Associated Press

Πρόωρες εκλογές την 3η του Νοέμβρη: Αυτό συμφώνησαν χτες οι ηγέτες του κυβερνητικού συνασπισμού (από αριστερά: ο ΥπΕξ Σινά Γκιουρέλ, ο ηγέτης του ΜΗΡ Μπαχτσελί, ο πρωθυπουργός Ετσεβίτ και ο ηγέτης του ΑΝΑΡ Γιλμάζ)

Είναι επίσημο: Στη χτεσινή συνάντησή τους, οι ηγέτες του τρικομματικού κυβερνητικού συνασπισμού συμφώνησαν στη διεξαγωγή πρόωρων εκλογών.

Ο Μπουλέντ Ετσεβίτ τελικά υπέκυψε στην ασφυκτική πίεση που δεχόταν, καθώς χτες έχασε και την απόλυτη πλειοψηφία στη Βουλή, μετά τις παραιτήσεις άλλων έξι βουλευτών του και κατένευσε στην αξίωση του Ντεβλέτ Μπαχτσελί όσο και του Μεσούτ Γιλμάζ να προκηρυχτούν εκλογές, κατά πάσα πιθανότητα στις 3 Νοέμβρη. Η επιβεβαίωση της συμφωνίας από τις κοινοβουλευτικές ομάδες των τριών κομμάτων είναι ζήτημα ημερών.

Η επιβεβαίωση της πρόωρης καταφυγής στις κάλπες αποτελεί το τυπικό έναυσμα της προεκλογικής εκστρατείας. Στην πραγματικότητα, αυτή έχει αρχίσει εδώ και εβδομάδες. Η ανακοίνωση του πρωθυπουργικού γραφείου έχει τη σημασία της, πάντως, αφού ο Μεσούτ Γιλμάζ, ο ηγέτης του κόμματος της Μητέρας Πατρίδας (ΑΝΑΡ), ήθελε να στηθούν κάλπες νωρίτερα, όμως τελικά μάλλον πείστηκε να περιμένει - για έναν πολύ απλό λόγο, ο οποίος είναι η πιθανότητα να βγει από τη μέση ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν.

Ο ιδρυτής και ηγέτης του κόμματος Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης (ΑΚ) έχει στο παθητικό του, όπως θυμίζουν ανταποκριτές, την καταδίκη του Συνταγματικού Δικαστηρίου τον περασμένο Απρίλη με την κατηγορία περί «πρόκλησης μίσους με βάση θρησκευτικές, φυλετικές και ταξικές διακρίσεις» (το διαβόητο άρθρο 312), βάσει της οποίας απαγορεύεται να λάβει μέρος σε εκλογές ή να είναι ιδρυτικό μέλος κόμματος, και η διορία που είχε δώσει το Συνταγματικό Δικαστήριο για την εφαρμογή της απόφασης είναι η 19η του Οκτώβρη. Εναντίον αυτής της απόφασης ο Ερντογάν έχει προσφύγει στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων (ΕΔΑΔ), ενώ ελπίζει σε μια υπέρ του απόφαση από την εκλογική επιτροπή.

Τα βλέμματα εξακολουθούσαν να είναι στραμμένα στο υπό διαμόρφωση πολιτικό σχήμα της «τρόικας», όπως την αποκαλεί ο τουρκικός Τύπος, των Ισμαήλ Τζεμ, Χουσαμετίν Οζκάν και Κεμάλ Ντερβίς. Εντονη φημολογία αναπτύσσεται περί επαφών του Τζεμ με τον Ντενίζ Μπαϊκάλ, του οποίου το Ρεπουμπλικανικό Λαϊκό Κόμμα (CΗΡ) αποτελεί - αν και εκτός Βουλής - ταυτόσημων απόψεων και εκλογικής πελατείας κόμμα. Εξίσου έντονες φήμες κυκλοφορούν περί επαφών με το Κόμμα Δημοκρατικής Τουρκίας του Μεχμέτ Αλί Μπαγιάρ, όπως και το Σοσιαλδημοκρατικό Λαϊκό Κόμμα που είχε ιδρύσει πριν από λίγο καιρό ο πρώην υπουργός Εξωτερικών Μουράτ Καράγιαλτσιν. Ολες αυτές οι πληροφορίες βεβαίως ίσως αποδειχτούν άνευ ουσιαστικής αξίας, πάντως δίνουν το μέτρο της κινητικότητας της «τρόικας» στην κατεύθυνση δημιουργίας ενός «κεντρώου» και «πολυσυλλεκτικού» σχήματος.

