Συγκεκριμένα από τη Ρόδο ο Νότης Δούκας, πρώην πρόεδρος του Συνδικάτου Οικοδόμων και κάτοικος του νησιού σχεδόν μια ζωή, θα πει στο «Ρ»: «Εδώ στα Δωδεκάνησα υπήρχαν και υπάρχουν συνεχώς προβλήματα που έχουν να κάνουν με την εξυπηρέτηση των μικρών νησιών. Αυτά τα προβλήματα θα πρέπει να γνωρίζουν όλοι, όσοι νομίζουν πως με την απελευθέρωση της ακτοπλοΐας θα λυθούν, ότι εξαπατώνται και μάλιστα οικτρά. Οι εφοπλιστές θα επιδιώξουν να πάρουν το "φιλέτο" και πολύ δύσκολα θα συμβιβαστούν για να προσεγγίσουν τα μικρά νησιά μας. Το σημερινό καθεστώς σαφώς και δεν ανταποκρίνεται στις ανάγκες, όμως η απελευθέρωση της ακτοπλοΐας και η άρση του καμποτάζ δε θα φέρουν καλύτερες συνθήκες. Κι επειδή το ζήτημα της απελευθέρωσης είναι μέσα στο γενικότερο πλαίσιο της ασυδοσίας του κεφαλαίου, εμείς απευθυνόμαστε σε κάθε άνθρωπο ξεχωριστά και τον καλούμε να κατανοήσει τις αιτίες της κακοδαιμονίας που τον ταλανίζει. Θα πρέπει ο καθένας μας να σκεφτεί και να αποφασίσει: `Η θα συγκρουστεί με τα μεγάλα συμφέροντα που υποβαθμίζουν τη ζωή του ή θα σκύψει το κεφάλι...».

Απ' την Ικαρία - που ακόμα θρηνεί τους νεκρούς της, αφού σχεδόν το 20% των αδικοχαμένων είχαν προορισμό το συγκεκριμένο νησί - δύο φωνές έρχονται οργισμένες, αλλά και αποφασισμένες να μην επιτρέψουν το «νέο έγκλημα». Ο Τιμόθεος Γεράκης, γραμματέας της Νομαρχιακής Επιτροπής του ΚΚΕ, θα πει: «Ολο το νησί πενθεί. Ακόμα δεν μπορούμε να το πιστέψουμε, αν και κατά κάποιο τρόπο όλοι το περιμέναμε. Αλλά όταν αμέσως μετά απ' αυτή την τραγωδία έρχεται η κυβέρνηση και προωθεί την ασυδοσία, ε, τότε τι να πούμε; Ντροπή και αίσχος. Δε θα επιτρέψουμε να ξανασυμβεί κάτι τέτοιο ό,τι κι αν προωθεί η κυβέρνηση, όσες πλάτες κι αν κάνει ακόμα στο μεγάλο κεφάλαιο». Η άλλη φωνή είναι αυτή του δημάρχου Ευδήλου Στ. Σταμούλου: «Με την άρση του καμποτάζ προσθέτουν νέα προβλήματα στα ήδη υπάρχοντα. Γιατί η άρση του σημαίνει πως δε θα υπάρχει κανένας έλεγχος πια, πως θα πληγούν οι εργασιακές σχέσεις και τα δικαιώματα των εργαζομένων, και κυρίως πως θα θιγούν ακόμα περισσότερο τα ζητήματα που έχουν να κάνουν με την ασφάλεια των κατοίκων των νησιών μας».

Ο Βαγγέλης Χριστοδούλου, αντιδήμαρχος Μυτιλήνης, θα πει: «Η εξυγίανση των θαλάσσιων μεταφορών μπορεί να επιτευχθεί μόνο μέσω της σύστασης ενός Εθνικού Οργανισμού ακτοπλοϊκών συγκοινωνιών και φυσικά μέσω της υλοποίησης των προτάσεων του συνδικαλιστικού κινήματος των ναυτεργατών. Αυτή τη στιγμή είναι εμφανής η προσπάθεια της κυβέρνησης να εκμεταλλευτεί την τραγωδία του ναυαγίου για να επιτύχει κάτι που σχεδίαζε από καιρό: Την ουσιαστική διάλυση της ελληνικής ναυτιλίας, την ενίσχυση της εφοπλιστικής ασυδοσίας, καθώς και την είσοδο στις θαλάσσιες μεταφορές της χώρας των ευρωπαϊκών εταιριών».

