Στο κείμενό του το υπουργείο Εργασίας ισχυρίζεται ότι δεν αλλάζουν:

α) «Τα γενικά όρια ηλικίας». Αυτά όμως τα έχει ήδη ανεβάσει στα 65 η ΝΔ από το 1992 με το νόμο Σιούφα.

β) «Οι εισφορές». Είναι ήδη υψηλότατες.

δ) «Ο δημόσιος χαρακτήρας και η λογική του ασφαλιστικού συστήματος». Αυτή η δήλωση είναι άκρως υποκριτική, αφού στο ίδιο κείμενο αναφέρεται ρητά ότι αλλάζει όλη η δομή του συστήματος.

ε) «Οι προϋποθέσεις συνταξιοδότησης για τα κατώτατα όρια σύνταξης». Εδώ η κυβέρνηση εμφανίζεται να κατανοεί πως και ο κοινωνικός δαρβινισμός έχει τα όριά του.

Παραθέτουμε αυτούσιο το κυβερνητικό κείμενο:

«Τι αλλάζει:

α) Η πρόταση στηρίζεται στην παραδοχή ότι τα ισχύοντα χαμηλότερα όρια ηλικίας πρέπει μετά από μια μεταβατική περίοδο, που ξεπερνά τα 5 χρόνια, να ισχύσουν και για τους ασφαλισμένους που σήμερα δεν υπάγονται σε αυτά, με τις επιβεβλημένες εξαιρέσεις.

β) Ο τρόπος υπολογισμού της σύνταξης και του ύψους αναπλήρωσης (ενιαίοι κανόνες για νέους και παλαιούς ασφαλισμένους).

γ) Χορήγηση ενισχυμένης κατώτατης σύνταξης για μισθωτούς όπως ισχύει, με κοινωνικά κριτήρια.

δ) Αλλαγές στη δομή του ασφαλιστικού συστήματος.

α. Οι προτεινόμενες ρυθμίσεις εφαρμόζονται:

ι) Σε όλους τους ασφαλιστικούς φορείς.

ιι) Σε όλους τους ασφαλισμένους χωρίς διάκριση μεταξύ ασφαλισμένων μέχρι 31-12-92 και από 1-1-1993.

ιιι) Χωρίς διάκριση φύλου, σε άνδρες και γυναίκες.

iv) Για την κύρια και επικουρική σύνταξη θα μπορούσε να επιλεγεί ένα εκ των εξής σεναρίων:

• Διατήρηση των κλάδων κύριας και επικουρικής ασφάλισης όπως λειτουργούν μέχρι σήμερα με ξεχωριστό ύψος αναπλήρωσης στις συντάξεις που χορηγούν και διαφορετικές εισφορές.
• Ενοποίηση οριζόντια των κλάδων με τη χορήγηση μιας σύνταξης με συνολικό ύψος αναπλήρωσης και εισφορές το άθροισμα των εισφορών κύριας και επικουρικής.
• Μετατροπή της Επικουρικής Ασφάλισης σε "επαγγελματική ασφάλιση" με συμφωνία εργοδοτών και εργαζομένων.
• Μετατροπή ενός μέρους του διανεμητικού συστήματος των επικουρικών συντάξεων σε κεφαλαιοποιητικό.

Προτείνεται το 65ο έτος ως ενιαίο όριο ηλικίας κύριας και επικουρικής για όλες τις κατηγορίες ασφαλισμένων.

Η θεμελίωση δικαιώματος σύνταξης (κατώτερη σύνταξη) αποκτάται με 4.500 ημερομίσθια ή 15 χρόνια ασφάλισης.

Παρέχεται το δικαίωμα για χορήγηση μειωμένης σύνταξης (60ο έτος), καθώς και το δικαίωμα συνταξιοδότησης χωρίς όριο ηλικίας μετά από 40 χρόνια ασφάλισης ή 12.000 ημερομίσθια.

Για τις ειδικές κατηγορίες ασφαλισμένων (βαρέα και ανθυγιεινά κλπ.) θα εξακολουθήσει να ισχύει η πρόωρη συνταξιοδότηση που προβλέπεται από την υφιστάμενη νομοθεσία, με επανεξέταση όμως του καθεστώτος των αντίστοιχων επαγγελμάτων.

Για τις γυναίκες με παιδιά προτείνεται η θέσπιση "πριμοδότησης" με πλασματικό χρόνο ασφάλισης (2 χρόνια για κάθε παιδί), ανεξάρτητα αν ήταν ασφαλισμένες ή όχι.

Η καθιέρωση των νέων κανόνων απαιτεί την πρόβλεψη μεταβατικής περιόδου, ώστε τα όρια ηλικίας να προσαυξάνονται κατά 6 μήνες ετησίως από την 1-1-2007.

