Ο «Ρ» σήμερα συνεχίζει το ιστορικό αφιέρωμα στην εξέγερση του Πολυτεχνείου, που αποτέλεσε ορόσημο της λαϊκής πάλης. Ο αγώνας αυτός συνέδεσε την πάλη για την ανατροπή της ξενοκίνητης χούντας με στόχους και συνθήματα αντιιμπεριαλιστικά και αντιαμερικανικά, την αποδέσμευση από το ΝΑΤΟ, το διώξιμο των ξένων βάσεων, την κατάκτηση της εθνικής ανεξαρτησίας και λαϊκής κυριαρχίας. Αιτήματα και στόχοι που η υλοποίησή τους γίνεται σήμερα ακόμα πιο επιτακτική και περνάει μέσα από την οικοδόμηση και την ισχυροποίηση του λαϊκού μετώπου που θα προετοιμάσει και τελικά θα συγκρουστεί με τον ιμπεριαλισμό και τα μονοπώλια.

Ο ξεσηκωμός του Πολυτεχνείου δεν ήρθε από το πουθενά, ούτε στα ξαφνικά. Οταν ξέσπασαν τα γεγονότα, το καθεστώς της στρατιωτικοφασιστικής δικτατορίας περνούσε ήδη μια βαθιά κρίση. Η επιβολή διά των όπλων του συγκεκριμένου καθεστώτος σήμαινε εξαρχής ότι όχι μόνο δεν είχε μεγάλο λαϊκό έρεισμα, αλλά από την πρώτη στιγμή άρχισε να οργανώνεται η αντιδικτατορική πάλη, κορυφαία στιγμή της οποίας ήταν ο ξεσηκωμός του Πολυτεχνείου. Βεβαίως, η ίδια η χούντα κατανοούσε ότι η βαθιά κρίση στην οποία περιέπεσε σάρωνε το έτσι κι αλλιώς σαθρό της υπόβαθρο, γι' αυτό και προχώρησε στα λεγόμενα μέτρα φιλελευθεροποίησης, με το διορισμό της ελεγχόμενης από την ίδια κυβέρνησης Μαρκεζίνη και την υποτιθέμενη δρομολόγηση εκλογών. Ηταν μια προσπάθεια αντιμετώπισης των οξυμένων λαϊκών διαθέσεων ενάντια στη δικτατορία, η οποία επιχείρησε να φορέσει κοινοβουλευτικό μανδύα. Μάταια όμως. Από το 1972 και μετά οι κινητοποιήσεις μεγάλων τμημάτων της εργατικής τάξης και της αγροτιάς, αλλά και η ένταση των φοιτητικών και σπουδαστικών αγώνων, αφ' ενός υπέσκαπταν τα σαθρά της βάθρα, αφ' ετέρου φανέρωναν συνθήκες ανόδου πάλης του λαϊκού κινήματος, που δε θα μπορούσαν να αντιμετωπιστούν διαφορετικά, παρά μονάχα με τη χουντική βία. Ταυτόχρονα, όμως, την κατάσταση όξυνε και η οικονομική κρίση που απλώθηκε στις οικονομίες των τότε καπιταλιστικών κρατών και που στην ιστορία έμεινε ως πετρελαϊκή κρίση, αλλά εκφράστηκε και ως κρίση του νομισματικού συστήματος. Οι συνέπειες της κρίσης είχαν επίδραση και στην παραπέρα αποσταθεροποίηση της χούντας, αλλά είχαν και τη δική τους συμβολή στην ένταση των λαϊκών αγώνων ενάντιά της.

Ας παρακολουθήσουμε την οικονομική κατάσταση στην Ελλάδα το 1973, μέσα από εκτενή αποσπάσματα από το ρεπορτάζ που παρουσίασε ο παράνομος τότε «Οδηγητής», όργανο του Κεντρικού Συμβουλίου της ΚΝΕ, τον Οκτώβρη του ίδιου χρόνου με τίτλο «Τα νέα οικονομικά μέτρα και οι εργαζόμενοι».

