45ο ΜΕΡΟΣ

Στο βήμα ανέβηκε ο Τρότσκι, γεμάτος αυτοπεποίθηση και κουράγιο. Στα χείλη του πλανιόταν ένα σαρκαστικό χαμόγελο, σχεδόν ειρωνικό. Μιλούσε με καμπανιστή φωνή και το απέραντο πλήθος, ακούγοντας τα λόγια του, μετακινιόταν προς τα μπρος.

"Ολες αυτές οι αντιλήψεις για τον κίνδυνο απομόνωσης του κόμματός μας δεν είναι καινούριες. Και στις παραμονές της εξέγερσης προφήτευαν την αναπόφευκτη αποτυχία μας. Ενάντιά μας ήταν γενικά όλοι. Στη Στρατιωτική Επαναστατική Επιτροπή έδωσε βοήθεια μόνο η παράταξη των αριστερών εσέρων. Με ποιον όμως τρόπο μπορέσαμε, ωστόσο, χωρίς σχεδόν αιματοχυσία ν' ανατρέψουμε την προσωρινή κυβέρνηση;... Το γεγονός αυτό είναι η πιο χτυπητή απόδειξη ότι δεν είμαστε απομονωμένοι. Στην πραγματικότητα απομονωμένη αποδείχτηκε η προσωρινή κυβέρνηση, απομονώθηκαν τα δημοκρατικά κόμματα που ήταν ενάντιά μας, αυτά τα κόμματα και τώρα είναι απομονωμένα και ξέκοψαν μια για πάντα από το προλεταριάτο!

Μας μιλούν για την ανάγκη συνασπισμού. Μόνο ένας συνασπισμός είναι δυνατός, ο συνασπισμός με τους εργάτες, τους στρατιώτες και τη φτωχή αγροτιά. Και η τιμή της πραγματοποίησης αυτού του συνασπισμού ανήκει στο δικό μας κόμμα... Τι είδους συνασπισμό έχει υπόψη του ο Αβίλοφ; Το συνασπισμό με εκείνους που υποστήριζαν την κυβέρνηση που πρόδινε το λαό; Ο συνασπισμός δε μεγαλώνει πάντα τις δυνάμεις. Θα μπορούσαμε να οργανώσουμε την εξέγερση, αν, λόγου χάρη, βρίσκονταν στις γραμμές μας ο Νταν και ο Αυξέντιεφ;". Ξέσπασαν γέλια.

"Ο Αυξέντιεφ έδινε λίγο ψωμί. Μήπως όμως ο συνασπισμός με τους αμυνίτες θα δώσει περισσότερο; Οταν πρέπει να εκλέξουμε ανάμεσα στους αγρότες και τον Αυξέντιεφ που έπιασε τις αγροτικές επιτροπές, προτιμούμε τους αγρότες! Η επανάστασή μας θα παραμείνει κλασική στην ιστορία...

Μας κατηγορούν ότι αρνηθήκαμε να 'ρθουμε σε συμφωνία με τα άλλα δημοκρατικά κόμματα. Μήπως όμως φταίμε μεις γι' αυτό; Η φταίει, όπως ίσως νομίζει ο Καρέλιν, η "παρανόηση"; Οχι, σύντροφοι. Οταν στο αποκορύφωμα της επανάστασης το κόμμα, που ήταν τυλιγμένο ακόμα από τον καπνό του μπαρουτιού, έρχεται και λέει: "Να η εξουσία, πάρτε τη!", κι εκείνοι, που τους προτείνεται αυτή η εξουσία, περνούν στο στρατόπεδο των εχθρών, τότε αυτό δεν είναι παρανόηση... αυτό είναι κήρυξη αμείλιχτου πολέμου! Και τον πόλεμο αυτόν δεν τον κηρύξαμε εμείς...

