Στα 26 δισ. ευρώ φτάνουν τα κεφάλαια που θα διαθέσει η ΕΕ για τη ανάπτυξη των μεγάλων μεταφορικών δικτύων στην Ευρώπη για την περίοδο 2014 - 2020, με το σχετικό κονδύλι να εμφανίζεται υπερτριπλάσιο από αυτό της περιόδου 2007-2013 (8 δισ. ευρώ).

«Οι μεταφορές έχουν θεμελιώδη σημασία για μια αποτελεσματική ευρωπαϊκή οικονομία και, κατά συνέπεια, οι επενδύσεις στις μεταφορικές συνδέσεις με στόχο την ανάκαμψη της οικονομίας είναι σημαντικότερες από ποτέ», δήλωσε σχετικά ο αντιπρόεδρος της Κομισιόν και Επίτροπος Μεταφορών, Σ. Κάλας, προβάλλοντας την εκτέλεση των έργων ως μέτρο τόνωσης της ανταγωνιστικότητας του ευρωπαϊκού κεφαλαίου.

Σε πρώτη φάση, μέσω του νέου χρηματοδοτικού μηχανισμού «Συνδέοντας την Ευρώπη», θα διοχετευθούν ποσά ύψους 11,9 δισ. ευρώ, ενώ τα κράτη - μέλη μπορούν να υποβάλλουν τις προτάσεις τους μέχρι το Φλεβάρη του 2015, προκειμένου στη συνέχεια να ακολουθήσει η αξιολόγησή τους.

Οπως ανακοινώθηκε από την Κομισιόν, «η χρηματοδότηση της επόμενης περιόδου θα είναι επικεντρωμένη σε 9 κύριους διαδρόμους μεταφορών, οι οποίοι στο σύνολό τους θα συνθέτουν ένα κεντρικό δίκτυο μεταφορών που θα δώσει νέα πνοή στην οικονομία της ενιαίας αγοράς». Στην κυριολεξία, τα πάντα υποτάσσονται στην ανταγωνιστικότητα των μονοπωλίων, στη διακίνηση των παραγόμενων εμπορευμάτων, τόσο στο εσωτερικό της ΕΕ όσο και σε ό,τι αφορά την ευκολότερη πρόσβαση στην ευρύτερη περιοχή.

Ειδικότερα, το νέο κεντρικό δίκτυο αφορά στη διασύνδεση των μεγάλων ευρωπαϊκών λιμανιών και αεροδρομίων με το σιδηροδρομικό και το οδικό δίκτυο, την αναβάθμιση του σιδηροδρομικού δικτύου και διασυνοριακά έργα για τη μείωση των κυκλοφοριακών συμφορήσεων, που συνεπάγεται αυξημένο κόστος για το κεφάλαιο.

Παράλληλα, εναλλακτικές μορφές χρηματοδότησης -πέρα από την τραπεζική οδό και τις αυξήσεις κεφαλαίου μέσω χρηματιστηρίων- αναζητούν οι ισχυροί επιχειρηματικοί όμιλοι, προκειμένου να προχωρήσουν στην κατασκευή έργων υποδομής. Σε αυτό το πλαίσιο, προβάλλει η διαμόρφωση αγοράς «ομολόγων έργου», τα οποία αποτελούν μορφή δανεισμού από διάφορους «επενδυτές». Αυτοί με τη σειρά τους, έχουν να περιμένουν από τις μελλοντικές αποδόσεις και τα κέρδη από την επιχειρηματική αξιοποίηση δημόσιων υποδομών, όπως οδικοί άξονες, λιμάνια, αεροδρόμια, δίκτυα κ.ά.

Σε έκθεση της εταιρείας «PwC», που παρουσιάστηκε στην Αθήνα, επισημαίνεται ότι «η ανάγκη χρηματοδότησης νέων υποδομών στην Ελλάδα είναι πολύ αυξημένη και στην Ελλάδα», ιδιαίτερα μετά τη σημαντική επιβράδυνση της τάξης του 50% ετησίως στις επενδύσεις για υποδομές. Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις τους, η ολοκλήρωση των κυριότερων έργων υποδομής στην Ελλάδα θα απαιτήσει σημαντικό όγκο κεφαλαίων, ύψους 24 δισ. ευρώ μέχρι το 2025. Πρόκειται για ποσά που αφορούν στην ιδιωτική συμμετοχή, πέρα από τη χρηματοδότηση μέσω ΕΣΠΑ και των άλλων κρατικών ενισχύσεων.

Ταυτόχρονα, λοξοκοιτάζουν και προς τυχόν «αποθεματικά» των ασφαλιστικών ταμείων, σημειώνοντας ότι «οι παρούσες συνθήκες αποτελούν μια σημαντική ευκαιρία για περαιτέρω αξιοποίηση της άμεσης χρηματοδότησης έργων από θεσμικούς επενδυτές, όπως τα συνταξιοδοτικά ταμεία και οι ασφαλιστικές εταιρείες».

Σύμφωνα με στοιχεία που παρουσιάστηκαν, στο α' εξάμηνο του 2014 αντλήθηκαν σε παγκόσμιο επίπεδο 14 δισ. δολάρια μέσω των «ομολόγων έργου».

Τον «συμψηφισμό» του 50% των προστίμων που επιβλήθηκαν για αυθαίρετες κατασκευές με το κόστος για τις εργασίες ενεργειακής αναβάθμισης και στατικής επάρκειας, προβλέπεται σε κοινή υπουργική απόφαση των υπουργείων Οικονομικών και Περιβάλλοντος. Επί της ουσίας, πρόκειται για μείωση του προστίμου, με στόχο να δοθούν κίνητρα αναβάθμισης των κτιρίων και να στηριχθεί η τόνωση της επιχειρηματικής δραστηριότητας στον κλάδο. Στη ρύθμιση υπάγονται τα κτίρια που αναβαθμίζονται τουλάχιστον κατά μια κατηγορία ή με ετήσια εξοικονόμηση Ενέργειας μεγαλύτερη από 30%.

Οπως ανέφερε χαρακτηριστικά σε χθεσινή του συνέντευξη ο υπουργός Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής, Γ. Μανιάτης, στόχος της εν λόγω παρέμβασης είναι «να στηρίξουμε τις βιομηχανίες που παράγουν υλικά θερμομόνωσης και ενεργειακής αναβάθμισης, συνολικά να κάνουμε μία αναπτυξιακή παρέμβαση στο χώρο της οικοδομής». Σύμφωνα με τον Γ. Μανιάτη, τα συνολικά εκτιμώμενα πρόστιμα για τα περίπου 500.000 αυθαίρετα κτίσματα, που ήδη δηλώθηκαν ή πρόκειται να δηλωθούν στους επόμενους μήνες, φτάνουν σε 2,5 δισ. ευρώ. Παράλληλα, ο υπουργός αναφέρθηκε και στην ενεργειακή αναβάθμιση μέσω του προγράμματος «Εξοικονομώ κατ' οίκον», κάνοντας λόγο για 30.000 - 40.000 δικαιούχους.