5ο ΜΕΡΟΣ

Κατεβαίναμε την πίσω πλαγιά, τη νότια. Αλλη ατμόσφαιρα εδώ. Αλλος θεός... Χιόνι υπήρχε, βέβαια, μέχρι κάτω στο χωριό, στ' Αγραφα, που μας κατέβασαν. Μα δεν υπήρχε εκείνος ο φαρμακερός αέρας που έσπαγε τα κόκαλα και θέρισε τόσες ζωές. Αργότερα, μάθαμε πως οι δικοί μας μονάχα οι νεκροί, αντάρτες και πολίτες, ήταν πάνω από πενήντα.

Στ' Αγραφα, μας έκλεισαν όλους μαζί σε μια μεγάλη αποθήκη με πέτρινα ντουβάρια.

Ενας φαντάρος, σκοπός, μας έδειξε με τρόπο τη συμπάθειά του και προσπάθησε να μας βοηθήσει. Φρόντισε να φέρουν ξύλα και μας άναψε λίγη φωτιά, κολλητά στο πέτρινο ντουβάρι. Ημασταν τριάντα άντρες, αντάρτες και πολίτες και η Βαγγελίτσα, τριανταένας. Είχαμε πάθει όλοι κρυοπαγήματα, άλλος πρώτου κι άλλος δεύτερου βαθμού.

Παγωμένοι και βρεγμένοι απ' την κορφή ως τα νύχια, προσπαθούσαμε, γυρίζοντας γύρω απ' τη φωτιά, να στεγνώσουμε.

Ο Σωκράτης, ένα ανταρτόπουλο απ' το χωριό μου, έβαλε τα πόδια του πιο κοντά στη φωτιά, για να τα ζεστάνει κι ύστερα από λίγες μέρες πέθανε στη Λαμία από γάγγραινα.

Μας κράτησαν δυο - τρεις μέρες κλεισμένους μέσα σε κείνη την πέτρινη αποθήκη.

Ηρθε κι άλλη δύναμη, ετοίμασαν την αποστολή: Χειροπέδες, φρουρά, συνοδεία, μεταγωγικά.

Κι άρχιζε ύστερα για μας το πικρό οδοιπορικό της αιχμαλωσίας. Μια πορεία βασανιστική. Ενας οδυνηρός κι ατέλειωτος ποδαρόδρομος, από τα Αγραφα μέχρι το Καρπενήσι.

Κατηφορίζαμε σ' ένα στενό μονοπάτι, άκρη - άκρη, όπως κατεβαίνει το ποτάμι, ο Αγραφιώτης.

Κοίταζα γύρω μου τα βράχια και τις κορφές των βουνών και μέσα μου κάτι έκλαιγε...

"Αντίο βουνά... Γεια σας, Τζουμέρκα κι Αγραφα, παλικαριών λημέρια... Ποιος ξέρει αν θα σας ξαναϊδώ"...

Αιχμάλωτοι!..

Σιγά - σιγά άρχισα να το συνειδητοποιώ. Μέχρι χτες, κι όσο κι αν υπάρχει μέσα σ' έναν πόλεμο κι αυτή η πιθανότητα, ποτέ δεν είχα φανταστεί πως θα μπορούσα να βρεθώ σε μια τέτοια κατάσταση. Να με σέρνουν αιχμάλωτο, δεμένο με αλυσίδες...

Μου ήρθε ξαφνικά στο νου ο Κατσαντώνης. Εδώ, σ' αυτά τα χώματα, σ' αυτά τα μονοπάτια και τις βουνοκορφές, περπάτησε και κείνος. Και ύστερα τον έπιασαν με προδοσία, εκεί στο μοναστήρι. Και τον έσυραν άρρωστο στα Γιάννενα, στα μπουντρούμια του Αλή - πασά. Και τον βασάνισαν αλύπητα. Του τσάκισαν ένα - ένα τα κόκαλα με το σφυρί, πριν τον θανατώσουν...

Ανατρίχιασα!.. Ισως μας καρτερεί και μας η ίδια τύχη. Το ίδιο τραγικό τέλος...

"Βαστάτε Τούρκοι τ' άλογα, λίγο να ξανασάνω,

να χαιρετίσω τα βουνά...".

Κάτι τραγουδούσε παραπονιάρικα, κάτι έκλαιγε μέσα μου.

Για τη λευτεριά που χάναμε. Για το σκλαβωμό και για τη σκληρή μοίρα που μας καρτερεί.

