Χωρίς να παρεκκλίνει χιλιοστό από τη σοσιαλδημοκρατική του ρότα πορεύτηκε ο Συνασπισμός και τη χρόνια που πέρασε. Θα αρκούσε, για να στοιχειοθετηθεί αυτή η γενική απολογιστική εκτίμηση μια υπενθύμιση της στάσης που κράτησε απέναντι στο κορυφαίο γεγονός της χρονιάς, το τρομοκρατικό χτύπημα στην καρδιά των ΗΠΑ, που έδρασε ως καταλύτης για το ξεδίπλωμα μιας άνευ προηγούμενου ιμπεριαλιστικής επίθεσης με κορυφαία έκφρασή της τον πόλεμο εναντίον του Αφγανιστάν - προς το παρόν.

Την ώρα που εκατοντάδες χιλιάδες λαού σε όλη την Ελλάδα διαδήλωναν «όχι στον πόλεμο», η ηγεσία του ΣΥΝ κρατούσε αποστάσεις «ασφαλείας», αρνούμενη να διαδηλώσει μαζί τους και αντέτεινε: «Οχι στην τρομοκρατία, όχι και στον πόλεμο»! Μια θέση που συνηγορεί υπέρ του διαχωρισμού της τρομοκρατίας από τον ιμπεριαλισμό, που τον αποενοχοποιεί για την ύπαρξη του φαινομένου.

Είπε πολλά ο ΣΥΝ. Απουσίασε όμως από το λόγο του η σθεναρή καταδίκη της εγκληματικής δράσης των ιμπεριαλιστικών οργανώσεων, της κρατικής τρομοκρατίας. Ενίσχυσε με τις θέσεις του την προσπάθεια να αφομοιωθεί από τις λαϊκές συνειδήσεις η άποψη πως οι ιμπεριαλιστικές χώρες διεξάγουν αγώνα κατά της τρομοκρατίας και όχι πόλεμο για μοίρασμα σφαιρών επιρροής, χτύπημα λαϊκών κινημάτων, έλεγχο των πρώτων υλών.

Η ηγεσία του ΣΥΝ χρεώνεται την έλλειψη από τα ντοκουμέντα της, της απαραίτητης - όσο ποτέ άλλοτε - διάκρισης μεταξύ τρομοκρατικών οργανώσεων και αντάρτικων, εθνικοαπελευθερωτικών κινημάτων. Χρεώνεται επιπροσθέτως την υιοθέτηση της άποψης που ισχυρίζεται πως από τις κοινωνικές ανισότητες πηγάζει η τρομοκρατία ως μορφή αντίδρασης και αντίστασης και την πλήρη υποτίμηση της «ταξικής πάλης».

Η «αριστερή» ηγεσία του ΣΥΝ, την ώρα που η ΕΕ διακήρυττε τη συμπαράταξή της στο πλευρό των ΗΠΑ την καλούσε να... παίξει το θετικό της ρόλο (!), δίνοντάς της προκαταβολικά συγχωροχάρτι. Η στάση της έναντι της ΕΕ ήταν παραπάνω από αναμενόμενη. Ηταν άλλωστε η ίδια και στον πόλεμο κατά της Γιουγκοσλαβίας. Ηταν η ίδια και στις αρχές του 2001, όταν άρχισαν οι αποκαλύψεις για τις συνέπειες της χρήσης βομβών απεμπλουτισμένου ουρανίου στο Κοσσυφοπέδιο από το ΝΑΤΟ. Τότε ο ΣΥΝ κάλεσε την ΕΕ «να μην παρακολουθεί παθητικά τις επιχειρήσεις του ΝΑΤΟ που δοκιμάζει τα όπλα του, αδιαφορώντας για το περιβάλλον και την ανθρώπινη ζωή»!!!

