Με εκτεταμένες δραχμοποιήσεις συναλλάγματος προσπαθούν τώρα οι χιλιάδες επιχειρήσεις και καταναλωτές - που έχουν συνάψει στο παρελθόν δάνεια σε συνάλλαγμα - να αποφύγουν τόσο τις δυσμενείς επιπτώσεις από την ανοδική πορεία ορισμένων ξένων νομισμάτων απέναντι στη δραχμή (δολαρίου ΗΠΑ, ιαπωνικού γιεν, αγγλικής στερλίνας κλπ.) όσο και το γενικότερο κλίμα αστάθειας που επικρατεί στο μέτωπο των επιτοκίων και της διαπραγματευτικής αξίας του εγχώριου νομίσματος. Οι τελικές επιπτώσεις, όμως, από την άνοδο των ξένων νομισμάτων, απέναντι στη δραχμή, που δεν αφορούν μόνο τους επιχειρηματίες και το δημόσιο που έχει συνάψει δάνεια σε συνάλλαγμα, αλλά το σύνολο της οικονομίας, θα φανούν στην πορεία του χρόνου. Και είναι βέβαιο, ότι οι απώλειες της δραχμής απέναντι στο δολάριο, θα επιβαρύνουν και τον πληθωρισμό και τα κρατικά ελλείμματα και άλλα βασικά μεγέθη της οικονομίας.

Με βάση τις συναλλαγματικές ισοτιμίες που καθόρισε χτες το μεσημέρι η Τράπεζα της Ελλάδας, το αμερικανικό δολάριο θα πουλιέται σήμερα στις τράπεζες περίπου μισή δραχμή ακριβότερα. Παρά τη μικρή άνοδο του δολαρίου, η ηρεμία επανήλθε χτες στην εγχώρια αγορά συναλλάγματος με τις συναλλαγματικές εκροές να μηδενίζονται, ουσιαστικά, και τα επιτόκια της διατραπεζικής αγοράς να επανέρχονται στα προηγούμενα επίπεδα. Η τιμή πώλησης του δολαρίου, ορίστηκε για σήμερα στις 284,9 δραχμές, που αποτελεί νέο ρεκόρ για την τιμή πώλησης του αμερικανικού νομίσματος.

Οι περισσότερες τράπεζες - και για την ακρίβεια όσες έχουν ανάλογες δυνατότητες - συνιστούν στους πελάτες που δανειοδοτήθηκαν σε ξένο νόμισμα να"γυρίσουν" τις θέσεις τους σε δραχμές. Να μετατρέψουν δηλαδή τα συναλλαγματικά δάνεια σε δραχμικά, εφόσον κρίνουν ότι οι διακυμάνσεις στο βραχυχρόνιο, κυρίως, διάστημα για νομίσματα όπως το ιαπωνικό γιεν και το αμερικανικό δολάριο, είναι απρόβλεπτες και ευμετάβολες. Γεγονός που καθιστά αβέβαιο και το τελικό μέγεθος των επόμενων τοκοχρεολυτικών δόσεων που οι τελευταίοι θα κληθούν να πληρώσουν.

Στην Τράπεζα της Ελλάδας επισημαίνουν ότι οι μεταβολές αυτές θα μειώσουν το ύψος των υπολοίπων χορηγήσεων σε συνάλλαγμα, αλλά κατά ποσό που δε θα αντιπροσωπεύει το σύνολο των "γυρισμάτων", αφού αρκετοί πελάτες τραπεζών δε δραχμοποιούν τα δάνειά τους, αλλά προτιμούν να πάρουν θέση σε άλλα περισσότερο "δεμένα" με τη δραχμή νομίσματα, όπως το ECU ή το γερμανικό μάρκο.

Ωστόσο, υπό τη σκιά των νέων εξελίξεων, ήδη αρκετές τράπεζες βρίσκονται σύμφωνα με πληροφορίες, στο στάδιο της αύξησης των επιτοκίων δανεισμού σε ξένα νομίσματα. Αξίζει να σημειωθεί, ότι σύμφωνα με εκτιμήσεις τραπεζικών κύκλων, η άνοδος των επιτοκίων δανειοδότησης σε συνάλλαγμα, σε συνδυασμό με την επικείμενη αύξηση της φορολογίας επί των δανείων αυτών (εισφορά 1,2% του Ν. 128) και τη διαφαινόμενη καθοδική πορεία των αντίστοιχων δραχμικών επιτοκίων, θα καταστήσει σταδιακά ασύμφορη τη δανειοδότηση με ρήτρα ξένου νομίσματος. Εκτός αυτών άλλωστε, οι τράπεζες ήδη "καπελώνουν" τα δάνεια σε συνάλλαγμα μέχρι και με τέσσερις εκατοστιαίες μονάδες επί του επίσημου επιτοκίου δανεισμού (spread), ενώ ταυτόχρονα δεν παύει να υφίσταται και ο συναλλαγματικός κίνδυνος μεταβολής των ισοτιμιών (risk premium).