Ο Αβίλοφ μάς φοβερίζει πως αν παραμείνουμε "απομονωμένοι", τότε οι προσπάθειές μας για την ειρήνη δε θα 'χουν επιτυχία. Επαναλαβαίνω, ότι δεν καταλαβαίνω με ποιον τρόπο ο συνασπισμός με τον Σκόμπελεφ ή ακόμα με τον Τερεσένκο θα μας βοηθήσει να πετύχουμε την ειρήνη. Ο Αβίλοφ προσπαθεί να μας τρομάξει με τον κίνδυνο μιας ειρήνης σε βάρος της Ρωσίας. Σ' αυτό απαντώ, πως αν η Ευρώπη και στο μέλλον έχει επικεφαλής την ιμπεριαλιστική αστική τάξη, τότε η επαναστατική Ρωσία αναπόφευκτα θα χαθεί...

Ενα από τα δύο: Είτε η ρωσική επανάσταση θα προκαλέσει επαναστατικό κίνημα στην Ευρώπη, είτε οι ευρωπαϊκές δυνάμεις θα πνίξουν τη ρωσική επανάσταση!".

Οι αντιπρόσωποι χειροκρότησαν θυελλώδικα. Φλογίζονταν από τόλμη βλέποντας τους εαυτούς τους να παλεύουν για όλη την ανθρωπότητα. Κι από τότε σ' όλες τις ενέργειες των εξεγερμένων μαζών εκδηλώθηκε και παρέμεινε για πάντα μια συνειδητή και σταθερή αποφασιστικότητα.

Μα και η άλλη πλευρά είχε κιόλας αρχίσει να μπαίνει στον αγώνα. Ο Κάμενεφ έδωσε το λόγο στον αντιπρόσωπο της Ενωσης των σιδηροδρομικών. Ηταν ένας κοντόχοντρος άνθρωπος, με σκληρό πρόσωπο, που δεν έκρυβε την ανειρήνευτη έχθρα του. Ο λόγος του επέδρασε στη συνέλευση, σαν έκρηξη βόμβας.

"Μιλώ από μέρους της ισχυρότερης οργάνωσης στη Ρωσία και σας δηλώνω: Η Βίκζελ (1) με εξουσιοδότησε να κάνω γνωστή στο συνέδριο την απόφαση της ένωσής μας πάνω στο ζήτημα της οργάνωσης της εξουσίας. Η κεντρική επιτροπή αρνείται πέρα για πέρα να υποστηρίξει τους μπολσεβίκους, αν αυτοί και μελλοντικά συνεχίσουν να παραμένουν εχθροί όλης της ρωσικής δημοκρατίας". Στην αίθουσα ξεσηκώθηκε φοβερός θόρυβος.

"Το 1905 και στις μέρες του Κορνίλοφ οι εργάτες των σιδηροδρόμων αποδείχτηκαν οι καλύτεροι υπερασπιστές της επανάστασης. Εσείς όμως δε μας καλέσατε στο συνέδριό σας". Φωνές: "Δε σας κάλεσε η παλιά ΚΕΕ!". Ο ομιλητής δεν ακούει και συνεχίζει: "Εμείς δεν αναγνωρίζουμε αυτό το συνέδριο σαν νόμιμο: μετά την αποχώρηση των μενσεβίκων και των εσέρων εδώ δεν υπάρχει η νόμιμη απαρτία... Η ένωσή μας υποστηρίζει την παλιά ΚΕΕ και δηλώνει πως το συνέδριο δεν έχει το δικαίωμα να εκλέξει καινούρια ΚΕΕ...

Η εξουσία πρέπει να είναι σοσιαλιστική και επαναστατική εξουσία, υπεύθυνη απέναντι στα έγκυρα όργανα όλης της επαναστατικής δημοκρατίας. Ωσπου να δημιουργηθεί μια τέτοια εξουσία, η Ενωση των σιδηροδρομικών αρνείται να μεταφέρει τα αντεπαναστατικά τμήματα που κατευθύνονται ενάντια στην Πετρούπολη και ταυτόχρονα απαγορεύει στα μέλη της να εκπληρώσουν οποιεσδήποτε διαταγές χωρίς την έγκριση της Βίκζελ. Η Βίκζελ παίρνει στα χέρια της όλη τη διεύθυνση των ρωσικών σιδηροδρομικών γραμμών".