Απ' τη Σάμο ο νομαρχιακός σύμβουλος Γιάννης Πασαγιάννης θα δηλώσει: «Η δήθεν απελευθέρωση που προωθεί η κυβέρνηση δεν είναι τίποτα άλλο από περισσότερη ασυδοσία των εφοπλιστών. Παράλληλα διαγράφεται τεράστιος κίνδυνος για τα νησιά εκείνα που βρίσκονται εκτός ανταγωνισμού, τα λιγότερο τουριστικά νησιά δηλαδή, να εγκαταλειφθούν πλήρως. Ομως συνέπειες θα υπάρξουν συνολικά στα νησιά μας, ακόμα και στα λεγόμενα τουριστικά, αρκεί να φανταστεί κάποιος πόσα δρομολόγια θα γίνονται - αν θα γίνονται - το χειμώνα. Η λύση του προβλήματος δεν μπορεί να είναι άλλη από τη σύσταση εδώ και τώρα Κρατικού Φορέα Ακτοπλοΐας, ο οποίος θα λειτουργεί με γνώμονα την ασφάλεια των μεταφορών και τις ανάγκες κάθε περιοχής».

Από την Πάρο ο αντιπρόεδρος του Δημοτικού Συμβουλίου Κώστας Ροκονίδας θα τονίσει: «Αυτό που είναι στόχος για τους κατοίκους των νησιών του Αιγαίου είναι η αναβάθμιση των ακτοπλοϊκών συγκοινωνιών και ο εκσυγχρονισμός τους. Αν η άρση του καμποτάζ σημαίνει ελεύθερη επιλογή δρομολογίων, πλοία χωρίς όρια ηλικίας, ελεύθερα διαμορφωμένες τιμές εισιτηρίων, εντατικοποίηση της εργασίας των πληρωμάτων, τότε πιστεύω ότι διαμορφώνονται όροι που σε καμία περίπτωση δεν οδηγούν στην επίτευξη του παραπάνω σκοπού».

Από την Κάλυμνο ο γραμματέας του Σωματείου Μονίμων Υπαλλήλων του Δήμου Καλύμνου Μικές Ρήγας δήλωσε: «Ηδη υπάρχει πρόβλημα ανεργίας στους ναυτικούς της Καλύμνου, οπότε η άρση του καμποτάζ θα επιδεινώσει ακόμα περισσότερο τη θέση τους. Η Κάλυμνος είναι νησί το οποίο βασικά ζει από τη θάλασσα και οπωσδήποτε θα πληγεί όλη η οικονομία του νησιού. Γιατί όλοι στην Κάλυμνο γνωρίζουν πως μια μεγάλη μερίδα των ναυτικών της ασχολείται στην ακτοπλοΐα και η άρση θα κάνει τα πράγματα δύσκολα, πολύ δύσκολα».

Από τη Χίο ο Γιόμελος Κατσανίκος, Νομαρχιακός Σύμβουλος και γραμματέας της Παγχιακής Ενωσης Συνταξιούχων Ναυτικού Απομαχικού Ταμείου, θα πει: «Η απελευθέρωση του καμποτάζ αποτελεί ιδιαίτερα αρνητική εξέλιξη στις θαλάσσιες μεταφορές της χώρας μας, δεν μπορεί να προμηνύει τίποτα το θετικό τόσο στις συνθήκες εργασίας στα καράβια, όσο και στις υπηρεσίες που θα προσφέρονται. Πρόκειται για ένα εγκληματικό, αλλά ακόμα και αντεθνικό μέτρο που θα οδηγήσει στην απομόνωση και τελικά στην εγκατάλειψη των μικρών νησιών μας ιδιαίτερα τους χειμερινούς μήνες».

Τώρα πλέον τα ναυάγια θα έχουν πιστοποίηση ISO...

- «Πριν από την έναρξη κάθε δρομολογιακής περιόδου, συντάσσεται πρόσκληση ενδιαφέροντος για όλες τις ακτοπλοϊκές γραμμές της χώρας και για δρομολόγηση ετήσιας διάρκειας με δυνατότητα παράτασης. Οποιαδήποτε κοινοτική οδηγία εταιρία με πλοία υπό σημαία Κράτους - Μέλους μπορεί να εκδηλώσει ελεύθερα το ενδιαφέρον της». Στο σημείο αυτό τίθενται κάποιες προϋποθέσεις, ανάμεσα στις οποίες είναι η εταιρία να μην έχει ληξιπρόθεσμες οφειλές προς το δημόσιο, να μην τελεί υπό πτώχευση, τα πλοία της να είναι ηλικίας κάτω των 35 χρόνων, να καταθέτει εγγυητική επιστολή, να αποδέχεται βασικούς όρους των δρομολογίων όπως η εξυπηρέτηση καθ' όλη τη διάρκεια του έτους με σύντομη διακοπή των δρομολογίων και να εφαρμόζει τους εκάστοτε κανόνες του ελληνικού κράτους ως κράτους υποδοχής για την επάνδρωση των πλοίων κατά τα οριζόμενα στον Κανονισμό 3577/92.

