Σήμερα, Παρασκευή 19 του Σεπτέμβρη, μετά το τέλος της συνάντησης κορυφής των χωρών-μελών της Κοινοπολιτείας Ανεξάρτητων Κρατών (ΚΑΚ), αναμένεται να υπογραφεί στη Γιάλτα η συμφωνία συγκρότησης Ενιαίου Οικονομικού Χώρου (ΕΟΧ) μεταξύ Ρωσίας, Ουκρανίας, Καζαχστάν, Λευκορωσίας. Τις τελευταίες μέρες υπάρχουν έντονες διπλωματικές και πολιτικές διεργασίες γύρω από την υπογραφή αυτής της νέας Ενωσης, των χωρών που προήλθαν από την ΕΣΣΔ. Ετσι πριν λίγες μέρες πραγματοποιήθηκε μαραθώνια, 7ωρη, συνάντηση των Προέδρων της Ρωσίας και Λευκορωσίας, Βλ. Πούτιν και Αλ. Λουκασένκο, αντίστοιχα. Στο επίκεντρο της συνάντησης τέθηκαν τα ζητήματα της Ενωσης των δύο χωρών, όπως το κοινό ρούβλι και οι τιμές του ρωσικού φυσικού αερίου για τη Λευκορωσία, αλλά και η προοπτική του ΕΟΧ. Στις 17/9 πραγματοποιήθηκε συνάντηση του Βλ. Πούτιν με τον Ουκρανό ομόλογό του, Λ. Κούτσμα, όπου έγινε μεταξύ των άλλων και προσπάθεια επίλυσης των προβλημάτων της Αζοφικής και της Μαύρης Θάλασσας. Να σημειωθεί πως ο Βλ. Πούτιν χαρακτήρισε τις δύο θάλασσες «ζώνη στρατηγικών συμφερόντων της Ρωσίας» κι έκανε λόγο για δημιουργία νέων ρωσικών ναυτικών βάσεων στην περιοχή για τη διασφάλιση «της διεξόδου της Ρωσίας στους σημαντικότερους παγκόσμιους δρόμους μεταφορών, μεταξύ άλλων και των ενεργειακών».

Στο μεταξύ, στις 17 του Σεπτέμβρη το Κοινοβούλιο της Ουκρανίας υποστήριξε την υπογραφή της συμφωνίας για το σχηματισμό του Ενιαίου Οικονομικού Χώρου (ΕΟΧ) μεταξύ των Ουκρανίας, Ρωσίας, Λευκορωσίας και Καζαχστάν. Υπέρ της απόφασης αυτής ψήφισαν 291 βουλευτές, 13 βουλευτές ψήφισαν κατά, τη στιγμή που για την έγκριση της απόφασης ήταν αναγκαίες 226 ψήφοι.

Το εθνικιστικό κόμμα «Ρουχ» της Ουκρανίας, που καταψήφισε την απόφαση ένταξης στον ΕΟΧ, ανακοίνωσε ότι θα ζητήσει την παραίτηση του Προέδρου της χώρας στην περίπτωση ένταξης της Ουκρανίας στον ΕΟΧ. Ο επικεφαλής του «Ρουχ», Μπορίς Ταρασιούκ, δήλωσε πως τα μέλη της Επιτροπής του Κοινοβουλίου για τα ζητήματα της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης κατέληξαν στο συμπέρασμα πως τα ιδρυτικά ντοκουμέντα του ΕΟΧ βρίσκονται σε αντίθεση με το Σύνταγμα της Ουκρανίας καθώς και με τις συμφωνίες που ήδη υπέγραψε η Ουκρανία με άλλες διεθνείς οργανώσεις.

Από τη μεριά του ο Πιότρ Σιμονιένκο, Α΄ Γραμματέας της ΚΕ του Κομμουνιστικού Κόμματος Ουκρανίας, υποστήριξε την ένταξη της χώρας του στον ΕΟΧ, σημειώνοντας πως σε διαφορετική περίπτωση η χώρα θα μετατραπεί σε «αποθήκη πρώτων υλών» για τη Δύση. Ο ηγέτης του ΚΚ Ουκρανίας υποστήριξε επίσης ότι και από οικονομική άποψη η ένταξη της Ουκρανίας στον ΕΟΧ θα είναι ωφέλιμη για τη χώρα και το λαό, αφού θα βοηθήσει στην πρόσβαση στις φθηνές πρώτες ύλες της Ρωσίας. Ο ίδιος σημείωσε πως το 78% του λαού της Ουκρανίας επιθυμεί την ένταξη στον ΕΟΧ και τη σύσφιξη των σχέσεων με τη Ρωσία και προκάλεσε τους αντιπάλους της ένταξης στον ΕΟΧ να ταχθούν υπέρ της διεξαγωγής δημοψηφίσματος στη χώρα για το ζήτημα αυτό.

Παρά την απόφαση του Κοινοβουλίου δεν είναι σίγουρη η γραμμή πλεύσης της κυβέρνησης της Ουκρανίας, η οποία ενέκρινε μεν το σχέδιο της συμφωνίας για το σχηματισμό του ΕΟΧ, αλλά με την επιφύλαξη ότι «η Ουκρανία θα πάρει μέρος στη συμφωνία για το σχηματισμό του ΕΟΧ στο μέρος των διατάξεων που δε βρίσκονται σε αντίθεση με το Σύνταγμα της Ουκρανίας καθώς και την κατεύθυνση της χώρας για την ευρωπαϊκή και ευρω-ατλαντική ολοκλήρωση».

