Motion Team

Η κυβέρνηση έχει κάνει καθαρό ότι αν κάποιο ίδρυμα δεν υποβάλει τέτοιο τετραετές πρόγραμμα, δε θα λάβει κρατική χρηματοδότηση! Επίσης, έχει διαμηνύσει ότι για την εκτίμηση του τετραετούς προγράμματος, το υπουργείο Παιδείας θα λαμβάνει υπόψη το κατά πόσον τα ιδρύματα έχουν συμμορφωθεί με τη διαδικασία «αξιολόγησης».

Γίνεται έτσι φανερό ότι το πλέγμα «προγραμματισμός - ανάπτυξη - χρηματοδότηση» του κάθε ιδρύματος, προοπτικά, θα συνδέεται και με ...το «βαθμό» που θα παίρνει στην «αξιολόγηση», με τις επιδόσεις του στον ανταγωνισμό που θα ξεσπάσει μεταξύ των ανώτατων ιδρυμάτων, σε τελική ανάλυση με το βαθμό προσαρμογής του στις απαιτήσεις του κεφαλαίου, αφού αυτό θα είναι στην ουσία το αντικείμενο της αξιολόγησης σε κάθε ίδρυμα.

Eurokinissi

Ανάμεσα στις ενότητες που το υπουργείο υπαγορεύει στα ιδρύματα να αναπτύξουν τους προγραμματικούς τους στόχους, διαβάζουμε:

