Με τη διαδικασία της αλλαγής της νομικής μορφής της λειτουργίας των Νομικών Προσώπων Δημοσίου Δικαίου, αλλά και με την πλήρη κατάργηση οργανισμών, υπηρεσιών και φορέων που προσφέρουν ουσιαστικό έργο, επιχειρεί η κυβέρνηση να δώσει νέα ώθηση στα "εκσυγχρονιστικά" σχέδια για πλήρες ξεχαρβάλωμα του δημόσιου τομέα και τη δημιουργία προϋποθέσεων για νέα κέρδη στο μεγάλο κεφάλαιο. Σ' αυτά τα πλαίσια εξετάζεται ακόμα και η μεταφορά των εναπομεινάντων κρατικών παιδικών σταθμών - υπολογίζονται σε 1.300 - στην Τοπική Αυτοδιοίκηση, η συγχώνευση ή κατάργηση εκατοντάδων οργανισμών του δημοσίου κ. ά. Ολα αυτά περιλαμβάνονται στις προτάσεις που θα καταθέσει η Διυπουργική Επιτροπή "για την κατάργηση και συγχώνευση φορέων του δημοσίου". Με το γνωστό πλέον πρόσχημα της συγκράτησης και μείωσης των κρατικών δαπανών, η κυβέρνηση μεθοδεύει εκτεταμένες εκκαθαρίσεις μέσω καταργήσεων και αλλαγής του νομικού καθεστώτος λειτουργίας τους, για δεκάδες φορείς, οργανισμούς, ερευνητικά κέντρα κλπ., αποβλέποντας ουσιαστικά ν' ανοίξει νέους χρυσοφόρους δρόμους για το ιδιωτικό κεφάλαιο, το οποίο θα επιδιώξει να καλύψει τα κενά. Στα πλαίσια αυτά προγραμμένη θεωρείται ακόμα και η τύχη οργανισμών όπως το ΕΛΚΕΠΑ, το ΚΕΠΕ, αλλά και διαφόρων υπηρεσιών υπουργείων, που στην πραγματικότητα θα μετατραπούν σε ιδιωτικές κερδοσκοπικές εταιρίες.

Και αυτές είναι μόνο μερικές από την πληθώρα των προτάσεων που επεξεργάζεται η Κυβερνητική Επιτροπή, η οποία θα ολοκληρώσει το έργο της στο τέλος Αυγούστου, ενώ σύμφωνα με το χρονοδιάγραμμα το τελικό κείμενο της έκθεσης θα πρέπει να κατατεθεί και να συζητηθεί στο Υπουργικό Συμβούλιο μέχρι τις 15 Σεπτέμβρη.

Ουσιαστικά πρόκειται για προτάσεις που ισοδυναμούν με μία τεραστίων διαστάσεων επιχείρηση ιδιωτικοποίησης των κοινωνικών - προνοιακών - ασφαλιστικών δραστηριοτήτων και λειτουργιών που τελούν σήμερα υπό την αιγίδα και προστασία του κράτους. Πρόκειται για μια επιχείρηση με πολλαπλές επιδιώξεις. Η κυβέρνηση Σημίτη επιχειρεί κατ' αρχάς να ικανοποιήσει ένα πάγιο αίτημα του χρηματιστικού κεφαλαίου της χώρας, αλλά και των διεθνών οικονομικών κέντρων, που επίμονα ζητούν τον "περιορισμό του κράτους", την απαλλαγή του, δηλαδή, από τις όποιες κοινωνικές του δραστηριότητες. Επιδιώκεται, επίσης, το άνοιγμα της πόρτας, μέσω της οποίας θα εισβάλουν οι "δυνάμεις της αγοράς", το ιδιωτικό δηλαδή κεφάλαιο στους τομείς εκείνους της υγείας, της ασφάλισης και της εκπαίδευσης, τους οποίους σήμερα ακόμα καλύπτει το δημόσιο. Στόχος, η προσφορά των υπηρεσιών τους να ενταχθεί στους νόμους της προσφοράς και της ζήτησης, δηλαδή στο νόμο του κέρδους.

Με τις προτάσεις αυτές, επέρχονται ουσιαστικές αλλαγές στο καθεστώς των προσλήψεων στο δημόσιο τομέα, ενώ οι νεοπροσλαμβανόμενοι θα υπόκεινται σε καθεστώς απασχόλησης ιδιωτικού δικαίου. Θα οδηγήσουν, δηλαδή, εκτός των άλλων, στο φούντωμα της ρουσφετολογίας και στην αναζωπύρωση του "κομματικού κράτους".

