Η εξεταζόμενη «Ευρωπαϊκή Κοινωνική Ερευνα» χρηματοδοτείται από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, το Ευρωπαϊκό Ιδρυμα Επιστημών και φορείς κάθε χώρας που συμμετέχει στο πρόγραμμα. Στην Ελλάδα η έρευνα έγινε από το Εθνικό Κέντρο Κοινωνικών Ερευνών στο διάστημα 29 Γενάρη-15 Μάρτη. Ερωτηματολόγια μοιράστηκαν σε 3.227 νοικοκυριά και ολοκληρωμένες συνεντεύξεις έγιναν με 2.566 άτομα.

Ενα πρώτο συμπέρασμα από τις απαντήσεις είναι η αδιαφορία για την πολιτική, στάση που καλλιεργείται ποικιλότροπα από τις κυρίαρχες δυνάμεις, καθώς η απαξίωση, η παραίτηση και ο οχαδελφισμός ευνοούν το σύστημα, εμποδίζοντας τον προβληματισμό, την κριτική σκέψη και την αμφισβήτησή του. Το 34% των ερωτηθέντων ενδιαφέρεται λίγο και το 34,2% καθόλου για την πολιτική. Το 33,1% «αρκετά συχνά» δεν μπορεί να καταλάβει τι γίνεται γύρω από τα πολιτικά θέματα. Αλλο ένα 28,3% δεν κατανοεί τα γεγονότα «πολύ συχνά». Επακόλουθα το 19,8% «σίγουρα» δε θα μπορούσε να συμμετέχει στις συζητήσεις και τις αποφάσεις μιας ομάδας που ασχολείται με την πολιτική. Το 24% «μάλλον» δε θα μπορούσε και άλλο ένα 16,4% «δεν είναι σίγουρο» αν θα μπορούσε.

Ακολουθεί η γενίκευση και η ισοπέδωση: Το 44% θεωρεί ότι σχεδόν κανένας πολιτικός δε νοιάζεται για το τι σκέφτονται άνθρωποι σαν τους ερωτηθέντες. Αλλο ένα 33,7% απαντά ότι «πολύ λίγοι νοιάζονται». Ακόμα το 48% απαντά ότι σχεδόν όλοι οι πολιτικοί ενδιαφέρονται κυρίως για τις ψήφους και το 35,9% ότι «οι περισσότεροι ενδιαφέρονται κυρίως» για αυτό.

Στο ερώτημα για το αν εμπιστεύονται το Κοινοβούλιο, σε κλίμακα μέτρησης των απαντήσεων 0-10, όπου το 0 αντιστοιχεί στο «καμία απολύτως εμπιστοσύνη» και το 10 στο «απόλυτη εμπιστοσύνη», οι απαντήσεις των ερωτηθέντων τοποθετούν τους Ελληνες κατά μέσο όρο στο 4,8. Για το αν εμπιστεύονται την Αστυνομία, ανεβαίνουν στο 6,4. Για το αν εμπιστεύονται το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, είναι στο 5,4 της κλίμακας. Για τον ΟΗΕ στο 4,5. Για το πώς αυτοτοποθετούνται στην κλίμακα «αριστερά - δεξιά», γέρνουν προς τα δεξιά με 5,7. Το 74% συμφωνεί ότι «πολιτικά κόμματα που θέλουν να ανατρέψουν τη δημοκρατία θα πρέπει να απαγορεύονται».

Στην ερώτηση «πόσο θρήσκος θα λέγατε ότι είστε», στην κλίμακα μέτρησης απαντήσεων 0-10, όπου το 0 είναι «καθόλου θρήσκος» και το 10 «πολύ θρήσκος», από τις απαντήσεις των ερωτηθέντων συμπατριωτών μας τοποθετούμαστε στο 7,7. Αλλωστε η συντριπτική πλειοψηφία των ερωτηθέντων θεωρούν ως «αξίες σημαντικές στη ζωή» τη θρησκεία και την οικογένεια.

Το 82,6% των ερωτηθέντων παραδέχονται ότι ούτε οι ίδιοι, ούτε κάποιοι από το σπίτι τους έπεσαν θύμα ληστείας ή επίθεσης τα τελευταία πέντε χρόνια. Εξάλλου το 68,1% δηλώνουν πολύ ασφαλείς ή έστω ασφαλείς να περπατήσουν μόνοι τους όταν νυχτώσει.

Ομως - με βάση μάλλον την ατυχή πεποίθηση πολλών ότι η μετανάστευση συνδέεται με την εγκληματικότητα - το 24,6% ζητά να μην επιτραπεί σε κανέναν ξένο να έρχεται να ζήσει στην Ελλάδα. Αλλο ένα 58,1% ζητά να επιτραπεί σε «λίγους». Αλλωστε στο ερώτημα για την επίδραση των ξένων στην εγκληματικότητα, στην κλίμακα μέτρησης απαντήσεων 0-10, όπου το 0 αντιστοιχεί στο «με τους ξένους τα προβλήματα με την εγκληματικότητα αυξάνονται» και το 10 στο «με τους ξένους τα προβλήματα με την εγκληματικότητα μειώνονται», με τις απαντήσεις τους αυτοτοποθετούνται κατά μέσο όρο στο 1,9.

Επιπλέον το 78,4% συμφωνούν με το αξίωμα ότι «οι μέσοι μισθοί και τα ημερομίσθια συνήθως μειώνονται από ανθρώπους που έρχονται να ζήσουν και να δουλέψουν εδώ». Το 69,1% ζητούν - συμφωνούν ότι οι «ξένοι άνεργοι για μεγάλο χρονικό διάστημα θα πρέπει να υποχρεώνονται να φύγουν».

Σημειώστε και το γεγονός ότι το 43,9% των ερωτηθέντων θα προτιμούσε να ζει σε περιοχή «όπου σχεδόν κανένας δε θα ανήκε σε διαφορετική φυλή ή εθνική ομάδα από αυτήν που ανήκει και η πλειοψηφία των κατοίκων της χώρας». Αλλο ένα 44,4% απαντά ότι θα προτιμούσε να ζει σε μια περιοχή όπου θα ζούσαν «μερικοί» μόνο αλλοεθνείς ή αλλόφυλοι.

Στο ίδιο πλαίσιο το 82,2% συμφωνεί ότι «είναι καλύτερο για μία χώρα, εάν σχεδόν όλοι μοιράζονται τα ίδια έθιμα και τις ίδιες παραδόσεις». Το 60,2% διαφωνεί με το αξίωμα «είναι καλύτερο για μια χώρα αν υπάρχουν σ' αυτήν πολλές διαφορετικές θρησκείες». Το 65,1% θεωρεί ότι «εάν μία χώρα θέλει να μειώσει τις εντάσεις, πρέπει να σταματήσει τη μετανάστευση προς αυτήν».

Να σημειώσουμε ότι υπάρχουν και μερικές αντιστάσεις σε κάποια θέματα: Το 35,7% των ερωτηθέντων διαφωνούν με το αξίωμα «όσο λιγότερο παρεμβαίνει η κυβέρνηση στην οικονομία, τόσο το καλύτερο για τη χώρα». Το 87,9% συμφωνεί ότι «η κυβέρνηση πρέπει να πάρει μέτρα για να μειωθούν οι διαφορές μεταξύ των εισοδημάτων». Το 85,4% συμφωνεί ότι «οι εργαζόμενοι χρειάζονται ισχυρά συνδικάτα για να προστατεύουν τις συνθήκες εργασίας και τους μισθούς τους».