Βήματα, τα οποία οδηγούν στην παγίωση της διχοτόμησης της Κύπρου, πραγματοποιούνται από τη γραφειοκρατία της ΕΕ, η οποία συζητά τα σχέδια κανονισμών για τη χρηματοδοτική βοήθεια και το απευθείας εμπόριο με το τουρκοκυπριακό ψευδοκράτος.

Οι συζητήσεις αυτές άρχισαν χθες στις Βρυξέλλες, από την Επιτροπή Προϋπολογισμών και πιθανότατα θα επαναληφθούν στις 13-16 Σεπτέμβρη στην Ολομέλεια του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου.

Σύμφωνα με σημείωμα του ελληνικού υπουργείου Εξωτερικών, το οποίο περιγράφει την κατάσταση, «η επιτροπή προτείνει την τροποποίηση του κοινοτικού προϋπολογισμού χρήσεως 2004, καθώς και του προκαταρκτικού σχεδίου προϋπολογισμού για το 2005, με σκοπό: Τη δημιουργία δύο γραμμών προϋπολογισμού υπό τον Τίτλο 7 της Δημοσιονομικής Προοπτικής [προενταξιακή βοήθεια] με επιπρόσθετες προβλέψεις για τη χρηματοδότηση δράσεων που ενθαρρύνουν την οικονομική ανάπτυξη της τουρκοκυπριακής κοινότητας».

Σύμφωνα με το σημείωμα του ελληνικού υπουργείου Εξωτερικών, «η δημοσιονομική δήλωση του Συμβουλίου, που συνοδεύει το σχέδιο Κανονισμού με το οποίο προωθείται η βοήθεια, συνολικού ύψους 259 εκατ. ευρώ προς τους Τ/Κ, προβλέπει ποσό 6 εκατ. ευρώ για το 2004, κυρίως για χρηματοδότηση μελετών, με σκοπό την εφαρμογή της βοήθειας, για το 2005 (114 εκατ. ευρώ) και το 2006 (139 εκατ. ευρώ)».

Η κυπριακή κυβέρνηση, αναφορικά με τον κανονισμό της χρηματοδοτικής ενίσχυσης των Τουρκοκυπρίων, επιδιώκει, σύμφωνα με την εκτίμηση του ελληνικού υπουργείου Εξωτερικών, την εξασφάλιση «ότι τα προς χρηματοδότηση προγράμματα δε θα θίγουν το δικαίωμα ιδιοκτησίας Ελληνοκυπρίων φυσικών και νομικών προσώπων στα Κατεχόμενα (...) και επιπλέον επιζητείται να διασφαλιστεί κάποιος, στοιχειώδης, έστω, ρόλος της νόμιμης κυβέρνησης στην όλη διαδικασία».

Σχετικά με τον κανονισμό για το απευθείας εμπόριο Κατεχομένων με την ΕΕ, όπως αναφέρει το σημείωμα του ελληνικού ΥΠΕΞ, «είναι σαφές ότι η Λευκωσία απορρίπτει και την ιδέα και τις παραμέτρους αυτού του κανονισμού (...) για το λόγο αυτό, η κυπριακή πλευρά ζητεί να αποτρέψει το άνοιγμα των παράνομων λιμένων και αεροδρομίων στα Κατεχόμενα, που - χωρίς να το προβλέπει ρητώς - αναπόφευκτα συνεπάγεται η υιοθέτηση του εν λόγω Κανονισμού».

Σύμφωνα με την εκτίμηση διπλωματικών κύκλων, η συζήτηση για τη χρηματοδότηση της τουρκοκυπριακής κοινότητας, πιθανότατα, θα οδηγήσει στην παράκαμψη της νόμιμης κυπριακής κυβέρνησης από τη διαχείριση αυτών των πόρων, γεγονός που υπονομεύει την ιδέα για την επανένωση της Κύπρου, ενισχύοντας, ταυτόχρονα, τη διεθνή παρουσία του ψευδοκράτους.

Πλήθος Ελληνοκυπρίων πέρασε χτες τα σύνορα για να δώσει το «παρών» στον εσπερινό που πραγματοποιήθηκε μετά και τη βομβιστική επίθεση στον Ιερό Ναό Αγίου Μάμαντα της κατεχόμενης Μόρφου. Αλλά και στην εκδήλωση της τουρκοκυπριακής πλατφόρμας «Αυτή Η Χώρα Είναι Δική Μας», που μεταφέρθηκε στην κατεχόμενη Μόρφου από την πλατεία Ινονού της Λευκωσίας, Ελληνοκύπριοι και Τουρκοκύπριοι ένωσαν τις φωνές τους ζητώντας μία δίκαιη και βιώσιμη λύση. Σήμερα, ανήμερα της γιορτής του Αγίου Μάμαντα, θα τελεστεί και η θεία λειτουργία.

