Ομως αυτή είναι η μια πλευρά του φαινομένου. Υπάρχει και η ερώτηση: Γιατί τώρα; Τι το τόσο τρομερό συνέβη και ξέσπασε αυτή η σύγκρουση; Η ανακοίνωση του Τμήματος Φυσικής των Ιωαννίνων είναι αποκαλυπτική, καθώς ξεκαθαρίζει ότι υπήρχαν τέτοιες δραστηριότητες και στο παρελθόν: «Αν και δραστηριότητες αυτού του χαρακτήρα δεν είναι καινούργιες για τη συγκεκριμένη Ενωση, η αυξανόμενη συχνότητα σε συνδυασμό με τη συστηματική προβολή τους δημιουργούν την πεποίθηση μιας "άνευ όρων" υιοθέτησης ή και παραδοχής της βασιμότητας αντιεπιστημονικών απόψεων και πρακτικών ακριβώς από εκείνους που κατά τεκμήριο θα έπρεπε να είναι αντίθετοι». Είναι όμως η έκδοση ενός βιβλίου για το «κβαντικό» θέατρο και η υποστήριξή του τόσο σημαντικό γεγονός, ώστε να οδηγηθούμε σε αυτήν τη σύγκρουση; Κατά τη γνώμη μου, όχι. Είναι απλά η αφορμή.

Το ιστορικό λοιπόν της σύγκρουσης είναι το εξής. Οσοι κατά καιρούς ζήσαμε την ΕΕΦ και προσπαθήσαμε να σταματήσουμε αυτές τις δραστηριότητες από μέσα, καταλάβαμε ότι αυτό δεν γίνεται με τις υπάρχουσες δομές της και αποχωρήσαμε. Θα πρέπει να θυμηθούμε ότι αναφερόμαστε σε μια Ενωση με έσοδα (κυρίως από σεμινάρια σε καθηγητές και αδιόριστους της τάξης του ενός εκατομμυρίου ευρώ ανά διετία, σύμφωνα με τους απολογισμούς του ΔΣ της στις παλιότερες ΓΣ που ήμουν παρών). Κάποια στιγμή δημιουργήθηκε ένα νέο σωματείο, η Ελληνική Εταιρεία Φυσικής για την Επιστήμη και την Εκπαίδευση (ΕΕΦΕΕ), με σκοπό να λειτουργήσει όπως ταιριάζει σε ένα επιστημονικό σωματείο. Στο σωματείο αυτό προσχώρησαν και οι διοργανωτές τού μέχρι τότε διαγωνισμού Φυσικής στα Λύκεια της ΕΕΦ. Τον Δεκέμβρη του 2017, το σωματείο αυτό έκανε τις πρώτες εκλογές του.

Πέρσι τα δύο σωματεία (και αυτό κατά τη γνώμη μου ήταν τεράστιο λάθος, γιατί έδωσε συγχωροχάρτι στις πρακτικές της ΕΕΦ, καθώς δεν μπορείς να την κατηγορείς για προώθηση της ψευδοεπιστήμης και ταυτόχρονα να συνδιοργανώνεις μαθητικό διαγωνισμό μαζί της) μαζί με το Τμήμα Φυσικής του Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών πραγματοποίησαν από κοινού τον διαγωνισμό Φυσικής. Φέτος, η ΕΕΦ (προφανώς θεωρώντας ότι η ΕΕΦΕΕ ξεφούσκωσε καθώς δεν έδειξε σχεδόν καμία άλλη δραστηριότητα) αποφάσισε να πραγματοποιήσει τον διαγωνισμό μόνη της.

Και τότε ξέσπασε η σύγκρουση, καθώς μέσα από τον διαγωνισμό Φυσικής επιλέγεται η Ολυμπιακή Ομάδα που εκπροσωπεί τη χώρα στη Διεθνή Ολυμπιάδα και από αυτήν επιλέγονται και οι υποψήφιοι μαθητές, οι οποίοι μαζί με τους συναδέλφους τους από τις άλλες ενώσεις των Φυσικών Επιστημών και των Μαθηματικών κρίνονται από επιτροπή του υπουργείου και στέλνονται σε προγράμματα αμερικανικών πανεπιστημίων. Το υπουργείο απέρριψε την πρόταση της ΕΕΦ και ανέθεσε τον φετινό διαγωνισμό Φυσικής στην ΕΕΦΕΕ και στο Φυσικό Τμήμα της Αθήνας. Η ΕΕΦ, όμως, αψηφώντας το υπουργείο προχωρά στον διαγωνισμό της, και μάλιστα τον αναβαθμίζει, καθώς ανακοίνωσε ότι θα στείλει τους νικητές του στην Βαλκανιάδα Φυσικής, η οποία διοργανώνεται για πρώτη φορά από τη Βαλκανική Ενωση Φυσικών, της οποίας είναι μέλος.