Β. Ρ.

Νέα παρέμβαση σχετική με την... αγχωμένη προσπάθεια της κυβέρνησης να ξεπουλήσει όσο όσο την Τράπεζα Κεντρικής Ελλάδος, έκαναν δυο βουλευτές του ΚΚΕ με Ερώτηση που κατέθεσαν στη Βουλή προς τον υπουργό Εθνικής Οικονομίας Γ. Παπαντωνίου. Αφορμή για την παρέμβαση αποτέλεσε η παρασκηνιακή πίεση που άσκησαν προς τη διοίκηση της μητρικής Αγροτικής Τράπεζας τόσο ο υπουργός Εθνικής Οικονομίας, όσο και ο ίδιος ο πρωθυπουργός, για επαναδιαπραγμάτευση των όρων πώλησης με τη μοναδική υποψήφια Εγνατία Τράπεζα, τη στιγμή που η Επιτροπή Αξιολόγησης προσφορών της ΑΤΕ είχε ήδη απορρίψει το εξευτελιστικό τίμημα που προσφέρθηκε αρχικά για την ΤΚΕ.

Συγκεκριμένα, οι βουλευτές Μ. Μπόσκου και Στ. Παναγιώτου καλούν τον αρμόδιο υπουργό να απαντήσει σε ερωτήματα όπως:

• Με βάση ποια λογική μπορεί να θεωρηθεί πετυχημένη η πώληση του 56% μιας κερδοφόρας Τράπεζας αντί τιμήματος 7 δισ. δρχ. τη στιγμή που η χρηματιστηριακή της αξία είναι 33 δισ. δρχ. ή με βάση τους ειδικούς εκτιμητές αξίζει στο σύνολο 20 - 24 δισ. δρχ.;
• Ποια είναι τα εχέγγυα του επίδοξου αγοραστή (Εγνατία Τράπεζα), ο οποίος είχε 4 στη σειρά ζημιογόνες χρήσεις και σωρευτική ζημιά το 1995 περίπου 6 δισ. δρχ.;
• Από πού αντλείται η δυνατότητα επαναδιαπραγμάτευσης, αφού αυτή δεν προβλέπεται από πουθενά (ούτε από τις σχετικές συμβάσεις του ΔΣ και της Γενικής Συνέλευσης της ΑΤΕ, ούτε από τη σύμβαση με τους ανάδοχους πώλησης ABN AMRO BANK και DELLOITTE AND TOUCHE, ούτε από τη σύμβαση του διαγωνισμού);
• Τελικά, τι προτίθεται να κάνει η κυβέρνηση με την Τράπεζα Κεντρικής Ελλάδος; Αν προχωρήσει σε νέο διαγωνισμό με ποιους όρους θα διασφαλίσει το δημόσιο συμφέρον; Σε κάθε περίπτωση, γιατί δε λαμβάνει υπόψη της τις θέσεις των εργαζομένων και της διοίκησης της ΑΤΕ, που αντιτίθενται στην πώλησή της;

Απρόβλεπτες εξελίξεις σημειώθηκαν στην προχτεσινή Γενική Συνέλευση της "Ελβιεμέκ", από την οποία, ως γνωστό, πακέτο μετοχών 54% περιήλθε στον έλεγχο 10 πιστωτριών τραπεζών, μετά από αδυναμία του ιδιοκτήτη της Δ. Οικονομίδη να εξοφλήσει χρέη ύψους 4 δισ. δρχ. που έλαβε απ' αυτές για την εξαγορά της εταιρίας. Ο τελευταίος στην ομιλία του σημείωσε ότι η "Ελβιεμέκ" χρειάζεται αύξηση μετοχικού κεφαλαίου κατά 1,8 δισ. δρχ. για να "ορθοποδήσει", από τα οποία, όπως υποστήριξε, το 1 δισ. δρχ. θα καλυφθεί από στρατηγικό επενδυτή που έχει ήδη βρει αλλά δεν κατονόμασε. Οι ανακοινώσεις αυτές έπεισαν το σύνδικο που έδωσε το "ΟΚ" για να προχωρήσει η αύξηση κεφαλαίου. Θα εκδοθούν 3.600 νέες κοινές μετοχές με τιμή διάθεσης 500 δρχ. η μια, όσο δηλαδή και η ονομαστική τους αξία.