Γνωστή και μη εξαιρετέα η «ευρω-λαγνεία» της ηγεσίας του ΣΥΝ, την ώθησε σε εξιδανίκευση της πολιτικής ενοποίησης της ΕΕ, αντιμετωπίζοντας την έλλειψή της ως πηγή προβλημάτων και ζητώντας την ταχύτερη προώθησή της. Η έλλειψή της αποτέλεσε και τη μοναδική της ένσταση για τον ευρωστρατό και την ευρωαστυνομία. Παρότι προφανώς και δεν αγνοεί πως πολιτικά ενοποιημένη ή όχι, η ΕΕ θα παραμείνει ένας ιμπεριαλιστικός οργανισμός, επικίνδυνος για τους λαούς της και τους λαούς άλλων χωρών, με ενισχυμένο εφεξής κατασταλτικό μηχανισμό, που δεν προορίζεται βέβαια για αμυντικούς σκοπούς.

Η στάση του, συνολικά, δε βοήθησε, απεναντίας υπονόμευσε, την ανάπτυξη του αντιιμπεριαλιστικού αντιπολεμικού κινήματος. Με θέσεις που συσκότιζαν αντί να ξεκαθαρίζουν, με άρνηση να συμμετάσχει στο πρώτο αντιπολεμικό συλλαλητήριο της Αθήνας, επειδή τάχα δεν καταγγελλόταν η τρομοκρατία. Παρ' όλο που το πλαίσιο εκείνης της κινητοποίησης συσπείρωσε χιλιάδες λαού. Με την άρνησή του να κάνει την ελάχιστη κατάθεση που θα μπορούσε, να απαιτήσει τη μη εμπλοκή της χώρας μας στον πόλεμο.

Κι ενώ στην Ελλάδα η δράση του στην κατεύθυνση ανάπτυξης του λαϊκού κινήματος, όπου δεν ήταν υποτυπώδης ήταν τουλάχιστον ανασταλτική, η ηγεσία του ΣΥΝ επιχείρησε να εμφανιστεί ως ο μοναδικός εγχώριος εκφραστής του κινήματος κατά της «παγκοσμιοποίησης», κυρίως μετά τη Γένοβα. Κι αυτό όταν συστηματικά υποτίμησε, υπονόμευσε το εθνικό πεδίο πάλης, το στηλίτευσε ως «περιχαράκωση στα εθνικά χαρακώματα», προσφέροντας χείριστες υπηρεσίες στο διεθνές κίνημα που μπορεί να αναπτύσσεται και να αποκτά συνέχεια στο βαθμό που θα στηρίζεται σε γερή βάση, σε μαζικά εθνικά κινήματα. Χείριστες υπηρεσίες, άλλωστε, προσφέρει και με την επιμονή του στον ισχυρισμό πως η παγκοσμιοποίηση αυτή καθεαυτή αποτελεί αυθύπαρκτο φαινόμενο, που για να «τιθασευτεί» χρήζει πολιτικής διακυβέρνησης!

Η διαχειριστική λογική, εξάλλου, ήταν αυτή που διαπερνούσε τις κατά καιρούς προτάσεις του ΣΥΝ. Προτάσεις για ένα γενικό, αόριστο και ψευδεπίγραφο, 35ωρο. Για το Ασφαλιστικό με «ΝΑΙ» στον «κοινωνικό διάλογο». Για θεσμοθέτηση της κρατικής φιλανθρωπίας, μέσω ενός ελάχιστου εγγυημένου εισοδήματος.

Κατά τα άλλα, η κρίση που ενδημεί στο κόμμα εκδηλώθηκε ουκ ολίγες φορές στη διάρκεια της χρονιάς και κορυφώθηκε με την καταδίκη της Μ. Δαμανάκη στην απόφαση της Κεντρικής Πολιτικής Επιτροπής του Οκτώβρη. Νωρίτερα, είχε αποχωρήσει από το κόμμα ο πρώην βουλευτής Σπ. Δανέλλης, ενώ ακολούθησε το μέλος της ΚΠΕ Β. Δελιγκάρης. Το εσωκομματικό μέτωπο παραμένει ανοιχτό και η επόμενη αναμέτρηση θα πρέπει να θεωρείται σίγουρη.

