Τα όσα αποφασίστηκαν στη σύσκεψη αυτή δημοσιοποιήθηκαν και επίσημα την περασμένη βδομάδα, με τις δηλώσεις που έκανε ο υπουργός Εθνικής Οικονομίας, αμέσως μετά τη συνεργασία που είχε με τον πρωθυπουργό στο Μέγαρο Μαξίμου. Ξεχνώντας προηγούμενες δεσμεύσεις ότι το ΠΑΣΟΚ δεν κάνει ιδιωτικοποιήσεις, αλλά «μετοχοποιήσεις», με πωλήσεις πακέτων μετοχών που φτάνουν μέχρι το 49%, ο υπουργός - έχοντας πάρει το «πράσινο» από τον πρωθυπουργό - ανακοίνωσε στο κατακαλόκαιρο την απόφαση της κυβέρνησης να πουλήσει το 51% των μετοχών των Ναυπηγείων Σκαραμαγκά, που κατέχει το δημόσιο, μέσω ΕΤΒΑ.

Αν και οι ουσιαστικές διαδικασίες για το ξεπούλημα του Σκαραμαγκά εκτιμάται ότι θα ξεκινήσουν από το ερχόμενο φθινόπωρο, ωστόσο η προετοιμασία του εδάφους έχει αρχίσει εδώ και καιρό. Βασική προϋπόθεση για την κυβέρνηση, που εφαρμόζει πιστά τις εντολές του μεγάλου κεφαλαίου, είναι η δραστική μείωση του προσωπικού. Οι μέχρι τώρα πληροφορίες κάνουν λόγο για μειώσεις κατά 1/3, που σημαίνει ότι αναμένεται η απώλεια θέσεων εργασίας για σχεδόν 700 εργαζόμενους.

Η δραστική συρρίκνωση του προσωπικού, που επιχειρείται να δικαιολογηθεί με την «αναγκαιότητα» του «εξορθολογισμού», αποτελεί τον ακρογωνιαίο λίθο για την εφαρμογή των σχεδίων ξεπουλήματος. Οσον αφορά τον - τουλάχιστον αστείο - ισχυρισμό του υπουργού Εθνικής Οικονομίας, που δήλωσε δημόσια ότι «στο λεξικό του ΠΑΣΟΚ, δεν υπάρχει η λέξη απόλυση» (!)μ ο καθένας καταλαβαίνει πως η δήλωση αυτή έγινε για λόγους λαϊκής κατανάλωσης και κανείς δεν μπορεί να την πάρει στα σοβαρά. Είναι ηλίου φαεινότερον ότι η δήλωση αυτή έγινε κυρίως για να καθησυχάσει τους εργαζόμενους στα Ναυπηγεία Σκαραμαγκά, που τώρα έχουν ή πρέπει να έχουν βάσιμους λόγους να ανησυχούν.

Την ίδια βαρύτητα και φερεγγυότητα έχουν και οι καθησυχαστικές απόψεις και θέσεις, που διατυπώνονται από την πλευρά των κυβερνητικών - κυρίως - συνδικαλιστών. Οι διαβεβαιώσεις του τύπου «δε θα γίνουν απολύσεις, αφού οι εργαζόμενοι είναι μέτοχοι του ναυπηγείου», δεν κάνουν τίποτα περισσότερο, παρά μόνο, από τη μία, να κοροϊδεύουν τους εργαζόμενους και, από την άλλη, να εξιλεωθούν για τις τεράστιες ευθύνες που φέρουν οι ίδιοι. Και όλα δείχνουν πως οι απολύσεις θα γίνουν με ευθύνη της κυβέρνησης, πριν πουλήσει τα Ναυπηγεία, ώστε να τα παραδώσει «καθαρά» από «περιττό προσωπικό» στο νέο αφεντικό.

Ο διοικητής της ΕΤΒΑ και πρόεδρος των Ναυπηγείων Σκαραμαγκά Γ. Κασμάς, σε πρόσφατη ενημέρωση των εκπροσώπων του Τύπου, ήταν ξεκάθαρος, όταν του τέθηκε το παραπάνω ζήτημα. Επισήμανε ότι δεν έχει ξεκαθαριστεί ακόμα το τι ακριβώς θα γίνει, αλλά σίγουρα η νομοθετική ρύθμιση που θα κατατεθεί για να προχωρήσει το ξεπούλημα θα προβλέπει και τι θα γίνει με το ποσοστό των μετοχών, που ανήκουν στους εργαζόμενους που θα αποχωρήσουν με τον οποιοδήποτε τρόπο. Στην ίδια γραμμή «συσκότισης», κάποιοι άλλοι κάνουν λόγο ότι το 49% που κατέχουν οι εργαζόμενοι είναι σημαντικό και οι εργαζόμενοι μπορούν να έχουν λόγο στα δρώμενα του Ναυπηγείου. Τη στιγμή που είναι γνωστό και αρκετά διαδεδομένο το τελευταίο διάστημα, επιχειρηματίες να παίρνουν κυριολεκτικά τις επιχειρήσεις άλλων επιχειρηματιών μέσα από τα χέρια τους, μπορεί κάποιος να ισχυρίζεται ότι το ποσοστό των εργαζομένων θα παραμείνει αμετάβλητο; Αρκεί μία αύξηση μετοχικού κεφαλαίου από τον μελλοντικό ιδιοκτήτη για να αλλάξει το συσχετισμό του μετοχικού κεφαλαίου.

