ΣΤΟ ΡΕΘΥΜΝΟ σήμερα, στην όμορφη κρητική πολιτεία, εκεί που εδώ και πολλά χρόνια μάς πρωτάναβαν τον πόθο της γνωριμιάς του Π. Πρεβελάκη τα γραφτά. Πάμε τα λουλούδια μας στην προτομή ενός αξέχαστου, λεβέντη συναδέλφου μας, του Κωστή Παπαδάκη, που τέτοιες μέρες - εδώ και 62 χρόνια - έπεφτε ηρωικά στα βουνά της Αλβανίας, στην πρώτη γραμμή, πολεμώντας τους φασίστες επιδρομείς.

ΤΡΙΑΝΤΑΧΡΟΝΟΣ έφεδρος αξιωματικός ο δημοσιογράφος (το «παλικαρόπουλο» τον είχε ονοματίσει ο Δημήτρης Ψαθάς) είχε βρεθεί εκεί στο μέτωπο από τις πρώτες μέρες και μόλις είχε προφτάσει να γράψει την πρώτη ανταπόκριση για την εφημερίδα του, το «Ελεύθερον Βήμα» και την οποία δεν πρόλαβε να τη δει να δημοσιεύεται.

«...ΚΑΠΟΥ εις το Μέτωπον 3 Νοεμβρίου 1940 επτά μέρες και επτά νύχτες πολεμούμε. Τα κανόνια μας, τα πολυβόλα μας, τ' αεροπλάνα μας, τ' αδέλφια μας, όλοι εμείς, που αποτελούμε τον ελληνικό στρατό με ψυχή γεμάτη θάρρος κι αυτοπεποίθηση πολεμούμε...». Κι η ανταπόκριση συνεχίζει: «...Θα νικήσουμε έναν εχθρό μεγαλύτερο και δυνατότερο από μας. Για να δείξουμε σ' όλους τους λαούς το δρόμο της ελευθερίας και της τιμής. Ας μάθουν όλες οι μανάδες, που έχουν παιδιά στα σύνορα, πως πρέπει να είναι υπερήφανες, γιατί στα παιδιά τους έλαχε ο κλήρος να δείξουν στον κόσμο πως η ελευθερία δε χαρίζεται από κανέναν, αλλά παίρνεται με το σπαθί...».

Ο ΣΤΕΝΟΣ αγαπητός φίλος τού Κώστα Βιδάλη, ο Ρεθυμνιώτης δημοσιογράφος - δίχως κώδικες και τεφτέρια δεοντολογίας - πάλευε τη βασιλομεταξική δικτατορία, κι όλα εκείνα τα κυνηγητά που αντιμετώπιζε με τη λογοκρισία και τους χαφιέδες του Μανιαδάκη και του Νικολούδη. Ετσι η αθηναϊκή αγωνιστική δημοσιογραφία θρήνησε τον Κωστή Παπαδάκη κι όλα τα σημειώματα που του αφιέρωσαν, τότε, οι εφημερίδες φανερώνουν την εκτίμηση που έτρεφαν γι' αυτόν. Η «Πρωία» (εκδότες οι αδελφοί Πεσματζόγλου) έγραφε: «...Μεταξύ των νεκρών του ιερού αγώνος κατά του φασισμού κατάγεται και εκλεκτός βλαστός της δημοσιογραφικής οικογένειας, ο Κωστής Παπαδάκης, μέλος της ΕΣΗΕΑ. Εκ πεποιθήσεως εχθρός του φασισμού, ο Κ. Π. εφονεύετο εις το πεδίον της τιμής καθ' ην στιγμήν τα ελληνικά στρατεύματα, εκδιώξαντα τας φασιστικάς ορδάς από το έδαφός μας, ήρχιζον τη νικηφόρον και απελευθερωτικήν προέλασίν των εντός της Αλβανίας».