Από τον απολογισμό του ΣΥΝ δε θα μπορούσε να λείπει η ίδρυση, την περασμένη άνοιξη, του «Χώρου διαλόγου». Ενας χώρος που στέγασε σκοπιμότητές του, οι οποίες μακράν βρίσκονται της πολυθρύλητης ενότητας δράσης της Αριστεράς. Και έχουν να κάνουν, όπως ομολογούν πρωτοκλασάτα στελέχη του, με τη δυνατότητα που δίδεται στον ΣΥΝ να συσπειρώσει γύρω του δυνάμεις - ευελπιστώντας αυτό να εκφραστεί και στην επόμενη εκλογική αναμέτρηση - και να απομονώσει το ΚΚΕ.

Παράλληλα, συνεχίστηκαν τα αλισβερίσια με το ΠΑΣΟΚ, οι προτάσεις συνεργασίας από στελέχη του κυβερνώντος κόμματος, που ομολογούσαν πως ελάχιστα τους χωρίζουν από τον ΣΥΝ, αλλά και η ευαρέσκεια της ηγεσίας του Συνασπισμού που δεν απέκλεισε ποτέ την υπό όρους συνεργασία.

Κλείνοντας τον απολογισμό του ΣΥΝ για το 2001, να αναφέρουμε πως ενόψει δημοτικών και νομαρχιακών εκλογών η ηγεσία του απέκλεισε ήδη συνεργασία με το ΠΑΣΟΚ στους τρεις μεγάλους δήμους, για τους οποίους το θεματικό του συνέδριο αποφάσισε αυτόνομη κάθοδο. Οι λόγοι προφανείς: καταγραφή της επιρροής του, αποφυγή της ταύτισης με το ΠΑΣΟΚ και την αντιλαϊκή πολιτική του σε δήμους που εκπέμπουν έντονα πολιτικά μηνύματα. Αλλωστε, η μη συνεργασία αφορά μόνο αυτούς τους δήμους και όχι την υπόλοιπη χώρα, όπου και θα υπάρξουν συνεργασίες με το ΠΑΣΟΚ, οι οποίες διευκολύνονται και από την πολιτική πλατφόρμα του Συνασπισμού για την Τοπική Αυτοδιοίκηση.

Οι προειλημμένες αποφάσεις, ακόμη και για τους υποψήφιους δημάρχους, δεν εμπόδισαν την ηγεσία του ΣΥΝ να αποδεχτεί πρόσκληση του ΔΗΚΚΙ για συζητήσεις με στόχο τη συνεργασία (οι οποίες τελικά ναυάγησαν), ούτε να δηλώνει με κάθε ευκαιρία την επιθυμία του η τελική επιλογή να διαμορφωθεί έπειτα από συζήτηση στα πλαίσια του «Χώρου». Ολα αυτά για την προσέλκυση δυνάμεων σε στήριξη των δικών του αποφάσεων με τρόπο που θα επιτρέψει στην ηγεσία του ΣΥΝ, όσο πλησιάζει η ώρα της εκλογικής αναμέτρησης, να μιλά για αποφάσεις «συλλογικές», «καρπό διαλόγου» και «συνεργασιών»...

Ο Δεκέμβρης του 2000, αποτέλεσε για το ΔΗΚΚΙ, μήνα σταθμό για την πολιτική του δράση για όλη τη χρονιά του 2001, αφού το συγκεκριμένο μήνα πραγματοποίησε το συνέδριο του και τις αποφάσεις αυτού επιχείρησε να υλοποιήσει όλη τη χρονιά που μας πέρασε.

Τότε το σώμα του συνεδρίου, έκανε αποδεχτή την πρόταση του προέδρου του ΔΗΚΚΙ Δ. Τσοβόλα για γενικότερη συνεργασία όλων των αριστερών και προοδευτικών κομμάτων της χώρας για τη δημιουργία ενός αντινεοφιλελεύθερου, προοδευτικού και πατριωτικού κινήματος» και έθεσε αφετηρία αυτής της προσπάθειας τις δημοτικές και νομαρχιακές εκλογές.

