Αρχισαν επίσημα χτες οι χειμερινές εκπτώσεις στον Πειραιά, ενώ μεθαύριο 7 Γενάρη ξεκινούν και στην Αθήνα και τη Θεσσαλονίκη και θα κρατήσουν μέχρι τις 27 Φλεβάρη. Ωστόσο, βέβαια, από μέρες τα λεγόμενα επώνυμα καταστήματα άρχισαν να σέρνουν το χορό των εκπτώσεων όπως το συνηθίζουν τα τελευταία χρόνια, διαφημίζοντας εκπτώσεις ακόμα και με διαφημιστικές καταχωρήσεις, που φτάνουν μέχρι και 40%, συμπαρασύροντας αναγκαστικά για άλλη μια χρονιά τους εμπορικούς συλλόγους στην επίσημη κήρυξη εκπτώσεων πριν καλά καλά τελειώσουν οι γιορτές. θα πρέπει, εδώ, να σημειώσουμε, ότι, όπως τονίζουν οι έμποροι, η μεγάλη διάρκεια των εκπτώσεων δεν εγγυάται απαραίτητα το συμφέρον ούτε των καταναλωτών ούτε των εμπόρων, αφού ένας μήνας θα μπορούσε να είναι αρκετός ώστε να γίνονται ουσιαστικές εκπτώσεις που να εξυπηρετούν και τους μεν και τους δε.

Πάντως, οι έμποροι, που για άλλη μια φορά φέτος την περίοδο των Χριστουγέννων ήρθαν αντιμέτωποι με την ανεπάρκεια των λαϊκών εισοδημάτων να ζεστάνουν τα ταμεία τους, ελπίζουν έστω σε μια προσωρινή και μικρή αναθέρμανση της αγοράς τις πρώτες τουλάχιστον μέρες. Βέβαια, είναι πολλοί και εκείνοι, που - όχι άδικα - τονίζουν ότι όσο δελεαστικά και να είναι τα ποσοστά των εκπτώσεων, δεν περιμένουν πολλά πράγματα αφού για τις μισθοσυντήρητες οικογένειες, οι οποίες πρέπει να καλύψουν ένα σωρό ανάγκες, εξακολουθούν να είναι δυσπρόσιτες οι τιμές.

Το Ινστιτούτο Καταναλωτών (ΙΝΚΑ) εφιστά την προσοχή των καταναλωτών ώστε να αξιοποιήσουν καλύτερα την περίοδο των εκπτώσεων και κυρίως εφιστά την προσοχή τους στη χρήση πιστωτικών καρτών, μέσω των οποίων το 63% των καταναλωτών πραγματοποιεί τις αγορές του και στις εκπτώσεις. Μάλιστα, όπως αναφέρει το ΙΝΚΑ, το 1998 καταγράφτηκαν 434 παράπονα για το θέμα των εκπτώσεων και 4.500 για πιστωτικές κάρτες. Συγκεκριμένα, το ΙΝΚΑ υπενθυμίζει ότι:

• Οι αγορές πρέπει να γίνονται με βάση τις πραγματικές ανάγκες και όχι το ποσοστό έκπτωσης.
• Να ακολουθείται ο προγραμματισμός που έγινε στην ηρεμία του σπιτιού και να μην ανατρέπεται, καθώς και η έρευνα στα καταστήματα.
• Να καταπολεμιέται η νοοτροπία του "να προλάβουμε".
• Να μην επηρεαζόμαστε από το ποσοστό της έκπτωσης σε ένα συγκεκριμένο είδος του καταστήματος που μπορεί να χρησιμοποιείται σαν κράχτης, νομίζοντας ότι το ίδιο ποσοστό επικρατεί και στα άλλα είδη που πωλούνται μέσα στο κατάστημα.

Επίσης, υπενθυμίζεται ότι το κατάστημα υποχρεούται να αναγράφει το ποσοστό της έκπτωσης ή την τιμή προ και μετά έκπτωσης. Εάν, μάλιστα, μπορεί κανείς να διαπιστώσει πως όντως είναι πραγματική η έκπτωση ακόμα καλύτερα. Τέλος, προσοχή στα ελαττωματικά προϊόντα, για τα οποία δεν ισχύει η δικαιολογία "αλλαγές δε γίνονται στις εκπτώσεις", αφού, όπως χαρακτηριστικά αναφέρει το ΙΝΚΑ, οι εκπτώσεις δε γίνονται για να ξεφορτωθούν οι έμποροι τα ελαττωματικά προϊόντα τους, αλλά να πουλήσουν τα κανονικά σε μειωμένες τιμές.