• «Συμμετοχή στις διαδικασίες διασφάλισης της ποιότητας». Δηλαδή τα ιδρύματα θα πρέπει να καταγράφουν κατά πόσον έχουν εφαρμόσει την «αξιολόγηση» σύμφωνα με τους νόμους της αγοράς.
• «Χρηματοδότηση από άλλες πηγές». Υπαγορεύεται ξεκάθαρα ότι το κάθε ίδρυμα θα πρέπει να βρει πηγές πέραν της κρατικής χρηματοδότησης, θα πρέπει να στραφεί στις επιχειρήσεις για χορηγίες, θα πρέπει να εμπορευτεί δικές του δραστηριότητες.
• «Συνεισφορά στην κοινωνική πρόοδο και την οικονομική ανάπτυξη σε τοπικό, περιφερειακό και εθνικό επίπεδο. Συνεργασία με κοινωνικούς, πολιτιστικούς και παραγωγικούς φορείς σε τοπικό, περιφερειακό και εθνικό επίπεδο». Δηλαδή, στόχος των ιδρυμάτων θα πρέπει να είναι η συνεισφορά τους στην καπιταλιστική ανάπτυξη, στην ευρωστία των επιχειρήσεων. Γι' αυτό το λόγο θα συνεργάζονται με τους «παραγωγικούς φορείς» (βλέπε επιχειρήσεις). Μάλιστα, θα πρέπει να υποβαθμίσουν το ρόλο τους στο επίπεδο της «τοπικής» ανάπτυξης, δηλαδή, η Γεωπονική, π.χ., θα υποβαθμίζεται στην ενασχόληση με την τοπική χλωρίδα και πανίδα ή η Ιατρική στην Αλεξανδρούπολη θα ειδικευτεί σε ασθένειες που φαίνεται να εμφανίζει σε υψηλά ποσοστά ο τοπικός πληθυσμός...
• «Προαγωγή καινοτομίας, αριστίας, χρήση ΤΠΕ», δηλαδή τα ιδρύματα θα πρέπει να προτάσσουν στο σχεδιασμό τους, ζητήματα άμεσου ενδιαφέροντος για τις επιχειρήσεις, όπως είναι η «καινοτομία», που σημαίνει: Πατέντες άμεσα αξιοποιήσιμες από τις επιχειρήσεις. Τους στόχους των επιχειρήσεων υπηρετεί και η ανάπτυξη της αριστίας (που οδηγεί στην «καινοτομία») και η ενίσχυση των νέων τεχνολογιών και πληροφορικής (ΤΠΕ), που, αν και φέρνει διευκολύνσεις, συνδέεται με την τυποποίηση των σπουδών, την ελαστικοποίηση των εργασιακών σχέσεων κ.ά.
• «Κινητικότητα φοιτητών και ερευνητών». Αλλη μια προτεραιότητα του κεφαλαίου προκειμένου να εμπεδωθούν οι αναδιαρθρώσεις, που ήδη έχουν περπατήσει σε ευρωπαϊκό επίπεδο.
• «Διασφάλιση ακαδημαϊκών και επαγγελματικών προοπτικών διδασκόντων και αποφοίτων». Δηλαδή, τα ιδρύματα θα πρέπει να λογοδοτούν για τις επαγγελματικές προοπτικές των αποφοίτων τους. Το αίτημα όμως «δουλειά για όλους» είναι ευθύνη των πανεπιστημίων, π.χ., να το εξασφαλίσουν ή του κράτους; Είναι υπεύθυνα τα πανεπιστήμια και τα ΤΕΙ για την ανεργία ή αυτή είναι σύμφυτη με το καπιταλιστικό σύστημα; Οι απαντήσεις στα ερωτήματα είναι προφανείς. Ωστόσο, η κυβέρνηση θέλει να αποτινάξει από πάνω της την ευθύνη να εξασφαλίζει δουλειά σε όλους τους αποφοίτους, αφήνει την αγορά να «λύνει» τα θέματα εργασίας - ανεργίας και ρίχνει το βάρος, την ευθύνη για την ανεργία στα πανεπιστήμια και στον κάθε απόφοιτο «εξατομικευμένα».
• «Κοινωνική δικαιοσύνη: Στήριξη φοιτητών με χαμηλό εισόδημα, μελών της ακαδημαϊκής κοινότητας που αντιμετωπίζουν έκτακτα προσωπικά προβλήματα». Είναι άκρως υποκριτικό το ενδιαφέρον για τους φοιτητές με χαμηλά εισοδήματα και υπαγορεύεται να αντιμετωπίσουν τα ιδρύματα με όρους φιλανθρωπίας κάποιες ...περιπτώσεις φοιτητών. Πρόσφατη έρευνα έχει δείξει ότι το 45% περίπου των φοιτητών αναγκάζονται να δουλεύουν παράλληλα με τις σπουδές τους, ποσοστό που ανεβαίνει στο 61% για τους μεταπτυχιακούς φοιτητές. Οταν, λοιπόν, το κράτος δεν εξασφαλίζει σε όλους ανεξαιρέτως τους φοιτητές το δικαίωμα σε αποκλειστικά δημόσιες και δωρεάν σπουδές, το δικαίωμα να μπορούν να παρακολουθούν απρόσκοπτα τις σπουδές τους, είναι εκ του πονηρού να χρεώνει στα ιδρύματα την ευθύνη για την ...υποστήριξη των φοιτητών.

Με τους δείκτες της νέας χρηματοδότησης, στο ίδιο το υπόδειγμα του υπουργείου (που κάνει μια αντιπαραβολή στα κονδύλια του 2007: Πώς κατανεμήθηκαν και πώς θα κατανέμονταν με βάση το νέο σύστημα) ομολογείται ότι υπάρχει απόκλιση 5.208.480 ευρώ προς τα κάτω ή ποσοστιαία μια μείωση κονδυλίων της τάξης του 2,52%... που προτείνεται να καλυφθεί στο μέλλον με διάφορες αλχημείες και «ειδικές» χρηματοδοτήσεις.