Η σύγκρουση ξέσπασε όχι όταν ο κάθε αυτόκλητος δήθεν ερευνητής αποφάσιζε να διατυπώσει τις απόψεις του μακριά από τις διαδικασίες της επιστημονικής κοινότητας και η ΕΕΦ, μέσα στη λανθασμένη για επιστημονική ένωση λογική του ελεύθερου βήματος, του έδινε τον λόγο, αλλά όταν διαχωρίστηκαν τα συμφέροντα σε αυτήν τη διαρκώς διογκούμενη βιομηχανία της Αριστείας. Μια βιομηχανία η οποία χρησιμοποιείται και ιδεολογικά για την υποβάθμιση του δημόσιου σχολείου. Χαρακτηριστικό είναι ότι αντί για τη συζήτηση για τη βελτίωση όλων ανεξαιρέτως των σχολείων, πολλές φορές προέχει η συζήτηση για την ανάπτυξη των προτύπων και πειραματικών. Μια βιομηχανία που σήμερα πια αγκαλιάζει όλη την κοινωνία. Απόφοιτοι πανεπιστημιακών Σχολών, που το πτυχίο τους δεν αναγνωριζόταν ως επαρκές αποδεικτικό για τη γνώση του αντικειμένου τους, έπρεπε να δώσουν ΑΣΕΠ για να διοριστούν, καθηγητές που κυνηγάνε όπως - όπως ένα μεταπτυχιακό στο Ανοικτό Πανεπιστήμιο για μερικά μόρια περισσότερα, μαθητές των αστικών κέντρων που ψάχνουν απεγνωσμένα ένα καλύτερο σχολείο αλλά δεν έχουν τις οικονομικές δυνατότητες να πάνε στα ακριβά ιδιωτικά, φροντιστές οι οποίοι διαλαλούν ότι τους καλύτερους καθηγητές τους έχει αυτός που μπορεί να τους πληρώσει, ξεχνώντας τη συνταγματική υποχρέωση του κράτους για παροχή όσο το δυνατόν αρτιότερης εκπαίδευσης σε όλους τους πολίτες, αδιόριστοι εκπαιδευτικοί που πληρώνουν διχίλιαρα για ένα πιστοποιητικό φοίτησης σε κάποια σεμινάρια, είναι η εικόνα της σημερινής αριστείας στην κοινωνία μας.

Η απάντηση του υπουργείου σε όλα αυτά είναι απόλυτα διαχειριστική. Δίνει τον διαγωνισμό στους «καλούς» επιστήμονες απομονώνοντας τους «κακούς» και αυτούς που προωθούν ψευδοεπιστημονικές απόψεις. Αλλά αυτό μπορεί να είναι σωστό, αλλά δεν είναι ούτε καν το ελάχιστο που οφείλει να κάνει.

Το υπουργείο θα έπρεπε να φροντίζει ώστε ο μαθητής ενός μέσου ελληνικού σχολείου να μπορεί να ανταποκριθεί στις απαιτήσεις του κάθε διαγωνισμού που πραγματοποιείται μέσα από τα σχολεία. Αν αυτό δεν συμβαίνει, τότε δεν έχουμε, ακόμα και για το αστικό ιδεολόγημά τους, πραγματική αριστεία, αλλά μια αριστεία πληρωμένη από το πορτοφόλι του μπαμπά τους. Και αυτήν την πραγματικότητα επιμελώς την «ξεχνάνε» οι διάφοροι «ειδικοί» στις ανάλογες συζητήσεις.

Το υπουργείο θα έπρεπε να φροντίζει μέσω των αναλυτικών προγραμμάτων και της διδακτέας ύλης των σχολείων να εξοπλίζει τους νέους με τη μόρφωση εκείνη που θα τους κάνει ικανούς να ξεχωρίζουν πότε μια πληροφορία είναι πραγματική επιστήμη και πότε είναι χάντρες για ιθαγενείς. Γιατί καλή και σωστή και αξιέπαινη η παρέμβαση των Τμημάτων Φυσικής, αλλά δεν είναι δυνατόν να γίνεται για όλα τα παραμύθια που εμφανίζονται στη διαδικτυακή εποχή μας. Αυτά θα πρέπει να τα φιλτράρει ο εγκέφαλος του κάθε πολίτη, εξοπλισμένος με τη γνώση Γενικής Παιδείας που του έδωσε το σχολείο. Ομως, αντί γι' αυτά το υπουργείο, ασκώντας μια απόλυτα διαχειριστική συστημική πολιτική, συντηρεί την υπάρχουσα ασκησιολαγνεία στο Λύκειο και μάλιστα την ενισχύει, καταργώντας ουσιαστικά τη Γ' Λυκείου, καθώς τη μετατρέπει σε φροντιστηριακή τάξη προπαρασκευής για το πανεπιστήμιο.

Και από τη μια ο υπουργός αρέσκεται να αναφέρεται στην ψευδοεπιστήμη και την προστασία του πολίτη από αυτή, από την άλλη κάνει ότι δεν καταλαβαίνει ότι η νίκη κόντρα σε όλες τις ψευδοεπιστημονικές αηδίες θα έρθει μόνο μέσα από την αρτιότερη εκπαίδευση του μέσου Ελληνα απόφοιτου του ελληνικού δημόσιου σχολείου και όχι με διοικητικές αποφάσεις.

Το τελευταίο διάστημα, εκφράστηκαν έντονες διαμαρτυρίες πανεπιστημιακών Τμημάτων Φυσικής και άλλων επιστημόνων σχετικά με την Ενωση Ελλήνων Φυσικών (ΕΕΦ), κατηγορώντας την ότι προσφέρει νομιμοποίηση σε ψευδοεπιστημονικές θεωρίες, με πιο πρόσφατη αφορμή την έκδοση από την ΕΕΦ του βιβλίου μιας ηθοποιού με τίτλο: «PAD ΜΕΘΟΔΟΣ - Ο Συμπαντικός ηθοποιός. Απειρες ζωές, Απειροι χαρακτήρες, Απειρα frames»... Ο υπουργός Παιδείας ανακοίνωσε μετά από αυτά τη διακοπή της συνεργασίας του υπουργείου με την ΕΕΦ εάν δεν αλλάξει η ηγεσία της και τη διενέργεια των διαγωνισμών Φυσικής για τα Γυμνάσια και Λύκεια από άλλο φορέα.