ΑΓΚΥΡΑ. - Η αναμενόμενη από τον περασμένο Μάη απόφαση του Συνταγματικού Δικαστηρίου της Τουρκίας έγινε μετά από πολλές περιπέτειες γνωστή χτες: Οπως μετέδωσαν με την ένδειξη του "επείγοντος" τα ειδησεογραφικά πρακτορεία, το Δικαστήριο έθεσε εκτός νόμου το Ισλαμικό Κόμμα της Ευημερίας (Ρεφάχ) και απαγόρευσε στον ηγέτη του, πρώην πρωθυπουργό Νετσμεντίν Ερμπακάν, οποιαδήποτε πολιτική δραστηριότητα επί πενταετία, στερώντας του, ταυτόχρονα, τη βουλευτική ιδιότητα.

Ουσιαστικά, ο Ερμπακάν είχε υποθηκεύσει το πολιτικό του μέλλον τον περασμένο Φλεβάρη, όταν αρνήθηκε να συμμορφωθεί με τις υποδείξεις του (κυριαρχούμενου από τους στρατιωτικούς) Συμβουλίου Εθνικής Ασφαλείας.Η συγκυβέρνηση των κομμάτων Ευημερίας και Ορθού Δρόμου, με πρωθυπουργό τον Ερμπακάν και αντιπρόεδρο της κυβέρνησης την Τανσού Τσιλέρ, είχε αντιταχθεί στα σχέδια περί περαιτέρω "εκκοσμίκευσης" της εκπαίδευσης, με το κλείσιμο των ιερατικών σχολών, είχε επιτρέψει στους πιστούς του ισλάμ δημόσιους λειτουργούς να διακόπτουν την εργασία τους για να προσεύχονται και να φορούν παραδοσιακή ενδυμασία, είχε προσεγγίσει Ιράν και Λιβύη, κλπ.

Εκτοτε το στρατιωτικό - πολιτικό κατεστημένο εξαπέλυσε μια μανιώδη πολεμική κατά της κυβέρνησης (ακόμη και με απειλές περί στρατιωτικής "επέμβασης"), καταφέροντάς της το τελικό χτύπημα τον Ιούλη (με μια απόφαση του Προέδρου Ντεμιρέλ - συμμαθητή του Ερμπακάν στο Πανεπιστήμιο - που χαρακτηρίστηκε"πραξικοπηματική").

Ταυτόχρονα με την εκστρατεία για την κατάρριψη της κυβέρνησης, υποβλήθηκε η μήνυση από τον εισαγγελέα του Συνταγματικού Δικαστηρίου Βουράλ Σαβάς για την απαγόρευση του Κόμματος Ευημερίας, επειδή "απειλεί τον κοσμικό χαρακτήρα του κράτους". Η δίκη έγινε πρωτοσέλιδη για μήνες, προκάλεσε το συστηματικό σαρκασμό δημοσιογράφων (όπως του άλλοτε συμβούλου του Σουλεϊμάν Ντεμιρέλ, Ιλνούρ Τσεβίκ,της "Turkish Daily News"), και προκάλεσε μαζικές διαδηλώσεις από ισλαμιστές υποστηριχτές του Ρεφάχ.

Πλην όμως, η απόφαση ήταν σχεδόν "προειλημμένη": Γνωρίζοντάς την ήδη από το Δεκέμβρη, τα "δεύτερης διαλογής" στελέχη του κόμματος (προφανώς κατ' υπόδειξη του Ερμπακάν) προχώρησαν στην ίδρυση του Κόμματος της Αρετής,του επόμενου κόμματος που θα εκφράζει το ισλαμικό κίνημα στην Τουρκία...

Στη σχεδόν 30χρονη πολιτική του καριέρα, ο (71 ετών) Νετσμεντίν Ερμπακάν, πολιτικός μηχανικός με σπουδές στη Γερμανία, έχει δει πολλά. Κλείσιμο των πολιτικών σχημάτων, των οποίων ηγήθηκε δύο φορές, ένα πραξικόπημα, φυλακή και αυτοεξορία στη Σουηδία λόγω της πίεσης από τους "τοποτηρητές της κοσμικής κληρονομιάς" του Κεμάλ Ατατούρκ. Κάθε φορά όμως, παρατηρεί το Associated Press, επανερχόταν ισχυρότερος και πιο αφοσιωμένος. Δεν αποκλείεται, όμως, αυτή η βολή να αποδειχθεί η χαριστική - το γήρας, γαρ.

Πάντως, παρά την πενταετή απαγόρευση της πολιτικής δραστηριότητας σε βάρος του, ο Ερμπακάν θα παραμείνει ενεργός από το παρασκήνιο και ένα "σύμβολο" στο προσκήνιο.

Το πρώτο κόμμα του είχε απαγορευτεί τη δεκαετία του '70, πάλι με τη δικαιολογία της "απειλής του κοσμικού κράτους", και το δεύτερο το 1980 με το πραξικόπημα των στρατηγών, όταν ο ίδιος φυλακίστηκε για πάνω από ένα χρόνο.

Η δεκαετία του '90 φαινόταν "ιδανική": Το Κόμμα Ευημερίας (του οποίου την ηγεσία ο Ερμπακάν ανέλαβε το 1987) αναδείχτηκε ως ο πιο ισχυρός "παίκτης" στο πολιτικό σκάκι και στις εκλογές του Δεκέμβρη του 1995 κέρδισε με 21%. Το 1996 ο Ερμπακάν είδε τις πολιτικές του φιλοδοξίες να πραγματώνονται: Εγινε πρωθυπουργός, με την υποστήριξη της κάποτε πιο σκληρής κατηγόρου του, Τανσού Τσιλέρ.