ΠΟΛΛΑ χρόνια ύστερα από τον ηρωικό θάνατό του και με την ευκαιρία μιας μεγάλης έκθεσης της ΕΣΗΕΑ για τη συμβολή της δημοσιογραφίας στον πόλεμο του 1940-'41, ο Δ. Ψαθάς (όπως προαναφέραμε), ανακυκλώνοντας τις θύμησες εκείνου του καιρού, τον ονομάτισε «παλικαρόπουλο»...

ΚΑΙ εξηγούσε: «...Λέω "παλικαρόπουλο" το νεαρό τότε συνάδελφο, που μας είχε έλθει απ' την Κρήτη γιατί ήταν τόσο άφοβος, ώστε ήταν ακράτητος στη μάχη. Εφεδρος ανθυπολοχαγός προχωρούσε όρθιος σε μια επίθεση που φώναζαν οι στρατιώτες του: Πέστε κάτω, κ. ανθυπολοχαγέ. Αλλά εκείνος προχωρούσε όρθιος κι ακάλυπτος. Κι έτσι κι έπεσε...».

ΜΕ αίμα, δάκρυα και πολλές διώξεις είναι γραμμένη της ελληνικής δημοσιογραφίας η ιστορία. Φυσικά ο λόγος για την αγωνιστική δημοσιογραφία, αυτήν που στέκει στο χρέος αταλάντευτη. Αυτήν, που μάχεται για το ψωμί, τη λευτεριά για του λαού τα δίκια. Θύμηση χρειαζούμενη και στο σήμερα.

Ο ΡΕΘΥΜΝΙΩΤΗΣ αγωνιστής δημοσιογράφος δε χρειάστηκε βέβαια να 'χει κώδικες και «δεοντολογικά» τεφτέρια εκεί στα βουνά της Αλβανίας. «Εκ πεποιθήσεως εχθρός του φασισμού» όρθιος κι ακάλυπτος μέσα στη φωτιά. Να πάμε λοιπόν σήμερα στην πολιτεία του. Και να θυμηθούμε να τιμήσουμε τη λαμπρή σελίδα της αντιφασιστικής ελληνικής δημοσιογραφίας. Βαθιές και κατάβαθες οι ρίζες της. Κληρονομιά όχι μιας απλής θύμησης, μιας τελετής. Κληρονομιά καθημερινού αγώνα και δράσης.

Γρηγοριάδης Κώστας

Το ΠΑΣΟΚ ξαναπροτείνει στο ΣΥΝ την προοπτική της «κεντροαριστερής διακυβέρνησης» (ενάντια στη δεξιά ή και την ακροδεξιά), που προς το παρόν κάνει πως δε θέλει, προτάσσοντας υποτίθεται όρους όπως ο εκλογικός νόμος.

Η ΝΔ, από τη μεριά της, αξιοποιεί την άνοδο που είχε στις αυτοδιοικητικές εκλογές ως το εφαλτήριο για την κυβερνητική εξουσία, μιλώντας ουσιαστικά για παρατεταμένη προεκλογική περίοδο και ενισχύοντας την προπαγάνδα της δήθεν κατάργησης των διαχωριστικών γραμμών.

Και δίπλα σ' όλους αυτούς, οι διάφοροι «πρώην», της ΚΕΔΑ, που έφυγαν από το ΚΚΕ προκειμένου να «διορθώσουν τη λαθεμένη πολιτική του για να δυναμώσει», εκτιμούν πως η διαβόητη «ενότητα της Αριστεράς» (μετά το «θετικό πείραμα Γλέζου») είναι «μονόδρομος»! Σε ποια πολιτική γραμμή; Μα, σ' αυτήν που έγινε η συνεργασία στο συνδυασμό του Γλέζου. Δηλαδή στη γραμμή του ΣΥΝ. Που πάει «κεντροαριστερά»...