Σε αυτή του την προσπάθεια το ΔΗΚΚΙ, «πλήρωσε» την εμμονή του να θεωρεί «αριστερή δύναμη» και να προσπαθεί μάλιστα να την προσεγγίσει, το ΣΥΝΑΣΠΙΣΜΟ, με αποτέλεσμα να οδηγηθεί σε «ναυάγιο» μια προσπάθεια, που είχε ξεκινήσει από το Φλεβάρη του 2001, το φθινόπωρο του ίδιου χρόνου... Εκείνη τη χρονική περίοδο και ενώ είχε προηγηθεί συνάντηση των πολιτικών αρχηγών ΔΗΚΚΙ, ΣΥΝ, και εκπροσώπων της ΑΚΟΑ, της Κομμουνιστικής Ανανέωσης, της ΕΔΗΚ και της ΚΕΔΑ και σύμφωνα με δηλώσεις που είχαν ακολουθήσει είχε προετοιμαστεί το κλίμα για την υπογραφή κοινής πολιτικής διακήρυξης, ενόψει των Δημοτικών και Νομαρχιακών εκλογών, ο ΣΥΝ έκανε λόγο για αυτόνομη κάθοδο στους μεγάλους δήμους, ενώ δεν έπαιρνε καμιά απολύτως δέσμευση για τις υπόλοιπες εκλογικές περιφέρειες...

Βέβαια, σ' αυτό το σημείο πρέπει να επισημάνουμε ότι ο ΣΥΝ, ουσιαστικά μόνο με αοριστίες αναφερόταν στη διερεύνηση δυνατοτήτων συνεργασιών, αφού έχει ήδη αποφασίσει - με απόφαση Συνεδρίου μάλιστα - την αυτόνομη κάθοδό του στους τρεις μεγάλους δήμους της χώρας - Αθήνα, Πειραιά, Θεσσαλονίκη.

Αξίζει επίσης να σημειώσουμε, ότι η πολιτική ηγεσία του ΔΗΚΚΙ, δεν είχε λάβει υπόψη της, τους διάφορους ελιγμούς που επιχείρησε να κάνει ο ΣΥΝ, σε προηγούμενο χρονικό διάστημα, όταν ο Ν. Κωνσταντόπουλος προσπαθούσε να δικαιολογήσει την άρνηση του για συνεργασία στη στάση που κρατούσε το ΚΚΕ, στο οποίο χρέωνε «άρνηση και εμπόδια στην κοινή δράση»!!!

Πάντως, ο Δ. Τσοβόλας, κλείνοντας τη χρονιά αυτή με συνέντευξη Τύπου που έδωσε στο Ζάππειο, τόνισε ότι το κόμμα του θα κατεβεί αυτόνομα στις Νομαρχίες, αλλά και σε κάποιους μεγάλους δήμους της χώρας. Παράλληλα, όμως είπε, θα συνεχίσει τις προσπάθειές του για τη δημιουργία αντινεοφιλελεύθερων συμμαχιών.

Σ' αυτό το σημείο πάντως πρέπει να αναφέρουμε τη θετική συμβολή του ΔΗΚΚΙ στη συσπείρωση δυνάμεων μέσα στο ΠΑΜΕ, στους αγώνες που έδωσαν μέλη και στελέχη του για την κοινωνική ασφάλιση, ενώ ο συνδικαλιστικός τομέας του ΔΗΚΚΙ, είχε αποφασίσει να μη «συμμετέχει κατ' ουδένα τρόπο στον ψευδεπίγραφο κοινωνικό διάλογο». Επίσης θετική στάση κράτησε στους αγώνες κατά του ΝΑΤΟ, του πολέμου και των επεμβάσεων των ιμπεριαλιστών αλλά και για τις δημοκρατικές και κοινωνικές ελευθερίες.