Στις εκλογές θα συμμετέχει - όπως δείχνουν τα πράγματα - και το Κομμουνιστικό Κόμμα Τουρκίας (ΤΚΡ), παρά την προσπάθεια του Συνταγματικού Δικαστηρίου να το απαγορεύσει, λόγω του ότι έχει στον τίτλο του τη λέξη «κομμουνιστικό». Η ηγεσία του ΤΚΡ κάλεσε για έντονη δραστηριότητα τα μέλη και τους φίλους του κόμματος όχι μόνο λόγω των εκλογών, αλλά και, όπως αναφέρεται σε ανακοίνωσή του, επειδή οι ΗΠΑ πιέζουν για επίθεση στο Ιράκ με τουρκική συμμετοχή, αλλά και λόγω των πιέσεων για επιτάχυνση των «αποκαλούμενων μεταρρυθμίσεων σε εφαρμογή των Κριτηρίων της Κοπεγχάγης, για τη διαδικασία ένταξης στην ΕΕ». Το ΤΚΡ ετοιμάζεται να πραγματοποιήσει το ετήσιο συνέδριό του, στο οποίο θα τεθεί εκ των πραγμάτων και το θέμα των εκλογών. Οπως αναφέρει η ανακοίνωση του κόμματος, η «στάση αναμονής» που επιχειρείται να επιβληθεί στον τουρκικό λαό «πρέπει να αλλάξει».

Associated Press

Τα παιδιά μιας παλαιστινιακής οικογένειας κοιτούν από την πόρτα του σπιτιού τους στη Χεβρώνα, όπου η εικοσιτετράωρη απαγόρευση της κυκλοφορίας ισχύει για τις τελευταίες 200 μέρες

Πολύνεκρη επίθεση σε λεωφορείο που μετέφερε εποίκους στον υπερορθόδοξο εβραϊκό εποικισμό Εμμανουέλ, στη βόρεια Δυτική Οχθη, σημειώθηκε λίγες ώρες πριν την έναρξη της συνάντησης του «Κουαρτέτου» για το Παλαιστινιακό, δηλαδή των εκπροσώπων ΗΠΑ, ΟΗΕ, ΕΕ και Ρωσίας, στη Νέα Υόρκη. Η εξέλιξη της συνάντησης, πάντως, διαγραφόταν εξαιρετικά δυσοίωνη με την Ουάσιγκτον να επιμένει στην περιθωριοποίηση του Αραφάτ και να παρέχει απόλυτη κάλυψη στην ισραηλινή στρατιωτική κατοχή.

Επτά νεκροί και τουλάχιστον 20 τραυματίες, ανάμεσα στους οποίους και δύο μικρά παιδιά, είναι ο τελικός απολογισμός της επίθεσης. Σύμφωνα με ορισμένους μάρτυρες, ενώ το λεωφορείο ιδιωτικής εταιρίας, που είναι θωρακισμένο και φέρει αλεξίσφαιρα τζάμια, βρισκόταν στην είσοδο του εποικισμού εξερράγη εκρηκτικός μηχανισμός δίπλα του. Ακολούθησαν και άλλες μικρότερες εκρήξεις, ενώ 3 ένοπλοι, που φορούσαν στολές του ισραηλινού στρατού, άνοιγαν πυρ εναντίον όποιου προσπαθούσε να εγκαταλείψει το λεωφορείο και μερικά ακόμη παρακείμενα οχήματα.

