Φτηνό κυβερνητικό επιχείρημα αποδείχνονται τα λεγόμενα «φτηνά» αγροτοδάνεια που χορηγεί η Αγροτική Τράπεζα της Ελλάδας (ΑΤΕ). Ακόμη και σήμερα, σχεδόν οκτώ μήνες μετά τη χορήγηση -έγκριση των προγραμμάτων αυτών, η κυβέρνηση και η διοίκηση της ΑΤΕ εξακολουθούν να τα διαφημίζουν κάτι σαν φάρμακο για κάθε οικονομικό πρόβλημα των αγροτών. Η πραγματικότητα όμως είναι τελείως διαφορετική. Τα δύο «νέα» δάνεια της ΑΤΕ (ενιαίο μακροπρόθεσμο δάνειο αγροτών και το ανοικτό δάνειο) κρύβουν πολλές παγίδες. Οι νέες χορηγήσεις γίνονται με αυστηρά τραπεζικούς όρους και κριτήρια, όπως τη «βιωσιμότητα» της κάθε αγροτικής εκμετάλλευσης. Ακόμα περισσότερο η διοίκηση και οι μεγαλομέτοχοι της ΑΤΕ επιχειρούν να υφαρπάξουν τις υπογραφές των αγροτών, καλώντας τους να υπογράψουν νέες συμβάσεις, με τις οποίες να «αναγνωρίσουν πλήρως και ανεπιφυλάκτως» όλα τα ποσά από τις παλιές «οφειλές» τους, όπως τις εμφανίζει η τράπεζα. Στόχος τους δεν είναι η διευκόλυνση των αγροτών, αλλά η διασφάλιση των κερδών της τράπεζας και των μεγαλομετόχων τους. Στην πραγματικότητα τα νέα «ανοικτά δάνεια» όχι μόνο δε λύνουν κανένα απολύτως πρόβλημα, όπως διατυμπανίζει η κυβερνητική προπαγάνδα, αλλά, αντίθετα, δένουν χειροπόδαρα τη μικρομεσαία αγροτιά. Ετσι, το σύνολο της οφειλής θα γίνει ληξιπρόθεσμο σε περίπτωση που δεν πληρωθούν τουλάχιστον οι τόκοι για δύο συνεχόμενα εξάμηνα. Επίσης, η ΑΤΕ περνά από το μικροσκόπιο την οικονομική κατάσταση κάθε αγροτικού νοικοκυριού, στο όνομα της βιωσιμότητας... Διασφαλίζουν και «την κανονική αποπληρωμή των δόσεων», υποχρεώνοντας τους αγρότες να εκχωρήσουν στην ΑΤΕ τα μελλοντικά εισοδήματά τους από επιδοτήσεις και οποιαδήποτε άλλη γεωργική δραστηριότητα. Σε περίπτωση, δηλαδή, που κάποιος αγρότης δεν μπορέσει να πληρώσει τις δόσεις, η τράπεζα θα έχει το δικαίωμα να βάλει στο χέρι την επιδότηση και οποιοδήποτε άλλο γεωργικό εισόδημα. Είναι φανερό ότι μια τέτοια πολιτική εγκυμονεί νέους και ακόμη μεγαλύτερους κινδύνους για την περιουσία της μικρής και μεσαίας αγροτιάς, που απειλείται πλέον και με ταχύτερες κατασχέσεις.