Είναι γεγονός ότι όλες οι σπουδές δεν έχουν το ίδιο κόστος. Κάποια Τμήματα αρκούνται στη διάλεξη από την έδρα, άλλα Τμήματα έχουν εργαστήρια, άλλα χρειάζονται περισσότερα ή λιγότερα υλικά για τις ασκήσεις τους, άλλα χρειάζονται πιο εξειδικευμένη τεχνολογία στα εργαστήρια, άλλα έχουν κλινικές κ.ο.κ. Με βάση αυτές τις ανάγκες, το μέχρι τώρα σύστημα χρηματοδότησης προέβλεπε 13 διαφορετικούς «Δείκτες Κόστους Σπουδών» (ΔΚΣ - συντελεστές) που κυμαίνονταν από το 1,00 έως το 4,00 με διαβαθμίσεις ανάμεσά τους.

Με το νέο σύστημα χρηματοδότησης, η κυβέρνηση υιοθετεί το αγγλοσαξονικό σύστημα, όπου όλες οι επιστήμες συμπιέζονται σε τέσσερις κατηγορίες ΔΚΣ, οι Επιστήμες: Υγείας 4,00. Μηχανικών, Γεωπονικές, Χημείας, Φυσικής, Πληροφορικής και Τηλεπικοινωνιών, Υλικών 1,70. Μαθηματικών, Γεωγραφίας, Φυσικής Αγωγής και Αθλητισμού, Τέχνες 1,30. Ανθρωπιστικές, Νομικές, Πολιτικές, Κοινωνικές, Οικονομικές και Διοίκηση Επιχειρήσεων 1,00.

Με την προηγούμενη διαβάθμιση των 13 κατηγοριών, οι επιστήμες των Μηχανικών π.χ. είχαν συντελεστή 2,20, ενώ τώρα πέφτουν στο 1,70. Οπως λέει ο πρύτανης του Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχνείου, Κ. Ι. Μουτζούρης: «Το ΥΠΕΠΘ προτείνει για τις Επιστήμες Μηχανικών και τις Γεωπονικές Επιστήμες μία δραστική μείωση της χρηματοδοτήσεως της τάξεως του 25% σε σχέση με τα ισχύοντα στην Ελλάδα έως σήμερα και πλήρη προσαρμογή στα ισχύοντα στην Αγγλία. Στην Αγγλία όμως οι προπτυχιακές σπουδές Μηχανικού διαρκούν 3 έτη, έναντι των 5 ετών στην Ελλάδα. Και όπως έχει γίνει από όλους πλέον αποδεκτό, οι 5ετείς ενιαίες και αδιαίρετες σπουδές είναι τελείως απαραίτητες για τη διαμόρφωση ενός Μηχανικού για τον 21ο αιώνα».

Ετσι, έμμεσα, η αλλαγή του τρόπου χρηματοδότησης υπαγορεύει υποβάθμιση των πενταετών σπουδών, ακόμη και μείωση της χρονικής διάρκειάς τους, με βάση τη διαδικασία της Μπολόνια.

«Η επιχορηγήσεις για συγγράμματα, σίτιση, φοιτητική μέριμνα και έκτακτο διδακτικό προσωπικό δεν αποτελούν αντικείμενο του συστήματος και συνεχίζουν να προσδιορίζονται ανεξάρτητα». Η διατύπωση αυτή της μεθοδολογίας χρηματοδότησης έχει προκαλέσει αντιδράσεις στα ΤΕΙ, που σημειώνουν ότι οι συντάκτες του κειμένου προφανώς δε γνωρίζουν ότι στα ΤΕΙ όλες οι παραπάνω δαπάνες βαρύνουν τον προϋπολογισμό των ιδρυμάτων και μάλιστα τον επιβαρύνουν ιδιαίτερα (αρκεί να λάβει κανείς υπόψη ότι οι έκτακτοι αποτελούν την πλειοψηφία του εκπαιδευτικού προσωπικού των ιδρυμάτων). Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις τους, λοιπόν, αν παραμείνουν τα πράγματα ως έχουν, ο νέος τρόπος χρηματοδότησης θα σημάνει για τα ΤΕΙ ακόμα μεγαλύτερη μείωση κονδυλίων.