Να θυμίσουμε πως οι Πρόεδροι των Ουκρανίας, Λευκορωσίας, Ρωσίας και Καζαχστάν στις 23 του Φλεβάρη 2003 δήλωσαν την πρόθεσή τους να προχωρήσουν στο σχηματισμό της ΕΟΧ, που αρχικά την αποκαλούσαν και Ευρασιατική Οικονομική Κοινότητα.

Από τη μεριά του πάντως ο νέος πρέσβης των ΗΠΑ στην Ουκρανία δεν μπόρεσε να συγκρατήσει την ανησυχία του για την εξέλιξη αυτή. Σε συνέντευξή του στο Κίεβο ο Τζον Χερμπστ δήλωσε, όπως μεταδίδει το «Ουκράινσκι Νόβινι», πως «η πιθανή ένταξη της Ουκρανίας στον ΕΟΧ, μαζί με τις Ρωσία, Καζαχστάν, Λευκορωσία, δεν ανταποκρίνεται στα συμφέροντα του κράτους». Ενώ άφησε και αιχμές κατά πόσο αυτή η ένταξη στον ΕΟΧ θα βοηθήσει την πορεία ενσωμάτωσης της Ουκρανίας στις ευρωπαϊκές και ευρωατλαντικές διεθνείς οργανώσεις.

ΣΚΟΠΙΑ.--

Με αναταραχές άρχισε η σχολική χρονιά στην ΠΓΔΜ, καθώς η σλαβόφωνη και η αλβανόφωνη κοινότητα της χώρας εγείρουν - η κάθε μια για τους δικούς της λόγους - αντιδράσεις όσον αφορά τη δημιουργία ξεχωριστών τάξεων με βασικό κριτήριο τη γλώσσα διδασκαλίας των μαθημάτων...

Το απόγευμα της Τετάρτης πάνω από 3.000 μαθητές γυμνασίου της πόλης Μοναστήρι (200 χλμ νοτίως των Σκοπίων) πραγματοποίησαν διαδήλωση, αντιδρώντας στα σχέδια του αλβανόφωνου υπουργού Παιδείας Αζίζ Πολοζάνι να δημιουργήσει επταθέσιο γυμνάσιο στην πόλη, μολονότι οι αλβανόφωνοι μαθητές ανέρχονται μόλις σε 34 ενώ η συντριπτική πλειοψηφία των 100.000 κατοίκων είναι σλαβόφωνη...

Χτες, ισχυρές αστυνομικές δυνάμεις απώθησαν δεκάδες αλβανόφωνους γυμνασιόπαιδες παρουσία των κηδεμόνων τους, όταν αυτοί επιχείρησαν να εισέλθουν σε γυμνάσιο των Σκοπίων, για να παρακολουθήσουν μαθήματά τους σε επτά τάξεις του σχολείου που είχαν δημιουργηθεί ειδικά για τις ανάγκες της εκεί αλβανόφωνης κοινότητας. Οι μαθητές δεν κατάφεραν να παρακολουθήσουν τα μαθήματά τους, καθώς στο συγκεκριμένο γυμνάσιο μέλη της σλαβομακεδονικής μαθητικής κοινότητας αντιδρούσαν έντονα στη λειτουργία τάξεων μόνο για αλβανόφωνους μαθητές...

Παρόμοια περιστατικά έντασης μεταξύ των δύο κοινοτήτων καταγράφονται από την έναρξη της σχολικής χρονιάς σε γυμνάσια διάφορων περιοχών της ΠΓΔΜ. Δεν αποκλείεται μάλιστα να πάρουν περαιτέρω διαστάσεις, εάν κρίνουμε από το γεγονός πως ο εκπρόσωπος του υπουργείου Παιδείας, Τάλε Γκεραμίτσιοσκι, ανακοίνωσε χτες πως σχεδιάζεται η «προσωρινή αναστολή» λειτουργίας τάξεων στις οποίες θα φοιτούν αποκλειστικά αλβανόφωνοι μαθητές... Ο αξιωματούχος δικαιολόγησε την αναστολή λειτουργίας των τάξεων για αλβανόφωνους μαθητές με την αιτιολογία πως «εκκρεμεί ρυθμιστική απόφαση» της κυβέρνησης Τσερβένοκφσι, που προέβλεψε πως θα ληφθεί την ερχόμενη βδομάδα.

Πάντως, ο υπουργός Παιδείας Αζίζ Πολοζάνι σημείωνε σε συνέντευξή του στο χτεσινό φύλλο της εφημερίδας «Ουτρίνσκι Βέσνικ» πως «πρέπει να γίνουν πολλά για να βελτιωθούν οι διεθνοτικές σχέσεις στα σχολεία, τα οποία θα πρέπει να είναι η βάση οικοδόμησης εμπιστοσύνης»... Ο ίδιος ο Πολοζάνι (που προέρχεται από το κόμμα των πρώην αυτονομιστών Αλβανών του Αλί Αχμέτι) δέχεται τον τελευταίο καιρό έντονα επικρίσεις, επειδή προσπαθεί να επιτύχει τη λειτουργία αλβανόφωνων τάξεων σε όλα τα σχολεία και τις περιοχές της χώρας, ανεξαρτήτως της ποσόστωσης πληθυσμού κάθε κοινότητας... Ομως, ο υπουργός δε δρα αυθαίρετα, καθώς η συνταγματική τροποποίηση, που έγινε μετά τη συμφωνία της Αχρίδας του 2001, δίνει στους Αλβανούς της ΠΓΔΜ ακριβώς αυτό το δικαίωμα. Μέρος της σλαβόφωνης κοινότητας της ΠΓΔΜ αντιδρά, θεωρώντας αδικαιολόγητη τη λειτουργία τάξεων μόνον για αλβανόφωνους σε περιοχές που κατοικούνται συντριπτικά από σλαβόφωνους...