Φυσικά, ο Ερμπακάν δεν επρόκειτο να δεχτεί έτσι απλά την απόφαση: Ο ίδιος χαρακτήρισε την απόφαση "εσφαλμένη", ενώ οι πολιτικοί του συνεργάτες "αντισυνταγματική" και "αντιδημοκρατική". Πάντως, παράλληλα, ο ηγέτης του Ρεφάχ έσπευσε να κατευνάσει τους οπαδούς του, λέγοντας ότι "το Συνταγματικό Δικαστήριο είναι το ανώτατο όργανο της χώρας και σεβόμαστε τις αποφάσεις του".

Ο πρωθυπουργός Μεσούτ Γιλμάζ, σε μια επίδειξη "πολιτικής μεγαλοψυχίας", δήλωσε ότι "η απαγόρευση του Ρεφάχ προκαλεί θλίψη".

Από το εξωτερικό, ήταν πολύ χαρακτηριστική (της ...σαξονικής πολιτικής νοοτροπίας...) η αντίδραση της Βρετανίας, προεδρεύουσας της Ευρωπαϊκής Ενωσης το τρέχον εξάμηνο. Το Λονδίνο (που επικαλείται συχνά, όπως και πολλοί άλλοι, τον "ισλαμικό κίνδυνο"...) εξέφρασε πλήρως ο εκπρόσωπος της βρετανικής πρεσβείας στην Αγκυρα, Τζον Μπένζαμιν: "Ανησυχούμε για τις επιπτώσεις στη δημοκρατική πολυφωνία και στην ελευθερία της έκφρασης (...) Θα συνομιλήσουμε για την απαγόρευση του Κόμματος της Ευημερίας επειγόντως με τους Ευρωπαίους εταίρους μας".

Τις επόμενες μέρες, ο Ερμπακάν ανακοίνωσε ότι θα προσφύγει στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, όπου - ισχυρίστηκε - "θα αποκαλυφθεί πόσο λανθασμένη είναι η απόφαση"...

ΠΑΡΙΣΙ.-

Μια ημέρα πριν από τα νέα πανεθνικά συλλαλητήρια των ανέργων, αστυνομικοί και άνεργοι έχουν επιδοθεί σε ένα ατελείωτο κυνηγητό καταλήψεων και ανακαταλήψεων. Παρά τις αστυνομικές επεμβάσεις, τόσο σε καταλήψεις του Παρισιού, όσο και σε άλλες πόλεις της χώρας, υπό κατάληψη παραμένει η "Εκόλ Νορμάλ Σουπεριέρ" στην Καρτιέ Λατέν του Παρισιού, όπως και το, εξίσου φημισμένο για τα πρόσωπα εξουσίας που έχουν αποφοιτήσει από αυτό, Ινστιτούτο Πολιτικών Επιστημών στη δυτική όχθη του Σηκουάνα. Στις καταλήψεις των πανεπιστημιακών σχολών συμμετέχουν και φοιτητές. Ολοι οι δρόμοι που βρίσκονται στην περίμετρο των δύο σχολών παρέμεναν, μέχρι αργά χτες το βράδυ, αποκλεισμένοι από ισχυρές αστυνομικές δυνάμεις.

Υπό κατάληψη παραμένουν και τα γραφεία ανεργίας, πρόνοιας, αλλά και δημαρχεία σε πολλές άλλες γαλλικές πόλεις, ενώ άνδρες των ειδικών δυνάμεων της γαλλικής αστυνομίας επενέβησαν και με τη βία εκκένωσαν τα γραφεία πρόνοιας στο Μπορντό, στο λιμάνι Οριέν της Βρετάνης και στο Νανσί.

Εκτός από το πανεθνικό συλλαλητήριο των ανέργων, την Κυριακή έχει προγραμματιστεί από το ΓΚΚ συγκέντρωση διαμαρτυρίας κατά της ευρωπαϊκής νομισματικής ενοποίησης. Στις σημερινές πορείες, που θα πραγματοποιηθούν σε όλες τις μεγάλες πόλεις της Γαλλίας, έχουν ανακοινώσει ότι θα συμμετάσχουν πολλές ενώσεις εργαζομένων, το συνδικάτο της CGT, αλλά και φοιτητικοί σύλλογοι. Εντούτοις, δύο μεγάλα εργατικά συνδικάτα η CFDT και η "Φορς Ουβριέρ" ανακοίνωσαν ότι δεν πρόκειται να πάρουν μέρος.

Η εκπρόσωπος του μετριοπαθούς συνδικάτου της CFDT, Αν Γκεσντόν, δήλωσε ότι το συνδικάτο της πιστεύει πως το πρόβλημα της ανεργίας δε λύνεται με πορείες, ενώ ο Κλοντ Ζενέ, εκπρόσωπος της "Φορς Ουβριέρ", που γενικά έχει ταχθεί υπέρ των κινητοποιήσεων, αιτιολόγησε την απουσία του συνδικάτου του από τα σημερινά συλλαλητήρια, υποστηρίζοντας ότι διαφωνεί με μορφές διαμαρτυρίας όπως οι καταλήψεις! Πάντως, την ίδια στιγμή οι δημοσκοπήσεις έδιναν ένα ολοένα αυξανόμενο ποσοστό του γαλλικού λαού να τάσσεται υπέρ των κινητοποιήσεων των ανέργων και κατά των επιλογών της κυβέρνησης Ζοσπέν.