«Αναφορά» για τα όσα συζητήθηκαν στην Ατυπη Σύνοδο των υπουργών Εξωτερικών της ΕΕ το περασμένο Σαββατοκύριακο στη Ρόδο και το Καστελόριζο έδωσε χτες τηλεφωνικώς ο προεδρεύων του Συμβουλίου, Γ. Παπανδρέου, στον Αμερικανό συνάδελφό του Κόλιν Πάουελ.

Σύμφωνα με την ανακοίνωση του ελληνικού υπουργείου Εξωτερικών, ο Γ. Παπανδρέου ενημέρωσε τον Κ. Πάουελ «για τα αποτελέσματα της συζήτησης του θέματος των σχέσεων ΕΕ -ΗΠΑ, για τις εξελίξεις στη Μέση Ανατολή μετά τη δημοσίευση του «Οδικού Χάρτη» και τις πρωτοβουλίες, που θα πρέπει να αναληφθούν για την άμεση εφαρμογή του, καθώς και για την ανασυγκρότηση του Ιράκ και το ρόλο που θα πρέπει να παίξει ο ΟΗΕ την επόμενη μέρα».

Η Ατυπη Σύνοδος πραγματοποιήθηκε, ισορροπώντας στο ρήγμα των ευρωατλαντικών σχέσεων και του χάσματος, ανάμεσα στους γνήσιους φιλοαμερικανούς εταίρους και όσους φιλοδοξούν να περιορίσουν την αμερικανική ηγεμονία, όπως η Γαλλία και η Γερμανία. Στο πλαίσιο αυτό, το Μεσανατολικό και οι εξελίξεις στο Ιράκ απασχόλησαν κατά κύριο λόγο τις εργασίες της πρώτης ημέρας του Ατυπου Συμβουλίου. Ταυτόχρονα, όμως, θίχτηκαν και τα ζητήματα των ευρωατλαντικών σχέσεων και της διαμόρφωσης μιας κοινής ευρωπαϊκής αμυντικής στρατηγικής.

Οι εταίροι, πράγματι, κατάφεραν να μην εμφανίσουν προς τα έξω τις βαθιές τους διαφωνίες. Η «σιωπή» αυτή επέτρεψε στον Γ. Παπανδρέου να μιλήσει για «συμφωνία» των υπουργών για «την ανάγκη να υπάρξει μια «πολιτική εντολή» του ΟΗΕ για τα επόμενα βήματα στο θέμα του Ιράκ, με τη συμμετοχή, μάλιστα, πολιτικών προσώπων από την ίδια τη χώρα».

Για το θέμα της εξωτερικής και αμυντικής πολιτικής της ΕΕ, ο υπουργός Εξωτερικών σημείωσε ότι διαπιστώθηκε η ανάγκη διαμόρφωσης μιας κοινής θέσης, η οποία θα βοηθήσει και στο συνεχιζόμενο διάλογο με τις ΗΠΑ. Στο πλαίσιο αυτό, ο Υπατος Εκπρόσωπος Χ. Σολάνα ανέλαβε να ετοιμάσει μια δέσμη προτάσεων για το θέμα, εν όψει του Συμβουλίου της Θεσσαλονίκης.

Σε μια προσπάθεια εξωραϊσμού της εικόνας διχασμού που χαρακτηρίζει την ΕΕ τους τελευταίους μήνες, ο Γ. Παπανδρέου στις δηλώσεις του σημείωσε «ότι είναι ώρα η Ευρωπαϊκή Ενωση να συζητήσει τα νέα μεγάλα θέματα, όπως είναι τα όπλα μαζικής καταστροφής, το θέμα της τρομοκρατίας, ώστε να διαμορφώσει, όχι απλώς μια κοινή θέση - διότι όλοι μας είμαστε κατά της διασποράς των όπλων μαζικής καταστροφής, όλοι μας είμαστε ενάντια στην τρομοκρατία - αλλά να διαμορφώσουμε μια ευρωπαϊκή στρατηγική για τα θέματα αυτά, που θα είναι και αποτελεσματική και ευρωπαϊκή και που θα μας βοηθήσει στο διάλογό μας με τις Ηνωμένες Πολιτείες, όχι ανταγωνιστικά, αλλά ουσιαστικά, συμβάλλοντας στην αντιμετώπιση αυτών των προβλημάτων».