Το αποτέλεσμα αυτής της μάχης έχει επομένως τη σημασία του για την συνέχεια της πολιτικοκοινωνικής δράσης. Ο θεσμός της Αυτοδιοίκησης, ως θεσμός του αστικού κράτους, της εξουσίας του κεφαλαίου, εφαρμόζει την κυρίαρχη αντιλαϊκή πολιτική της ΟΝΕ στο χώρο των Δήμων και των Νομαρχιών. Μπορεί βεβαίως να επιδρά και στην ανάπτυξη των διεκδικητικών αγώνων, αν στις διοικήσεις πλειοψηφούν οι ενωτικοί αγωνιστικοί συνδυασμοί της συμπαράταξης των κομμουνιστών με άλλες ριζοσπαστικές δυνάμεις. Αυτό είναι το πρώτο βασικό πολιτικό ζήτημα για το οποίο τα κόμματα της άρχουσας τάξης επιδίωκαν το κέρδισμα δήμων και νομαρχιών και την ανάδειξη στις διοικήσεις δικών τους δυνάμεων, είτε αυτοτελώς, είτε με συμμάχους τους, όπως ΠΑΣΟΚ -ΣΥΝ. Γι' αυτό ο λαός πρέπει να αναπτύξει ένα πλατύ αγωνιστικό μέτωπο διεκδικήσεων και από την Αυτοδιοίκηση. Δεν είναι όμως το μοναδικό. Αυτές τις εκλογές τα κόμματα του κατεστημένου επιδίωξαν να τις αξιοποιήσουν ακόμη πιο αποφασιστικά στη διαμόρφωση ενός πολιτικού σκηνικού που θα επιδρά και στο ζήτημα της διακυβέρνησης, έτσι που να ενισχύεται συνολικά το αστικό πολιτικό σύστημα.

Εδώ βεβαίως χρειάζεται να θυμίσουμε μερικά περιστατικά, τα οποία φανερώνουν πώς μεθοδεύτηκε μια εξέλιξη με τη χρησιμοποίηση ακόμη και εικονικής πραγματικότητας. Την επομένη μέρα της ανακήρυξης της Φ. Γεννηματά ως υποψήφιας στην υπερνομαρχία δίνεται στη δημοσιότητα γκάλοπ που της δίνει ποσοστό 60% και με σημαντική διαφορά από τον Γ. Τζαννετάκο. Είναι ποτέ δυνατόν μέσα σε μια μέρα να υπάρχει διαμόρφωση πρόθεσης ψήφου και πότε πρόλαβαν οι εταιρίες δημοσκοπήσεων να κάνουν το γκάλοπ, ακόμα και τηλεφωνικά; Αν, λοιπόν, δεν ήταν στημένο, προκειμένου να ασκήσει επίδραση υπέρ του ΠΑΣΟΚ στην υπερνομαρχία, τι ήταν; Να θυμίσουμε ακόμη ότι αυτό το γκάλοπ έδινε στον Θ. Παφίλη, στη ΝΑΣ ποσοστό 1,2% (ολογράφως: ένα κόμμα δύο τοις εκατό, παρακαλώ)! Ταυτόχρονα στο Δήμο της Αθήνας οι δημοσκοπήσεις δίνουν σημαντικό προβάδισμα στην Ντ. Μπακογιάννη, με μεγάλη διαφορά από τον Χρ. Παπουτσή. Φαίνεται πως εδώ «έπαιξε» ρόλο και ο συνδυασμός του Γ. Δημαρά, όχι ως προς το προβάδισμα της Ντ. Μπακογιάννη, αλλά ως χρήσιμο μέσο ανώδυνης συσπείρωσης δυσαρεστημένων από την κυβερνητική πολιτική και τον συνδυασμό Παπουτσή. Μήπως κι αυτό δε βόλεψε τελικά το κατεστημένο;

Αλλά σ' αυτό το σκηνικό χρειάζεται και η λεγόμενη Αριστερά. Ετσι υπερπροβάλλεται ως στοιχείο συσπείρωσης «αριστερών δυνάμεων» ο συνδυασμός του Μ. Γλέζου, δηλαδή ο ΣΥΝ και η ΚΕΔΑ, παρά την ευρύτατη συμπαράταξη στη ΝΑΣ (ΚΚΕ, ΔΗΚΚΙ, Κομμουνιστική Ανανέωση, οικολογικές κινήσεις κλπ.). Αν αυτό συνδυαστεί με το ποσοστό 1,2% που δίνουν στη ΝΑΣ, γίνεται φανερό ότι επιδιώκουν να εμφανίσουν το ΣΥΝ με ανοδική τάση ενίσχυσης κόντρα στο ΚΚΕ.