Το τέλος της ομιλίας σχεδόν πνίγηκε μέσα σε θύελλα γενικής αγανάχτησης. Παρ' όλα αυτά όμως ήταν ένα βαρύ χτύπημα. Απόδειξη γι' αυτό ήταν τα σκεφτικά πρόσωπα των μελών του προεδρείου. Ο Κάμενεφ απάντησε σύντομα πως δεν μπορεί να υπάρξει καμιά αμφιβολία σχετικά με τις αρμοδιότητες του συνεδρίου, επειδή και ύστερα από την αποχώρηση των μενσεβίκων και των εσέρων, στο συνέδριο παρέμειναν ακόμα περισσότερα μέλη απ' ό,τι χρειάζονταν για την απαρτία που καθόρισε η παλιά ΚΕΕ...

Κατόπιν με συντριπτική πλειοψηφία εκλέχτηκε το Σοβιέτ των Επιτροπών του Λαού.

Η εκλογή της καινούριας ΚΕΕ, της καινούριας Βουλής της Ρωσικής Δημοκρατίας δεν κράτησε περισσότερο από ένα τέταρτο της ώρας. Ο Τρότσκι διάβασε τα αποτελέσματα: Ηταν εκατό μέλη, κι απ' αυτούς οι εβδομήντα ήταν μπολσεβίκοι... Για τους αγρότες και τα κόμματα που αποχώρησαν απ' το συνέδριο έμειναν κενές θέσεις. "Με χαρά δεχόμαστε στην κυβέρνηση όλα τα κόμματα και τις ομάδες που θα δεχτούν το πρόγραμμά μας". Ετσι έκλεισε την ανακοίνωσή του ο Τρότσκι.

Αμέσως ύστερα απ' αυτό οι εργασίες του 2ου Πανρωσικού συνεδρίου των Σοβιέτ τερματίστηκαν, για να μπορέσουν οι αντιπρόσωποί του να φύγουν το γρηγορότερο προς όλες τις γωνιές της Ρωσίας και να εξιστορήσουν τα μεγάλα γεγονότα που διαδραματίστηκαν...

Η ώρα ήταν περίπου 7 το πρωί, όταν ξυπνήσαμε τους εισπράκτορες και τους οδηγούς των τραμ, που στέκονταν μπροστά στο Σμόλνι. Αυτά τα τραμ είχαν σταλεί από το συνδικάτο των εργατών των τραμ για τη μεταφορά των αντιπροσώπων στα σπίτια. Η ατμόσφαιρα στα παραφορτωμένα βαγόνια μου φάνηκε πως δεν ήταν χαρούμενη και ξένοιαστη όπως την προηγούμενη νύχτα. Πάρα πολλοί είχαν εξαιρετικά ανήσυχη όψη. Πιθανόν να 'λεγαν από μέσα τους: "Λοιπόν να που γίναμε νοικοκύρηδες... Με ποιον τρόπο θα καταφέρουμε τώρα να επιβάλουμε τη θέλησή μας;...".

Κοντά στο σπίτι μας, μας σταμάτησε και μας έκανε αυστηρή έρευνα μια περιπολία ένοπλων μικροαστών. Η προκήρυξη του Δημοτικού Συμβουλίου έκανε τη δουλιά της...

Η σπιτονοικοκυρά μάς άκουσε κι έτρεξε να μας υποδεχτεί με μια ροζ μεταξωτή ρόμπα.

"Η επιτροπή του σπιτιού επιμένει να βγαίνετε κι εσείς υπηρεσία σαν τους άλλους άντρες!".

"Και τι χρειάζεται αυτή η υπηρεσία;".

"Μα πρέπει να φυλάξουμε τις γυναίκες και τα παιδιά".

"Από ποιον;".

"Από τους ληστές και τους διαρρήχτες".

"Κι αν έρθει ο κομισάριος από τη Στρατιωτική Επαναστατική Επιτροπή και ψάχνει για όπλα;".

