Eurokinissi

Μία μέρα πριν τη σημερινή συνεδρίαση του Γιούρογκρουπ, η χτεσινή έκθεση της ΕΚΤ αποτύπωσε την όξυνση των διαχειριστικών δυσκολιών στην Ευρωζώνη

Σε ό,τι αφορά την Ελλάδα, θα γίνει συζήτηση σχετικά με την κάλυψη του δημοσιονομικού και χρηματοδοτικού κενού για το 2015, ζητήματα τα οποία συνδυάζονται με την κατάρτιση του αντιλαϊκού προϋπολογισμού για το επόμενο έτος.

Οι σχετικές διεργασίες, τα παζάρια και οι αντιπαλότητες, εξελίσσονται στο φόντο των νέων «αβεβαιοτήτων» που εκδηλώνονται γύρω από τους αναιμικούς ρυθμούς της οικονομικής ανάκαμψης, της πορείας των δημοσιονομικών μεγεθών (ελλείμματα κ.ά), ενόψει και της κατάρτισης των κρατικών προϋπολογισμών για το 2015, τα προσχέδια των οποίων -βάσει των μηχανισμών ενισχυμένης εποπτείας και των μνημονίων διαρκείας που ισχύουν ανεξαιρέτως σε όλα τα κράτη - μέλη- θα υποβληθούν προς έγκριση από την Κομισιόν μέχρι τις 15 Οκτώβρη.

Η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα (ΕΚΤ), στη μηνιαία της έκθεση, που δημοσιοποίησε χτες, αναφέρει ότι οι κρατικοί προϋπολογισμοί για το 2015 «θα πρέπει να προσδιορίζουν πλήρως τα μέτρα που χρειάζονται για τη συμμόρφωση με τις συστάσεις ανά χώρα, οι οποίες έχουν διατυπωθεί στο πλαίσιο του Ευρωπαϊκού Εξαμήνου 2014».

Σε ό,τι αφορά στη δημοσιονομική πολιτική των κρατών, η ΕΚΤ επισημαίνει και τα παρακάτω:

• Στην Ελλάδα, «οι κίνδυνοι για τις δημοσιονομικές προοπτικές στο προσεχές μέλλον απορρέουν από την αβεβαιότητα σχετικά με την επίδραση των εκτεταμένων μεταρρυθμίσεων στη φορολογία εισοδήματος». Λόγος γίνεται για «δυσμενείς δικαστικές αποφάσεις σχετικά με προηγούμενες περικοπές μισθών και συντάξεων» και για την «τεταμένη κατάσταση στον τομέα της δημόσιας Υγείας». Ηδη σχεδιάζονται και τα επόμενα αντιλαϊκά μέτρα, καθώς, όπως σημειώνουν, για τα «έτη μετά το 2014 παρατηρείται σημαντική απόκλιση από τους στόχους για τα πρωτογενή πλεονάσματα». Με το συγκεκριμένο απόσπασμα, ενδέχεται να «δείχνουν» στην κατεύθυνση «ελάφρυνσης» του κρατικού χρέους (μείωση επιτοκίων, επιμήκυνση κ.ά).
• Στη Γαλλία, καταγράφεται έλλειμμα ύψους 3% του ΑΕΠ, «χωρίς καμία βελτίωση σε σχέση με την εκτέλεση του προϋπολογισμού του προηγούμενου έτους». Επισημαίνουν την προς τα κάτω αναπροσαρμογή των προβλέψεων για την ανάκαμψη και ακόμη ότι ο στόχος για το έλλειμμα «δε θα εκπληρωθεί, με μεγάλη απόκλιση». Σε αυτό το πλαίσιο, ζητούν «πρόσθετα μέτρα εξυγίανσης με το προσχέδιο προϋπολογισμού για το 2015».
• Στην Ιταλία, διαπιστώνονται κίνδυνοι, «ιδιαίτερα λόγω των δυσμενέστερων απ' ό,τι αναμενόταν οικονομικών εξελίξεων».
• Στην Ισπανία, η μείωση της φορολογίας ενέχει «κινδύνους μείωσης των φορολογικών εισπράξεων», ενώ «η αύξηση των δαπανών, που θα ακολουθήσει μετά το κατώτατο επίπεδο στο οποίο έφτασαν», θα δυσκολέψει ακόμη περισσότερο τους στόχους για το έλλειμμα.

