Με τη διαδικασία της αλλαγής της νομικής μορφής της λειτουργίας των Νομικών Προσώπων Δημοσίου Δικαίου, αλλά και με την πλήρη κατάργηση οργανισμών, υπηρεσιών και φορέων που προσφέρουν ουσιαστικό έργο, επιχειρεί η κυβέρνηση να δώσει νέα ώθηση στα "εκσυγχρονιστικά" σχέδια για πλήρες ξεχαρβάλωμα του δημόσιου τομέα και τη δημιουργία προϋποθέσεων για νέα κέρδη στο μεγάλο κεφάλαιο. Σ' αυτά τα πλαίσια εξετάζεται ακόμα και η μεταφορά των εναπομεινάντων κρατικών παιδικών σταθμών - υπολογίζονται σε 1.300 - στην Τοπική Αυτοδιοίκηση, η συγχώνευση ή κατάργηση εκατοντάδων οργανισμών του δημοσίου κ. ά. Ολα αυτά περιλαμβάνονται στις προτάσεις που θα καταθέσει η Διυπουργική Επιτροπή "για την κατάργηση και συγχώνευση φορέων του δημοσίου". Με το γνωστό πλέον πρόσχημα της συγκράτησης και μείωσης των κρατικών δαπανών, η κυβέρνηση μεθοδεύει εκτεταμένες εκκαθαρίσεις μέσω καταργήσεων και αλλαγής του νομικού καθεστώτος λειτουργίας τους, για δεκάδες φορείς, οργανισμούς, ερευνητικά κέντρα κλπ., αποβλέποντας ουσιαστικά ν' ανοίξει νέους χρυσοφόρους δρόμους για το ιδιωτικό κεφάλαιο, το οποίο θα επιδιώξει να καλύψει τα κενά. Στα πλαίσια αυτά προγραμμένη θεωρείται ακόμα και η τύχη οργανισμών όπως το ΕΛΚΕΠΑ, το ΚΕΠΕ, αλλά και διαφόρων υπηρεσιών υπουργείων, που στην πραγματικότητα θα μετατραπούν σε ιδιωτικές κερδοσκοπικές εταιρίες.

Και αυτές είναι μόνο μερικές από την πληθώρα των προτάσεων που επεξεργάζεται η Κυβερνητική Επιτροπή, η οποία θα ολοκληρώσει το έργο της στο τέλος Αυγούστου, ενώ σύμφωνα με το χρονοδιάγραμμα το τελικό κείμενο της έκθεσης θα πρέπει να κατατεθεί και να συζητηθεί στο Υπουργικό Συμβούλιο μέχρι τις 15 Σεπτέμβρη.

Ουσιαστικά πρόκειται για προτάσεις που ισοδυναμούν με μία τεραστίων διαστάσεων επιχείρηση ιδιωτικοποίησης των κοινωνικών - προνοιακών - ασφαλιστικών δραστηριοτήτων και λειτουργιών που τελούν σήμερα υπό την αιγίδα και προστασία του κράτους. Πρόκειται για μια επιχείρηση με πολλαπλές επιδιώξεις. Η κυβέρνηση Σημίτη επιχειρεί κατ' αρχάς να ικανοποιήσει ένα πάγιο αίτημα του χρηματιστικού κεφαλαίου της χώρας, αλλά και των διεθνών οικονομικών κέντρων, που επίμονα ζητούν τον "περιορισμό του κράτους", την απαλλαγή του, δηλαδή, από τις όποιες κοινωνικές του δραστηριότητες. Επιδιώκεται, επίσης, το άνοιγμα της πόρτας, μέσω της οποίας θα εισβάλουν οι "δυνάμεις της αγοράς", το ιδιωτικό δηλαδή κεφάλαιο στους τομείς εκείνους της υγείας, της ασφάλισης και της εκπαίδευσης, τους οποίους σήμερα ακόμα καλύπτει το δημόσιο. Στόχος, η προσφορά των υπηρεσιών τους να ενταχθεί στους νόμους της προσφοράς και της ζήτησης, δηλαδή στο νόμο του κέρδους.