«Οπως είναι γνωστό, οι διεθνείς οικονομικές σχέσεις των καπιταλιστικών χωρών περνάνε μια χωρίς προηγούμενο κρίση, που έχει πάρει τη μορφή της κρίσης του νομισματικού συστήματος.(...)Η αφοσίωση των νομισμάτων των καπιταλιστικών χωρών στο δολάριο γενικεύει τη νομισματική κρίση, που αγκαλιάζει όλο τον καπιταλιστικό κόσμο. Αυτό ισχύει και για τη χώρα μας. Ομως στην πατρίδα μας διαπιστώνουμε ακόμα ότι:

α) Ο τιμάριθμος χοντρικής, που καταρτίζει η Τράπεζα Ελλάδας, αυξήθηκε στο τελευταίο δωδεκάμηνο κατά 35,8%, ενώ το προηγούμενο (1971-72) δωδεκάμηνο εμφάνιζε αύξηση μόνο κατά 4,2% χωρίς να υπολογίζουμε τα καπέλα και τη μαύρη αγορά.

β) Με βάση τον επίσημο τιμάριθμο κόστους ζωής της ΕΣΥΕ, η χώρα μας έρχεται δεύτερη σε ποσοστό αύξησης των τιμών μεταξύ των 24 χωρών - μελών του ΟΟΣΑ με ποσοστό αύξησης 15,5%.

γ) Η πραγματική αύξηση των τιμών καταναλωτή είναι πάνω από 40% και μεις που ψωνίζουμε το ξέρουμε πολύ καλά γιατί το βλέπουμε με τα ίδια μας τα μάτια και καθημερινά. Τα παραπάνω σημαίνουν ότι στην πατρίδα μας υπάρχουν και πρόσθετοι λόγοι που έχουν οδηγήσει σε ένα καλπάζοντα πληθωρισμό που εξανεμίζει το βιοτικό επίπεδο των εργαζομένων. Οι λόγοι αυτοί είναι τόσο οικονομικοί, όσο και κυρίως πολιτικοί:

α) Το ρίξιμο στην κυκλοφορία χαρτονομίσματος πέρα από τις ανάγκες των συναλλαγών. Μέσα στους τελευταίους 21 μήνες η κυκλοφορία τραπεζογραμματίων αυξήθηκε κατά 50% περίπου. Το πληθωρικό αυτό χρήμα διοχετεύεται κυρίως σε αντιπαραγωγικές επενδύσεις όπως ο τουρισμός κλπ. και το οποίο ροκανίζεται από τους μανδαρίνους του κρατικού μηχανισμού, τους αετονύχηδες της χούντας και τους εργολάβους. Αυτό εννοούσε ο επιλοχίας του Παπαδόπουλου Μαρκεζίνης όταν έλεγε ότι τα ξενοδοχεία γίνονται και δεν ενδιαφέρει αν θα λειτουργήσουν και ο ταγματασφαλίτης Λαδάς όταν είπε για "καθαρά χέρια".

β) Η ραγδαία μονοπώληση της ελληνικής οικονομίας κατά την τελευταία εξαετία, που συμπληρώνεται από την ακατάσχετη διαφήμιση, τα ειδικά παρασιτικά συστήματα διάθεσης των προϊόντων κλπ. Αλλο ότι τα ψυχοπαίδια της χούντας μιλάνε για διαμόρφωση των τιμών βάσει της προσφοράς και της ζήτησης.

γ) Από την ελλειμματικότητα του ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών, που μέσα στο πρώτο εφτάμηνο του '73 τριπλασιάστηκε περίπου σε σχέση με το αντίστοιχο χρονικό διάστημα του '72.

δ) Από τη διόγκωση του δημόσιου χρέους, που μέσα στην τελευταία εξαετία σχεδόν τριπλασιάστηκε και με όρους δυσβάσταχτους για την ελληνική οικονομία.

ε) Η αύξηση των αντιπαραγωγικών δημόσιων δαπανών και ιδιαίτερα των υπουργείων Αμυνας, Ασφάλειας κλπ.