Είναι εμφανές ότι, στο όνομα του "συμμαζέματος" και του "νοικοκυρέματος" του κράτους και των κοινωνικών υπηρεσιών του, η κυβέρνηση Σημίτη επιδιώκει μια ριζική αναδιάρθρωση της υφιστάμενης σήμερα κρατικής δομής, σε αντιδραστική, όμως, κατεύθυνση, στην κατεύθυνση που επιβάλλει η "οικονομική παγκοσμιοποίηση" και η "ανταγωνιστικότητα των αγορών". Ολα, ακόμα και αυτά που σήμερα χαρακτηρίζονται "κοινωνικά αγαθά", παιδία, περίθαλψη κλπ., θα έχουν την τιμή τους, θα προσφέρονται δηλαδή έναντι χρηματικού ισοδυνάμου.

Η κυβέρνηση επιφυλάσσει έναν ιδιαίτερο ρόλο στην Τοπική Αυτοδιοίκηση, στην προσπάθειά της αυτή, καθώς η τελευταία, με αλλοιωμένα τα δημοκρατικά και κοινωνικά της χαρακτηριστικά, μέσω της "μεταφοράς αρμοδιοτήτων" θα κληθεί να παίξει έναν περιφερειακό αποκεντρωμένο ρόλο και να φορτωθεί κοινωνικές δραστηριότητες, τις οποίες μέχρι σήμερα ασκούσαν τα υπουργεία.

Τελικός στόχος, ο κρατικός μηχανισμός απαλλαγμένος από το "βάρος" των κοινωνικών του δραστηριοτήτων, να διατηρήσει τους κατασταλτικούς του μηχανισμούς (στρατό, αστυνομία, μυστικές υπηρεσίες κλπ.) και να μετατραπεί σε ένα ευέλικτο όργανο στην υπηρεσία του κεφαλαίου. Από την άποψη αυτή είναι σημαντική η ομολογία κυβερνητικού παράγοντα, ο οποίος αφού καυτηρίασε το σημερινό "χάος", που επικρατεί στο δημόσιο, ανέφερε ότι "τα υπουργεία πρέπει να περιοριστούν στον επιτελικό τους ρόλο και να λειτουργούν με 100 το πολύ άτομα... ". Πίσω, δηλαδή, στον καπιταλισμό του 19ου αιώνα, όπου το κράτος διαδραμάτιζε μόνο ρόλο στη διασφάλιση των γενικότερων όρων παραγωγής και αναπαραγωγής του κεφαλαίου, ενώ οι επιχειρηματικοί τομείς και υπηρεσίες καλύπτονται από ιδιώτες.

Η αλλαγή των ΝΠΔΔ σε ΝΠΙΔ...

Οι σημαντικότερες αλλαγές που επέρχονται στην αλλαγή της νομικής μορφής από ΝΠΔΔ σε ΝΠΙΔ ενός οργανισμού ή φορέα του δημοσίου, είναι οι ακόλουθες.Το ΝΠΙΔ έχει τη δυνατότητα να συνεργάζεται με μεγαλύτερη ευκολία με ιδιωτικούς φορείς (στα πρότυπα των συνεργασιών του ΟΤΕ με ιδιωτικούς φορείς με τους οποίους συστήνει θυγατρικές εταιρίες) από ό,τι το ΝΠΔΔ, καθώς το νομικό καθεστώς του διέπει τα Δημοσίου Δικαίου ιδρύματα και φορείς θέτει ορισμένους φραγμούς στις σχέσεις τους με τους ιδιώτες. Το ΝΠΙΔ λειτουργεί δηλαδή σαν ιδιωτική εταιρία και φυσικά επιδιώκει το κέρδος και τη μεγιστοποίηση των κερδών.

Αλλαγές υπάρχουν επίσης και στο εργασιακό καθεστώς. Οι εργασιακές αλλαγές δεν αφορούν κυρίως τους ήδη εργαζόμενους, στους οποίους παραχωρούν διάφορες διασφαλίσεις, για να αποφύγουν αντιδράσεις και κινητοποιήσεις. Αλλάζουν, όμως, ριζικά για τους νεοπροσλαμβανόμενους το καθεστώς προσλήψεων (δε θα ισχύει το δημόσιο λογιστικό) ενώ θα ισχύουν σχέσεις εργασίας ιδιωτικού δικαίου. Θα υπάρχει, δηλαδή, η δυνατότητα της απόλυσής τους. Με ένα σμπάρο δηλαδή πολλά τρυγόνια. Και λειτουργία των Οργανισμών σαν ιδιωτικές εταιρίες, και προσλήψεις από το παράθυρο προς δόξα του "κομματικού κράτους", αλλά και η δυνατότητα να τους απολύουν, κάτι που ισοδυναμεί με επιβολή καθεστώτος ομηρίας και πολύπλευρων πιέσεων σε βάρος χιλιάδων εργαζομένων.

Θανάσης ΚΑΝΙΑΡΗΣ