Οι κόντρες Ισραήλ - Τουρκίας στις πλάτες του πολύπαθου συριακού λαού τέθηκαν επί τάπητος στη συνάντηση Νετανιάχου - Τραμπ.

Ο Νετανιάχου εξέφρασε ανησυχία για τις προσπάθειες της Τουρκίας να δημιουργήσει στρατιωτικές βάσεις σε περιοχές - κλειδιά της Συρίας, τονίζοντας ότι η κυβέρνησή του δεν θέλει να δει τη Συρία «να χρησιμοποιείται από διάφορους - συμπεριλαμβανομένης της Τουρκίας - ως βάση για επίθεση στο Ισραήλ». Παραδέχτηκε τη σημαντική σχέση συμμαχίας ανάμεσα σε ΗΠΑ - Τουρκία και τις στενές σχέσεις φιλίας ανάμεσα στους Προέδρους τους, Ντ. Τραμπ και Ρ. Τ. Ερντογάν, προτίμησε όμως να δει αυτήν τη σχέση ως θετική, λέγοντας πως ο Αμερικανός ηγέτης θα μπορούσε να γίνει «ο ιδανικός μεσολαβητής» για να αποφευχθεί μια κλιμάκωση στη σύγκρουση Αγκυρας - Τελ Αβίβ.

Ο Τραμπ, από την άλλη, συνέστησε στον Νετανιάχου «να είναι λογικός» στις απαιτήσεις του για τη Συρία, πλέκοντας το εγκώμιο του Ερντογάν και χαρακτηρίζοντάς τον «σκληρό τύπο, που είναι πολύ έξυπνος, αφού έκανε κάτι που κανείς δεν μπόρεσε να κάνει». «Ηταν η Τουρκία που ενορχήστρωσε την πτώση του δικτάτορα της Συρίας, Μπασάρ Ασαντ, τον περασμένο Δεκέμβρη», είπε ο Τραμπ και δήλωσε στον Ισραηλινό σφαγέα ότι θα αναλάβει ο ίδιος την επίλυση κάποιου προβλήματος που μπορεί να αντιμετωπίσει με την Τουρκία «όσο είναι λογικός».

Εκτιμήσεις για τις πιθανές συγκλίσεις ή και αντιθέσεις συμφερόντων ανάμεσα σε Τουρκία και Ισραήλ και τις κινήσεις που κάνουν στη Συρία περιλαμβάνει άρθρο στο βρετανικό περιοδικό «The Economist», με τίτλο «Τουρκία και Ισραήλ γίνονται θανατηφόροι αντίπαλοι στη Συρία». Εκεί αναφέρεται μεταξύ άλλων ότι η Τουρκία και το Ισραήλ μπορεί «να βρουν κάποιο κοινό έδαφος» στη Συρία, αφού και οι δύο θέλουν να εμποδίσουν το Ιράν να αποκαταστήσει τη θέση του εκεί. «Και οι δύο θα χάσουν αν αποτύχει η νέα Συρία», αναφέρει το άρθρο, αφού προηγουμένως υποστηρίζει (με αφορμή τις διαδοχικές αεροπορικές επιδρομές του Ισραήλ στη Συρία, μεταξύ άλλων σε αεροπορικές βάσεις που η Αγκυρα επιθυμεί να θέσει υπό τον πλήρη έλεγχό της, όπως η Τ-4 στην Παλμύρα) ότι το Ισραήλ ανησυχεί για το μέγεθος της εμπλοκής της Τουρκίας στη Συρία, η δε Τουρκία φοβάται ότι το Ισραήλ θέλει να δει τη Συρία να καταρρέει ή να διαλύεται και να κρατήσει τη Συρία αδύναμη και διχασμένη.

Επισημαίνεται επίσης στο άρθρο η διαφορά Τουρκίας - Ισραήλ για το μελλοντικό σύστημα διακυβέρνησης της Συρίας. Αναφέρει πως το Ισραήλ προτείνει ένα ομοσπονδιακό μοντέλο για τη Συρία, όπου θα απολαμβάνουν ευρεία αυτονομία διάφορες θρησκευτικές και εθνοτικές μειονότητες, όπως οι Αλαουίτες, οι Κούρδοι και οι Δρούζοι, ενώ φέρνει ως παράδειγμα τις πρόσφατες σφαγές εκατοντάδων Αλαουιτών αμάχων από τζιχαντιστές του Σύρου «Προέδρου» Αχμεντ αλ Σαράα που δείχνουν ότι αυτός δεν μπορεί να είναι αξιόπιστος.

Από την άλλη, το άρθρο αναφέρει ότι ο «μεταβατικός Πρόεδρος» στη Συρία και η Τουρκία επιδιώκουν μια ισχυρή κεντρική κυβέρνηση, με επικεφαλής έναν πανίσχυρο Πρόεδρο, με σαρωτικές εκτελεστικές εξουσίες, κάτι που αντικατοπτρίστηκε στο συνταγματικό διάταγμα που υπεγράφη στις 13 Μάρτη.

Υπό τις απειλές των ΗΠΑ - Ισραήλ για επιδρομές στις ιρανικές πυρηνικές εγκαταστάσεις, ανοίγει ο δρόμος για την πραγματοποίηση στο Ομάν αυτό το Σάββατο, 12 Απρίλη, έμμεσων διαπραγματεύσεων ανάμεσα σε αντιπροσωπείες Αμερικανών και Ιρανών αξιωματούχων, με την υποστήριξη Ρωσίας και Κίνας.