Τέλος το σκηνικό συμπλήρωσαν, τις τελευταίες μέρες, με την οξεία αντιπαράθεση ΠΑΣΟΚ - ΝΔ για το φαινόμενο Καρατζαφέρη -ακροδεξιάς. Ετσι σχεδόν από το πουθενά «φουσκώσανε» αυτό το φαινόμενο, στο όνομα της καταπολέμησής του, «σπρώχνοντάς» το να συγκροτηθεί.

Επίσης, στην άρχουσα τάξη φαίνεται τώρα χρήσιμο ένα πολιτικό μόρφωμα που θα φωνάζει συνθήματα όπως «η Ελλάδα ανήκει στους Ελληνες και όχι στον Μπους» ή «κάτω η ισοπεδωτική παγκοσμιοποίηση». Δηλαδή έντεχνη αντιπαράθεση του εθνικισμού στον κοσμοπολιτισμό του κεφαλαίου, προκειμένου να παγιδεύονται λαϊκές μάζες από το να προσεγγίσουν το αντιιμπεριαλιστικό αντιμονοπωλιακό κίνημα. Αυτά τα συνθήματα φώναξε ο Γ. Καρατζαφέρης σε συγκέντρωσή του μετεκλογικά στη Θεσσαλονίκη. Αλλά που ποτέ δεν εναντιώνεται στο κεφάλαιο, στα μονοπώλια, τον ιμπεριαλισμό, αφού τα υπηρετεί.

Βλέπει μπροστά η άρχουσα τάξη, χαράζει την τακτική της σε βάθος χρόνου και στην προκειμένη περίπτωση αυτό στο οποίο εναντιώνονται, και θα συνεχίσουν, είναι η προοπτική και η δυναμική που μπορεί να αποκτά για τις λαϊκές δυνάμεις η πολιτική των κοινωνικοπολιτικών συσπειρώσεων, σαν εν δυνάμει στοιχείο του λαϊκού μετώπου πάλης και αμφισβήτησης της κυρίαρχης πολιτικής και του αστικού πολιτικού συστήματος, ανεξάρτητα από το όποιο εκλογικό αποτέλεσμα. Διαφορετικά πώς μπορεί να ερμηνευτεί η καθολική επίθεση στην πολιτική του ΚΚΕ;

Ταυτόχρονα αναμένεται νέα ακόμη πιο σκληρή αντιλαϊκή πολιτική. Γι' αυτό επιδιώκεται η ενίσχυση της λειτουργίας του πολιτικού συστήματος και η δημιουργία προϋποθέσεων συναίνεσης ή υποταγής σ' αυτό, σαν μια επίσης μέθοδο ανώδυνης εκτόνωσης της λαϊκής δυσαρέσκειας. Να, γιατί «ο απεγκλωβισμός από τη λογική των μονόδρομων παραμένει μείζον πολιτικό πρόβλημα και καθήκον προς επίλυση από την πλευρά των ριζοσπαστικών πολιτικών και κοινωνικών δυνάμεων». Και εδώ έχουμε πολλή δουλιά να κάνουμε. Για τους κοινωνικοπολιτικούς αγώνες που έρχονται, αναδεικνύοντας ακόμη πιο αποφασιστικά, ολοκληρωμένα και πειστικά πως μπροστά στο λαό υπάρχουν δυο δρόμοι εξέλιξης, αυτός των μονοπωλίων και του ιμπεριαλισμού, και ο δρόμος του αντιιμπεριαλιστικού αντιμονοπωλιακού δημοκρατικού μετώπου πάλης για τη λαϊκή εξουσία, που είναι μονόδρομος για το λαό.