Με τις προτάσεις αυτές, επέρχονται ουσιαστικές αλλαγές στο καθεστώς των προσλήψεων στο δημόσιο τομέα, ενώ οι νεοπροσλαμβανόμενοι θα υπόκεινται σε καθεστώς απασχόλησης ιδιωτικού δικαίου. Θα οδηγήσουν, δηλαδή, εκτός των άλλων, στο φούντωμα της ρουσφετολογίας και στην αναζωπύρωση του "κομματικού κράτους".

Είναι εμφανές ότι, στο όνομα του "συμμαζέματος" και του "νοικοκυρέματος" του κράτους και των κοινωνικών υπηρεσιών του, η κυβέρνηση Σημίτη επιδιώκει μια ριζική αναδιάρθρωση της υφιστάμενης σήμερα κρατικής δομής, σε αντιδραστική, όμως, κατεύθυνση, στην κατεύθυνση που επιβάλλει η "οικονομική παγκοσμιοποίηση" και η "ανταγωνιστικότητα των αγορών". Ολα, ακόμα και αυτά που σήμερα χαρακτηρίζονται "κοινωνικά αγαθά", παιδία, περίθαλψη κλπ., θα έχουν την τιμή τους, θα προσφέρονται δηλαδή έναντι χρηματικού ισοδυνάμου.

Η κυβέρνηση επιφυλάσσει έναν ιδιαίτερο ρόλο στην Τοπική Αυτοδιοίκηση, στην προσπάθειά της αυτή, καθώς η τελευταία, με αλλοιωμένα τα δημοκρατικά και κοινωνικά της χαρακτηριστικά, μέσω της "μεταφοράς αρμοδιοτήτων" θα κληθεί να παίξει έναν περιφερειακό αποκεντρωμένο ρόλο και να φορτωθεί κοινωνικές δραστηριότητες, τις οποίες μέχρι σήμερα ασκούσαν τα υπουργεία.

Τελικός στόχος, ο κρατικός μηχανισμός απαλλαγμένος από το "βάρος" των κοινωνικών του δραστηριοτήτων, να διατηρήσει τους κατασταλτικούς του μηχανισμούς (στρατό, αστυνομία, μυστικές υπηρεσίες κλπ.) και να μετατραπεί σε ένα ευέλικτο όργανο στην υπηρεσία του κεφαλαίου. Από την άποψη αυτή είναι σημαντική η ομολογία κυβερνητικού παράγοντα, ο οποίος αφού καυτηρίασε το σημερινό "χάος", που επικρατεί στο δημόσιο, ανέφερε ότι "τα υπουργεία πρέπει να περιοριστούν στον επιτελικό τους ρόλο και να λειτουργούν με 100 το πολύ άτομα... ". Πίσω, δηλαδή, στον καπιταλισμό του 19ου αιώνα, όπου το κράτος διαδραμάτιζε μόνο ρόλο στη διασφάλιση των γενικότερων όρων παραγωγής και αναπαραγωγής του κεφαλαίου, ενώ οι επιχειρηματικοί τομείς και υπηρεσίες καλύπτονται από ιδιώτες.

Η αλλαγή των ΝΠΔΔ σε ΝΠΙΔ...

Οι σημαντικότερες αλλαγές που επέρχονται στην αλλαγή της νομικής μορφής από ΝΠΔΔ σε ΝΠΙΔ ενός οργανισμού ή φορέα του δημοσίου, είναι οι ακόλουθες.Το ΝΠΙΔ έχει τη δυνατότητα να συνεργάζεται με μεγαλύτερη ευκολία με ιδιωτικούς φορείς (στα πρότυπα των συνεργασιών του ΟΤΕ με ιδιωτικούς φορείς με τους οποίους συστήνει θυγατρικές εταιρίες) από ό,τι το ΝΠΔΔ, καθώς το νομικό καθεστώς του διέπει τα Δημοσίου Δικαίου ιδρύματα και φορείς θέτει ορισμένους φραγμούς στις σχέσεις τους με τους ιδιώτες. Το ΝΠΙΔ λειτουργεί δηλαδή σαν ιδιωτική εταιρία και φυσικά επιδιώκει το κέρδος και τη μεγιστοποίηση των κερδών.