Σε "εθνικό στόχο" όλων των... παραγωγικών τάξεων επιχειρεί να αναδείξει και τη μείωση του πληθωρισμού η κυβέρνηση, προκειμένου, όπως λέει, να εξασφαλιστεί η ένταξη της χώρας στην Οικονομική και Νομισματική Ενωση (ΟΝΕ), αξιώνοντας για την επίτευξη του στόχου αυτού, όπως είναι γνωστό, την επιβολή, για μια ακόμα χρονιά, σκληρής λιτότητας σε βάρος των εργαζομένων. Αυτό προκύπτει από την εξαμηνιαία έκθεση του υπουργείου Εθνικής Οικονομίας με θέμα "Τρέχουσες εξελίξεις και προοπτικές στην ελληνική και τη διεθνή οικονομία", που δόθηκε χτες στη δημοσιότητα.

Οπως επισημαίνεται στην έκθεση, "ο κρισιμότερος στόχος της ελληνικής οικονομίας για την ένταξη στο ΕΥΡΩ είναι η επίτευξη της μείωσης του πληθωρισμού από 4% στο τέλος του 1998 στο 2% στο τέλος του 1999", στόχος που "πρέπει να επιτευχθεί χωρίς να χαλαρώσει η προσπάθεια της δημοσιονομικής εξυγίανσης και χωρίς να παρεκκλίνει η προσήλωση στη σταθερότητα της συναλλαγματικής ισοτιμίας". Στο ίδιο πνεύμα και σε μία προσπάθεια να αναχθούν και οι εργαζόμενοι - που επωμίστηκαν σκληρά όλα αυτά τα χρόνια το κόστος της αντιπληθωριστικής πολιτικής - σε συναρμόδιους της επίτευξης αυτού του στόχου, η έκθεση συμπληρώνει: "Η μείωση του πληθωρισμού συνεπώς κατά 2 περίπου εκατοστιαίες μονάδες πρέπει να αναχθεί σε εθνικό στόχο όλων των παραγωγικών τάξεων. Καθώς η μείωση αφορά πλέον τον πυρήνα του πληθωρισμού, δηλαδή τον πληθωρισμό που δεν εξαρτάται από συγκυριακούς ή τυχαίους παράγοντες (τιμές λαχανικών λόγω καιρικών συνθηκών και καυσίμων), απαιτείται ευρύτερη κοινωνική συναίνεση για συγκράτηση του κόστους εργασίας, για συγκράτηση των τιμών των πρώτων υλών και για την απρόσκοπτη λειτουργία των κανόνων του υγιούς ανταγωνισμού".

Για την επίτευξη του συγκεκριμένου στόχου η κυβέρνηση θα ακολουθήσει την πεπατημένη της καθήλωσης των μισθών των εργαζομένων, τακτική που ακολούθησε άλλωστε όλα τα προηγούμενα χρόνια, με ανυπολόγιστες συνέπειες για τα λαϊκά στρώματα της χώρας. Ενδεικτικά γι' αυτό είναι τα στοιχεία που αναφέρονται στην έκθεση σχετικά με την εξέλιξη της εισοδηματικής πολιτικής και του κόστους εργασίας τα προηγούμενα χρόνια και τις προβλέψεις που υπάρχουν για τα επόμενα χρόνια. Παρά τις πάγιες κυβερνητικές αλχημείες στον τρόπο υπολογισμού της εισοδηματικής πολιτικής, η τάση είναι εμφανής. Η αύξηση του κόστους εργασίας από 7,1% που ήταν το 1997 επιβραδύνθηκε στο 2,9% το 1998. Για την επόμενη διετία (1999 - 2000) εκτιμάται ότι η εισοδηματική πολιτική, με τη συγκράτηση της δαπάνης για μισθούς στο δημόσιο τομέα και τις δημόσιες επιχειρήσεις, καθώς και τις συγκρατημένες αυξήσεις στον ιδιωτικό τομέα, θα μειώσει το ρυθμό αύξησης του μέσου ονομαστικού μισθού στο 4,1%. "Η αύξηση αυτή" - τονίζεται - "σε συνδυασμό με την αύξηση της παραγωγικότητας στο σύνολο της οικονομίας θα μειώσει το ρυθμό του κόστους εργασίας στο 1,1% συμβάλλοντας έτσι στη μείωση του πληθωρισμού".

