Εχουν περάσει ήδη τρεις ολόκληροι μήνες από τον καταστροφικό σεισμό της 7ης Σεπτέμβρη που χτύπησε την Αθήνα και χιλιάδες σεισμόπληκτες οικογένειες βρίσκονται στη δίνη μιας απίστευτης ταλαιπωρίας, χωρίς να ξέρουν, στις περισσότερες περιπτώσεις, τι θα ξημερώσει αύριο. Ολα δείχνουν ότι, μετά τις πρώτες βδομάδες, οι συνεχείς εξαγγελίες και ακατάσχετες υποσχέσεις, στις οποίες αναλώνονταν τα κυβερνητικά στελέχη, έχουν παρέλθει ανεπιστρεπτί. Τώρα, όλα σχεδόν έχουν αφεθεί στην τύχη τους.

Είναι χαρακτηριστικό ότι ούτε η αρμόδια Υπηρεσία Αποκατάστασης Σεισμοπλήκτων (ΥΑΣ) του ΥΠΕΧΩΔΕ γνωρίζει ακριβώς την κατάσταση. Σύμφωνα με τα στοιχεία που μας έδωσαν πριν τρεις μέρες στελέχη της, από το δευτεροβάθμιο έλεγχο, 80.000 κτίρια περίπου έχουν χαρακτηριστεί κόκκινα και κίτρινα, δηλαδή ακατοίκητα. Από αυτά, τα 7.000 είναι κόκκινα (επικινδύνως ετοιμόρροπα, δηλαδή κατεδαφιστέα), ενώ τα υπόλοιπα προσωρινά ακατοίκητα, μέχρι, δηλαδή, να επιδιορθωθούν οι ζημιές. Ολα αυτά τα κτίρια αντιπροσωπεύουν πάνω από 200.000 οικογένειες, οι οποίες αναζητούν στέγη. Κι όμως:

• Ενώ μέχρι τις 20 Νοέμβρη αιτήσεις για την περιβόητη επιδότηση ενοικίου ή συγκατοίκησης είχαν υποβάλει πάνω από 16.000 οικογένειες, μέχρι τις 30 Νοέμβρη, η κυβέρνηση είχε χορηγήσει 1 δισ. δρχ. περίπου, ποσό που αντιπροσωπεύει πληρωμές σε 4.500. Δηλαδή, το περιβόητο επίδομα δεν το είχε λάβει ούτε το 30% όσων οικογενειών έχει καταθέσει χαρτιά για το σκοπό αυτό. Με τους ρυθμούς αυτούς, οι δικαιούχοι δεν αναμένεται να πάρουν τα επιδόματα αυτά ούτε σε ένα εξάμηνο... Βέβαια, επιδότηση ενοικίου θα ήθελαν να πάρουν αρκετές χιλιάδες ακόμη σεισμόπληκτων οικογενειών, αλλά είτε δεν μπορούν να βρουν σπίτι να νοικιάσουν, είτε έχουν μπλέξει στα γρανάζια της γραφειοκρατίας, καθώς, για να το λάβουν, χρειάζεται να καταθέσουν μια σειρά από δικαιολογητικά.
• Η ίδια εικόνα υπάρχει και με τα λυόμενα. Μέχρι τις 28 Νοέμβρη, το ΥΠΕΧΩΔΕ είχε εγκαταστήσει και παραδώσει 3. 848 λυόμενα (τα 3.609 προκατασκευασμένα και τα 239 τροχόσπιτα), από τα οποία, όμως, κανείς δε γνώριζε να μας πει ακριβώς πόσα έχουν δοθεί και κατοικούνται από τους δικαιούχους!

Και μόνο από τα δύο αυτά στοιχεία προκύπτει ότι χιλιάδες οικογένειες διαμένουν ακόμη στις σκηνές (σε όσες, βέβαια, δεν πρόλαβαν να μαζέψουν ορισμένοι δήμαρχοι για να «καθαρίσουν» τους χώρους), είτε έχουν ξαναμπεί στα τραυματισμένα από το σεισμό σπίτια τους, μη έχοντας άλλη επιλογή, διακινδυνεύοντας, βέβαια, ανά πάσα στιγμή να πέσουν και να τους πλακώσουν...