στ) Ο κυριότερος όμως λόγος είναι η αδίσταχτη, στυγνή, αντιλαϊκή πολιτική της χούντας, που αποσκοπεί στην τυφλή εξυπηρέτηση των ΕΠΑ και των ντόπιων και ξένων μονοπωλίων και αδιαφορεί πλήρως για τα συμφέροντα του λαού. Το βάρος της κατάστασης αυτής το φέρουν αποκλειστικά οι εργαζόμενοι, που ενώ ο τιμάριθμος έχει ανέβει πάνω από τα 40% τον τελευταίο χρόνο, οι μισθοί και τα μεροκάματα με βάση τα επίσημα στοιχεία έχουν ανέβει περίπου 13%.

Ετσι οι εργαζόμενοι για να τα βγάλουν πέρα αναγκάζονται να δουλεύουν ενάμισι με δύο μεροκάματα τη μέρα, ρίχνουν και άλλα μέλη της οικογένειας στην παραγωγή, ενώ θα έπρεπε να πηγαίνουν σχολείο και περικόπτουν δαπάνες εντελώς αναγκαίες για την αναπλήρωση της εργατικής δύναμης - σωματικής και νευρικής - που αναλώνεται κατά την εργασία. Απ' τα παραπάνω καταλαβαίνουμε ότι η λύση του νομισματικού προβλήματος και η εξασφάλιση του βιοτικού επιπέδου των εργαζομένων βρίσκεται στην ανατροπή του τυραννικού καθεστώτος της χούντας και στην εγκαθίδρυση μιας νέας Δημοκρατίας, που θα αποκαταστήσει τα κυριαρχικά δικαιώματα του λαού, θα αποσυνδέσει τη χώρα από το άρμα του ιμπεριαλισμού και των ΗΠΑ, θα περιορίσει τη δράση των μονοπωλίων και θα υπηρετεί και εξασφαλίζει τα λαϊκά συμφέροντα.

Βέβαια η κυβέρνηση - ανδρείκελο της χούντας δεν μπορεί να εξαλείψει τον πληθωρισμό, γιατί πρέπει να εξαλείψει πρώτα τον εαυτό της. Πρέπει να καταργήσει το καθεστώς που εξέθρεψε, επέβαλε και συντηρεί τη δικτατορική τυραννία.

Γι' αυτό παίρνουν μέτρα που τελικά θα φέρουν κι άλλα βάρη στους ώμους των εργαζομένων. Ετσι διευκολύνει τις εισαγωγές με την ανατίμηση και δυσχεραίνει τις εξαγωγές, πράγμα που θα πλήξει τουλάχιστον ορισμένους παραγωγικούς κλάδους και συνεπώς θα περιορίσει και την απασχόληση. Αφήνει ελεύθερες τις τιμές, πράγμα που θα επιταχύνει την άνοδό τους, περιορίζει τις δημόσιες δαπάνες, πράγμα που σημαίνει περιορισμό της απασχόλησης και δημιουργία εφεδρικού στρατού που θα πιέζει τα μεροκάματα προς τα κάτω ή δε θα τα αφήνει να ανέβουν. Περιορίζει τις πιστώσεις και συνεπώς και την παραγωγική δραστηριότητα στην απασχόληση.

Οσον αφορά τα μέτρα για τα αγροτικά προϊόντα οφείλονται στους αγώνες των αγροτών μας, χωρίς και να σημαίνουν ότι είναι ικανοποιητικά, αφού οι τιμές στην Κοινή Αγορά είναι 50% υψηλότερες των προϊόντων αυτών. Χωρίς να αίρει τις αιτίες που προκαλούν τη νομισματική κρίση και τον πληθωρισμό, η χουντική κυβέρνηση της προεδρικής δικτατορίας φορτώνει και νέα βάρη στους ώμους των εργαζομένων, που φτάνουν μέχρι την ανεργία.