- Την ελεύθερη διαμόρφωση του ναύλου, χωρίς οποιαδήποτε κρατική παρέμβαση. Η τιμολογιακή πολιτική των εταιριών γνωστοποιείται κατά την εκδήλωση ενδιαφέροντος, δημοσιεύεται και τηρείται για κάθε ετήσια δρομολογιακή περίοδο.

- Οι κρατήσεις υπέρ τρίτων καταργούνται, όπου είναι εφικτό, ενώ τα τέλη ενσωματώνονται στην τιμή του εισιτηρίου.

Για τις γραμμές που δεν υπάρχει ενδιαφέρον και χαρακτηρίζονται ως γραμμές «δημοσίων υπηρεσιών», προβλέπεται:

- Προκήρυξη «δημόσιου διεθνούς διαγωνισμού».

- Οι συμβάσεις «δημόσιας υπηρεσίας» που θα συνάπτονται με τους πλοιοκτήτες πρέπει να έχουν, μεταξύ άλλων: Επαρκή διάρκεια, που αφορά, τόσο το ύψος της επένδυσης, όσο και τη σταθερή και πάγια εξυπηρέτηση του επιβατικού κοινού (π.χ., 5ετία), καθορισμό των λιμένων προσέγγισης και της συχνότητας δρομολογίων, πρόβλεψη τεχνικών χαρακτηριστικών των πλοίων, ρύθμιση των ναύλων, εγγυήσεις καλής εκτέλεσης της σύμβασης, για την επάνδρωση των πλοίων να εφαρμόζονται οι εκάστοτε ισχύοντες κανόνες του κράτους υποδοχής κατά τα οριζόμενα στον Κανονισμό 3577/92.

- Σε περίπτωση που ο διαγωνισμός κριθεί άγονος, ελλείψει ενδιαφέροντος, να διενεργείται νέος διαγωνισμός για την επιδοτούμενη μίσθωση άγονης γραμμής. Για τη διασφάλιση της ισότητας των όρων και των συνθηκών ανταγωνισμού, η επιδότηση των γραμμών «δημοσίου συμφέροντος», πρέπει να εξασφαλίζεται στο σύνολό της από δημόσιους πόρους και όχι συμπληρωματικά με τον επίναυλο επί των παραγωγικών γραμμών. Μπορούν δε να παρασχεθούν και επιπλέον κίνητρα για την ελαχιστοποίηση των λειτουργικών εξόδων των πλοίων που εξυπηρετούν άγονες γραμμές, όπως είναι η φθηνότερη προμήθεια των καυσίμων, η απαλλαγή από εισφορές ΝΑΤ και λιμενικά τέλη, η εξασφάλιση λιμενικών διευκολύνσεων και άλλα.

Προβλέπεται ακόμα η δημιουργία ανεξάρτητης Ρυθμιστικής Αρχής θαλάσσιων Συγκοινωνιών, η οποία θα είναι ανεξάρτητη από τη δημόσια διοίκηση και θα ελέγχει την πορεία της «απελευθέρωσης». Σε αυτήν θα συμμετέχουν εκπρόσωποι των εμπλεκόμενων φορέων, θα διορίζεται από τον εκάστοτε υπουργό Εμπορικής Ναυτιλίας και θα υποβάλει ετήσια έκθεση στον πρόεδρο της Βουλής.

Associated Press

Ο καπετάνιος του «Σαμίνα», Β. Γιαννακής

Ολα αυτά, επισφραγίστηκαν και τυπικά προχτές, όταν - αργά το βράδυ - στην εκπομπή του «Μέγκα», «Διαξιφισμοί», ο συνήγορος, υπεράσπισης του υποπλοιάρχου Αν. Ψυχογιού, δικηγόρος Π. Μαντούβαλος, δήλωσε ότι υπεύθυνοι της εταιρίας είχαν έρθει σε επαφή με τον πελάτη του κατά τη διάρκεια της προανάκρισης. Απαντώντας, στην κατηγορία ότι επιτράπηκε η είσοδος των στελεχών της εταιρίας, από τους λιμενικούς ο αρχηγός του Λιμενικού Σώματος, Ανδρ. Συρίγος, ισχυρίστηκε ψευδώς ότι οι εκπρόσωποι ήταν στον προθάλαμο του Λιμεναρχείου - 10 με 15 μέτρα μακριά από εκεί που γινόταν η προανάκριση.

Προφυλακιστέοι κρίθηκαν - κατόπιν ομόφωνης απόφασης ανακρίτριας και εισαγγελέα - τόσο ο πλοίαρχος του «Εξπρές Σαμίνα» Β. Γιαννακής όσο και ο υποπλοίαρχος Αν. Ψυχογιός, των οποίων οι ανακρίσεις ολοκληρώθηκαν χτες το απόγευμα. Ετσι, σήμερα το πρωί τα δυο στελέχη του πληρώματος του πλοίου, που ναυάγησε έξω από την Πάρο, θα μεταφερθούν στις φυλακές της Χίου.