Ο Ιρανός υπουργός Εξωτερικών Αμπάς Αραγτσί σχολίασε την εξέλιξη με ανάρτηση στην πλατφόρμα «Χ», αναφέροντας ότι «το Ιράν και οι ΗΠΑ θα συναντηθούν στο Ομάν το Σάββατο για έμμεσες συνομιλίες υψηλού επιπέδου. Θα είναι μια ευκαιρία ή ένα τεστ. Η μπάλα είναι στο γήπεδο της Αμερικής». Την Τετάρτη ο Ιρανός Πρόεδρος Μασούντ Πεζεσκιάν σε ομιλία του στην Τεχεράνη προσκάλεσε τους Αμερικανούς επενδυτές στο Ιράν, θυμίζοντας ότι ανάλογη πρόσκληση τους είχε απευθύνει πρόσφατα και ο ανώτατος ηγέτης της χώρας, Αγιατολάχ Αλί Χαμενεΐ.

Πάντως, χτες οι ΗΠΑ αύξησαν κι άλλο την πίεση έναντι του Ιράν, ανακοινώνοντας νέο γύρο κυρώσεων εναντίον του. Οι κυρώσεις αφορούν πέντε οντότητες και ένα πρόσωπο «που σχετίζονται με το ιρανικό πυρηνικό πρόγραμμα».

Την Τρίτη, Ιρανοί αξιωματούχοι ανέφεραν στο πρακτορείο «Reuters» ότι οι προθέσεις του Τραμπ στις επικείμενες συνομιλίες είναι μη αποδεκτές για το Ιράν. Επεσήμαναν πως οι ΗΠΑ πέρα από το πυρηνικό ζήτημα έχουν επιδιώξεις και σε άλλα ζητήματα, όπως η ιρανική επιρροή στη Μέση Ανατολή και το ιρανικό βαλλιστικό - πυραυλικό πρόγραμμα, ξεκαθαρίζοντας ότι αυτά δεν τίθενται στο τραπέζι των συνομιλιών.

Την ίδια μέρα ο Ισραηλινός πρωθυπουργός Μπ. Νετανιάχου επανήλθε στο ιρανικό πυρηνικό πρόγραμμα, επαναλαμβάνοντας ότι το Ιράν «δεν πρέπει να έχει πυρηνικά όπλα». Πρόσθεσε πως αυτό μπορεί να γίνει με δύο τρόπους, είτε με συμφωνία είτε στρατιωτικά, και πως θα ήταν αποδεκτή μόνο μια συμφωνία ανάλογη με αυτή που έγινε πολλά χρόνια πριν στην περίπτωση της Λιβύης, αναφέροντας: «Πάμε εκεί, χτυπάμε τις εγκαταστάσεις, διαλύουμε όλο τον εξοπλισμό υπό αμερικανική επίβλεψη και εκτέλεση. Αυτό είναι το ιδανικό σενάριο. Η δεύτερη επιλογή - που δεν τη θέλουμε - είναι να συρθούν απλά σε χρονοβόρες διαπραγματεύσεις. Και σε αυτήν την περίπτωση, η στρατιωτική λύση γίνεται η μόνη επιλογή».

Την ίδια ώρα, το βράδυ της Τρίτης οι ΗΠΑ επανέλαβαν τις επιδρομές στην Υεμένη, μεταξύ άλλων στην πρωτεύουσα Σαναά και στο λιμάνι Χοντέιντα, σκοτώνοντας τουλάχιστον 6 άτομα (ανάμεσά τους δύο παιδιά και μία γυναίκα) και τραυματίζοντας άλλους 16 αμάχους. Χτες οι Χούθι υποστήριξαν ότι κατέρριψαν το τρίτο (σε 10 μέρες) μη επανδρωμένο βομβαρδιστικό των ΗΠΑ, τύπου MQ-9, στη βόρεια επαρχία Αλ Τζαούφ.

Από τις 15 Μάρτη που οι ΗΠΑ κλιμάκωσαν τις αεροπορικές επιδρομές σχεδόν καθημερινά στην Υεμένη, έχουν σκοτωθεί τουλάχιστον 79 άνθρωποι και έχουν τραυματιστεί εκατοντάδες άλλοι. Εκτοτε, το κόστος για τις πρώτες τρεις βδομάδες επιδρομών για τις ΗΠΑ έχει περάσει το 1 δισ. δολάρια. Προχτεσινό ρεπορτάζ της εφημερίδας «The New York Times» αναφέρεται στη μείωση των αποθεμάτων του Πενταγώνου σε πυραύλους «Τόμαχοκ» και σε βόμβες ακριβείας, λόγω των επιδρομών που κάνουν στην Υεμένη.

Σε μια παράλληλη εξέλιξη, στον Λίβανο, στελέχη της Χεσμπολάχ αρχίζουν να αφήνουν ανοιχτό το ενδεχόμενο να γίνουν διαπραγματεύσεις για τα όπλα της οργάνωσης, υπό τον όρο ότι θα αποχωρήσουν πρώτα τα ισραηλινά στρατεύματα από το έδαφος του Λιβάνου και ότι θα σταματήσουν τις επιθέσεις στη χώρα.