ΠΑΙΔΕΙΑ | ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ

ΠΑΙΔΕΙΑ

ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΩΝ ΚΑΙ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟΥ ΕΡΓΟΥ

Στόχος η χειραγώγηση των εκπαιδευτικών

... και η προώθηση της πολιτικής εξυπηρέτησης - μέσα και από την εκπαίδευση - των αναγκών του κεφαλαίου

Από πρόσφατη κινητοποίηση των μαθητών των ΤΕΕ, που η κυβέρνηση έχει μετατρέψει σε αποπαίδι της εκπαίδευσης για τα παιδιά των λαϊκών στρωμάτων

Η συζήτηση για την «αξιολόγηση» στη χώρα μας ξεκίνησε ταυτόχρονα με τη συζήτηση για τη «μεταρρύθμιση» συνολικά. Αλλες χώρες, π.χ., Αγγλία, προχώρησαν σε μοντέλα αξιολόγησης που όσο μακρινά και εφιαλτικά φαίνονται (κλείσιμο σχολείων που δεν ανταποκρίνονται στα κριτήρια), το περιεχόμενο τους είναι το ίδιο με τα όσα προωθούνται στην Ελλάδα. Ετσι, για τα σχολεία, «αξιολόγηση» σημαίνει πολυκατηγοριοποίηση, δημιουργία σχολείων ταξικών, λειτουργία της εκπαίδευσης με ιδιωτικοοικονομικά κριτήρια. Για τους εκπαιδευτικούς, «αξιολόγηση» σημαίνει χειραγώγηση και υποταγή, φέρνει τα σενάρια για κατάργηση της μονιμότητας πιο κοντά στη σχολική πραγματικότητα με τις ανάλογες συνέπειες στη λειτουργία της εκπαίδευσης.

Το σχέδιο νόμου για την αξιολόγηση, που παρουσίασε το υπουργείο Παιδείας, προβλέπει ουσιαστικά τη σύσταση ενός αυταρχικού μηχανισμού, όπου ο κάθε ένας θα «αξιολογείται» από τον αμέσως επόμενο στην ιεραρχία, ενώ στην κορυφή της «πυραμίδας» αξιολόγησης βρίσκονται οι περιφερειακοί διευθυντές εκπαίδευσης, οι οποίοι διορίζονται από το υπουργείο Παιδείας. Το σχέδιο που έδωσε στη δημοσιότητα το υπουργείο Παιδείας, περιοριζόταν στη γενική περιγραφή του πλαισίου της αξιολόγησης, ενώ για τις λεπτομέρειες παραπέμπει σε υπουργικές αποφάσεις.

Η πλήρης υποταγή και χειραγώγηση την οποία κατήγγειλαν οι αγωνιστικές ταξικές δυνάμεις στο εκπαιδευτικό κίνημα ως στόχο του νομοσχεδίου, προκύπτει ξεκάθαρα από τη σύνδεση του αποτελέσματος της αξιολόγησης με την υπηρεσιακή εξέλιξη του εκπαιδευτικού. Σύμφωνα με το σχέδιο που έδωσε στη δημοσιότητα το υπουργείο Παιδείας, η αξιολόγηση είναι περιοδική και αφορά όλους τους εκπαιδευτικούς πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης, με προτεραιότητα στις εξής κατηγορίες: α) των εκπαιδευτικών για μονιμοποίηση και υπηρεσιακή εξέλιξη, β) των ενδιαφερομένων εκπαιδευτικών που πρόκειται να κριθούν για την κάλυψη θέσεων στελεχών της εκπαίδευσης, γ) στελεχών εκπαίδευσης, δ) των εκπαιδευτικών που επιθυμούν να αξιολογηθούν σε εθελοντική βάση, ε) κάθε άλλη περίπτωση που ήθελε κριθεί αναγκαία.

Οι εκπαιδευτικοί και τα στελέχη της εκπαίδευσης θα αξιολογούνται από τον αμέσως επόμενο στην εκπαιδευτική βαθμίδα. Ετσι, ο εκπαιδευτικός αξιολογείται από το διευθυντή του σχολείου και το σχολικό σύμβουλο, ο διευθυντής από τον προϊστάμενο γραφείου ή το διευθυντή εκπαίδευσης ή το σχολικό σύμβουλο, ο προϊστάμενος γραφείου από τον διευθυντή εκπαίδευσης για το διοικητικό έργο και τον προϊστάμενο του τμήματος Επιστημονικής και και Παιδαγωγικής καθοδήγησης κ.ο.κ.