Παρά τις ήπιες δημόσιες τοποθετήσεις και την «κοινή διαπίστωση» των εταίρων για την ανάγκη να διευκρινιστεί η άποψη της ΕΕ σχετικά με το θέμα της ευρωπαϊκής άμυνας, όπως σημειώνουν παράγοντες της ελληνικής διπλωματίας, το χάσμα είναι τεράστιο. Στο πλαίσιο αυτό βάσιμη είναι η εκτίμηση ότι η συζήτηση μεταξύ των εταίρων θα καρκινοβατήσει για πολύ χρόνο, οξύνοντας τις αντιθέσεις και παγιώνοντας το ενδοευρωπαϊκό χάσμα, υπέρ των αμερικανικών συμφερόντων.

Η παραπέρα προσαρμογή των ελληνικών Ενόπλων Δυνάμεων στις νέες ΝΑΤΟικές απαιτήσεις, ήταν το αντικείμενο της χθεσινής συνάντησης του υπουργού Εθνικής Αμυνας Γ. Παπαντωνίου με τον ανώτατο στρατιωτικό διοικητή του ΝΑΤΟ στρατηγό Τζ. Τζόουνς, ο οποίος πραγματοποίησε επίσκεψη στην Αθήνα.

Ο Γ. Παπαντωνίου, σε δηλώσεις του μετά τη συνάντηση, συνέδεσε τις «αλλαγές που επιχειρούνται στο ΝΑΤΟ για να αντιμετωπίσει τις προκλήσεις της νέας εποχής» με τις αλλαγές που πραγματοποιούνται στις Ελληνικές Ενοπλες Δυνάμεις, όπως η διακλαδικότητα, η αναδιοργάνωση, η εισαγωγή του επαγγελματικού στρατού. «Ολα αυτά, είπε, προάγουν τη μαχητική ισχύ των Ενόπλων Δυνάμεων και την προσαρμόζουν στις νέες αυτές προκλήσεις». Για να προσθέσει: «Θα έλεγα ότι έχει εντυπωσιαστεί το ΝΑΤΟ από την ταχύτητα και την αποτελεσματικότητα με την οποία οι Ελληνικές Ενοπλες Δυνάμεις έχουν πραγματοποιήσει τις τεράστιες αυτές αλλαγές σε εξαιρετικά σύντομο χρονικό διάστημα».

Σχετικά με το θέμα που αφορά την αλλαγή στη δομή διοίκησης του ΝΑΤΟ και την κατανομή των νέων Στρατηγείων, στα πλαίσια της οποίας συζητείται η κατάργηση του ΝΑΤΟικού στρατηγείου της Λάρισας, ο υπουργός Αμυνας είπε ότι «η Ελλάδα απαιτεί να έχει μία σημαντική παρουσία και στη νέα δομή διοίκησης, η οποία να αντανακλά τη σημασία της χώρας μας, τη γεωπολιτική της αξία και ασφαλώς να αντανακλά την ισχύ των σημερινών Ενόπλων Δυνάμεων». Και πρόσθεσε ότι η Ελλάδα, με βάση το γεγονός ότι διαθέτει για στρατιωτικές δαπάνες το πολύ υψηλό ποσοστό του 5% του ΑΕΠ, «έχει μία εύλογη απαίτηση να έχει μία ανάλογη ισχυρή παρουσία στη νέα τάξη πραγμάτων, η οποία διαμορφώνεται στο ΝΑΤΟ».