Τα ποδάρια μου, πρησμένα απ' τα κρυοπαγήματα, είχαν σφηνώσει μέσα στις αρβύλες και τα 'νιωθα ξερά, μουδιασμένα. Επρεπε όμως να προχωράω, χωρίς καθυστέρηση. Κάθε αργοπορία πληρωνόταν με κοντακιές στη μέση, στην πλάτη, ακόμα και στο κεφάλι. Ενας λοχίας, Μανιάτης, από το Σωχό της Λακωνίας, έλεγε πως ήταν, ριχνόταν με βρισιές και με κλοτσιές, σ' όποιον τύχαινε μπροστά του κι έβγαζε το άχτι του. Είχε ένα επώνυμο, σε άκος τελείωνε, και το μικρό του όνομα Λεωνίδας. Το 'λεγε και το ξανάλεγε με καμάρι και φούσκωνε από περηφάνια, σα γάλος.

- Εγώ ρε αλήτες, κομμούνια, ληστοσυμμορίτες!.. Ο Λεωνίδας... άκος! Απ' το Σωχό της Λακωνίας. Θα σας πιω το αίμα! Θα σας ρέψω!.. Ούτε οι μισοί δε θα φτάσετε στο Καρπενήσι!

Πιο πολύ απ' όλους, είχε βάλει στο μάτι έναν αντάρτη Σλαβομακεδόνα. Ενα παιδόπουλο δεκαεφτά - δεκαοχτώ χρονώ, απ' τα χωριά της Κοζάνης. Τον έλεγαν Καπετάνο στο επώνυμο. Κι αυτό τον διαόλιζε ακόμα πιο πολύ τον κύριο λοχία, απ' το Σωχό της Λακωνίας.

- Εσένα, ρε σλαβοκουμμούνα!.. Εσένα ρε ΕΑΜοβούλγαρε, σ' έχω μεγάλο άχτι... Θα σου φάω το λαρύγγι! Σε λένε και Καπετάνο, έ;.. Και του 'δινε με όλη του τη δύναμη κλοτσιές στα καλάμια.

Με κάθε κλοτσιά, το παιδί έχανε την ισορροπία του και σωριαζόταν κάτω στα χαλίκια. Και ξανασηκωνόταν και συνέχιζε, χωρίς να βγάζει μιλιά.

Εσκυβα και τον βοηθούσα με το ένα χέρι. Μας είχαν κλειδωμένα ζευγάρι τα χέρια μας στην ίδια χειροπέδα.

- Κουράγιο, Παντελή... του 'πα κρυφά, όταν ξεμάκρυνε ο λοχίας.

Γύρισε και με κοίταξε μ' ένα παράπονο, με μια απορία στ' αγαθά του μάτια.

- Τι του έφταιξα εγώ...

Ηταν εκεί κι άλλος στρατός και χωροφύλακες.

Μας "υποδέχτηκαν" με... μεγάλες τιμές. Επεσαν απάνω μας, με ξύλα, με γροθιές, με τους υποκόπανους των όπλων τους, κι έβγαζαν τα απωθημένα τους. Ενας χωροφύλακας ορμούσε απάνω μας, με μια ζωστήρα και χτυπούσε όπου έφτανε. Ούρλιαζε σαν μανιακός κι έβγαζε αφρούς απ' το στόμα του.

- Βούλγαροι! Προδότες, θα σας σφάξω όλους!.. Μου φάγατε τον πατέρα μου!..

Ενας ανθυπολοχαγός τον έπιασε απ' το γιακά και τον έσπρωξε πέρα.

- Αϊντε, παλικαρά... Εδώ, στους δεμένους, δεν κάνουν το νταή. Ας πήγαινες απάνω στ' Αγραφα να τους πολεμήσεις, άμα έχεις προηγούμενα μαζί τους!

Δεμένους δυο - δυο, όπως ήμασταν με τις χειροπέδες, μας έκλεισαν σ' ένα στενόμακρο ντάμι. Και τη νύχτα άρχισαν να μας "περιποιούνται" με τη σειρά. Πιο πολύ ξεθύμαιναν στα στελέχη της πολιτικής οργάνωσης. Τους έβλεπαν και με τα ρούχα τα πολιτικά, τους ξεχώριζαν.

Εναν - έναν, τους ξεκλείδωναν το χέρι απ' τη χειροπέδα, τους έπαιρναν και σε λίγο τους ξανάφερναν πίσω ματωμένους, αγνώριστους και τους πέταγαν σαν τσουβάλια μέσα στο κρατητήριο.

