«Το ένα χέρι νίβει τ' άλλο και τα δυο...» το σύστημα της εκμετάλλευσης, της αντεργατικής πολιτικής, των βαθιών ανατροπών στα εργασιακά και ασφαλιστικά δικαιώματα των εργαζομένων. Αυτή είναι η πολιτική των δύο κομμάτων που άσκησαν εναλλάξ την κυβερνητική εξουσία στη χώρα μας. ΝΔ και ΠΑΣΟΚ, είτε από τη θέση της κυβέρνησης, είτε της αξιωματικής αντιπολίτευσης, στις ράγες των ευρωενωσιακών οδηγιών και της Στρατηγικής της Λισαβόνας, άλωσαν τις εργασιακές σχέσεις. Ειδικά την τελευταία δεκαετία - για να αρκεστούμε μόνο σ' αυτήν - ΝΔ και ΠΑΣΟΚ έστησαν στο απόσπασμα το σταθερό ημερήσιο χρόνο εργασίας, το δικαίωμα στην πλήρη απασχόληση, προώθησαν με πείσμα και επιμονή τις ευέλικτες εργασιακές σχέσεις.

Η μερική απασχόληση, η διευθέτηση του χρόνου εργασίας που καταστρατηγεί το οχτάωρο, οι ενοικιαζόμενοι εργαζόμενοι, τα Τοπικά Σύμφωνα Απασχόλησης που καταργούν τις κλαδικές συλλογικές συμβάσεις, η μετατροπή των ΔΕΚΟ αρχικά σε ανώνυμες εταιρείες και μετά η παράδοσή τους στους ιδιώτες, η αντικατάσταση των μόνιμων εργαζόμενων σε αυτές με συμβασιούχους, αλλά και με σκληρά εκμεταλλευόμενους εργάτες από τους εργολάβους, όλα αυτά «άνθησαν» στο θερμοκήπιο της οχταετίας του «εκσυγχρονισμού» και συνεχίζουν να αναπτύσσονται ραγδαία και σήμερα με τη διακυβέρνηση της ΝΔ.

Η «ζούγκλα» στην αγορά εργασίας που εγκαθίδρυσε το ΠΑΣΟΚ, αξιοποιώντας κατάλληλα βέβαια το προπαγανδιστικό πλαίσιο της τριετίας της κυβέρνησης Μητσοτάκη, αλλά και τους σχετικούς νόμους που ψηφίστηκαν τότε, είναι η μεγάλη συνεισφορά του κόμματος αυτού στο μεγάλο κεφάλαιο. Αυτό το γεγονός δεν μπορεί να ξεγραφεί από το χάρτη, όσες «αντιδεξιές» κορόνες και αν εκτοξεύουν σήμερα τα στελέχη του ΠΑΣΟΚ και ο ίδιος ο αρχηγός τους.

Σταθμός, στην αντεργατική αυτή πορεία, είναι ο νόμος που ψήφισε το ΠΑΣΟΚ το 1998 και επί της ουσίας αποτελεί το πρελούδιο, όλων των αντεργατικών μέτρων που πάρθηκαν με αυξανόμενο ρυθμό μετά και την υιοθέτηση της Στρατηγικής της Λισαβόνας που αποφασίστηκε στην Ευρωπαϊκή Ενωση. Με το νόμο αυτό (2639/98), πιο στοχευμένα και πιο αποφασιστικά, τίθεται ζήτημα για το σταθερό ημερήσιο χρόνο εργασίας. Προβλέπει τη διευθέτηση του χρόνου εργασίας, μέσα από την οποία γίνεται δυνατή η κατάργηση του οχτάωρου και η επιμήκυνση, για συγκεκριμένα χρονικά διαστήματα του έτους, της εργασίας μέχρι 10 ώρες, χωρίς καμιά αμοιβή για τον εργαζόμενο. Με τον ίδιο νόμο, δίνεται ώθηση στη μερική απασχόληση, η οποία χωρίς περιορισμούς θα εξαπλώνεται και στον ευρύτερο δημόσιο τομέα. Καινούριο «φρούτο» αυτού του νόμου είναι και τα Τοπικά Σύμφωνα Απασχόλησης, με τα οποία, στο όνομα της αντιμετώπισης της ανεργίας, υπονομεύονται οι κλαδικές συλλογικές συμβάσεις. Εδώ, επίσης για πρώτη φορά, προβλέπεται η λειτουργία των «ιδιωτικών γραφείων ευρέσεως εργασίας», τα γνωστά δουλεμπορικά, που στη συνέχεια με άλλο νόμο, το 2001, θα μετεξελιχθούν σε εταιρείες «προσωρινής εργασίας». Στην πράξη, πρόκειται για εταιρείες, οι οποίες θα αναλαμβάνουν να ενοικιάζουν εργαζόμενους σε άλλες επιχειρήσεις. Κεντρική επιδίωξη και του νόμου του 2001, πέραν, βέβαια, της υπερεκμετάλλευσης των προς ενοικίαση εργαζομένων, είναι η επέκταση των άτυπων μορφών απασχόλησης, και ειδικότερα της εκτόπισης από την αγορά εργασίας των συμβάσεων αορίστου χρόνου, και τα όποια δικαιώματα απορρέουν από μια τέτοια σχέση.

