! Για ποια ασφάλεια των εργαζομένων μιλάνε;
Στο φυλλάδιο της ΕΚΕ, επίσης, αναφέρεται ότι «Κοινωνικά υπεύθυνη επιχείρηση είναι αυτή που, πέρα από την επιχειρηματική της δράση, πραγματοποιεί ενέργειες που δεν έχουν άμεσο στόχο το κέρδος, αλλά συμβάλλουν στην επίλυση σημαντικών κοινωνικών προβλημάτων, επιστρέφοντας στην κοινωνία μέρος των κερδών της». Εδώ πέφτει πολύ γέλιο! Δηλαδή, αφού έχουν ξεζουμίσει την κοινωνία (τον πολίτη -καταναλωτή, κατά το δικό τους ορισμό) με αυξήσεις σε προϊόντα και υπηρεσίες ευρείας κατανάλωσης, έρχονται και μας λένε: «Πολλά σας πήραμε ρε παιδιά. Συγνώμη. Πάρτε πίσω κάτι». Μα αν κάνουν κάτι τέτοιο τότε θα είναι επίορκοι και ασεβείς προς το θεό τους που είναι το άγιο κέρδος! Το κάνουν όμως αυτό από υπολογισμό. Ο εκπρόσωπος του ελληνικού δικτύου της ΕΚΕ κ. Αναλυτής, σε συνεδρίαση του ΔΣ του ΕΒΕΑ, στις 22/10/2003, ήταν αποκαλυπτικός: «Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ενδιαφέρθηκε άμεσα για την ΕΚΕ. Ευτυχώς δεν την αφήσαμε να προχωρήσει μέχρι τη νομοθεσία. Είχε φθάσει στο σημείο να νομοθετεί για κοινωνικά θέματα», είπε. Δηλαδή, «προκειμένου να μας στριμώξουν με νομοθετικές υποχρεώσεις που μπορεί να είναι δαπανηρές, ας δείξουμε μόνοι μας την κοινωνική μας ευαισθησία που θα μας στοιχίσει φθηνά και, ποιος ξέρει, ίσως να τσιμπήσουμε και κάτι από τον δημόσιο κορβανά για το "θεάρεστο" έργο που θα επιτελέσουμε». Και ποια είναι η θέση της κυβέρνησης της ΝΔ; Απλά ακολουθεί τα χνάρια των προηγούμενων κυβερνήσεων του ΠΑΣΟΚ, προωθώντας ένα σχέδιο στο οποίο, εκτός των άλλων, προβλέπεται «η ανάπτυξη του θεσμού της ΕΚΕ και η αξιοποίηση του ρόλου των επιχειρήσεων στο πεδίο της κοινωνικής φροντίδας». Ο υπουργός Υγείας κ. Νικ. Κακλαμάνης ήταν σαφής: «Κάποιες επιχειρήσεις που νιώθουν ότι είναι πιο ευαίσθητες, να τους δίνουμε κίνητρα για πρωτοβουλίες».
Πολλά μπορεί να πει κανείς για την περιβόητη Εταιρική Κοινωνική Ευθύνη. Το μεγάλο κεφάλαιο θα χρησιμοποιεί κάθε μέσο και «τερτίπι», προκειμένου να διαφεντεύει όλους τους τομείς της κοινωνίας με σκοπό το κέρδος. Δε θα το πετύχει όμως όταν απέναντί του θα έχει ένα λαό που, με την εμπειρία του, δε θα πέφτει στο δόκανο και δε θα ζαλίζεται απ' τις ψεύτικες «χαντρούλες», που του προσφέρονται, αλλά θα αγωνίζεται για μια αντιμονοπωλιακή και φιλολαϊκή πολιτική.
Νικος Α. ΧΑΡΙΣΗΣ
Μέλος του ΔΣ του ΕΒΕΑ, εκπρόσωπος της ΑΓΩΝΙΣΤΙΚΗΣ ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΑΣ ΕΜΠΟΡΩΝ (ΔΗΚΕΒΕ)