Η Βαγγελίτσα, όταν την έφεραν πίσω, ήταν σε κακή κατάσταση. Χτυπημένη βαριά, ματωμένη και μισοκουρεμένη. Μας είπε πως έπιασαν μ' ένα μαχαίρι και της έκοβαν τούφες απ' τα μαλλιά της.

ΑΥΡΙΟ ΤΟ 6ο ΜΕΡΟΣ

Την έντονη αντίδραση της Επιτροπής Δημοψηφίσματος για το Μάαστριχτ, προκαλεί η έναρξη της συζήτησης στην αρμόδια κοινοβουλευτική επιτροπή, γιατην επικύρωση της Συνθήκης Σένγκεν. Οπως αναφέρει σε ανακοίνωσή της "η έναρξη των συζητήσεων στην αρμόδια επιτροπή της Βουλής για την κύρωση της περίφημης συμφωνίας Σένγκεν μπορεί και πρέπει να ευαισθητοποιήσει ιδιαίτερα όχι μόνο τους εκπροσώπους μας στο εθνικό Κοινοβούλιο, αλλά και κάθε δημοκρατικό πολίτη.

Με τη σχετική διαδικασία, η οποία έρχεται να επικυρώσει ένα από τα πιο αυθεντικά παράγωγα της Συνθήκης του Μάαστριχτ και να προστεθεί στην πρόσφατη αντιδημοκρατική νομοθετική ρύθμιση (Ν.2472/97) επιχειρείται στη χώρα μας η εφαρμογή της πιο αντιδραστικής πολιτικής, της πιο επικίνδυνης και διεστραμμένης άποψης για τον εργαζόμενο, για τον πολίτη, για τον αιώνα μας.... Ερχεται να νομιμοποιηθεί στην πιο ακραία μεσαιωνική εκδοχή της, ακόμα και η ηλεκτρονική καταγραφή (φακέλωμα) της υπόνοιας για "εγκλήματα" με βάση συγκεντρωμένα στοιχεία σε φιλοσοφικές ή θρησκευτικές πεποιθήσεις, τη συμμετοχή σε ενώσεις, σωματεία κλπ., την υγεία, την ερωτική ζωή, τις προσωπικές μας συνήθειες κ.ο.κ. Καθιερώνεται έτσι ένα σύστημα ευθείας και απροσχημάτιστης πλέον προσβολής των πιο στοιχειωδών δημοκρατικών δικαιωμάτων και ελευθεριών, της ίδιας της ανθρώπινης αξιοπρέπειας.

Θέλουμε να ελπίζουμε ότι έστω και τώρα, υπάρχει έδαφος για κοινοβουλευτική απόκρουση αυτής της απαράδεκτης νομοθετικής πρωτοβουλίας και πιστεύουμε απόλυτα ότι η αυτονόητη μαζική λαϊκή αντίδραση σ' αυτήν την****αντιδημοκρατική εκτροπή****** θα βάλει και τη δική της σφραγίδα στην πανδημοκρατική αξίωση για τη διενέργεια επιτέλους Εθνικού Δημοψηφίσματος, προκειμένου να κριθεί από τον ελληνικό λαό (πλήρως ενημερωμένο) η Συνθήκη του Μάαστριχτ και τα ποικιλώνυμα παράγωγά της...".

• Σε ανακοίνωση που εξέδωσε η ΝΕ Ημαθίας του ΚΚΕ, χαρακτηρίζει τη Συμφωνία Σένγκεν "μια συνθήκη που προετοιμάζει τους κατασταλτικούς μηχανισμούς της Ευρωπαϊκής Ενωσης για την αντιμετώπιση των λαϊκών κινημάτων", ενώ παράλληλα "καλεί την κυβέρνηση να αποσύρει το αντιδημοκρατικό αυτό έκτρωμα. Καλεί το λαό της περιοχής μας να βάλει με τη δράση του φρένο στην αντιδημοκρατική αυτή εκτροπή".

H ΝΕ Ηρακλείου του ΚΚΕ καλεί στη συνέντευξη Τύπου που διοργανώνει σήμερα Παρασκευή 6 Ιούνη 1997 και ώρα 11 π.μ. στα κεντρικά γραφεία του Κόμματος, με θέμα "Διακυβερνητική Διάσκεψη του Ιούνη και οι πρωτοβουλίες δράσης του ΚΚΕ ενάντια στη Συνθήκη του Μάαστριχτ".