Αλλαγές υπάρχουν επίσης και στο εργασιακό καθεστώς. Οι εργασιακές αλλαγές δεν αφορούν κυρίως τους ήδη εργαζόμενους, στους οποίους παραχωρούν διάφορες διασφαλίσεις, για να αποφύγουν αντιδράσεις και κινητοποιήσεις. Αλλάζουν, όμως, ριζικά για τους νεοπροσλαμβανόμενους το καθεστώς προσλήψεων (δε θα ισχύει το δημόσιο λογιστικό) ενώ θα ισχύουν σχέσεις εργασίας ιδιωτικού δικαίου. Θα υπάρχει, δηλαδή, η δυνατότητα της απόλυσής τους. Με ένα σμπάρο δηλαδή πολλά τρυγόνια. Και λειτουργία των Οργανισμών σαν ιδιωτικές εταιρίες, και προσλήψεις από το παράθυρο προς δόξα του "κομματικού κράτους", αλλά και η δυνατότητα να τους απολύουν, κάτι που ισοδυναμεί με επιβολή καθεστώτος ομηρίας και πολύπλευρων πιέσεων σε βάρος χιλιάδων εργαζομένων.

Θανάσης ΚΑΝΙΑΡΗΣ

Φορολογικό "σοκ" θα υποστούν το 1998 οι επαγγελματοβιοτέχνες και έμποροι, με την εμμονή της κυβέρνησης του ΠΑΣΟΚ να τους φορολογεί με το άδικο και αντισυνταγματικό σύστημα των "αντικειμενικών" κριτηρίων. Οι δε μεσοβέζικες ρυθμίσεις που επεξεργάζονται αυτό το διάστημα οι υπηρεσίες του υπουργείου Οικονομικών, μετά από εντολή της αρμόδιας πολιτικής ηγεσίας, δεν αναιρούν ούτε στο ελάχιστο το δεδομένο αυτό, αφού σαν μοναδικό στόχο έχουν να ρίξουν, κατά τα περσινά πρότυπα, "στάχτη στα μάτια" των χιλιάδων μικρομεσαίων επιχειρηματιών και να κατασιγάσουν την κοινωνική έκρηξη που προκαλεί η συγκεκριμένη πολιτική.

Οι εκπρόσωποι του συνδικαλιστικού κινήματος των ΕΒΕ καταγγέλλουν ότι το σύνολο σχεδόν των επαγγελματοβιοτεχνών και εμπόρων έχουν υποστεί βαρύτατο πλήγμα από τη συγκεκριμένη φορομπηχτική πολιτική. Παράλληλα, υπογραμμίζουν ότι στα χρόνια της επιβολής των "αντικειμενικών" κριτηρίων, ο φόρος των μικρομεσαίων επιχειρήσεων διπλασιάστηκε και τριπλασιάστηκε, τη στιγμή που οι πραγματικοί οικονομικοί δείκτες φανερώνουν ότι διέρχονται οξύτατη οικονομική κρίση. Οι ίδιοι αποκαλύπτουν ότι σύμφωνα με τα ως τώρα στοιχεία ο φόρος των μικρομεσαίων επιχειρήσεων αυξήθηκε κατά 32,4%, την ίδια στιγμή που τα απλήρωτα γραμμάτια και οι ακάλυπτες επιταγές αυξήθηκαν κατά 24,8%.

Μπροστά σ' αυτήν την κατάσταση, η διοίκηση της Γενικής Συνομοσπονδίας Επαγγελματοβιοτεχνών και Εμπόρων Ελλάδος (ΓΣΕΒΕΕ) επέδωσε πριν λίγο καιρό στον υφυπουργό Οικονομικών Γ. Δρυ υπόμνημα, στο οποίο εκφράζει την έντονη ανησυχία της, καθώς για το 1998 η φορολογία από τα "αντικειμενικά" κριτήρια θα αυξηθεί ακόμη περισσότερο. Κι αυτό γιατί θα υπάρξει συνδυασμός της αυξημένης εμπορικής αμοιβής με τις νέες αντικειμενικές αξίες ακινήτων. Σε συγκεκριμένα παραδείγματα που αναφέρονται στο υπόμνημα, προκύπτει αύξηση φόρου για τις ΜΜΕ το 1998 που ξεπερνά το 86%!

Στο σημείο αυτό αξίζει να υπενθυμίσουμε τους λόγους για τους οποίους θα προκύψει, με τα μέχρι στιγμής δεδομένα, τέτοιου επιπέδου αύξηση στο φόρο που θα κληθούν να πληρώσουν το 1998 οι ΕΒΕ.