Παράλληλα, καθώς συνεχίζονται οι κόντρες γύρω από τη «διαχείριση» του ελληνικού κρατικού χρέους, το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο, με καθυστέρηση μιας εβδομάδας, διέψευδε χτες την πληροφορία για διάσκεψη κορυφής στην Ουάσιγκτον. Οχι τυχαία, «υπενθυμίζουν» ότι «το Ταμείο έχει ένα πρόγραμμα με την Ελλάδα έως τις αρχές 2016. Επικεντρωνόμαστε στη δουλειά που έχουμε να κάνουμε ανεξάρτητα από τη δομή και τη μορφή που θα έχει η τρόικα». Είναι φανερό ότι η διαπάλη με την ΕΕ αφορά στο ρόλο κάθε πλευράς μετά τη λήξη των εκταμιεύσεων από το «μηχανισμό στήριξης». Ο εκπρόσωπος του ΔΝΤ σημείωσε ότι η ύπαρξη της τρόικας είναι απόφαση των «Ευρωπαίων εταίρων και της Ελλάδας». Επιπλέον, επιβεβαιώθηκε η εμπλοκή της εκταμίευσης της δόσης προς την Κύπρο, λόγω «αθέτησης» της συμφωνίας για τα «προβληματικά δάνεια» και τις εκποιήσεις, σύμφωνα με το ΔΝΤ. Τέλος, ειδική αναφορά έκανε χτες ο εκπρόσωπος του ΔΝΤ στο ενδεχόμενο απόσχισης της Σκοτίας, κατά το δημοψήφισμα στις 18 Σεπτέμβρη, σημειώνοντας πως σε μια τέτοια περίπτωση «ένα πέπλο αβεβαιότητας θα τυλίξει τις επερχόμενες νομισματικές πολιτικές της Βρετανίας». Σύμφωνα με το ΔΝΤ, οι αβεβαιότητες αφορούν τις «νομισματικές, δημοσιονομικές και οικονομικές πολιτικές της Σκοτίας και της Βρετανίας», ενώ «σε μακροπρόθεσμο επίπεδο, οι επιδράσεις θα εξαρτηθούν από τις αποφάσεις που θα ληφθούν κατά τη μεταβατική περίοδο».

Την ανάγκη επιτάχυνσης των αντεργατικών αναδιαρθρώσεων σε όλα τα κράτη - μέλη της ΕΕ, ώστε να τονωθεί η ανταγωνιστικότητα των ευρωενωσιακών μονοπωλίων, υπογραμμίζουν δύο εκθέσεις της Κομισιόν που δημοσιοποιήθηκαν χτες: Για την ανταγωνιστικότητα συνολικά της ευρωενωσιακής βιομηχανίας και για τη βιομηχανική ανταγωνιστικότητα κάθε κράτους - μέλους.

Τα πορίσματα των εκθέσεων θα «συνεκτιμηθούν» στη συζήτηση του Συμβουλίου Ανταγωνιστικότητας της ΕΕ στις 25 - 26 Σεπτέμβρη, καθώς και στις συστάσεις της Κομισιόν σχετικά με τις δημοσιονομικές και διαρθρωτικές μεταρρυθμιστικές πολιτικές των κρατών - μελών κατά τη διαδικασία του περιλάλητου «Ευρωπαϊκού Εξαμήνου».

Περιγράφοντας τη δεδομένη στον καπιταλισμό ανισόμετρη ανάπτυξη, η Κομισιόν αναφέρει: «Η βιομηχανική ανταγωνιστικότητα διαφέρει σημαντικά από κράτος - μέλος σε κράτος - μέλος. Από την εξέταση των επιδόσεων των κρατών - μελών και με επιπλέον κριτήριο το αν η ανταγωνιστικότητα βελτιώνεται ή όχι προκύπτουν τέσσερις ομάδες:

• Κράτη - μέλη με υψηλή και βελτιούμενη ανταγωνιστικότητα: Ολλανδία, Γερμανία, Δανία και Ιρλανδία.
• Κράτη - μέλη με υψηλή αλλά στάσιμη ή μειούμενη ανταγωνιστικότητα: Βέλγιο, Ηνωμένο Βασίλειο, Αυστρία, Γαλλία, Ιταλία, Λουξεμβούργο, Σουηδία και Φινλανδία.
• Κράτη - μέλη με μέτρια αλλά βελτιούμενη ανταγωνιστικότητα: Εσθονία, Λιθουανία, Ισπανία, Λετονία, Τσεχική Δημοκρατία, Ουγγαρία, Πολωνία, Πορτογαλία, Ρουμανία, Σλοβακία και Ελλάδα.
• Κράτη - μέλη με μέτρια και στάσιμη ή μειούμενη ανταγωνιστικότητα: Σλοβενία, Βουλγαρία, Κροατία, Μάλτα και Κύπρος».

Εκφράζοντας αγωνίες και αιτήματα του κεφαλαίου, «για να εξασφαλιστεί ότι η ανάπτυξη δε θα τελματωθεί», η Κομισιόν τονίζει πως «η ΕΕ και τα κράτη - μέλη πρέπει να αντιμετωπίσουν επειγόντως ορισμένους τομείς που δημιουργούν ανησυχία: Επενδύσεις, πρόσβαση στη χρηματοδότηση, δημόσια διοίκηση, πρόσβαση στις ξένες αγορές, καινοτομία και τιμές της Ενέργειας».

Σε αυτό το πλαίσιο, η Κομισιόν ζητά να «εξεταστούν» μια σειρά θέματα «για πιθανή λήψη μέτρων πολιτικής»:

-- «Χρειάζονται πρόσθετες επενδύσεις σε όλους τους τομείς, ώστε να διασφαλιστεί ότι η ευρωπαϊκή βιομηχανία μπορεί να διατηρήσει την ανταγωνιστικότητά της» αναφέρει, προϊδεάζοντας για νέα ζεστά πακέτα κρατικών επιδοτήσεων στα μονοπώλια.