Σε ό,τι αφορά ειδικότερα τις προβλέψεις διαφόρων μακροοικονομικών μεγεθών το 1999 και 2000, στην έκθεση επισημαίνονται τα εξής:

• Το ΑΕΠ προβλέπεται να αυξηθεί κατά 3,7% το '99 και 3,9% το 2000.
• Το έλλειμμα της γενικής κυβέρνησης εκτιμάται ότι θα μειωθεί στο 1,9% του ΑΕΠ το 1999 και 1,7% το 2000, το δε δημόσιο χρέος στο 103,5% και 100% του ΑΕΠ αντιστοίχως.
• Ο πληθωρισμός προβλέπεται να σημειώσει σημαντική επιβράδυνση, επιτυγχάνοντας το στόχο για μείωσή του κάτω του 2% στο τέλος του '99.
• Η απασχόληση εκτιμάται ότι θα αυξηθεί 0,8% ετησίως και το ποσοστό ανεργίας θα αναμένεται να κυμανθεί το 2000 στο 9,5% του εργατικού δυναμικού.

Αέρα 6,7% στα πανιά των τζογαδόρων έδωσε η φιλολογία περί του ΕΥΡΩ και η ευφορία που προσπαθούν να προκαλέσουν στις διάφορες χρηματαγορές οι θιασώτες της ΟΝΕ. Η χτεσινή συνεδρίαση στο Χρηματιστήριο της Αθήνας, που εκτόξευσε το Γενικό Δείκτη για πρώτη φορά στην ιστορία του στις 2.921,3 μονάδες, χαρακτηρίστηκε από έντονο αγοραστικό ενδιαφέρον και ανοδικές τάσεις στις τιμές των μετοχών σε όλους τους κλάδους.

Ο τζίρος κινήθηκε σε ιδιαίτερα υψηλά επίπεδα και έφτασε τα 106 δισεκατομμύρια δραχμές. Ολοι οι επιμέρους δείκτες παρουσίασαν θεαματική άνοδο, με πρώτο και καλύτερο το δείκτη των τραπεζών, που αυξήθηκε κατά 7,59%. Τη μικρότερη άνοδο σημείωσαν οι μετοχές της παράλληλης αγοράς (3,4%). Η συντριπτική πλειοψηφία (241) των μετοχών που διακινήθηκαν παρουσίασαν άνοδο, ενώ μόλις 22 σημείωσαν ζημιές σε σχέση με το κλείσιμο της 31ης του Δεκέμβρη. Ακόμα και με τέτοια αποτελέσματα, στο τέλος της συνεδρίασης 94 μετοχές είχαν ανεκτέλεστες εντολές για αγορές, ενώ 127 έκλεισαν με "πωλητές".

Οι διάφοροι εμπλεκόμενοι με τις χρηματιστηριακές συναλλαγές συνδέουν τη χτεσινή εικόνα της οδού Σοφοκλέους με τις προσδοκίες που φέρονται να δημιουργούνται από την εισαγωγή του ΕΥΡΩ στις συναλλαγές. Από αυτή την άποψη δεν είναι τυχαία ούτε η αύξηση των τιμών στους τίτλους του δημοσίου, όπου τα επιτόκια εξακολουθούν και κινούνται σε υψηλά επίπεδα, ούτε η... ανατίμηση της δραχμής σε σχέση με το ΕΥΡΩ, που χτες έφτασε και μέχρι τις 327 δραχμές έναντι 353 που είναι η λεγόμενη κεντρική ισοτιμία.

Εκείνο που συμβαίνει - σημειώνουν αρμόδιοι παράγοντες σχολιάζοντας τη χτεσινή εικόνα της χρηματαγοράς - είναι ότι οι αγορές προεξοφλούν τη θετική πορεία του νέου νομίσματος και αποτιμούν θετικά τις προοπτικές της ελληνικής οικονομίας. Η προσπάθεια αποκωδικοποίησης τέτοιων εκτιμήσεων είναι φανερό ότι δεν μπορεί να αναζητηθούν στην όποια βελτίωση μπορεί να παρουσίασαν διάφοροι δείκτες της ελληνικής οικονομίας και των επιχειρήσεων που είναι εισηγμένες στην οδό Σοφοκλέους. Το τοπίο που πάει να δημιουργηθεί περισσότερο θυμίζει επανάληψη ενός παιχνιδιού τεχνητής ευφορίας, που έχουν τη δυνατότητα να προκαλούν όσοι ενδιαφέρονται ν' αυξήσουν τα κέρδη τους από τις απότομες αυξομειώσεις των τιμών, παιχνίδι που στο πρόσφατο παρελθόν το έχουμε δει αρκετές φορές στις χρηματαγορές.