Προβλέπεται ενιαίος τρόπος υπολογισμού της σύνταξης, ώστε με 35 χρόνια ασφάλισης ή 10.500 ημέρες εργασίας, το ποσοστό αναπλήρωσης να είναι 60% για την κύρια και 20% για την επικουρική σύνταξη.

Ο υπολογισμός της σύνταξης γίνεται επί του μέσου όρου των συντάξιμων αποδοχών των καλύτερων δέκα ετών της τελευταίας δεκαπενταετίας αναπροσαρμοσμένων κατά το ποσοστό αύξησης των μισθών.

Προτείνεται η διατήρηση της τριμερούς χρηματοδότησης για τους μετά την 1-1-1993 ασφαλισμένους, καθώς και οι ακόλουθες ενιαίες εισφορές:

• Μισθωτοί (εργαζόμενοι 6,67%, εργοδότες 13,3, Κράτος 10%)
• Αυτοαπασχολούμενοι (ασφαλισμένος 20%, Κράτος 10%)

• Μισθωτοί (εργαζόμενοι 3%, εργοδότες 3%)
• Αυτοαπασχολούμενοι (ασφαλισμένοι 6%)

Προτείνεται η διατήρηση της βασικής σύνταξης του ΟΓΑ ως έχει και η διατήρησή της ως κοινωνικής παροχής και για τους ανασφάλιστους και άπορους.

Ως κατώτερη σύνταξη για τους μισθωτούς προτείνεται η ισχύουσα για τους μετά την 1-1-1993 ασφαλισμένους. Η επιδότησή της μέχρι του ύψους σημερινού κατωτάτου ορίου να συνδεθεί με εισοδηματικά κριτήρια αντίστοιχα με το ΕΚΑΣ.

Οι πόροι αυτοί σε συνδυασμό με τα άλλα μέτρα να κατευθυνθούν στη στήριξη ολόκληρου του ασφαλιστικού συστήματος με μακρά μεταβατική περίοδο.

Οι λύσεις που προτείνονται είναι οι εξής:

• Υπαγωγή για κύρια και επικουρική ασφάλιση στο ΙΚΑ, ΙΚΑ -ΤΕΑΜ με τους ενιαίους κανόνες ασφάλισης και συνταξιοδότησης και δημιουργία πρόσθετων "επαγγελματικών συστημάτων" σε συμφωνία με τους εργοδότες.
• Δημιουργία ενιαίου ταμείου (κύρια και επικουρική), το οποίο θα λειτουργεί με τους ενιαίους κανόνες ασφάλισης και συνταξιοδότησης και δυνατότητα πρόσθετης "επαγγελματικής σύνταξης".

Προτείνεται η δημιουργία 8 Ταμείων Κύριας Ασφάλισης (ΙΚΑ, Δημόσιο, ΟΑΕΕ, Αγρότες, ΔΕΚΟ, Τράπεζες, Επιστήμονες, Δημοσιογράφοι), με κατάργηση των σημερινών Επικουρικών Ταμείων και η υπαγωγή των ασφαλισμένων τους για επικούρηση στους κλάδους επικούρησης των Ταμείων όπου υπάγονται για κύρια ασφάλιση».

Τα ελλείμματα του συστήματος επικαλούνται οι συντάκτες του κυβερνητικού κειμένου για να στηρίξουν τις απάνθρωπες προτάσεις τους. Αποκρύπτουν, όμως, ότι για αυτά ευθύνεται η πολιτική των κυβερνήσεων, η βάρβαρη εκμετάλλευση και το κλέψιμο των αποθεματικών, η μη καταβολή της ισχνής κρατικής συμμετοχής και απλώς αναφέρουν ότι «για την Ελλάδα, η ελλειμματικότητα του ασφαλιστικού συστήματος αποτελεί ήδη σήμερα μια πραγματικότητα, που επιβαρύνει τον προϋπολογισμό με 1,3 τρισεκ. δρχ./χρόνο ή 3,3% του ΑΕΠ, ποσό στο οποίο δεν περιλαμβάνονται οι δαπάνες συνταξιοδότησης των δημοσίων υπαλλήλων.»

