Πλήθος φορέων και προσωπικοτήτων εκφράζουν τη θλίψη τους για την απώλεια του σπουδαίου αγωνιστή ηθοποιού και σκηνοθέτη Κώστα Καζάκου, που «έφυγε» προχτές σε ηλικία 87 ετών, στο Νοσοκομείο «Ευαγγελισμός», νικημένος από πολυοργανική ανεπάρκεια.

Ο Κώστας Καζάκος υπηρέτησε για σχεδόν 70 χρόνια το θέατρο, έχοντας ξεκάθαρο ότι μέσα από αυτό υπηρετεί τον λαό, πιστεύοντας ακράδαντα στη δύναμη του θεάτρου να αφυπνίζει. Από τις παραστάσεις των αρχαίων τραγωδών μέχρι τα εξαίρετα έργα του παγκόσμιου αλλά και του νεοελληνικού ρεπερτορίου που επέλεγε, υπηρέτησε μια Τέχνη πραγματικά πρωτοπόρα και ανατρεπτική, που στο επίκεντρό της έχει την ολόπλευρη ανάδειξη του ανθρώπου και της αστείρευτης δύναμης που έχει να πάρει στα χέρια του τη ζωή του και να γυρίσει τον τροχό της Ιστορίας.

Γεννήθηκε στον Πύργο το 1935 και στα 13 του χρόνια, όταν ο πατέρας του πιάστηκε και στάλθηκε εξορία, ανέβηκε με την οικογένειά του στην Αθήνα. Αποφοίτησε από τη Σχολή Σταυράκου και διαμορφώθηκε ως ηθοποιός δίπλα στον Κάρολο Κουν, στο Υπόγειο του οποίου πρωτοεμφανίστηκε στο θέατρο το 1957, ενώ παράλληλα δούλεψε και στον κινηματογράφο. Από τη δεκαετία του '70 έγινε ο ίδιος θιασάρχης, σφραγίζοντας με τις θεατρικές επιλογές, τις ερμηνείες και αργότερα και τις σκηνοθεσίες του συγκλονιστικές παραστάσεις. Παράλληλα, υπήρξε σπουδαίος δάσκαλος του θεάτρου, διδάσκοντας από νέος σε σχολές κι αργότερα φτιάχνοντας τη δική του.

Συστρατεύθηκε αταλάντευτα σε όλη του τη ζωή με το ΚΚΕ και από το 2007 έως το 2012 διατέλεσε βουλευτής του Κόμματος, εκλεγμένος με το ψηφοδέλτιο Επικρατείας.

«Η επιλογή του θεατρικού δρόμου ήταν συνειδητή, δεμένη άρρηκτα με την πορεία της ταξικής και ιδεολογικής του συνειδητοποίησης», σημείωσε μεταξύ άλλων στην ανακοίνωσή της για τον θάνατό του η ΚΕ του ΚΚΕ, προσθέτοντας μεταξύ άλλων:

«Η πολιτική δράση του ήταν μια αρμονική συνύπαρξη της ζωής και της καλλιτεχνικής πράξης. Η ιδεολογία του καθόριζε τη ζωή του και αυτό έβγαινε αβίαστα και στη δουλειά του. Δεν μπορούμε να διακρίνουμε στον Κώστα Καζάκο την πολιτική δράση από την καλλιτεχνική του δραστηριότητα. Πρώτα από όλα με το έργο του υπηρέτησε τα προωθημένα κοινωνικά ιδανικά του και την τάξη - φορέα τους κι έπειτα, με την ενεργή παρουσία του σε όλες τις μεγάλες πολιτικές μάχες, επιβεβαίωσε όσα με το έργο του εννοούσε.

Ο σύντροφος Κώστας θα μείνει στις καρδιές μας, θα μείνει στις καρδιές όλου του κόσμου του λαϊκού, αυτού του "εχθρού λαού", που τόσο αγαπούσε και τόσο του έμοιαζε με την απλότητα, τη ζεστασιά και τη λαϊκότητα της μεγάλης του ψυχής».