Το 2000, η κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ αναλαμβάνει νέα πρωτοβουλία προώθησης της διευθέτησης του χρόνου εργασίας με το νόμο 2874, επιμένοντας στο χτύπημα του σταθερού ημερήσιου χρόνου. Και δεν είναι τυχαίο ότι με την άνοδο της ΝΔ στην εξουσία ένα από τα νομοθετήματά της επανέρχεται ακριβώς σε αυτό το ζήτημα. Ετσι, το καλοκαίρι του 2005, ψηφίζεται νέος νόμος από τη σημερινή κυβερνητική πλειοψηφία. Καθαρός στόχος, τα ωράρια, ημερήσια και εβδομαδιαία, να αυξομειώνονται ανάλογα με τις ανάγκες των επιχειρήσεων. Μάλιστα, γίνεται ακόμα ένα βήμα στη μείωση της τιμής της εργατικής δύναμης, αφού, εκτός από τη διευθέτηση, ο νόμος προβλέπει και μείωση του κόστους των υπερωριών.

Στην επίθεση αυτή, τα δύο κόμματα δεν «ξεχνούν» ούτε τους δημόσιους υπαλλήλους. Ετσι, το ΠΑΣΟΚ το 2003 με νόμο εισάγει τη «μερική απασχόληση» και στο Δημόσιο, χαρακτηρίζοντας μάλιστα το μέτρο «τομή στο χώρο της εργασίας, που προσαρμόζει έστω και με καθυστέρηση τη χώρα στην ευρωπαϊκή πραγματικότητα»! Και δεν είναι τυχαίο ότι, ακριβώς, παραλλαγή αυτού του νόμου, φέρνει για ψήφιση στη Βουλή η ΝΔ, δύο μόλις μήνες από την άνοδό της στην κυβέρνηση.

Η παράλληλη πορεία των δύο κομμάτων δε σταματά εδώ. «Βγάζει μάτι» η ταύτιση της ΝΔ και του ΠΑΣΟΚ, στο μέγα ζήτημα της Κοινωνικής Ασφάλισης. Οπως το ΠΑΣΟΚ, μετά το 1993, άφησε ανέπαφο - και σε ορισμένες περιπτώσεις ενίσχυσε - όλο το αντιασφαλιστικό πλέγμα των κυβερνήσεων Μητσοτάκη, έτσι και η ΝΔ του Κ. Καραμανλή συνέχισε το έργο του, εφαρμόζοντας μέχρι κεραίας τους αντιασφαλιστικούς νόμους του ΠΑΣΟΚ και ιδιαίτερα το νόμο 3029 του 2002. Σαν να μην έχει αλλάξει κυβέρνηση, η ΝΔ, τρία χρόνια τώρα, με θρησκευτική ευλάβεια εφαρμόζει απαρέγκλιτα τις διατάξεις του.

Καρπός αυτής της «συνέχειας» είναι ο νόμος 3371 του 2005, με τον οποίο η ΝΔ έβαλε ταφόπλακα στα ασφαλιστικά δικαιώματα χιλιάδων τραπεζοϋπαλλήλων και απάλλαξε τους τραπεζίτες από τις υποχρεώσεις τους - ύψους δισεκατομμυρίων ευρώ - απέναντι στα ασφαλιστικά ταμεία. Αν είναι αλήθεια ότι η πολιτική ευθύνη γι' αυτό το έκτρωμα υπέρ των τραπεζών ανήκει αποκλειστικά στη σημερινή κυβέρνηση, άλλο τόσο είναι αλήθεια ότι η ΝΔ δεν έκανε τίποτα άλλο παρά να θέσει σε εφαρμογή το Ν. 3029 του ΠΑΣΟΚ, που προέβλεπε την ένταξη των «ειδικών ταμείων», μεταξύ των οποίων και των τραπεζών, στο ΙΚΑ-ΕΤΑΜ.

Αλλά, βέβαια, η ταύτισή τους δε βρίσκεται μόνο στα νομοθετικά τους «κατορθώματα». Οι συντάξεις πείνας για τη συντριπτική πλειοψηφία των συνταξιούχων, η υποχρηματοδότηση όλων των Ταμείων, και κυρίως του μεγαλύτερου, του ΙΚΑ, το χάρισμα χρεών για μη καταβολή ασφαλιστικών εισφορών εκατοντάδων εκατομμυρίων προς τους επιχειρηματίες, είναι «σήμα κατατεθέν» και για τα δύο κόμματα. Οπως σήμα κατατεθέν της πολιτικής τους αποτελεί η εισφοροδιαφυγή, οι ανύπαρκτοι έλεγχοι των επιχειρήσεων, που καταστρατηγούν ακόμα και αυτή την ισχνή εργατική νομοθεσία. Ολα, από την κορφή μέχρι τα νύχια της πολιτικής τους, μαρτυρούν ότι ΝΔ και ΠΑΣΟΚ, ΠΑΣΟΚ και ΝΔ είναι δεμένοι στο ίδιο άρμα.