Καθώς η Αγκυρα ξεκαθαρίζει με τον πιο επίσημο τρόπο ότι δε θα αποδεχτεί την ένταξη της Κύπρου στην ΕΕ πριν την επίλυση του προβλήματος, Αθήνα και Λευκωσία προσπαθούν να διασώσουν ό,τι είναι δυνατό από την πολιτική που συναποφάσισαν και ακολουθούν για το Κυπριακό από το 1995 και έπειτα.

Η Τουρκία δεν μπορεί να δεχτεί κανένα «τετελεσμένο γεγονός που θα γυρίσει την Κύπρο στην περίοδο πριν το 1974», αναφέρει ανακοίνωση του Συμβουλίου Εθνικής Ασφάλειας (ΣΕΑ), που συζήτησε χτες στην Αγκυρα το Κυπριακό και το ενδεχόμενο ένταξης της Κυπριακής Δημοκρατίας στην ΕΕ.

«Ως εγγυήτρια δύναμη, η Τουρκία θα συνεχίσει να φροντίζει για την ευημερία και την Ασφάλεια των Τουρκοκυπρίων και θα επιταχύνει τις προσπάθειές της για μια στενότερη συνεργασία με την "Τουρκική Δημοκρατία Βόρειας Κύπρου", αναφέρεται στη γραπτή ανακοίνωση. "Η πλήρης ένταξη της "Νοτίου Κύπρου" στην ΕΕ, μετά από την αίτηση της μιας μόνο πλευράς στο νησί, είναι αντίθετη με τις συμφωνίες του 1960, και θα επιδεινώσει το διχασμό ανάμεσα στις δύο κοινότητες», συνεχίζει το ΣΕΑ. «Η ειρήνη και η ασφάλεια στην Ανατολική Μεσόγειο, θα αντιμετωπίσουν αβεβαιότητες», στην περίπτωση ένταξης της Κύπρου στην ΕΕ αναφέρει ακόμα το ανακοινωθέν.

Το ΣΕΑ επαναλαμβάνει τις θέσεις της Αγκυρας ότι η μόνη αποδεκτή λύση του Κυπριακού θα βασίζεται στην αναγνώριση "της ισοδύναμης κυριαρχίας των δύο κρατών" της νήσου και κατηγορεί την ελληνική πλευρά ότι ευθύνεται για τη μη λύση του κυπριακού λόγω της "έμμονης -όπως λέει-, ιδέας της μετατροπής της Κύπρου σε ελληνικό νησί».

Με τον πρωτοσέλιδο οκτάστηλο τίτλο «Τσέχικο μοντέλο για την Κύπρο» και τον κορυφαίο πολύστηλο τίτλο σε εσωτερική σελίδα «Βελούδινο διαζύγιο για την Κύπρο», η «Χουριέτ» (29/5) τονίζει δηλώσεις του Τούρκου πρωθυπουργού Μπουλέντ Ετζεβίτ για τον οποίο γράφει ότι έχει πλέον εγκαταλείψει τις θέσεις περί εγκαθίδρυσης συνομοσπονδίας ή ομοσπονδίας στην Κύπρο.

Ο Τούρκος πρωθυπουργός δήλωσε ότι «δεν καταλαβαίνω γιατί οι ΗΠΑ και η Ευρώπη επιμένουν τόσο πολύ στο Κυπριακό». «Το παράδειγμα της Τσεχοσλοβακίας είναι γνωστό»... «Δημιουργήθηκαν (από την Τσεχοσλοβακία) δυο κράτη χωρίς να προκύψει κανένα πρόβλημα. Χώρισαν (οι Τσέχοι και οι Σλοβάκοι) φιλικά και τώρα συνεχίζουν το δρόμο τους χωρίς κανένα πρόβλημα. Αλλωστε δεν υφίσταται καμία κατάσταση που ενδιαφέρει τις χώρες της ΕΕ πλην της Ελλάδας».

Ο Μπ. Ετζεβίτ ανέφερε ότι στην Κύπρο «υπάρχουν δυο κοινότητες που έχουν διαφορετική γλώσσα, θρησκεία, τρόπους κοινωνικής διαβίωσης και εθνικότητα» και διατύπωσε τον ισχυρισμό ότι «η μια από αυτές (η ΤΔΒΚ) συνεχίζει το βίο της επί χρόνια χωρίς προβλήματα. Η Ευρώπη και οι ΗΠΑ πρέπει να το καταλάβουν αυτό. Η Ελλάδα απειλώντας συνεχώς ότι θα εμποδίσει τη διεύρυνση της ΕΕ, οδηγεί την Ενωση σε αδιέξοδο στο Κυπριακό. Στο Ελσίνκι αυτό δεν το κατόρθωσε, εμείς εξηγήσαμε πολύ καλά την κατάσταση».

Με αφορμή τη στάση της Τουρκίας στο Κυπριακό, ο υπουργός Εξωτερικών, Γ. Παπανδρέου, δήλωσε ότι η Τουρκία αδυνατεί να παρακολουθήσει τις σημαντικές εξελίξεις στην περιοχή και ανέφερε ειδικότερα τη Διεύρυνση της ΕΕ, την Ευρωπαϊκή Αμυνα, την ενταξιακή πορεία της Κύπρου.

«Αντιμετωπίζει, είπε ο κ. Παπανδρέου, η Τουρκία ένα σοβαρό δίλημμα: Αν θα αξιοποιήσει με θετικό τρόπο τα οφέλη που προκύπτουν για την ίδια από τις εξελίξεις αυτές ή εάν θα αντιδράσει αρνητικά καθυστερώντας, ανακόπτοντας ή αναβάλλοντας την προσαρμογή της με όσα ζητούνται από την Ευρωπαϊκή Ενωση». Ο υπουργός Εξωτερικών υπογράμμισε ότι παρανοήθηκε η δήλωση που έκανε στο πρόσφατο Συμβούλιο υπουργών Εξωτερικών της ΕΕ σχετικά με την κατάσταση στις τουρκικές φυλακές. «Εκείνο που ήθελα να υπογραμμίσω, είπε, ήταν οι αντιφάσεις της τουρκικής πολιτικής εξαιτίας του διλήμματος που προανέφερα».

Ο κ. Παπανδρέου τόνισε ότι οι αντιφάσεις αυτές αναδεικνύονται και στο θέμα της Κύπρου. Η Ελλάδα, τόνισε, προωθεί την ενταξιακή υπόθεση και όσο αυτή προχωρά τόσο θα αυξάνονται οι τουρκικές αντιδράσεις. Η ελληνική στάση ωστόσο παραμένει αταλάντευτη, με εμμονή στην ενταξιακή πορεία αλλά και στις ειρηνικές σχέσεις με την Τουρκία.

«Αυτές οι σχέσεις όμως, υπογράμμισε ο Γ. Παπανδρέου, θα πρέπει να εξελίσσονται μέσα στο πλαίσιο του σεβασμού της εθνικής κυριαρχίας και της εδαφικής μας ακεραιότητας. Διαφορετικά έχουμε τη δυνατότητα με τη διπλωματία και την άμυνά μας να αντιμετωπίσουμε κάθε προσπάθεια υπονόμευσης της εθνικής μας κυριαρχίας».