Στην περιοχή έσπευσαν ελικόπτερα, μονάδες του στρατού και ασθενοφόρα, αλλά οι ένοπλοι διέφυγαν πιθανότατα προς τη Νάμπλους. Την ευθύνη διεκδικούν με ξεχωριστές ανακοινώσεις οι Ταξιαρχίες του Αλ Ακσα («Reuters»), η Χαμάς («Associated Press») και το Δημοκρατικό Μέτωπο για την Απελευθέρωση της Παλαιστίνης (Γαλλικό Πρακτορείο). Η αντίδραση της Π. Αρχής αναμενόταν. Συνήθως, η αντίδραση είναι άμεση και κατηγορηματικά καταδικαστική όταν πρόκειται για επίθεση εντός ισραηλινού εδάφους, ενώ επιμένει ότι η ισραηλινή κατοχή δεν επιτρέπει στις εναπομείνασες παλαιστινιακές δυνάμεις να αποτρέψουν επιθέσεις.

Αμεσες ήταν, όμως, οι γνωστές δηλώσεις εκ μέρους της ισραηλινής ηγεσίας. Ο κυβερνητικός εκπρόσωπος, Αριε Μέκελ, επέρριψε την ευθύνη στην Π. Αρχή, «που επιμένει στον πόλεμο της τρομοκρατίας». «Αποδεικνύεται ότι τίποτε δεν άλλαξε. Κάθε φορά που υπάρχει κάποια πρόοδος, οι Παλαιστίνιοι κάνουν επίθεση». Αγνωστο παραμένει τι χαρακτήρισε ο Μέκελ ως πρόοδο, αφού από τα τέλη Ιουνίου, ολόκληρη η Δ. Οχθη βρίσκεται υπό σκληρή κατοχή.

Νωρίς, χτες, ο ισραηλινός στρατός διείσδυσε, προσωρινά, και στην Ιεριχώ, τη μοναδική πόλη που παραμένει αυτόνομη, όπου συνέλαβε ανώτερο αξιωματικό της επίλεκτης φρουράς του Αραφάτ «Φορς 17». Εξω από τον εποικισμό Εμμανουέλ είχε σημειωθεί ανάλογη επίθεση και τον περασμένο Δεκέμβρη, με 10 νεκρούς. Την καταδίκη του εξέφρασε και ο Λευκός Οίκος, τονίζοντας πως «αποδεικνύεται ότι πρέπει να συζητήσουμε με μια άλλη παλαιστινιακή ηγεσία προσανατολισμένη στην ειρήνη».

Με πρόθεση να εξασφαλίσει τη μέγιστη δυνατή συναίνεση των συνομιλητών του εισερχόταν, αργά χτες, στη συνάντηση του «Κουαρτέτου» ο Αμερικανός ΥΠΕΞ. Ο Κόλιν Πάουελ, μία ημέρα νωρίτερα, μιλώντας στο αμερικανικό δίκτυο ABC επανέλαβε ότι «δε συνομιλεί με τον Αραφάτ» και ότι «χρειάζεται νέα ηγεσία». Παρουσίασε, επίσης, μια πρόταση «παραχώρησης στον Αραφάτ μιας συμβολικής θέσης χωρίς αρμοδιότητες», σε μια κίνηση που για πολλούς αναλυτές αποτελεί προσπάθεια υπερσκελισμού των αντιρρήσεων που προβάλλουν ΕΕ, ΟΗΕ, Ρωσία και αραβικές χώρες για τον Αραφάτ.