Αργά χτες το βράδυ ολοκληρώθηκε και η κατάθεση του πηδαλιούχου Π. Κασδαγλή, ο οποίος και αφέθηκε ελεύθερος με εγγύηση ενός εκατομμυρίου δραχμών. Ο πηδαλιούχος, επέρριψε την ευθύνη για το ναυάγιο σε λάθος εκτίμηση του υποπλοιάρχου. Τέλος, χτες αργά το βράδυ αναμενόταν να ολοκληρωθεί και η κατάθεση του δόκιμου πλοιάρχου Γ. Πατήλα.

Αμέσως μετά την κατάθεσή του, ο υποπλοίαρχος του ναυαγίου Αν. Ψυχογιός, προέβη - μέσω του δικηγόρου του - σε δηλώσεις. Μέσω αυτών ο υποπλοίαρχος ισχυρίζεται ότι εκτός από τον ίδιο υπαίτιοι για την πρόσκρουση - που είχε ως αποτέλεσμα το τραγικό ναυάγιο - και το θάνατο 81 συνανθρώπων του, είναι και άλλοι. Συγκεκριμένα ο υποπλοίαρχος δήλωσε: «Δεν είμαι υπεύθυνος μόνο εγώ για την πρόσκρουση του πλοίου, παρά το γεγονός ότι αναγνωρίζω τη συμμετοχή μου στην πράξη αυτή. Ως την τελευταία στιγμή - συνεχίζει ο υποπλοίαρχος - έκανα ό,τι είναι ανθρωπίνως δυνατό για να την αποτρέψω. Πιστεύω - κατέληξε - ότι μαζί με μένα και τον καπετάνιο θα πληρώσουν και όσοι άλλοι έχουν ευθύνη».

Κατά αυτόν τον τρόπο ο υποπλοίαρχος άφησε σαφείς αιχμές για την κατάσταση του πλοίου και για τα προβλήματα που το συγκεκριμένο σαπάκι αντιμετώπιζε. Αλλωστε, σύμφωνα με δημοσιογραφικές πληροφορίες, ακόμα και ο πλοίαρχος κατά τη διάρκεια της κατάθεσής του, μίλησε για προβλήματα του πλοίου, χωρίς ωστόσο να αναφέρει συγκεκριμένες κατηγορίες ή και περιστατικά περί βλάβης. Σύμφωνα πάντα με δημοσιογραφικές πηγές προκύπτει ότι ο υποπλοίαρχος μπαίνοντας στην ανακρίτρια το πρώτο που της είπε είναι ότι, τόσο κατά τη διάρκεια που ήταν αραγμένο στο λιμάνι όσο και κατά τη διάρκεια του ταξιδιού του, το πλοίο, και μελλοντικό ναυάγιο, επιδεχόταν επισκευές στα ηλεκτρολογικά και ηλεκτρονικά του συστήματα.

Σήμερα, αναμένεται να συνεδριάσει το Συμβούλιο των Εφετών προκειμένου να ανατεθεί η έρευνα σε εφέτη - ανακριτή. Ο εφέτης - ανακριτής, θα μελετήσει όλη τη δικογραφία και θα έχει τη δυνατότητα να καλέσει σε απολογία νέους μάρτυρες, είτε πρόκειται για επιζήσαντες του ναυαγίου είτε για μέλη του πληρώματος, ή ακόμα και για άτομα που προκύπτει μέσα από τις απολογίες των κατηγορουμένων ότι μπορεί να διευκολύνουν τις δικαστικές αρχές για να «ξεκαθαρίσουν» το τοπίο των ευθυνών για την πρόσκρουση του πλοίου. Ταυτόχρονα, σύμφωνα με το δικηγόρο του υποπλοιάρχου, Π. Μαντούβαλο, ο υποπλοίαρχος διαθέτει μάρτυρα ο οποίος μπορεί να υποστηρίξει τα λεγόμενά του.

Τέλος, αναφορικά με τη δίωξη κατά παντός υπευθύνου των νομίμων εκπροσώπων της πλοιοκτήτριας εταιρίας του «Εξπρές Σαμίνα», η διαδικασία θα προχωρήσει από τον εφέτη - ανακριτή. Αναμένεται να κληθούν σε απολογία τόσο ο ιδιοκτήτης της «Μινόαν Φλάιγκ Ντόλφιν» (MFD) Κ. Κληρονόμος, όσο και ο διευθύνων σύμβουλος της εταιρίας Π. Σφηνιάς, οι οποίοι είναι και οι κατά νόμον υπεύθυνοι της πλοιοκτήτριας εταιρίας.