Αντίστοιχα, το ΚΣ της ΚΝΕ επισήμανε μεταξύ άλλων τη διαρκή συμβολή του στον θεσμό του Φεστιβάλ ΚΝΕ - «Οδηγητή», για τον οποίο ο ίδιος έλεγε: «Στα Φεστιβάλ της ΚΝΕ η προσέλευση του κόσμου μοιάζει σαν θύελλα (...) Θα δεις πρόσωπα να κυκλοφορούν με μια ανάταση, μια ευφορία, γιατί βάζουν όλες τις δυνάμεις τους σε έναν κοινό στόχο - κι αυτό είναι το μεγάλο δίδαγμα του Φεστιβάλ». Σε αυτό το πνεύμα η ΚΝΕ ανακοίνωσε ότι η πρώτη μέρα των κεντρικών εκδηλώσεων του 48ου Φεστιβάλ στην Αθήνα, στις 22 Σεπτέμβρη, θα είναι αφιερωμένη στην πολύτιμη προσφορά και στο έργο του. Αντίστοιχα και στη Θεσσαλονίκη η σημερινή, πρώτη μέρα του Φεστιβάλ της ΚΝΕ είναι αφιερωμένη στη μνήμη του, όπως και η οικονομική στήριξη του Φεστιβάλ που συγκεντρώθηκε χτες, Τετάρτη, αφιερώθηκε στην πορεία και το έργο του.

Την αταλάντευτη στάση του Κώστα Καζάκου απέναντι στους ιμπεριαλιστικούς σχεδιασμούς, ανταγωνισμούς, πολέμους και απέναντι στη συμμετοχή της χώρας μας σε αυτούς θυμίζει στην αποχαιρετιστήρια ανακοίνωσή της για τον θάνατό του η ΕΕΔΥΕ.

Στην ανακοίνωση τονίζει μεταξύ άλλων τα εξής:

«Η Ελληνική Επιτροπή για τη Διεθνή Υφεση και Ειρήνη (ΕΕΔΥΕ), οι αγωνίστριες και οι αγωνιστές του αντιπολεμικού - αντιιμπεριαλιστικού κινήματος αποχαιρετάμε με βαθιά θλίψη και σεβασμό τον Κώστα Καζάκο.

Από νεαρή κιόλας ηλικία συνειδητοποίησε ότι η θέση του δεν ήταν πουθενά αλλού εκτός από το πλευρό των εργαζομένων, του λαού. Με τη στάση ζωής του έγινε παράδειγμα. Δεν έσκυψε το κεφάλι. Κόντρα στις δυσκολίες, ακόμη κι όταν τον κυνηγούσε η Χούντα, ανέπτυξε πλούσια αντιδικτατορική δράση. Με το "Μεγάλο μας Τσίρκο", εκείνος και οι συνάδελφοί του όργωναν την Αθήνα δίνοντας κουράγιο κι ανάταση στον λαό, βοηθώντας με τον δικό τους τρόπο να συντηρηθούν πολλές "φωλιές νερού μέσα στις φλόγες".

Μέχρι την τελευταία στιγμή και με βαθιά πίστη στο δίκιο του αγώνα, έδωσε αταλάντευτα όλες του τις δυνάμεις κι απ' όποιο πόστο του ζητήθηκε για τη μεγάλη υπόθεση της πάλης για την κοινωνική απελευθέρωση. Περπάτησε μαζί μας στις πορείες και στις κινητοποιήσεις. Με τη στεντόρεια φωνή του εξέφρασε τις καθημερινές αγωνίες και δυσκολίες καθενός μας. Κόντρα στα σκοτάδια του συστήματος της εκμετάλλευσης συνέβαλλε κι εκείνος ώστε ο λαός μας να γίνει ο ίδιος σκηνοθέτης του φωτεινού μέλλοντος που του αξίζει».

Η ΕΕΔΥΕ αναφέρεται στο τεράστιο έργο του Κώστα Καζάκου ως ηθοποιού και σκηνοθέτη και προσθέτει για τη σχέση του με το αντιιμπεριαλιστικό κίνημα:

«Ιδιαίτερη και σημαντική ήταν, επίσης, η σχέση του Κώστα Καζάκου με την ΕΕΔΥΕ και το αντιπολεμικό - αντιιμπεριαλιστικό κίνημα. Διετέλεσε για αρκετά χρόνια μέλος του Εθνικού Συμβουλίου της ΕΕΔΥΕ. Συμμετείχε σε Μαραθώνιες Πορείες Ειρήνης άλλοτε ως Μαραθωνοδρόμος κι άλλοτε έχοντας την επιμέλεια εκδηλώσεων στο πλαίσιό τους. Στάθηκε στο πλευρό των αγωνιζόμενων λαών. Κατήγγειλε με κάθε τρόπο τις ΗΠΑ, το ΝΑΤΟ, την ΕΕ, όλους όσοι καταδικάζουν στη φτώχεια και μακελεύουν τους λαούς. Πάλευε σταθερά ενάντια στην εμπλοκή της χώρας μας στους πολεμικούς σχεδιασμούς και στις ιμπεριαλιστικές επεμβάσεις. Μέχρι το τέλος στήριζε με κάθε τρόπο τη δράση της ΕΕΔΥΕ, των Επιτροπών Ειρήνης.