Συγκεκριμένα, τα δύο νέα προϊόντα, που δε δίστασαν να διαφημίσουν και οι αρμόδιοι υπουργοί, αφορούν «ανοικτά δάνεια» για βραχυπρόθεσμα κεφάλαια κίνησης (καλλιεργητικά δάνεια) και επίσης μακροπρόθεμα δάνεια για εξοπλισμό και μικρές λειτουργικές βελτιώσεις. Οπως προκύπτει από τις σχετικές εγκυκλίους της ΑΤΕ, ο βασικός στόχος είναι η μεταφορά των παλαιών δανείων σε ένα και μοναδικό νέο δάνειο -με ειδικούς όρους και προϋποθέσεις περισσότερο επαχθείς για την αγροτιά- προκειμένου όπως αναφέρουν οι ίδιοι να εξυπηρετηθεί και η ...μείωση του λειτουργικού κόστους της τράπεζας. Σαν δόλωμα για τη μεταφορά παλαιών οφειλών στο νέο «Ενιαίο Μακροπρόθεσμο Δάνειο» χρησιμοποιούν τη διαγραφή των τόκων ποινής στα παλαιά δάνεια. Από κει και πέρα, οι νέες συμβάσεις που θα υπογράψουν οι αγρότες με την ΑΤΕ προβλέπουν τα εξής απίστευτα:

• Κάθε αγρότης «δικαιούται» ένα ορισμένο ποσό δανείου, με βάση τη σημερινή οικονομική του κατάσταση. Υποχρεωτικά το ληξιπρόθεσμο χρέος μεταφέρεται ολόκληρο στο νέο λογαριασμό. Ετσι, σε περίπτωση που η παλιά οφειλή είναι μεγαλύτερη από το σημερινό όριο δεν υπάρχει καμία δυνατότητα για νέο δανεισμό.
• Στη συνέχεια, υποχρεώνεται να υπογράψει ειδική δήλωση ότι «συνομολογεί και αναγνωρίζει πλήρως και ανεπιφυλάκτως τα ποσά της οφειλής του» όπως παρουσιάζονται από την τράπεζα. Επίσης, ότι «αποδέχεται ως ορθό τον υπολογισμό αυτό και παραιτείται κάθε δικαιώματος αμφισβήτησης, με οποιοδήποτε τρόπο και για κάθε αιτία» (!). Από το γεγονός αυτό και μόνο ανακύπτουν πολλά ερωτηματικά για τυχόν σκοπιμότητες της ΑΤΕ.
• Σε περίπτωση που οι τόκοι δεν πληρωθούν μετά από 12μηνη περίοδο δε δίνεται καμία νέα χορήγηση. Μετά από 18 μήνες το δάνειο γίνεται υπερήμερο και κατά συνέπεια η ΑΤΕ μπορεί να το απαιτήσει στο σύνολό του.
• Οι αγρότες υποχρεώνονται να εκχωρήσουν στην ΑΤΕ τα μελλοντικά έσοδά τους από επιδοτήσεις, ενισχύσεις, αποζημιώσεις και πωλήσεις προϊόντων σε ποσοστό 50%. Για το σκοπό αυτό υπογράφουν μια ακόμη ειδική δήλωση. Για το λόγο αυτό δηλώνουν τον καταθετικό λογαριασμό που έχουν στην ΑΤΕ υπογράφοντας ότι «θα μπορεί να δεσμεύεται από την ΑΤΕ σύμφωνα με τους όρους και τις συμφωνίες της δανειστικής σύμβασης».
• Η εγκύκλιος της ΑΤΕ για το «Μακροπρόθεσμο Ανοικτό Δάνειο» προβλέπει υποχρεωτική επαναξιολόγηση του «πελάτη» κάθε τριετία, «συνεκτιμώντας της καταβολή τουλάχιστον του 30% του κεφαλαίου». Σε περίπτωση που δεν έχει εξοφληθεί και ένα μέρος του κεφαλαίου, το τοπικό κατάστημα μπορεί να χαρακτηρίσει το δάνειο υπερήμερο.
• Οι τόκοι του πρώτου εκτοκισμού (στις 30 Ιούλη ή 30 Δεκέμβρη) κεφαλαιοποιούνται. Με τον τρόπο αυτό παίρνουν πίσω και ένα μέρος από τη «διαγραφή ποινής» πάνω στα παλιά δάνεια. Χρεώνουν από πάνω και «διαχειριστικά έξοδα» (2 τοις χιλίοις) σε κάθε εκταμίευση με ελάχιστο ποσό τα 30 ευρώ. Ανάλογα χαράτσια προβλέπονται και πάνω στο νέο βραχυπρόθεσμο δάνειο.