• Με πρόσφατη απόφαση που είχε υπογράψει ο υφυπουργός Οικονομικών, αυξήθηκε από 9% έως 14,3% η εμπορική αμοιβή, ένα από τα στοιχεία που λαμβάνονται υπόψη για τον υπολογισμό των ελάχιστων ορίων εισοδήματος στο σύστημα των "αντικειμενικών" κριτηρίων. Ετσι, για τις εμπορικές επιχειρήσεις η εμπορική αμοιβή ανήλθε στο ποσό των 2.400.000 δραχμών, από 2.100.000 δρχ. που ήταν, αυξήθηκε δηλαδή κατά 14,3%. Για τις επιχειρήσεις παροχής υπηρεσιών (εκτός από υπηρεσίες εκπαίδευσης), η πιο πάνω εμπορική αμοιβή ανήλθε στο ποσό των 3.120.000 δρχ. από 2.860.000 που ήταν πριν, δηλαδή αυξήθηκε κατά 9%.
• Μεγάλη συμβολή στους αυξημένους φόρους, που θα κληθούν να πληρώσουν οι ΕΒΕ το 1998, θα έχει επίσης η "τσουχτερή" αύξηση (μέχρι και 268%) που είχε επιβάλει η κυβέρνηση το φθινόπωρο του '95 στις αντικειμενικές αξίες των ακινήτων. Οι τελευταίες, βάσει του νέου φορολογικού νόμου, θα ισχύσουν για τον προσδιορισμό των ελάχιστων ορίων εισοδημάτων που αποκτήθηκαν φέτος και θα φορολογηθούν το 1998. Και εδώ βέβαια δεν πρέπει να μη μας διαφύγει ότι η κυβέρνηση ετοιμάζεται να προχωρήσει σε νέες αυξήσεις των αντικειμενικών αξιών, καθώς ο νόμος προβλέπει την αναπροσαρμογή τους ανά διετία. Ηδη, έχει δοθεί εντολή στις αρμόδιες υπηρεσίες να συγκεντρώσουν μέχρι το τέλος Σεπτέμβρη τα απαραίτητα στοιχεία.

Οι παραπάνω εξελίξεις θα οδηγήσουν με μαθηματική ακρίβεια σε κατακόρυφη αύξηση τους φόρους που θα κληθούν να πληρώσουν του χρόνου χιλιάδες μικρομεσαίοι επιχειρηματίες για τα εισοδήματα που απέκτησαν φέτος. Ενδεικτικά γι' αυτό είναι τα παραδείγματα που αναφέρει η ΓΣΕΒΕΕ στο υπόμνημά της.

• Αν τεθεί ως παράδειγμα μία επιχείρηση παροχής υπηρεσιών 50 τ.μ. με διπλασιασμό της τιμής ζώνης και συντελεστή απόδοσης 1,5, ο φόρος που θα κληθεί να πληρώσει το 1998 για τη χρήση 1997 ανέρχεται στο ποσό των 774.000 δρχ. έναντι 480.375 δρχ. φέτος, προκύπτει δηλαδή αύξηση κατά 61,1%.
• Αν τεθεί ως παράδειγμα μία εμπορική επιχείρηση με 50 τ.μ., συντελεστή εμπορικότητας 1,2, συντελεστή απόδοσης 1,3 και με διπλασιασμένη την τιμή ζώνης, τότε ο φόρος χρήσης 1997 που θα κληθεί να πληρώσει ανέρχεται σε 504.000 δρχ. έναντι 270.375 του φόρου χρήσης 1996. Προκύπτει δηλαδή αύξηση κατά 86,4%!