Η εργατική τάξη είναι αποφασισμένη να διεκδικήσει αγωνιστικά τα δικαιώματά της, που σε πρώτη φάση είναι η αποκατάσταση του βιοτικού επιπέδου της, που έχει χειροτερεύσει περίπου 40% μέσα στην τελευταία χρονιά. Η θεωρία του φαύλου κύκλου, που επικαλούνται οι χουντικοί πράκτορες - δηλαδή ότι αν ανέβουν τα μεροκάματα θα ανέβουν και οι τιμές - είναι πολύ παλιά και η επιχειρηματολογία της έχει ανατραπεί από τον ίδιο το Μαρξ».

Τον αγωνιστικό γιορτασμό της εξέγερσης του Πολυτεχνείου οργανώνουν η νεολαία και ο λαός της Θεσσαλονίκης, αλλά και ολόκληρης της Μακεδονίας και της Θράκης. Ηδη έχει αποφασιστεί ο γιορτασμός σε Θεσσαλονίκη, Κοζάνη, Φλώρινα και Σέρρες, ενώ σήμερα και αύριο πραγματοποιούνται συσκέψεις στις υπόλοιπες πόλεις, με πρωτοβουλία φοιτητικών και σπουδαστικών συλλόγων ή άλλων φορέων των εργαζομένων.

Στη Θεσσαλονίκη, με απόφαση της ΦΕΑΠΘ και με τη συμμετοχή μαζικών και εργατικών φορέων της πόλης, προετοιμάζεται η μεγάλη αντιιμπεριαλιστική συγκέντρωση και πορεία που θα ξεκινήσει στις 6 το απόγευμα της 17ης Νοέμβρη, από την Πολυτεχνική Σχολή του ΑΠΘ με κατεύθυνση το Αμερικάνικο Προξενείο. Την προηγούμενη μέρα θα γίνει η καθιερωμένη κατάθεση στεφανιών στο μνημείο του Πολυτεχνείου.

Με ανακοίνωσή της η ΦΕΑΠΘ καλεί όλους τους νέους, τους εργαζόμενους, το λαό της πόλης, να συμμετέχει στη μεγάλη πορεία, σημειώνοντας πως «το Πολυτεχνείο παραμένει ζωντανό, επίκαιρο, ελπιδοφόρο. Μας δείχνει το δρόμο του αγώνα για όλα όσα έχουμε ανάγκη, για όλα όσα δικαιούμαστε. Το Πολυτεχνείο, η κορύφωση του παλλαϊκού αγώνα με τον ανατρεπτικό χαρακτήρα και τα αντιιμπεριαλιστικά - αντιμονοπωλιακά - δημοκρατικά αιτήματά του μας καλεί σε ανυποχώρητο διεκδικητικό αγώνα».

Η Οργάνωση Σπουδάζουσας Θεσσαλονίκης της ΚΝΕ, τιμώντας την παλλαϊκή εξέγερση του Πολυτεχνείου στις 17 Νοέμβρη, που 27 χρόνια μετά συνεχίζει να εμπνέει τους σημερινούς αγώνες της νέας γενιάς και ολόκληρου του ελληνικού λαού, οργανώνει πολύμορφες εκδηλώσεις στα πανεπιστήμια. Εκδηλώσεις που θα κορυφωθούν με τη συμμετοχή στη μεγάλη αντιιμπεριαλιστική συγκέντρωση και πορεία την Παρασκευή 17 του μήνα, η οποία θα ξεκινήσει στις 6μμ από την Πολυτεχνική Σχολή. Η ΚΝΕ καλεί σε προσυγκέντρωση στις 5μμ στην Πλατεία Χημείου.

Στο πλαίσιο των εκδηλώσεων αυτών, σήμερα η ΚΝΕ οργανώνει: Στη Φιλοσοφική σχολή στις 7μμ προβολή της ταινίας «Το μίσος». Θα ακολουθήσει συζήτηση για την εξέγερση του Πολυτεχνείου και ροκ συναυλία με το συγκρότημα «Δυτικές Συνοικίες». Επίσης στο Πολυτεχνείο, στις 9μμ, θα προβληθεί η ταινία «Λούφα και παραλλαγή».