Με εξαίρεση την απαλοιφή του Σώματος Μονίμων Αξιολογητών, οι ρυθμίσεις για την αξιολόγηση αποτελούν ουσιαστικά επαναφορά του πλαισίου που εισήγαγε ο Ν. 2525. Δεν είναι τυχαίο ότι το υπουργείο Παιδείας επιλέγει να προωθήσει την αξιολόγηση σε νομοσχέδιο μαζί με τη διάρθρωση της εκπαίδευσης και τις αρμοδιότητες και την επιμόρφωση των εκπαιδευτικών. Τα τρία αυτά σκέλη συνδέονται μεταξύ τους και συγκροτούν ένα αυταρχικό διοικητικό μηχανισμό, ελεγχόμενο από το υπουργείο Παιδείας, ο οποίος, με εργαλείο την αξιολόγηση, προσπαθεί να υποτάξει το έργο, αλλά και τον ίδιο τον εκπαιδευτικό, για τη γρηγορότερη και αποτελεσματικότερη εφαρμογή της αντιεκπαιδευτικής πολιτικής.

Μια τέτοιου είδους «αξιολόγηση», δεν ήταν δυνατό να γίνει δεκτή από το κίνημα των εκπαιδευτικών. Η ΕΣΑΚ ΔΕΕ από την πρώτη στιγμή επισήμανε ότι ο εκδημοκρατισμός και η αναβάθμιση, που επικαλείται το υπουργείο για να προωθήσει το νομοσχέδιο, δε γίνεται με αξιολόγηση και χειραγώγηση των εκπαιδευτικών, αλλά απαιτείται αλλαγή πολιτικής και περιεχομένου για το σχολείο.

Εκπαίδευση στα μέτρα των πολυεθνικών

Τα κριτήρια «αξιολόγησης» της ΕΕ

«Σκοπός της αξιολόγησης του εκπαιδευτικού έργου είναι η βελτίωση και η ποιοτική αναβάθμιση όλων των συντελεστών της εκπαιδευτικής διαδικασίας και η συνεχής βελτίωση της παιδαγωγικής επικοινωνίας και σχέσης με τους μαθητές». Αυτό διακηρύσσεται από την κυβέρνηση. Η αξιολόγηση του εκπαιδευτικού συστήματος, γενικά, ανατίθεται στο Κέντρο Εκπαιδευτικής Ερευνας και το Παιδαγωγικό Ινστιτούτο και αυτό έχει ήδη ξεκινήσει μία διαδικασία χαρτογράφησης της εκπαίδευσης. Αυτό, όμως, που είναι δεδομένο, είναι ότι αυτοί οι εποπτευόμενοι από το υπουργείο Παιδείας οργανισμοί, που σχεδίασαν τη «μεταρρύθμιση», το μόνο που δεν πρόκειται να βγάλουν ένοχο - από την αξιολόγηση που θα κάνουν - είναι, φυσικά, η ίδια η «μεταρρύθμιση». Αλλωστε, έχουν έτοιμη τη συνταγή, αφού με το ζήτημα έχει ασχοληθεί η Ευρωπαϊκή Ενωση, η οποία έχει θεσπίσει τους λεγόμενους «16 δείκτες αξιολόγησης».

Τα κριτήρια της ΕΕ

1. Ο πρώτος τομέας αφορά τις επιδόσεις των μαθητών στα μαθηματικά, στις αναγνωστικές ικανότητες, στις θετικές επιστήμες, στις τεχνολογίες των πληροφοριών και επικοινωνιών, στις ξένες γλώσσες. Στα παραπάνω πέντε κριτήρια, αποτυπώνεται η κατεύθυνση που θέλουν να χαράξουν στην εκπαίδευση και δεν είναι, βέβαια, η ολόπλευρη μόρφωση, η διαμόρφωση ολοκληρωμένων προσωπικοτήτων, αλλά η παροχή συγκεκριμένων ειδικοτήτων αποσπασματικά, και γνώσεων που είναι «συμβατές» με το μοντέλο εργαζομένων που θέλουν οι επιχειρήσεις. Πέρα από αυτούς τους πέντε δείκτες, που αφορούν στις επιδόσεις, θεσπίζονται δείκτες που αφορούν στις ικανότητες που πρέπει να αναπτύσσει το σχολείο. Στον ίδιο τομέα, εντάσσεται και η «ικανότητα να μαθαίνεις», που δεν είναι άλλο από την ανάπτυξη της αντίληψης της λεγόμενης «διά βίου εκπαίδευσης», της προσαρμοστικότητας, δηλαδή, των εργαζομένων στην εργασιακή ανασφάλεια και την καταδίκη τους σε ένα κυνήγι δεξιοτήτων και δουλιάς. Από τον πρώτο τομέα δε λείπει και ο δείκτης «αγωγή του πολίτη», η δημιουργία, δηλαδή, από μικρή ηλικία συνείδησης «Ευρωπαίου πολίτη» και η αποδοχή της πραγματικότητας, στην οποία έχουν καταδικάσει τον εργαζόμενο.

2. Ο δεύτερος τομέας δεικτών αξιολόγησης, επιτυχία και μετάβαση, περιλαμβάνει τους δείκτες εγκατάλειψη σχολείου, ολοκλήρωση του δεύτερου κύκλου της δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης (Λύκειο - ΤΕΕ), συμμετοχή στην τριτοβάθμια εκπαίδευση. Τα παραπάνω περιγράφουν, ουσιαστικά, το τοπίο που διαμόρφωσε στην Ελλάδα η «μεταρρύθμιση», με την αντικατάσταση της εκπαίδευσης και της ολόπλευρης μόρφωσης με κατάρτιση σε όλο το φάσμα της εκπαίδευσης (βλέπε ΤΕΕ και μεταγυμνασιακά ΙΕΚ).