Με το ξεπούλημα και των Ναυπηγείων Σκαραμαγκά, ολοκληρώνεται η πλήρης παράδοση της ναυπηγικής βιομηχανίας της χώρας στο ιδιωτικό κεφάλαιο. Οι μέχρι τώρα πιέσεις των επίδοξων αγοραστών, ώστε να επιταχυνθούν οι διαδικασίες ιδιωτικοποίησης - αφού τα ναυπηγεία, σύμφωνα με τις δηλώσεις του ίδιου του διοικητή της ΕΤΒΑ, «μπορούν εσαεί να είναι βιώσιμα και κερδοφόρα» - απέδωσαν αρκετά. Ασχετα αν με διάφορα τερτίπια επιδιώκουν να τα εμφανίσουν προβληματικά, αποτελεί κοινό μυστικό ότι όποιος τα βάλει στο «χέρι» θα έχει και δουλιές ύψους μισού τρισεκατομμυρίου δραχμών για το επόμενο διάστημα. Εχοντας υπόψη τους τα παραπάνω, δικαίως οι επίδοξοι αγοραστές «τα βρήκαν τελικά με την κυβέρνηση» και ο «σοσιαλιστής» πρωθυπουργός Κ. Σημίτης έδωσε αυγουστιάτικα «το πράσινο» να επιταχυνθούν οι διαδικασίες για το ξεπούλημα της ΕΤΒΑ και των Ναυπηγείων Σκαραμαγκά το αργότερο μέχρι το τέλος του χρόνου.

Η ΠΡΩΤΗ γνωριμία με την ΕΤΜΑ ήταν στα χρόνια της Κατοχής. Την έφερναν, με τη συνοπτική της ονομασία, εκείνα τα μικροσκοπικά χαρτάκια, λεπτά σαν τσιγαρόχαρτο, γραμμένα μ' έναν τρόπο μοναδικό, οι ανταποκρίσεις που έστελναν από τα εργοστάσια, τις γειτονιές, τα σχολεία, για να δημοσιευτούν στις αντιστασιακές εφημερίδες.

ΗΤΑΝ μια μοναδική τακτική ειδησεογραφική «τροφοδοσία». Ενημέρωση για όλα, για το μεροκάματο, για το συσσίτιο, για τους μπράβους και τους γκεσταπίτες, για τους αγώνες, τις διαμαρτυρίες. Ολα λιγόλογα, σφιχτά, στα μέτρα πάντα της μικρής παράνομης εφημερίδας μας, που μετρούσε και τη μια λέξη...

ΧΡΕΙΑΣΤΗΚΕ, τότε, στη Συντακτική Επιτροπή της «Νέας Γενιάς» (το δημοσιογραφικό όργανο του ΚΣ της ΕΠΟΝ) να γυρέψουμε να μας εξηγήσουνε το συνοπτικό τίτλο που είχε το εργοστάσιο ΕΤΜΑ και μαζί μ' αυτό και μια σειρά άλλες αναγκαίες πληροφορίες, χρήσιμες για τη σύνταξη.

ΚΑΙ, ΦΥΣΙΚΑ, οι πιο αρμόδιοι για να μας βοηθήσουν ήταν οι συναγωνιστές, που δούλευαν στον εργατικό τομέα της ΕΠΟΝ, που είχε πάρει τότε μια μεγάλη ανάπτυξη. Ηταν ο γραμματέας του, ο Ιάκωβος Φράγκος (Ιωσήφ το ψευδώνυμο), που μας έμπαζε στις λεπτομέρειες και για τα άλλα εργοστάσια και τις σκληρές, άγριες συνθήκες εργασίας, μέσα στις οποίες ζούσαν και πάλευαν οι εργάτες και ιδιαίτερα οι νέοι.