Αν, όμως, παρατηρείται μια τέτοια καθυστέρηση στο θέμα της προσωρινής αποκατάστασης των σεισμοπλήκτων, στο θέμα της επισκευής και ανακατασκευής, η απόσταση μεταξύ λόγων και έργων των κυβερνητικών παραγόντων είναι ακόμη μεγαλύτερη, έως χαώδης. Μέχρι τις 30 Νοέμβρη, αιτήσεις για έγκριση μελετών αποκατάστασης και για χορήγηση της στεγαστικής συνδρομής είχαν υποβάλει ελάχιστοι σεισμόπληκτοι ιδιοκτήτες. Είναι, μάλιστα, χαρακτηριστικό ότι στο ΤΑΣ Ανω Λιοσίων, που αντιπροσωπεύει περιοχές που έπληξε καθοριστικά ο σεισμός, μέχρι τις 20 Νοέμβρη είχαν κατατεθεί μόνο 11 αιτήσεις...

Για την κατάσταση αυτή, η κυβέρνηση και οι αρμόδιες υπηρεσίες έχουν έτοιμο το επιχείρημα: Οτι η καθυστέρηση παρατηρείται, εξαιτίας της άρνησης των μηχανικών να αναλάβουν μελέτες αποκατάστασης, επειδή το ΤΕΕ τους κάλεσε σε «λευκή απεργία», λόγω της περαιτέρω ποινικοποίησης του επαγγέλματός τους, που προωθεί η ίδια η κυβέρνηση. Ωστόσο, όπως φαίνεται και από πρόσφατη ανακοίνωση του Συλλόγου Πολιτικών Μηχανικών Ελλάδας, αλλά και από συγκεκριμένα παραδείγματα που δίνονται σε άλλες στήλες, ο βασικότερος λόγος δισταγμού των μηχανικών δεν είναι άλλος από τις ασάφειες του ίδιου του νομοθετικού πλαισίου που θέσπισε η κυβέρνηση για τις επισκευές (μπορούν να οδηγήσουν σε σοβαρές ποινικές και αστικές ευθύνες, τόσο στους μελετητές, όσο και στους μηχανικούς των ΤΑΣ που εγκρίνουν τις μελέτες), αλλά και την ανεπάρκεια των τιμολογίων, που μεταθέτουν το πρόβλημα της αποκατάστασης στην τσέπη των σεισμοπλήκτων...

Ενα άλλο σημαντικό πρόβλημα, που αντιμετωπίζουν χιλιάδες σεισμόπληκτες οικογένειες, είναι αυτό του αποχαρακτηρισμού των σεισμόπληκτων σπιτιών τους από το δευτεροβάθμιο έλεγχο. Είναι γεγονός ότι πολλά από τα κόκκινα (κατεδαφιστέα) σπίτια του πρωτοβάθμιου ελέγχου, ο δευτεροβάθμιος τα έβγαλε κίτρινα και ακόμη περισσότερα κίτρινα τα έβγαλε πράσινα, δηλαδή κατοικήσιμα. Αυτό έχει φέρει σε απόγνωση τους ιδιοκτήτες τους, αφού, με τον τρόπο αυτό, θα πάρουν ακόμη μικρότερη στεγαστική συνδρομή και από αυτή που δίνεται και, όπως προαναφέραμε, δεν αντιστοιχεί ούτε στο ελάχιστο στο πραγματικό κόστος αποκατάστασης. Φυσικό είναι, λοιπόν, την ΥΑΣ του ΥΠΕΧΩΔΕ και τα αρμόδια ΤΑΣ να πλημμυρίζουν κάθε μέρα εκατοντάδες ενστάσεις, με αίτημα τον επανέλεγχο. Μέχρι τις 30 Νοέμβρη, οι ενστάσεις αυτές ξεπερνούσαν τις 3.000, ενώ κάθε μέρα η ροή αυξάνεται. Το τραγικό, όμως, είναι ότι ακόμη το ΥΠΕΧΩΔΕ δεν έχει οριστικοποιήσει τον τρόπο, με τον οποίο θα γίνει αυτός ο επανέλεγχος, ενώ το επικρατέστερο σενάριο είναι οι ενστάσεις, που αφορούν τα πράσινα, να μη ληφθούν καθόλου υπόψη...