3. Ο τρίτος τομέας δεικτών αξιολόγησης αφορά την αξιολόγηση και οργάνωση της σχολικής εκπαίδευσης, συμμετοχή των γονέων, τον αριθμό μαθητών ανά Η/Υ, την εκπαιδευτική δαπάνη ανά μαθητή, συμμετοχή στην προσχολική εκπαίδευση και εκπαίδευση και κατάρτιση των εκπαιδευτικών. Οι παραπάνω δείκτες αφορούν άμεσα την εκπαιδευτική διαδικασία, με χαρακτηριστικό ότι, ενώ αναφέρονται, ανάμεσα σε άλλα, σε υποδομές και δαπάνες, πουθενά δε γίνεται αναφορά στην υποχρέωση του κράτους να παρέχει όσα αναφέρουν οι δείκτες. Αντίθετα, επιχειρείται η πολιτεία να επεκδυθεί των ευθυνών της, για να «μπουν στο χορό» οι «δυνάμεις της αγοράς» ...με το αζημίωτο, φυσικά.

Συνοπτικά, η αξιολόγηση του εκπαιδευτικού έργου, όπως περιγράφεται από την ΕΕ, δεν αποτελεί παρά μία παρακολούθηση του κατά πόσον το εκπαιδευτικό σύστημα υποτάσσεται στις συνθήκες της «παγκοσμιοποίησης», ενώ η «βελτίωση» σημαίνει για τους «αξιολογητές» την αποφυγή των παρεκκλίσεων από τα όσα έχουν σχεδιάσει οι πολυεθνικές για την εκπαίδευση, μεταφέροντας το κόστος της όποιας «εκπαίδευσης» στους ίδιους τους εκπαιδευόμενους.

Στάζουν αίμα τα «λευκά κελιά»

Ο λαός μας, που αντιτάχθηκε στο φασισμό και στο ναζισμό, ορθώνει και πάλι ένα μέτωπο αντίστασης κατά του μεταμφιεσμένου νεοφασισμού της «νέας τάξης» και όσων την συνοδεύουν.

Οταν ο Μανώλης Γλέζος και ο Λάκης Σάντας κατέβαζαν την ερυθρόμαυρη σημαία του ναζισμού, με τη λεηλατημένη αρχαία σβάστικα, ένα μήνυμα έστελναν προς τον κόσμο, μαζί με τις εκατοντάδες χιλιάδες αγωνιστές της Εθνικής μας Αντίστασης, ότι, δηλαδή, οι λαοί δε θα επιτρέψουν σε νεκραναστάσεις του παρελθόντος και σε νεοφασιστικές μεταλλάξεις της ιμπεριαλιστικής «νέας τάξης» να σηκώσουν παντιέρες θανάτου και να ενσωματώσουν διάττοντα προτεκτοράτα στην υπερατλαντική αστερόεσσα.

Σύμβολα της «νέας τάξης» αυτά τα «λευκά κελιά» της Τουρκίας, που στάζουν φρίκη και θάνατο. «Λευκά κελιά» που οι τοίχοι τους αιμορραγούν και δεν μπορούν μέσα στη σιωπή και στην απομόνωση να εμποδίσουν τη φωνή των γενναίων, που με το θάνατό τους «πατάνε» το θάνατο, υπερασπιζόμενοι, ως τα έσχατα όρια αντοχής, τα δικαιώματα στη ζωή. Σε μια συμβολική «γραφή στο Ναζίμ Χικμέτ», ο Μανώλης Γλέζος μεταφέρει τον πόνο, τη συλλογική αποστροφή, αλλά και την αντίσταση που γιγαντώνεται:

Εκεί μες στα λευκά κελιά, στους απολιθωμένους τοίχους των άλαλων λυγμών, οι στεναγμοί τους δακρυρροούν στις χλωμές λέξεις του αβάσταχτου πόνου, που φεύγουν τρομαγμένες για να μην κρυσταλλωθούν σε τερατόμορφες σταλαγμιτικές αποθέσεις». Και με δυο αράδες απαντοχής από το απεραθίτικο τραγούδι: «Την καρδιά μου πιτακόνω / να μη σπάσει από τον πόνο».

Κι αμέσως μετά, το μήνυμα τιμής και κοινού αγώνα, στους ήρωες των «λευκών κελιών», «στ' αδέλφια μας, στους μάρτυρες της πίστης για το δίκιο, στα ναμιλίδικα (ξακουστά), παλικάρια της Ανατολίας που κρατούν αναμμένους τους δαυλούς της αντίστασης».

Ο αγώνας τους και δικός μας αγώνας.

Του Γιώργου Κ. ΤΣΑΠΟΓΑ