ΜΑΘΑΙΝΑΜΕ έτσι πως η ΕΤΜΑ - συνοπτικά, όπως η ονομασία μας δινόταν στις ανταποκρίσεις - ήταν η «Εταιρία Τεχνητής Μετάξης Αθηνών», που είχε πάρει στα χέρια της μονοπωλιακά το τεχνητό μετάξι. Κι αφέντης στο εργοστασιακό αυτό φέουδο, ο Λιάμπεης. Οι πρόγονοί του είχαν μεγάλα τσιφλίκια στην Ηπειρο, αλλά ο γιος με τα γαλόνια του ναυάρχου, απόστρατος, θα γινόταν ο μπέης της μεταξοβιομηχανίας.

ΕΠΕΙΤΑ από τρία χρόνια, το 1946, ο «Ρίζος της Δευτέρας», η εφημερίδα, που με σεβασμό καθολικό γίνεται και σήμερα σημείο τιμητικής αναφοράς, ανάμεσα στις μεγάλες δημοσιογραφικές έρευνες είχε, μ' επιτυχία μεγάλη, παρουσιάζει την πασίγνωστη σειρά με τον τίτλο: «Τα σκυλόψαρα της ολιγαρχίας».

Σ' ΑΥΤΗΝ ακριβώς την έρευνα, παρουσιάστηκε το «γκέτο» της ΕΤΜΑ και, φυσικά, κι ο μπέης της μεταξοβιομηχανίας: Ο Λιάμπεης!! Ο αγωνιστής δημοσιογράφος Νίκος Ραμαντάνης, μας έδωσε με την πένα του το πορτρέτο του γκέτο της ΕΤΜΑ, εκεί, που, ύστερα από 34 χρόνια, θα ζούσαμε τη φοβερή δολοφονία της 20χρονης φοιτήτριας Σωτηρίας Βασιλακοπούλου.

ΕΙΝΑΙ πολύ χαρακτηριστική η εισαγωγή, με την οποία ο Ν. Ραμαντάνης ανοίγει την έρευνα. Γράφει: Ευκολότερα είναι σήμερα να μπεις στα επιτελικά μυστικά του κράτους, παρά να περάσεις το κατώφλι της πόρτας ενός βιομηχανικού εργοστασίου. Είναι, βλέπετε, τόσο παραδεισιακές οι συνθήκες δουλιάς, που εξασφαλίζει για το ελληνικό προλεταριάτο η δυτική δημοκρατία του κ. Μπέβιν!!

ΜΠΡΟΣΤΑ στην πύλη της ΕΤΜΑ, την ώρα που τελειώνει η βάρδια η πρωινή. Ο δημοσιογράφος παρακολουθεί και καταγράφει: «...Τα μάτια τους κατακόκκινα και κλαμένα σα να πάσχουν από φοβερό πονόματο. Τα χέρια τους τρυπημένα... Σαπίζουν τα πλεμόνια τους... τρυπούν (τα οξέα) τα στομάχια τους...».

ΟΙ ΕΡΓΑΤΕΣ, που δουλεύουν στα τμήματα της κλωστοποίησης και ειδικότερα στα λουτρά, όπου γίνεται η κυκλοφορία των οξέων, παλεύουν πραγματικά με το θάνατο. Μεταλλική δεκάρα, αν την αφήσεις εκεί, μέσα σε μια ώρα σκουριάζει... Φανταστείτε, λοιπόν, τι γίνεται με τα πλεμόνια των ανθρώπων, που δουλεύουν εκεί...

ΧΙΛΙΟΙ τριακόσιοι εργάτες κι εργάτριες δούλευαν τότε (το 1946) στο γκέτο του Λιάμπεη. Χιτλερικές οι προδιαγραφές της δουλιάς. Με τους μπράβους της εργοδοσίας να παρακολουθούν και να ελέγχουν τα πάντα. Και να εκτελούν αδίστακτα τις εντολές της εργοδοσίας, όπως εκείνη τη φοβερή Δευτέρα, 28 Ιούλη 1980. Με τη δολοφονία της Σωτηρίας Βασιλακοπούλου.

ΤΟ ΑΙΜΑ της νεαρής αγωνίστριας, εκεί, μπροστά στο γκέτο, έβαφε την άσφαλτο. Και λίγο πιο πέρα, πεσμένη η πικέτα, που κρατούσε: «Παλέψτε μέσα απ' τα σωματεία για πραγματικές αυξήσεις - ΚΚΕ». Συγκλονίστηκε η Αθήνα κι η Ελλάδα. Κι ο Γιάννης Ρίτσος έγραφε: «Αν έχεις λείψει για ό,τι πρέπει, θα 'σαι για πάντα μέσα σ' όλα εκείνα, που γι' αυτά έχεις λείψει».