Οι παραπάνω εξελίξεις είναι αναμενόμενο ότι θα προκαλέσουν έκρηξη αντιδράσεων στο χώρο των μικρομεσαίων επιχειρηματιών, που ήδη έχουν πληγεί ανεπανόρθωτα από το συγκεκριμένο άδικο σύστημα. Μπροστά σ' αυτήν την προοπτική, οι υπηρεσίες του υπουργείου Οικονομικών, μετά από εντολή της πολιτικής ηγεσίας, βρίσκονται ήδη σε διαδικασία κατάρτισης "μεσοβέζικων" ρυθμίσεων, που σε καμία περίπτωση όμως δεν αγγίζουν την ουσία του προβλήματος. Σύμφωνα με πληροφορίες, ορισμένα από τα σενάρια που επεξεργάζονται οι υπηρεσίες προτείνουν να μειωθούν οι συντελεστές εμπορικότητας και απόδοσης, καθώς και ο συντελεστής μισθωτικής αξίας. Ενα άλλο - πιο αδύναμο - σενάριο προτείνει να μην εφαρμοστούν οι αντικειμενικές τιμές των ακινήτων που ισχύουν για το 1997, αλλά να παραμείνουν οι ίδιες του 1995 που χρησιμοποιήθηκαν και για τον υπολογισμό του φετινού φόρου.

Οποιο κι αν είναι, ωστόσο, το αποτέλεσμα των συγκεκριμένων διεργασιών, το φορολογικό πλήγμα είναι δεδομένο για τους μικρομεσαίους επιχειρηματίες και το ζητούμενο γι' αυτούς είναι η άμεση κατάργηση του άδικου συστήματος των "αντικειμενικών" κριτηρίων.

Σχολιάζοντας με το "Ρ" την παραπάνω κατάσταση ο Γιώργος Κατημερτζής, πρόεδρος της ΔΗΚΕΒΕ και μέλος της διοίκησης της ΓΣΕΒΕΕ, υπενθυμίζει την αντίθεση της ΔΗΚΕΒΕ στο καθεστώς της σύνδεσης του φόρου εισοδήματος με τις αντικειμενικές αξίες ακινήτων και την εμπορική αμοιβή. Επαναφέρει επίσης την πάγια θέση της παράταξης, για αναμόρφωση του φορολογικού συστήματος σε φιλολαϊκή κατεύθυνση, με κύριους άξονες: Την αναστροφή της σχέσης άμεσων και έμμεσων φόρων, τη φορολόγηση με βάση τα πραγματικά εισοδήματα και τη φοροδοτική ικανότητα των πολιτών, την κατάργηση των φοροαπαλλαγών στις οικονομικά ισχυρές ομάδες και την ελάφρυνση των οικονομικά αδύνατων στρωμάτων, καθώς επίσης την τιμαριθμοποίηση της φορολογικής κλίμακας. "Τα αντικειμενικά κριτήρια και η φορολόγηση των ΕΒΕ μ' αυτό το σύστημα", τονίζει ο Γ. Κατημερτζής, "με την παράλληλη διατήρηση του 35% στις ΟΕ και Συνεταιρισμούς, αλλά και η νέα εισπρακτική πολιτική που επιβάλλουν οι υποταγμένοι στην κυβερνητική οικονομική πολιτική δήμαρχοι, δημιουργούν ένα ασφυκτικό περιβάλλον για την υπαρξιακή θέση των ΕΒΕ. Θέση, που βεβαίως επιδεινώνεται ακόμη περισσότερο με την ασύδοτη δράση και επέκταση των πολυκαταστημάτων και πολυεθνικών επιχειρήσεων σε βάρος των μικρομεσαίων". Οπως τονίζει επικαλούμενος και τα παραπάνω παραδείγματα της ΓΣΕΒΕΕ που αποκαλύπτουν την ολοένα αυξανόμενη υπερφορολόγηση των ΕΒΕ, στόχος πλέον της κυβέρνησης, είναι η εξόντωση - μετά τους εργαζόμενους και τους συνταξιούχους - των ΕΒΕ και των μεσαίων αγροτών.

Καταλήγοντας, ο πρόεδρος της ΔΗΚΕΒΕ εκτιμά ότι η κατάσταση θα χειροτερέψει, αφού έτσι επιτάσσουν οι κατευθύνσεις της Συνθήκης του Μάαστριχτ που αποδέχτηκε η κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ και τα υπόλοιπα κόμματα. "Μοναδική πλέον λύση για να επιβιώσουν οι ΕΒΕ", τονίζει, "είναι η ανατροπή αυτής της πολιτικής, μέσα από τους αγώνες για την αλλαγή του συσχετισμού δύναμης σε μαζικό, αλλά και πολιτικό επίπεδο".

Βάσω ΜΠΑΡΜΠΑ