Και, βέβαια, εδώ πρέπει να προσθέσουμε ότι τα μέτρα που εξάγγειλε τελευταία το ΥΠΕΧΩΔΕ περί χορήγησης στεγαστικής συνδρομής για τα πράσινα που έχουν πάθει ζημιές μόνο στην τοιχοποιία (έστω κι αν αυτή θα αποτελείται μόνο από δάνειο και χωρίς δωρεάν κρατική επιχορήγηση), όπως και η εξαγγελία περί αύξησης της στεγαστικής συνδρομής, ώστε να συμπεριλάβει και την αμοιβή της μελέτης του μηχανικού, ακόμη δεν έχουν νομοθετηθεί - ή τουλάχιστον τέτοιες οδηγίες δεν έχουν φτάσει στους αρμόδιους ΤΑΣ, ώστε να γίνεται η εφαρμογή τους... Και, βέβαια, πρέπει να σημειωθεί ότι τα σπίτια που έχουν χαρακτηριστεί πράσινα, αλλά έχουν υποστεί ζημιές, μικρότερες ή μεγαλύτερες, είναι πάνω από 140.000. Πρόκειται για ένα σοβαρό οικονομικό πρόβλημα, που αντιμετωπίζει αντίστοιχος αριθμός οικογενειών...

Μεθαύριο, οι μήνες γίνονται τρεις, από τη μέρα που ο σεισμός των 5,9 Ρίχτερ «χτύπησε» την Αθήνα. Από τη μέρα, που χιλιάδες οικογένειες βρέθηκαν στο δρόμο. Την πλάτη τους χτύπησε σχεδόν η μισή κυβέρνηση, όταν η «φιλανθρωπία» γινόταν κυβερνητική πολιτική (ο πρωθυπουργός άνοιξε λογαριασμό) και οι υποσχέσεις μοιράζονταν πλούσια. Οι «οχτώ βδομάδες» αποτελούν πια ένα πικρό αστείο για εκείνους, τους πολλούς, που ζουν - και θα ζουν για πολύ ακόμα - στις σκηνές.

Οι συνθήκες διαβίωσης είναι άθλιες. Οι νύχτες εφιαλτικές. Χιλιάδες άνθρωποι να προσπαθούν να ζήσουν, με ό,τι τους έχει απομείνει. Αυτό, δηλαδή, που κάνουν χιλιάδες συνάνθρωποί τους σεισμοπαθείς κι αυτοί σε πολλές γωνιές της χώρας. Στην Κοζάνη, στο Αίγιο, στον Πύργο, στα Γρεβενά και αλλού.

Στον καταυλισμό «Καποτά» στο Μενίδι, οι σκηνές είναι 120. και αυτό θεωρείται ...μεγάλη επιτυχία απ' τους υπεύθυνους. «Σε δύο βδομάδες θα έχουν φύγει όλες οι σκηνές», μας διαβεβαίωσε ένας κοινωνικός λειτουργός, μεταφέροντας ουσιαστικά τα «θα» των προϊσταμένων του - του υπουργείου Υγείας στη συγκεκριμένη περίπτωση - με την ίδια άνεση που θα έκαναν και οι ίδιοι.

Λίγα μέτρα πάνω απ' τον καταυλισμό του στρατοπέδου, έχουν ήδη στηθεί τα λυόμενα. Τα περισσότερα απ' αυτά δεν μπορούν ακόμα να κατοικηθούν, αφού ούτε ρεύμα υπάρχει, αλλά και τα υδραυλικά τους είναι σε απαράδεκτη κατάσταση. Τα παράπονα είναι πολλά. «Πατάω καζανάκι, το νερό, αντί για μέσα, χύνεται έξω! Ανοίγω τη βρύση της κουζίνας, το νερό στάζει και φεύγει σ' όλο το δωμάτιο! Αν από τώρα υπάρχουν αυτά τα προβλήματα, μετά από λίγους μήνες διαμονής φανταστείτε τι έχει να γίνει», λέει μία από τις ...«προνομιούχες» σεισμόπληκτες των λυομένων.

Παρόμοια, αν όχι χειρότερη, είναι και η κατάσταση που επικρατεί στον καταυλισμό του Τελωνείου στο Μενίδι (ο μεταφερόμενος από το γήπεδο του Αχαρναϊκού καταυλισμός). Τα προβλήματα και εκεί είναι μεγάλα. Περίπου σαράντα σκηνές έχουν μείνει στο χώρο. Το φαΐ λείπει. «Μας έχουν πνίξει στην κοροϊδία και τη γραφειοκρατία». «Ως πότε θα περιμένουμε; Ως πότε θα αντέξουμε;». Αυτές είναι οι χαρακτηριστικότερες φράσεις, που ακούγονται και εδώ. Η αναμονή για την υλοποίηση των υποσχέσεων που ακούστηκαν όλο το προηγούμενο διάστημα έχει τελειώσει κάπου εδώ.