• Η ΚΟΒ Κολιάτσου του ΚΚΕ οργανώνει συγκέντρωση των μελών, φίλων και οπαδών του Κόμματος, αύριο Σάββατο 7 Ιούνη και ώρα 7 μ.μ., με θέμα: "Πολιτικές εξελίξεις και κοινωνικός διάλογος", στα γραφεία της (Πατησίων 280).

"O "κοινωνικός διάλογος" γίνεται, ενώ οι αποφάσεις είναι ειλημμένες. Οι άλλες παρατάξεις σύρονται σ' αυτόν το διάλογο, γιατί προσκυνούν το Μάαστριχτ και τη "Λευκή Βίβλο"", τόνισε ο Γ. Μαυρίκος,μέλος της ΚΕ του ΚΚΕ, μιλώντας σε μεγάλη πολιτική συγκέντρωση στην Πλατεία του Αγ. Θεράποντα που οργάνωσε η ΚΟ Τούμπας του ΚΚΕ. "Η κατάσταση στο συνδικαλιστικό κίνημα είναι κρίσιμη, είπε. Αντιπαρατίθενται δύο γραμμές, από τη μία, η "εκσυγχρονιστική", του "εφικτού", του συμβιβασμού και της υποχώρησης, και από την άλλη, η ταξική γραμμή που υποστηρίζει το ΚΚΕ".

Αναφερόμενος στα πρόσφατα εκλογικά αποτελέσματα στη Γαλλία, επισήμανε ότι πάλι επιχειρείται η δημιουργία ψευδαισθήσεων για δήθεν αλλαγές και για καλύτερες μέρες, για αριστερό Μάαστριχτ κλπ. "Ο υπουργός Δ. Ρέππας δήλωσε ότι το αριστερό Μάαστριχτ είναι η πολιτική που εφαρμόζει η ελληνική κυβέρνηση. Αυτή την πολιτική τούς τη χαρίζουμε", είπε ο Γ. Μαυρίκος. Ακόμη, αφού αναφέρθηκε στις ιδιωτικοποιήσεις, στα προκλητικά κέρδη της ολιγαρχίας, σε σχέση με την παρατεταμένη λιτότητα των μισθωτών, στις τελευταίες εξωφρενικές δηλώσεις του Γ. Παπανδρέου για τα ναρκωτικά, κάλεσε τους συγκεντρωμένους σε αγώνα, ώστε να αλλάξουν οι συσχετισμοί στα συνδικάτα και τους μαζικούς φορείς. "Οι αγώνες που είναι σε εξέλιξη βάζουν το σκαλοπάτι, για να στηθεί μία εξουσία που θα αμφισβητήσει την εξουσία των μονοπωλίων", τόνισε.

• Η "Νεανική Δράση για την Ειρήνη" Αγρινίου διοργανώνει εκδήλωση σήμερα Παρασκευή στις 9 μμ στο κινηματοθέατρο "Ελληνίς". Η εκδήλωση περιλαμβάνει ομιλία από μέλος της Γραμματείας της "Νεανικής Δράσης", προβολή ταινίας, αφιερωμένης στη ζωή και το έργο του Τσε Γκεβάρα,καθώς και συζήτηση με θέμα την αποστολή της πολυεθνικής δύναμης στην Αλβανία. Καλεσμένοι στην εκδήλωση είναι η Μαθητική Επιτροπή, καθώς και οι κομματικές νεολαίες. Η εκδήλωση θα κλείσει με μουσικό πρόγραμμα από νεανικό συγκρότημα.
• Η Πανσαμιακή Επιτροπή Ειρήνης διοργανώνει την Κυριακή 8 Ιούνη πορεία ειρήνης, στην οποία θα πάρουν μέρος Ελληνες φιλειρηνιστές από Σάμο, Ικαρία, Λέσβο και Τούρκοι από Σμύρνη, Τσεσμέ, Δίδυμα, Βουρλά, Κουσάντασι.Η πορεία θα ξεκινήσει στις 11 π.μ. από την πλατεία Παλαιοκάστρου,που είναι το κοντινότερο προς την Τουρκία χωριό του Β. Αιγαίου και θα καταλήξει στη 1 μ.μ. στην Πλατεία Πυθαγόρα της Σάμου, όπου θα πραγματοποιηθεί εκδήλωση.