Οπως δήλωσε στο «Ρ» ο Χάρης Χαραλάμπους, αντιδήμαρχος Μόρφου, αναφερόμενος και στις δύο εκδηλώσεις, «αυτή η βομβιστική εκδήλωση στην εκκλησία του Αγίου Μάμαντα ήταν μία επίθεση ενάντια στις προσπάθειες για επανένωση του νησιού και βιώσιμη λύση. Θυμίζει παλιές εποχές εθνικισμού και σοβινισμού που υπήρξαν και στις δύο κοινότητες. Η επαναλειτουργία του Αγίου Μάμαντα - σημείωσε - μετά από 30 χρόνια αποτελεί ένα ιστορικό γεγονός. Οσον αφορά δε την εκδήλωση της τουρκοκυπριακής πλατφόρμας "Αυτή Η Χώρα Είναι Δική Μας", που θα πραγματοποιείτο στην πλατεία Ινονού της κατεχόμενης Λευκωσίας και γίνεται επ' ευκαιρία της Παγκόσμιας Ημέρας Ειρήνης, μεταφέρθηκε στη Μόρφου από τους Τουρκοκύπριους διοργανωτές της σαν ένα μέσο προστασίας των Ελληνοκυπρίων που θα βρίσκονταν στη Μόρφου. Αυτό και μόνο το γεγονός είναι ένα πολύ σημαντικό μήνυμα συναδέλφωσης και ειρήνης του κυπριακού λαού».

Στις δύο εκδηλώσεις, που εκτιμάται ότι συγκέντρωσαν πάνω από 2.000 άτομα - Ελληνοκύπριους και Τουρκοκύπριους - παραβρέθηκαν αντιπροσωπεία του ΑΚΕΛ με τους βουλευτές Χρ. Μαυροκορδάτο και Ελ. Μαύρου, καθώς και τον επαρχιακό γραμματέα Λευκωσίας και Κυρήνειας του ΑΚΕΛ, Ν. Δημητριάδη, ο Ν. Αναστασιάδης, από το ΔΗΣΥ, και ο Γ. Βασιλείου, από τους ΕΔΗ.

Από τις εκδηλώσεις απουσίαζε ο κοινοβουλευτικός εκπρόσωπος του ΑΚΕΛ, Ν. Κατσουρίδης, ο οποίος δήλωσε για τους λόγους που τον εμπόδισαν να παραστεί: «Δυστυχώς δεν κατέστη δυνατή η μετάβασή μου στον εσπερινό και στην εκδήλωση της πλατφόρμας "Αυτή Η Χώρα Είναι Δική Μας" λόγω επιμονής για επίδειξη της νέας ευρωπαϊκής ταυτότητας, της οποίας δεν είμαι κάτοχος».

Ο «πρωθυπουργός» Μεχμέτ Αλί Ταλάτ μετέβη στο χώρο της εκκλησίας του Αγία Μάμαντα κατά την ώρα του εσπερινού και ενώ ο Μητροπολίτης Μόρφου, Νεόφυτος, μιλούσε προς το εκκλησίασμα.

Ο Μ. Ταλάτ, ο οποίος έγινε δεκτός με χειροκροτήματα, παρέμεινε για λίγα λεπτά στο προαύλιο της εκκλησίας και ευχήθηκε καλή επιτυχία στη θρησκευτική τελετή. Ανέφερε ότι μετέβη στην εκκλησία για να χαιρετήσει τους Ελληνοκύπριους και πρόσθεσε ότι πρόκειται για μια θρησκευτική γιορτή και δε χρειάζονται πολλά λόγια. Ευχήθηκε επίσης ευημερία και ειρήνη για όλους.

Λίγες ώρες πριν τον εσπερινό Κύπριοι πολιτικοί ηγέτες προέβησαν σε δηλώσεις.

Ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας, Τάσσος Παπαδόπουλος, δήλωσε ότι αναμένει από τις κατοχικές αρχές να επιτρέψουν τη μετάβαση των Ελληνοκυπρίων στη Μόρφου χωρίς διατυπώσεις, όπως είχε πράξει πρόσφατα και η κυβέρνηση, επιτρέποντας την ομαδική μετάβαση των Τουρκοκυπρίων στα Κόκκινα. Ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας εξέφρασε επίσης την ελπίδα ότι οι Τούρκοι θα διασφαλίσουν τη μετάβαση και την παραμονή των προσκυνητών στη Μόρφου χωρίς επεισόδια και με ασφάλεια.

Ο πρόεδρος της Βουλής, Δημήτρης Χριστόφιας, χαρακτήρισε αρρωστημένη την αντίληψη κάποιων ότι με τη μετάβαση στη Μόρφου αναγνωρίζεται το ψευδοκράτος. Ο Δ. Χριστόφιας υπενθύμισε ότι «αγωνιζόμαστε τόσα χρόνια για να λειτουργήσουμε τις εκκλησίες μας στα Κατεχόμενα και δεν πρέπει, τόνισε, να προσπαθούμε να βρούμε αιτιάσεις για να σταματήσουμε τη λειτουργία στους ναούς μας».

Ερωτηθείς κατά πόσον υπάρχει διαφορά στις θέσεις της κυβέρνησης και του ΑΚΕΛ για τη μετάβαση στον Αγιο Μάμαντα, ο Δ. Χριστόφιας υπενθύμισε ότι η κυβέρνηση δήλωσε πως όποιος θέλει μπορεί να πάει. Σε παρατήρηση ότι τα συγκυβερνώντα κόμματα δε θα εκπροσωπηθούν με αντιπροσωπείες τους στη μετάβαση στον Αγιο Μάμαντα, ο πρόεδρος της Βουλής είπε ότι είναι δικαίωμά τους.

Ο πρόεδρος του ΔΗΣΥ, Νίκος Αναστασιάδης, δήλωσε ότι η μετάβαση αντιπροσωπείας του κόμματός του στην κατεχόμενη Μόρφου με τις διατυπώσεις που ισχύουν για τους απλούς πολίτες δε σημαίνει με κανέναν τρόπο αναγνώριση του ψευδοκράτους.