Ξεχωρίζει, όμως, η εμβληματική του παρουσία στις 8 Νοέμβρη του 1999, όταν στην πλατεία Συντάγματος πραγματοποιήθηκε το "Δικαστήριο των Λαών" για να δικάσει τους υπεύθυνους του πολέμου στη Γιουγκοσλαβία, τις ΗΠΑ, το ΝΑΤΟ, την ΕΕ. Κατηγορούμενοι ήταν ο Πρόεδρος των ΗΠΑ, Μπιλ Κλίντον, ο γγ του ΟΗΕ Κόφι Ανάν, ο γγ του ΝΑΤΟ Χαβιέ Σολάνα και οι 18 ηγέτες των κρατών που πήραν μέρος στην επέμβαση στη Γιουγκοσλαβία. Ο Κώστας Καζάκος ήταν εκείνος που ως Πρόεδρος στο "Δικαστήριο των Λαών" ανακοίνωσε εν μέσω θερμής υποδοχής χιλιάδων διαδηλωτών την απόφαση του δικαστηρίου, καταδικάζοντας τους ενόχους "στην ανατρεπτική οργή, στην αγωνιστική αποδοκιμασία των λαών και στη χλεύη της Ιστορίας".

Ο Κώστας Καζάκος αφήνει πίσω του μια πραγματικά πλούσια και σπουδαία παρακαταθήκη.

Να είσαι σίγουρος σύντροφε και συναγωνιστή μας ότι στον ίδιο δρόμο θα συνεχίσουμε να περπατάμε, να αγωνιζόμαστε, να διεκδικούμε, μέχρι που "να γίνουν τα σκοτάδια φως". Μέχρι να νικήσουν οι λαοί, που δεν έχουν πει ακόμη την τελευταία τους λέξη!

Η ΕΕΔΥΕ εκφράζει τα βαθιά συλλυπητήρια στην σύντροφό του Τζένη, στα παιδιά, στα εγγόνια και σε όλους τους οικείους του».

Αξίζει να θυμηθούμε λίγο την περίοδο εκείνη του 1999.

Η χρονιά σημαδεύεται από την παράδοση του Κούρδου ηγέτη Αμπντουλάχ Οτσαλάν στην Τουρκία, αλλά και από τον πόλεμο στη Γιουγκοσλαβία, τους ΝΑΤΟικούς βομβαρδισμούς στη γειτονική μας χώρα, με τη συμμετοχή της ελληνικής κυβέρνησης και κάποιους μήνες μετά, από την προκλητική επίσκεψη του Αμερικανού Προέδρου Μπιλ Κλίντον στην Αθήνα και το όργιο καταστολής απέναντι στις παλλαϊκές κινητοποιήσεις.

Χιλιάδες λαού και νεολαίας βρίσκονται από την πρώτη στιγμή στους δρόμους, διαδηλώνοντας και καταδικάζοντας τους ιμπεριαλιστικούς σχεδιασμούς. Στους μήνες που διαρκεί ο πόλεμος στη Γιουγκοσλαβία, οι διαδηλώσεις από το Σύνταγμα και τα Προπύλαια στη σιδερόφρακτη από τις δυνάμεις καταστολής αμερικάνικη πρεσβεία είναι αλλεπάλληλες. Και οι καλλιτέχνες δίνουν από την πρώτη στιγμή το αγωνιστικό «παρών» σ' αυτήν τη λαϊκή κινητοποίηση.

Στα τέλη του Απρίλη, μια πρωτοβουλία που συσπειρώνει πάρα πολλούς καλλιτέχνες διοργανώνει μουσικό αντιπολεμικό συλλαλητήριο στο Σύνταγμα, την ίδια ώρα που στην πλατεία Δημοκρατίας, στο Βελιγράδι, και τη Ρώμη πραγματοποιούνταν ανάλογες συναυλίες. Αμέτρητα τα ονόματα συγκροτημάτων, μουσικών και ηθοποιών που ενώνουν τη φωνή τους ενάντια στους αμερικανοΝΑΤΟικούς φονιάδες και φυσικά το «παρών» ανάμεσά τους δίνει και ο Κώστας Καζάκος. Είναι εκεί στις συναυλίες, στις διαδηλώσεις, ενώνει τη φωνή και το παράστημά του με τον λαό μας.