Επιχειρώντας να δικαιολογήσουν την κατεδάφιση της κοινωνικής ασφάλισης θέτουν θέμα έλλειψης πόρων και χαρακτηριστικά σημειώνουν πως «στη διάρκεια της τρέχουσας δεκαετίας, η προοπτική μείωσης της εισροής πόρων από τα Διαρθρωτικά Ταμεία και η ανάγκη υποκατάστασής τους από εθνικούς πόρους σε επενδύσεις, τα περιορισμένα όρια άντλησης άλλων πόρων, που στο παρελθόν ενίσχυαν τον προϋπολογισμό και η ανάγκη κάλυψης πολλαπλών κοινωνικών αναπτυξιακών ή άλλων επιλογών κάνουν τη μεταρρύθμιση του ασφαλιστικού συστήματος αναγκαία». Ενώ κινδυνολογώντας για την αναγκαιότητα των μέτρων σημειώνουν: «Οσο πιο έγκαιρα συντελούνται οι αλλαγές, τόσο μειώνεται η αβεβαιότητα και τόσο λιγότερο έντονες είναι οι αλλαγές που αφορούν σημαντικό μερίδιο ασφαλισμένων μετά από λίγα χρόνια.»

Στη γραμμή της κινδυνολογίας πιο συγκεκριμένα αναφέρουν ποιες είναι «οι διαστάσεις του προβλήματος» από τη δική τους σκοπιά και όχι βέβαια από τη σκοπιά των αναγκών των εργαζομένων και του εξευτελιστικού επιπέδου των συντάξεων. Ετσι ενώ καταγίνονται με μια σειρά στοιχεία και την «τέχνη της λογιστικής» δεν κάνουν την παραμικρή αναφορά για τις εκατοντάδες χιλιάδες των συνταξιούχων που ζούνε με συντάξεις των 120.000 δραχμών. Για τα ελλείμματα σημειώνουν πως «αυξάνουν σταδιακά για τα φτάσουν στο 11,10% του ΑΕΠ το 2030 και σε υψηλότερα επίπεδα στη συνέχεια. Για να υπάρχει μια αίσθηση της σημασίας των πιέσεων αυτών, το έλλειμμα του 2030 θα σήμαινε για το 2000 4,5 τρισεκ. δρχ. (αντί 1,3 τρισεκ.), που αντιπροσωπεύει το σύνολο του προϋπολογισμού για υγεία, πρόνοια, εκπαίδευση, άμυνα και τμήμα για συντάξεις το 2001. Οι προβλέψεις αυτές μπορούν να γείρουν προς δυσμενέστερη ή ευμενέστερη κατεύθυνση, ανάλογα με τις δημογραφικές (κυρίως) εξελίξεις».

Στο πνεύμα των οδηγιών της ΕΕ οι συντάκτες του κειμένου επαναλαμβάνουν τα γνωστά χιλιοειπωμένα κατασκευάσματα περί γήρανσης του πληθυσμού, αποκρύπτοντας συνειδητά ότι ο σοβαρότερος παράγοντας, στη σχέση εργαζομένων συνταξιούχων είναι οι εκατοντάδες χιλιάδες άνεργοι και οι εκατοντάδες χιλιάδες ανασφάλιστοι εργαζόμενοι. Για τα στελέχη της κυβέρνησης «οι κυριότεροι παράγοντες που επηρεάζουν τη δυναμική του ασφαλιστικού συστήματος είναι:

α) Η γήρανση του πληθυσμού και η συνεχώς φθίνουσα αναλογία πληθυσμού σε παραγωγικές ηλικίες προς τον πληθυσμό πάνω από 65 χρόνων.

Ο αριθμός των ατόμων στις ηλικίες συνταξιοδότησης θα αυξηθεί μέχρι το 2040 περίπου κατά 50% συγκριτικά με το 2000. Την ίδια περίοδο ο αριθμός των ατόμων που θα είναι στις ηλικίες εργασίας προβλέπεται να μειωθεί περίπου 13%. Αποτέλεσμα αυτού θα είναι η δραματική μείωση της αναλογίας εργαζομένων προς συνταξιούχους από 2,1 που είναι σήμερα, κάτω από 1,2 μετά το 2040.

Το 2030, για να διατηρηθεί η σημερινή (αδύναμη έτσι κι αλλιώς) σχέση πληθυσμού σε παραγωγική ηλικία προς πληθυσμό σε ηλικία σύνταξης θα έπρεπε να εργάζονται 7,14 εκατ. άτομα, έναντι 5 εκατ. ατόμων που προβλέπεται να είναι στην παραγωγική ηλικία.

Η δημογραφική αυτή μεταβολή είναι ιδιαίτερα κρίσιμη για τις μελλοντικές προοπτικές του ασφαλιστικού συστήματος.

Σε μια τέτοια εξέλιξη για τη χρηματοδότηση του συστήματος θα απαιτούνταν αύξηση των εισφορών κατά 75% περίπου (ισόποσα και της κρατικής χρηματοδότησης ) ή θα έπρεπε το συνολικό κόστος των συντάξεων να μειωθεί κατά αντίστοιχο ποσοστό.»