Αύριο, Τετάρτη στις 10μμ, στη Γεωπονική Σχολή θα πραγματοποιηθεί εκδήλωση - αφιέρωμα στο Νίκο Ξυλούρη.

Την Πέμπτη 16 Νοέμβρη, στη 1.30μμ, στο Φουαγιέ της Πολυτεχνικής Σχολής, οργανώνεται ομιλία και συναυλία από τη λαϊκή ορχήστρα της ΚΝΕ.

Στην Κοζάνη, με πρωτοβουλία των συλλόγων σπουδαστών των σχολών ΣΤΕΦ και ΣΔΟ του ΤΕΙ, αλλά και φορέων του νομού, οργανώνεται συγκέντρωση στις 8μμ στην κεντρική πλατεία της πόλης.

Στη Φλώρινα η συγκέντρωση θα γίνει στις 7μμ στην κεντρική πλατεία της πόλης και την οργανώνουν το Συντονιστικό των μαθητών και φορείς του νομού.

Στις Σέρρες η συγκέντρωση θα γίνει στις 7μμ στην Πλατεία Ελευθερίας και διοργανώνεται από τους Συλλόγους σπουδαστών των σχολών ΣΤΕΦ και ΣΔΟ του ΤΕΙ.

Με συγκεντρώσεις και αγωνιστικές πορείες θα τιμηθεί η λαϊκή εξέγερση του Πολυτεχνείου και στη Θεσσαλία. Για την επιτυχία των εκδηλώσεων, που θα γίνουν στις πρωτεύουσες και των τεσσάρων νομών της περιοχής, προετοιμάζονται πυρετωδώς οι συνδικαλιστικές οργανώσεις και οι άλλοι μαζικοί φορείς που τις διοργανώνουν.

Στη Λάρισα η επέτειος της λαϊκής εξέγερσης του 1973 θα τιμηθεί με συγκέντρωση που θα γίνει την Παρασκευή στις 7 μ.μ. στην κεντρική πλατεία της πόλης και θ' ακολουθήσει πορεία προς τη Νομαρχία. Η διοργάνωση των αγωνιστικών εκδηλώσεων αποφασίστηκε σε σύσκεψη που συγκάλεσε το Εργατικό Κέντρο Λάρισας, στην οποία συμμετείχαν εκπρόσωποι του Νομαρχιακού Τμήματος της ΑΔΕΔΥ, της Ενωτικής Ομοσπονδίας Αγροτικών Συλλόγων, της Επιτροπής Ειρήνης, του Συλλόγου Συνταξιούχων ΙΚΑ, των Σπουδαστικών Συλλόγων, του Συντονιστικού Αγώνα Μαθητών, του Συλλόγου Εργαζομένων στις Δημοτικές Επιχειρήσεις κ.α.

Στην Καρδίτσα, οι εορταστικές εκδηλώσεις για την επέτειο της εξέγερσης του Πολυτεχνείου, διοργανώνονται από το Δήμο Καρδίτσας και θα συμμετέχουν πολλοί φορείς του νομού, όπως η ΕΛΜΕ, ο Σύλλογος Δασκάλων, σπουδαστικοί και φοιτητικές σύλλογοι, ο Σύλλογος Γυναικών κ.ά. Στα πλαίσια των εκδηλώσεων την Παρασκευή το απόγευμα θα γίνει συγκέντρωση στην κεντρική πλατεία της Καρδίτσας και θ' ακολουθήσει πορεία στους δρόμους της πόλης. Το βράδυ, στο "Παυσίλυπον", με πρωτοβουλία της "Λαϊκής Βιβλιοθήκης", του Δήμου Καρδίτσας και άλλων φορέων θα γίνουν πολιτιστικές εκδηλώσεις, αφιερωμένες στην επέτειο του Πολυτεχνείου. Μεταξύ των άλλων, θα μιλήσει ο ποιητής Γιώργος Κακουλίδης και θα γίνει αφιέρωμα στον ποιητή της Ειρήνης Γιάννη Ρίτσο.