Τον Νοέμβρη του ίδιου χρόνου, μπροστά στην προκλητική επίσκεψη Κλίντον, διακόσιοι ηθοποιοί συνυπογράφουν κείμενο καταδίκης της επίσκεψης, φωνάζουν «Εξω ο δολοφόνος των Βαλκανίων!» και διοργανώνουν ένα «Δικαστήριο των Λαών» στο Σύνταγμα, που καταδίκασε τους ΝΑΤΟικούς ηγέτες που μακέλεψαν τον γειτονικό λαό. Το Σύνταγμα πλημμυρίζει από κόσμο. Ο Κώστας Καζάκος έχει τον ρόλο του προέδρου και δεκάδες άλλοι ηθοποιοί αναβιώνουν μαρτυρίες Σέρβων, Αλβανόφωνων και Ελλήνων, για όσα είδε κι έζησε ο γειτονικός λαός, για τους νεκρούς του που το αίμα τους «δεν είχε στεγνώσει ακόμα», για πόλεις και υποδομές που ισοπεδώθηκαν, για την οικολογική καταστροφή και τις ουσίες που τους δηλητηρίαζαν... Μετά την ετυμηγορία, μια μεγάλη πορεία φτάνει στην αμερικάνικη πρεσβεία και αντιπροσωπεία θυροκολλεί την απόφαση του παλλαϊκού δικαστηρίου.

Η κίνηση αυτή των καλλιτεχνών συγκέντρωσε πολύ έντονα τα πυρά των απολογητών των ιμπεριαλιστικών εγκλημάτων, που επικεντρώθηκαν στο πρόσωπο του Κώστα Καζάκου, με επιθέσεις και λιβελογραφήματα του αστικού Τύπου, αλλά και με οικονομικές πιέσεις, με κλειστές τις πόρτες της δουλειάς για πολλούς από τους καλλιτέχνες που πρωτοστάτησαν.

Ο Κώστας Καζάκος απαντά στους επικριτές του καλλιτεχνικού κόσμου, τονίζοντας μεταξύ άλλων: «Ο ηθοποιός εξασκείται να αντιλαμβάνεται όσο πιο ευαίσθητα μπορεί τις ανάγκες του κόσμου. Δεν παλεύει για την υστεροφημία του, αλλά για να ενεργοποιήσει τη συνείδηση του παρόντος. Εξασκούμαστε, λοιπόν, να συλλαμβάνουμε τις ανάγκες του κοινού και όταν τα πράγματα είναι ομαλά το κάνουμε μέσα απ' τα έργα που ανεβάζουμε. Οταν όμως το επιβάλλουν οι συγκυρίες, είναι χρέος του ηθοποιού να βγει και στον δρόμο. (...) Πριν λίγους μήνες εκφράστηκε μια καθολική σχεδόν αντίθεση του ελληνικού λαού με τα όσα διέπρατταν στη Γιουγκοσλαβία. (...) Η κυβερνητική πολιτική έκανε τον λαό μας να αισθάνεται συναυτουργός στο έγκλημα. Πώς, λοιπόν, να εκφράσουμε αυτό το επαναστατημένο φιλότιμο του Ελληνα, αυτή την επαναστατημένη και θιγμένη μας αξιοπρέπεια, αν δε διατρανώσουμε την αντίθεσή μας. Και αν θεωρούν ότι όλες αυτές οι αντιδράσεις του κόσμου γίνονται με παρότρυνση του ΚΚΕ, αν πιστεύουν ότι το ΚΚΕ μπορεί να κινητοποιήσει τόσο κόσμο, τότε τι να πούμε, μπράβο του».

«Ο Κώστας Καζάκος είδε τη ζωή και την τέχνη ως μια αδιάσπαστη ενότητα: υπήρξε ενεργός πολίτης, με πλούσια πολιτική δράση και εντός του Εθνικού Κοινοβουλίου, αγέρωχος και ηθικά ακέραιος», σημειώνει σε αποχαιρετιστήρια ανακοίνωσή του το Ελληνικό Κέντρο Κινηματογράφου, στην οποία ξεχωρίζει από την κινηματογραφική του διαδρομή το «Μπλόκο» του Αδωνι Κύρου (1965), αναφερόμενο στο μπλόκο της Κοκκινιάς και τις εκτελέσεις, όπου ενσαρκώνει έναν «αντιήρωα, που μένει "γυμνός" ανάμεσα στο πλήθος, όταν βγάζει μόνος του την κουκούλα του καταδότη».

Με συγκίνηση η ηθοποιός Ελένη Γερασιμίδου σε μήνυμά της στο «902.gr» για τον θάνατο του Κώστα Καζάκου αναφέρει:

«Κάποιες φορές συναντάμε σπουδαίους ανθρώπους, που ίσως δεν θα είχαμε την τύχη να συνομιλήσουμε μαζί τους αν δε μας ένωνε η ίδια πίστη για το μέλλον της Ανθρωπότητας.