Επιπλέον στη «μαύρη λίστα» μπαίνει «Το καθεστώς πρόωρων συνταξιοδοτήσεων» που σήμερα οδηγεί πολύ σημαντικότερο τμήμα στη συνταξιοδότηση απ' ό,τι οι γενικοί κανόνες.

Πρόβλημα θεωρούν: τον "τρόπο αύξησης" των συντάξεων, τιςεισφορές (σε σχέση με τις παροχές), το ποσοστό αναπλήρωσης των συντάξιμων απολαβών».

Ισχυρίζονται επίσης ότι «άλλοι παράγοντες, όπως η ανεργία, το συνολικό επίπεδο απασχόλησης κλπ. επηρεάζουν σε πολύ μικρό βαθμό τη δυναμική του συστήματος, ιδιαίτερα αν ο ορίζοντας είναι μακροχρόνιος και όχι βραχυχρόνιος».

Ετσι κατά την άποψή τους «τα δυνατά εργαλεία» για την ανατροπή των ασφαλιστικών δικαιωμάτων είναι:

• Αύξηση εισφορών
• Αύξηση ηλικίας από 65 σε 67 έτη
• Περιορισμός ρυθμίσεων για πρόωρη συνταξιοδότηση κάτω των 65 ετών
• Ποσοστό αναπλήρωσης συντάξιμων αποδοχών
• Τρόπος υπολογισμού σύνταξης (τελευταίος μισθός, πενταετία, μισθός στη διάρκεια ασφαλιστικού βίου)
• Ρυθμός αναπροσαρμογής συντάξεων
• Ανακατανομή κοινωνικών πόρων των ταμείων
• Αύξηση φορολογίας

Για να ισχυριστούν ψευδώς στη συνέχεια ότι: «η μεταρρύθμιση του ασφαλιστικού συστήματος έχει τους ακόλουθους στόχους:

• Να εξασφαλίζει βιωσιμότητα
• Να δημιουργεί προϋποθέσεις κοινωνικής δικαιοσύνης
• Να οδηγεί σε καλύτερη οργανωτική δομή και λειτουργία
• Να είναι οικονομικά εφικτή
• Να λαμβάνει υπ' όψη τη σχέση που υπάρχει μεταξύ της κοινωνικής ασφάλισης, της ανάπτυξης και της απασχόλησης».

Σύμφωνα με το κείμενο που έδωσε το υπουργείο Εργασίας, οι προτάσεις των μελετητών κατατείνουν στα εξής μεγέθη:

• Αύξηση ορίου ηλικίας στα 67 ή 70 έτη.
• Υπολογισμός σύνταξης με βάση τις απολαβές στη διάρκεια όλου του ασφαλιστικού βίου, με διόρθωση για τον πληθωρισμό ή την παραγωγικότητα.
• Ποσοστό αναπλήρωσης των συντάξιμων απολαβών στο 60% ή 40%.

Εναλλακτικά, προτείνουν ένα νέο ριζικά διαφορετικό ασφαλιστικό σύστημα με 3 πυλώνες (χαμηλή ενιαία σύνταξη για όλους, ανταποδοτικό τμήμα σύνταξης χωρίς καμία κρατική χρηματοδότηση, υποχρεωτική ασφάλιση με κεφαλαιοποιητικό σύστημα).

Η πρόταση αυτή έχει τα ακόλουθα χαρακτηριστικά:

• Εισαγωγή μιας ενιαίας σύνταξης για όλους, που θα είναι ανάλογη με την περίοδο ασφάλισης, αλλά όχι και με τους μισθούς. Αυτή θα μπορούσε να συνδυάζεται με μία σύνταξη που θα σχετίζεται με ένα μειωμένο επίπεδο αποδοχών, παρόμοια με αυτήν που προβλέπεται από το σημερινό καθεστώς (60 χιλ./μήνα), είτε θα συνδυαζόταν με κάποιες παραμετρικές αλλαγές.
• Υπολογισμός σύνταξης με βάση τις πραγματικές εισφορές. Για να υπολογιστεί το επίπεδο σύνταξης, θα πρέπει να ληφθεί υπόψη η προσδοκώμενη διάρκεια ζωής κατά την οποία θα καταβάλλεται στη συνέχεια η σύνταξη.
• Μείωση του σημερινού επιπέδου σύνταξης και αναπροσανατολισμός τμήματος των εισφορών σε ατομικούς λογαριασμούς αποταμίευσης. Οι ασφαλισμένοι θα μπορούν να καταβάλλουν εκουσίως πρόσθετα ποσά, ώστε να επιτύχουν το επιθυμητό επίπεδο σύνταξης.