Επιπλέον, ο Πάουελ επιμένει στην υιοθέτηση «έστω και κάποιου τυπικού σχεδίου δράσης» εκ μέρους του «Κουαρτέτου», ενόψει των παλαιστινιακών εκλογών, προκειμένου να «κερδηθούν εντυπώσεις και να δίνεται η αίσθηση ότι κάτι κινείται». Σε αυτό εντάσσεται, σύμφωνα με πληροφορίες, και η πρότασή του για ενίσχυση των ανθρωπιστικών και οικονομικών προγραμμάτων στα παλαιστινιακά εδάφη, με την παράκαμψη, όμως, της Π. Αρχής. Ηδη, οι ΗΠΑ χορηγούν, μέσω ΟΗΕ, Ερυθρού Σταυρού και άλλων οργανώσεων, 142 εκατομμύρια δολάρια ετησίως στα εδάφη (και υπόσχονται επιπλέον 30), ενώ η ΕΕ χορηγεί ετησίως 9 εκατομμύρια δολάρια προς την Π. Αρχή.

Οι συνομιλητές του, πάντως, αναμένεται να διαφωνήσουν με την περιθωριοποίηση Αραφάτ και να πιέσουν για χρονοδιάγραμμα τερματισμού της ισραηλινής κατοχής. Την πρόθεση, τουλάχιστον, των αραβικών χωρών επιβεβαίωσε, χτες, με δηλώσεις του ο Αιγύπτιος Πρόεδρος, μετά από σύντομη τηλεφωνική συνομιλία με τον Αριέλ Σαρόν, όπου διαπιστώθηκε διαφωνία.

Associated Press

Από τις συγκρούσεις με την αστυνομία

Κατάσταση έκτακτης ανάγκης και περιστολής των πολιτικών και συνταγματικών ελευθεριών για μία περίοδο πέντε(;) ημερών επιβλήθηκε χτες στην Παραγουάη, μετά τις αιματηρές συγκρούσεις διαδηλωτών, που ζητούσαν την άμεση παραίτηση του Προέδρου Λους Γκονσάλες Μάκσι και αστυνομίας. Οι συγκρούσεις, που είχαν ως αποτέλεσμα το θάνατο δύο ατόμων, τον τραυματισμό τουλάχιστον πενήντα (ανάμεσά τους και ένα 11χρονο αγοράκι) και τις συλλήψεις πολλών δεκάδων, δεν επαναλήφτηκαν έως χτες το απόγευμα στην πρωτεύουσα, λόγω της λήψης ασφυκτικών αστυνομικών μέτρων, μεταξύ άλλων έξω από το προεδρικό μέγαρο και κρατικές υπηρεσίες της πρωτεύουσας Ασουνσιόν. Εντούτοις αναφέρθηκαν στην περιφέρεια της χώρας κάποια όχι εκτεταμένα επεισόδια, στη διάρκεια διαφόρων μορφών διαμαρτυρίας πολιτών που αντιδρούν στο μπαράζ ιδιωτικοποιήσεων της κυβέρνησης, στην περαιτέρω αποδυνάμωση του εθνικού νομίσματος, στη διαφθορά, στη φτώχεια και την ανεργία, που πλήττει το μεγαλύτερο μέρος του πληθυσμού της χώρας.

Ο ίδιος ο Πρόεδρος της Παραγουάης επέρριψε την ευθύνη για τα προχτεσινοβραδινά αιματηρά επεισόδια, αλλά και την πορεία διαμαρτυρίας πολλών εκατοντάδων ανθρώπων που ζητούσαν την παραίτησή του στην πόλη Σουδιάδ δελ Εστε (300 χλμ. από την Ασουνσιόν), σε προσπάθειες, που, όπως ισχυρίζεται, καταβάλλει ο πρώην στρατηγός του Ιππικού Λίνο Οβιέδο, που είχε επιχειρήσει τρία πραξικοπήματα (με τελευταία απόπειρα το 2000).

Πάντως, ο ίδιος ο Οβιέδο, που έχει καταφύγει στη Βραζιλία, αρνείται πως βρίσκεται πίσω από τις χτεσινές διαδηλώσεις.