Ο Καζάκος, ο δωρικός με τις σπουδαίες κλασικές ερμηνείες και τον τρόπο του να μεταδίδει τα βαθιά νοήματα των μεγάλων συγγραφέων αλλά και με απλότητα επίσης τις αξίες ενός Κόσμου Δίκαιου.

Σεβαστέ και ακριβέ μας Κώστα.

Σε λίγες μέρες θα βρεθούμε στο Φεστιβάλ της Νεολαίας μας όπως κάθε Σεπτέμβρη.

Το ανοιχτό σου χαμόγελο θα είναι εκεί πολύτιμέ μας».

Μιλώντας σε τηλεοπτικό σταθμό η ηθοποιός Αιμιλία Υψηλάντη, η οποία είχε συνεργαστεί με τον Κώστα Καζάκο στο θέατρο, τόνισε: «Ηταν σημαντικός άνθρωπος και ηθοποιός. Σηματοδότησε την πορεία του θεάτρου τα τελευταία χρόνια. Ηταν ένας εκπληκτικός συνάδελφος και συνεργάτης που λογάριαζε πολύ τον συνάδελφό του. Είναι σημαντικό που αφήνει μία κληρονομιά στα παιδιά, και σκηνικού ήθους, αλλά και της τέχνης της δουλειάς μας. Αυτοί οι παλιοί κώδικες που γνώριζε τόσο πολύ καλά ήταν ένα μάθημα όταν έπαιζε στη σκηνή». Και αντίστοιχα στην ίδια εκπομπή, η ηθοποιός Ελισάβετ Μουτάφη, που συνεργάστηκε μαζί του στη σειρά «Βέρα στο Δεξί» και στην παράσταση «Ομορφη πόλη», είπε χαρακτηριστικά: «Θα μιλήσω για τον άνθρωπο Κώστα Καζάκο. Τον φώναζα πατέρα από τότε που παίζαμε μαζί στη σειρά. Η σχέση μας ήταν τόσο ζεστή... Ηταν τόσο γλυκός, δοτικός, τόσο μεγάλος δάσκαλος για μένα. Ηταν δεύτερος πατέρας για μένα. Η δύναμη που είχε μέσα και έξω του φάνηκε από τον τρόπο ζωής του».

Ο ηθοποιός Ντίνος Καρύδης τον αποχαιρέτησε με την ανάρτηση: «Κώστα καλό ταξίδι στη γειτονιά των αγγέλων. Ηταν ένας σπάνιος άνθρωπος που όλοι αγαπήσαμε πολύ».

Με συγκίνηση μίλησε και ο ηθοποιός Γιάννης Βογιατζής σε τηλεοπτικό σταθμό, λέγοντας: «Εφυγε από τη ζωή ένας μεγάλος άνθρωπος. Ενας εκπληκτικός άνθρωπος, ένας άνδρας με Α κεφαλαίο. Ενας σπουδαίος άνθρωπος και θαυμάσιος ηθοποιός. Λεβέντης σαν άνθρωπος. Δεν είχα δουλέψει ποτέ μαζί του, ήταν στο Πειθαρχικό του ΣΕΗ και η συμβολή του σε αυτόν τον τομέα άφησε εκπληκτικά πράγματα. Ανδρισμό, ήθος και κατανόηση».

Στην απώλεια του Κώστα Καζάκου αναφέρθηκε και ο δήμαρχος Πατρέων Κώστας Πελετίδης: «Στο πέρασμά του από το ΔΗΠΕΘΕ Πάτρας, ως καλλιτεχνικός διευθυντής, άφησε ανεξίτηλο το αποτύπωμά του. Σεμνός και ανοιχτός χαρακτήρας, τους κέρδισε όλους με την καλοσύνη και τη σοφία του και άνοιγε τους ορίζοντες του μυαλού και της σκέψης με όσους συνεργάστηκε.

Κατά τη διάρκεια της θητείας του ο λαός της πόλης μας είχε την ευκαιρία να δει σπουδαία θεατρικά έργα, ενώ η δίψα του Κώστα Καζάκου για προσφορά "γέννησε" το "Αρμα Θέσπιδος", με το οποίο το θέατρο φτάνει σήμερα σε κάθε γωνιά της περιοχής μας. Φεύγει γενναίος, με καθαρό το μέτωπο και με ψηλά το κεφάλι. Ετσι θα τον θυμόμαστε πάντα».