Στο μεταξύ, χτες οι τράπεζες συζητούσαν για το μέλλον της άλλης επιχείρησης του ομίλου Οικονομίδη, της "ECON" η οποία, αν και κήρυξε πτώχευση, θεωρητικά είναι μητρική της "Ελβιεμέκ". Το σενάριο που - σύμφωνα με πληροφορίες θεωρούνταν από τους τραπεζίτες σαν το προκρινόμενο - ήταν ο συμβολαιογραφικός πλειστηριασμός του πακέτου των μετοχών που κατέχουν οι τράπεζες.

ΥΓΡΑ ΚΑΥΣΙΜΑ: Κατά 0,80 δρχ. το λίτρο αυξάνονται οι τιμές των βενζινών- σούπερ και αμόλυβδης - και του πετρελαίου κίνησης κατά 0,50 δρχ. το λίτρο, ενώ στα επίπεδα της προηγούμενης εβδομάδας παραμένει η τιμή του πετρελαίου θέρμανσης. Ετσι, με βάση τις νέες τιμές που ανακοίνωσε η ΔΕΠ, η ενδεικτική τιμή πώλησης της βενζίνης σούπερ διαμορφώνεται για το λεκανοπέδιο της Αττικής και το νομό Θεσσαλονίκης στις 220 δρχ. το λίτρο και της αμόλυβδης στις 204 δρχ. το λίτρο.

ΕΚΔΟΣΕΙΣ: "Οικονομική Ιστορία: Ζητήματα μεθόδου και περιεχομένου", είναι ο τίτλος της νέας μελέτης που εκπόνησε για λογαριασμό της Αγροτικής Τράπεζας ο καθηγητής του Ιονίου Πανεπιστημίου Ε. Πρόντζας. Ο συγγραφέας καταπιάνεται με το ρόλο των οικονομικών θεωριών μέσα στο ιστορικό γίγνεσθαι, καθώς επίσης και με τον προσδιορισμό της θέσης της οικονομίας μέσα στην ιστορία, όπως αυτή διαμορφώνεται με βάση τις κοινωνικοοικονομικές εξελίξεις. Οπως τονίζει ο ίδιος, "η σύλληψη και η διατύπωση γενικών νόμων ανήκει στην Οικονομική θεωρία, ενώ ο ρόλος της Οικονομικής Ιστορίας αναδεικνύεται από το γεγονός ότι αυτή έχει την ικανότητα να ελέγχει την εφαρμογή της θεωρίας".

ΧΡΗΜΑΤΙΣΤΗΡΙΟ (1): Ανακαλείται με απόφαση της Επιτροπής Κεφαλαιαγοράς η άδεια λειτουργίας της (μικρής) χρηματιστηριακής εταιρίας "Κατσούλης". Η πτώχευση της συγκεκριμένης εταιρίας απείλησε την περασμένη βδομάδα με νέο σκάνδαλο τύπου "Δέλτα Χρηματιστηριακή", το "ναό του τζόγου".

ΧΡΗΜΑΤΙΣΤΗΡΙΟ (2): Τη σύσταση νέου δείκτη τιμών μετοχών ανακοίνωσε η Εμπορική Τράπεζα, που αντικαθιστά τον παλαιότερο δείκτη "Εμπορική -50". Τα κριτήρια κατάρτισης αφορούν στο μέγεθος της χρηματιστηριακής αξίας των εισηγμένων εταιριών, καθώς και στην εμπορευσιμότητα και την αξία συναλλαγών των μετοχών τους. Με βάση τα στοιχεία αυτά, ο νέος δείκτης αποτελείται από 57 μετοχές που αντιπροσωπεύουν το 80% περίπου της χρηματιστηριακής αξίας του συνόλου των μετοχών που είναι εισηγμένες στο Χρηματιστήριο.

ΤΟΥΡΙΣΜΟΣ: Συνάντηση με εκπροσώπους του τουριστικού κλάδου είχε ο πρωθυπουργός Κ. Σημίτης παρουσία της υπουργού Ανάπτυξης Β. Παπανδρέου. Μετά τη συνάντηση, που διήρκεσε μια ώρα, η υπουργός επανέλαβε τη θέση της περί ανάγκης βελτίωσης των παρεχόμενων υπηρεσιών, ενώ οι τουριστικοί φορείς ζήτησαν από την κυβέρνηση επιτάχυνση των αποκρατικοποιήσεων, απελευθέρωση των αερομεταφορών, αύξηση των διαφημιστικών κονδυλίων και περισσότερες επιδοτήσεις.