"Ναι, όλοι αυτοί έτσι ονομάζουν τον εαυτό τους... Και μετά μήπως δεν είναι το ίδιο πράγμα;".

Δήλωσα επίσημα πως ο πρόξενος απαγόρευσε σ' όλους τους Αμερικανούς πολίτες να φέρουν όπλα σε κείνους τους τομείς, που ζει η ρωσική διανόηση...(1) Βίκζελ: Πανρωσική εκτελεστική επιτροπή της Ενωσης Eργατών και Υπαλλήλων των σιδηροδρόμων. Σύντ.

ΑΥΡΙΟ ΤΟ 46ο ΜΕΡΟΣ

Τη μεθεπόμενη Τρίτη ξεκινούν οι εργασίες της ειδικής Επιτροπής της Βουλής, με αντικείμενο την αναθεώρηση του Συντάγματος, η οποία θα έχει ολοκληρώσει το έργο της μέχρι το Πάσχα. Αυτό αποφασίστηκε χτες σε συνεδρίαση της Επιτροπής που συζήτησε διαδικαστικά θέματα. Η συνεδριάσεις της ειδικής Επιτροπής θα γίνονται κάθε Τρίτη. Παράλληλα χτες καταψηφίστηκε πρόταση του υπουργού Πολιτισμού και μέλους της Επιτροπής, Ε. Βενιζέλου, για τη διενέργεια ημερίδας για την αναθεώρηση του Συντάγματος, με το σκεπτικό ότι οι απόψεις αρμόδιων φορέων μπορούν να ακουστούν στα πλαίσια της επιτροπής. Στα πλαίσια της Επιτροπής ο επίτιμος πρόεδρος της ΝΔ, Κ. Μητσοτάκης, πρότεινε τον ορισμό της επόμενης Βουλής ως αναθεωρητικής, με την πλειοψηφία των δύο τρίτων, καθώς και τον ορισμό των άρθρων υπό αναθεώρηση αλλιώς - επισήμανε - "θα κοροϊδεύουμε εαυτούς και αλλήλους".

Το προνομιακό γι' αυτόν πεδίο της αναθεώρησης του Συντάγματος επέλεξε ο Γ. Βαρβιτσιώτης προκειμένου να δώσει ώθηση στην αυτόνομη παρουσία του στα τεκταινόμενα της ΝΔ, αλλά και γενικότερα.

Ετσι, χτες παρουσίασε ορισμένες "δικές του" προτάσεις, που έγιναν εκτός κομματικών διαδικασιών, αλλά εντός των συντηρητικών κατευθύνσεων για την αναθεώρηση του Συντάγματος, ιδιαίτερα σε ό,τι αφορά στην οργάνωση του πολιτικού συστήματος.

Οι προτάσεις που έγιναν στο όνομα του να υπάρξουν αντίβαρα στην παντοδυναμία του πρωθυπουργού, όπως διασφαλίζει το ισχύον Σύνταγμα, επαναφέρουν "από το παράθυρο" το ζήτημα των υπερεξουσιών του Προέδρου της Δημοκρατίας, προτείνουν την καθιέρωση νέων θεσμών επιβολής αντιλαϊκών μέτρων και μάλιστα με το μανδύα του υπερκομματικού, όπως το "Συμβούλιο της Δημοκρατίας", ενώ άλλες γίνονται περισσότερο χάρη εντυπωσιασμού, όπως η καθιέρωση δημοψηφισμάτων.

Οι τρεις προτάσεις που παρουσίασε χτες σε συνέντευξη Τύπου ο Γ. Βαρβιτσιώτης είναι οι εξής:

1. Να καθιερωθεί το ασυμβίβαστο μεταξύ υπουργικής και βουλευτικής ιδιότητας. Επίσης να απαγορευτεί στους βουλευτές οποιαδήποτε επαγγελματική δραστηριότητα σε όλη τη διάρκεια της θητείας τους.