Με πρωτοβουλία της ΕΛΜΕ και με τη συμμετοχή άλλων 9 μαζικών φορέων θα γίνουν οι εκδηλώσεις για την επέτειο της λαϊκής εξέγερσης του '73 στα Τρίκαλα. Στα πλαίσια των εκδηλώσεων θα πραγματοποιηθεί συγκέντρωση την Παρασκευή στις 5.30 το απόγευμα στην πλατεία Ηρώων Πολυτεχνείου και θ' ακολουθήσει πορεία στους δρόμους των Τρικάλων.

Αγωνιστικές εκδηλώσεις για το γιορτασμό της επετείου του Πολυτεχνείου θα γίνουν και στο Βόλο. Η μορφή και η ημέρα που θα γίνουν οι εκδηλώσεις, συζητήθηκαν σε σύσκεψη μαζικών φορέων του νομού, που συγκάλεσαν χτες οι Φοιτητικοί Σύλλογοι και συνεχιζόταν μέχρι αργά το βράδυ.

«Μετά από 27 χρόνια του ξεσηκωμού της 17ης Νοέμβρη, το μήνυμα μένει ζωντανό και ο αγώνας αδικαίωτος», επισημαίνει η Οργανωτική Επιτροπή Κρήτης για τον γιορτασμό του Πολυτεχνείου.

«Σήμερα περισσότερο από κάθε άλλη φορά είναι επίκαιρα τα συνθήματα του Πολυτεχνείου. Ο λαός και η νεολαία του τόπου μας δέχονται μια βάρβαρη επίθεση σε όλα τα μέχρι τώρα κεκτημένα κάτω από τις οδηγίες της ΕΕ. Το αίτημα για δουλιά για όλους, χωρίς κατάργηση των μέχρι σήμερα δικαιωμάτων, το 8ωρο - 5ήμερο - 35ωρο, το δικαίωμα για δωρεάν δημόσια Υγεία, μπαίνουν στην κλίνη του Προκρούστη, στο όνομα του εκσυγχρονισμού», υπογραμμίζει η Επιτροπή.

Η οργανωτική επιτροπή θα πραγματοποιήσει σήμερα στις 12 το μεσημέρι, συνέντευξη Τύπου, στην αίθουσα του Εργατικού Κέντρου Χανίων, με θέμα: «Οι εκδηλώσεις για το Πολυτεχνείο, μορφή και περιεχόμενο». Και καλεί το χανιώτικο λαό στο συλλαλητήριο που θα γίνει την Παρασκευή 17 Νοέμβρη, στην πλατεία της Δημοτικής Αγοράς, στις 7.30 το βράδυ.

Αντιιμπεριαλιστική εκδήλωση, αφιερωμένη στο δίκαιο αγώνα του παλαιστινιακού λαού θα πραγματοποιήσει η ΚΝΕ, αύριο στις 7 το απόγευμα στο κτίριο Γκίνη του Πολυτεχνείου, στα πλαίσια των πολύμορφων εκδηλώσεων του τριήμερου εορτασμού. Στο πάνελ της εκδήλωσης θα συμμετέχουν ο Ηλίας Λέγγερης, μέλος της ΚΕ του ΚΚΕ, ο Παναγιώτης Παλαβός, μέλος του Γραφείου του ΚΣ της ΚΝΕ, ο Θανάσης Παφίλης, Γενικός Γραμματέας της ΕΕΔΥΕ και Οργανωτικός Γραμματέας του Παγκόσμιου Συμβουλίου Ειρήνης κι ακόμα ένας εκπρόσωπος της Γενικής Ενωσης Παλαιστινίων Φοιτητών.

Η προσυγκέντρωση της ΚΝΕ για τη μεγάλη αντιιμπεριαλιστική πορεία του Πολυτεχνείου, την Παρασκευή στις 3 μ.μ. μπροστά από το Μινιόν.