-- Ζητά, επίσης, «πρόσβαση σε εργατικό δυναμικό υψηλής ειδίκευσης», εξ ου και προωθούν στοχευμένη εισαγωγή επιστημόνων και τεχνικών από χώρες εκτός ΕΕ για τις ανάγκες των μεγαλοεπιχερηματιών.

-- «Η ανταγωνιστικότητα απαιτεί μείωση του κόστους και της αβεβαιότητας για τις επιχειρήσεις κατά τις συναλλαγές τους με τη δημόσια διοίκηση (...) Οι χρονοβόροι και δαπανηροί φορολογικοί κανόνες, η διαφθορά και τα αναποτελεσματικά συστήματα απονομής δικαιοσύνης είναι οι περισσότερο επιζήμιοι παράγοντες που παρακωλύουν την ανάπτυξη των επιχειρήσεων», συνεχίζει η Κομισιόν, ανοίγοντας δρόμο για παραπέρα φοροελαφρύνσεις και εισφοροαπαλλαγές για τα μονοπώλια, εκσυγχρονισμούς στο αστικό κράτος σύμφωνα με τις ανάγκες του μεγάλου κεφαλαίου και αλλαγές στο σύστημα της δικαιοσύνης, ώστε να μην μπαίνει το παραμικρό εμπόδιο στην κερδοφορία των επιχειρηματικών ομίλων.

-- Προετοιμάζοντας νέες μειώσεις στο ενεργειακό κόστος των βιομηχάνων, η Κομισιόν αναφέρει ότι «η ανταγωνιστικότητα επηρεάζεται αρνητικά από τις τιμές της ηλεκτρικής Ενέργειας και του φυσικού αερίου, που είναι υψηλότερες στην ΕΕ απ' ό,τι σε πολλές άλλες οικονομίες. Οι βελτιώσεις της ενεργειακής απόδοσης δεν αντιστάθμισαν πλήρως τον αρνητικό αντίκτυπο της αύξησης των τιμών. Συνεπώς, χρειάζονται αποδοτικές αγορές ηλεκτρικής Ενέργειας και διαφοροποιημένες πηγές Ενέργειας για να διασφαλιστεί η διάθεση Ενέργειας σε ανταγωνιστικές τιμές».

Στην έκθεση για την Ελλάδα σημειώνεται ότι «το 2015, αναμένεται περαιτέρω ενίσχυση της ανάκαμψης, εξακολουθεί όμως να είναι σημαντική η πλήρης εφαρμογή του προγράμματος προσαρμογής, ώστε να παγιωθεί η πρόσφατη πρόοδος». Ταυτόχρονα, επιβεβαιώνοντας ουσιαστικά ότι η ανεργία θα παραμένει στα ύψη και στη φάση της ανάκαμψης, η Κομισιόν προβλέπει «πτώση της ανεργίας στο 26% το 2014 και στο 24% το 2015»...

Επιπλέον, επιχαίρει ότι «στο πλαίσιο του προγράμματος προσαρμογής, έχουν πραγματοποιηθεί φιλόδοξες μεταρρυθμίσεις στην αγορά εργασίας που βελτίωσαν σημαντικά την ανταγωνιστικότητα ως προς το κόστος».

Παράλληλα, χαιρετίζει φιλομονοπωλιακά μέτρα που πήρε η κυβέρνηση όπως: «Ο νόμος σχετικά με τα επενδυτικά κίνητρα προβλέπει διάφορα είδη βοήθειας, όπως φορολογικές ελαφρύνσεις που περιλαμβάνουν απαλλαγή από την καταβολή φόρου εισοδήματος επί των πραγματοποιούμενων προ φόρων κερδών, καταβολή κρατικής επιδότησης ύψους που καλύπτει μέρος της επένδυσης, επιδότηση χρηματοδοτικής μίσθωσης που συνίσταται στην κάλυψη από το Δημόσιο τμήματος των καταβαλλόμενων δόσεων χρηματοδοτικής μίσθωσης που συνάπτεται για την απόκτηση καινούριου μηχανολογικού και λοιπού εξοπλισμού».

Επίσης, χαιρετίζει το γεγονός ότι «η κυβέρνηση ακολουθεί πορεία προς τη μείωση της απασχόλησης στην ευρύτερη δημόσια διοίκηση κατά 150.000 άτομα, πριν από την προθεσμία που καθορίστηκε για το τέλος του 2015. Ο κανόνας της μίας πρόσληψης ανά πέντε αποχωρήσεις θα παραμείνει το 2014. Η κυβέρνηση σκοπεύει να αξιολογήσει τις υπηρεσίες που μπορούν να παρασχεθούν πιο αποτελεσματικά μέσω εξωτερικής ανάθεσης», μέσω της ανάθεσης υπηρεσιών σε εργολάβους.