2. Να καθιερωθούν τα δημοψηφίσματα ως μέσο παρέμβασης της λαϊκής πρωτοβουλίας στο νομοθετικό έργο. Στο πλαίσιο αυτό προτείνεται 100.000 εκλογείς να υποχρεώνουν τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας να αναπέμπει ψηφισμένο νόμο στη Βουλή, 200.000 εκλογείς και με τη συναίνεση 120 βουλευτών (!) να μπορούν να προκαλούν δημοψηφίσματα για κρίσιμα εθνικά και κοινωνικά θέματα και 50.000 εκλογείς να μπορούν να υποβάλουν στη Βουλή πρόταση νόμου.

3. Να συσταθεί 50μελές "Συμβούλιο της Δημοκρατίας", το οποίο θα εκλέγεται με σταυρό προτίμησης σε όλη την επικράτεια, με ενιαίο ψηφοδέλτιο όλων των κομμάτων. Οι αρμοδιότητές του είναι εκ των προτέρων προσδιορισμένες και μεταξύ αυτών περιλαμβάνονται, σύμφωνη γνώμη για τη διάλυση της Βουλής από τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας (αφού τροποποιηθεί και το άρθρο 44 παρ. 2 του Συντάγματος), η γνωμοδότηση για την αναπομπή νόμου, η επίλυση προβλημάτων που ανακύπτουν από τη λειτουργία της Βουλής, η παραπομπή των βουλευτών στο Ειδικό Δικαστήριο, η επιλογή προσώπων ανεξάρτητων διοικητικών αρχών (πχ. συνήγορος του πολίτη κλπ).

• Το θέμα της αναθεώρησης του Συντάγματος απασχόλησε και τη σύσκεψη του Κ. Καραμανλή με τους τομεάρχες και, σύμφωνα με πληροφορίες, εκτιμήθηκε ότι τόσο η διαδικασία, όσο και το περιεχόμενο της αναθεώρησης θα χρησιμοποιηθεί από την κυβέρνηση για να εξυπηρετήσει τα σχέδιά της.

Οι όροι και η διαδικασία για την πλήρωση θέσεων του δημοσίου είτε με διαγωνισμό είτε με τα "αντικειμενικά κριτήρια" καθορίζονται με υπουργική απόφαση του Α. Παπαδόπουλου. Η απόφαση αυτή εκδόθηκε εν όψει της προκήρυξης, πιθανότατα τις επόμενες ημέρες, του γραπτού διαγωνισμού για την πλήρωση 2.500 μονίμων δημοσίων υπαλλήλων, ο οποίος θα πραγματοποιηθεί τους πρώτους μήνες του 1998.

Παράλληλα, με το σύστημα της "κατά σειρά προτεραιότητας"(αντικειμενικά κριτήρια" αναμένεται να πληρωθούν το επόμενο διάστημα 922 θέσεις στη Νομαρχιακή Αυτοδιοίκηση, 337 στις περιφέρειες, 1.000 στους δήμους και 2.000 στα νοσοκομεία.

Χαρακτηριστικό της υπουργικής απόφασης, που δόθηκε χτες στη δημοσιότητα για τις προσλήψεις στο δημόσιο είναι η "απόλυτη ελευθερία" του διορισμένου ΑΣΕΠ να καθορίζει τα πάντα και "κατά το δοκούν" γύρω από τους διαγωνισμούς. Από την προκήρυξη των διαγωνισμών, το διορισμό των επιτροπών διαγωνισμών, την εποπτεία των αιθουσών, την εξεταστέα ύλη, τον ορισμό των βαθμολογικών κέντρων, των βαθμολογητών και των αναβαθμολογητών, ενώ καταρτίζει και τους πίνακες βαθμολογίας και επιτυχόντων, διοριστέων και μη επιτυχόντων.

Ιδιαίτερα σε ό,τι αφορά τις προσλήψεις "βάσει προτεραιότητας", όπου δε γίνονται διαγωνισμοί, ο έλεγχος του ΑΣΕΠ είναι ασφυκτικός, δημιουργώντας εύλογα ερωτηματικά για το αδιάβλητο και την αξιοκρατία.