Σε νέο ύψος ρεκόρ 7,6 δισεκατομμυρίων δολαρίων έφτασε το εμπορικό έλλειμμα της χώρας στο πεντάμηνο Γενάρης - Μάης, ενώ το συνολικό έλλειμμα των τρεχουσών συναλλαγών της χώρας - δηλαδή η διαφορά του συνόλου των εισαγωγών και εξαγωγών εμπορευμάτων και υπηρεσιών - έφτασε στο ίδιο διάστημα τα 2,7 δισεκατομμύρια δολάρια. Σύμφωνα με το σχετικό δελτίο της Τράπεζας τηςΕλλάδας, που δόθηκε χτες στη δημοσιότητα, το έλλειμμα του ισοζυγίου αυξήθηκε σε σχέση με το αντίστοιχο περσινό διάστημα κατά 35,6%, ενώ το εμπορικό έλλειμμα κατά 5,8%.

Ειδικότερα, το εμπορικό ισοζύγιο το πρώτο πεντάμηνο του 1996 παρουσίασε νέο έλλειμμα - ρεκόρ ύψους 7,6 δισ. δολαρίων, που οφείλεται στη στασιμότητα των ελληνικών εξαγωγών (2,2 δισ. δολάρια), με παράλληλη άνοδο των εισαγωγών (από 8,6 δισ. δολάρια πέρσι σε 8,9 δισ. δολάρια φέτος). Η παραπάνω κατάσταση, καθώς παγιώνεται, αντικατοπτρίζει τη συντήρηση των διαρθρωτικών προβλημάτων της ελληνικής οικονομίας, συντήρηση που ταυτόχρονα υποδηλώνει την ανικανότητα των μέχρι σήμερα "φιλευρωπαϊκών" κυβερνήσεων ΠΑΣΟΚ και ΝΔ να προχωρήσουν σε ριζοσπαστικές λύσεις προώθησης των ελληνικών συμφερόντων.

Στον τομέα του ισοζυγίου άδηλων πόρων, στο πρώτο πεντάμηνο του τρέχοντος έτους είναι εμφανής η αδυναμία απορρόφησης των κοινοτικών κονδυλίων του Β ΚΠΣ από την κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ. Οι καθαρές μεταβιβάσεις ανήλθαν σωρευτικά στα 2 δισ. δολάρια, ενώ το αντίστοιχο περσινό διάστημα ήταν 2,2 δισ. δολάρια και το πρώτο πεντάμηνο του 1994 2,55 δισ. δολάρια. Μείωση παρουσιάζει επίσης το ταξιδιωτικό συνάλλαγμα (τουρισμός), καθώς ανήλθε σε 1 δισ. δολάρια έναντι 1,1 δισ. δολαρίων πέρσι. Αντίθετα, σταθερή αύξηση παρουσιάζουν οι εκροές συναλλάγματος προς το εξωτερικό με τη μορφή τόκων, μερισμάτων και κερδών. Ο σχετικός λογαριασμός αυξήθηκε στο εξεταζόμενο διάστημα κατά 21,5%,φτάνοντας τα 1,5 δισ. δολάρια. Αποτέλεσμα όλων αυτών είναι το πλεόνασμα του ισοζυγίου να συρρικνωθεί περαιτέρω στην περίοδο Γενάρης - Μάης στα 4,8 δισ. δολάρια, έναντι 5,2 δισ. δολαρίων πέρσι.

Αύξηση 21,5% εμφανίζουν και τα κεφάλαια που επίσημα έφυγαν στο εξωτερικό με τη μορφή των επιχειρηματικών κερδών και τα οποία έφτασαν το 1,5 δισεκατομμύριο δολάρια, ενώ η καθαρή κίνηση κεφαλαίων παρουσιάζεται αρνητική, εξαιτίας της σημαντικής (48,7%) αύξησης των χρεολυσίων αποπληρωμής του δημοσίου χρέους προς το εξωτερικό.

Καραμπινάτη περίπτωση φοροδιαφυγής είναι τελικά, σύμφωνα με τα στοιχεία του υπουργείου Οικονομικών, η περίπτωση που ξέσπασε χτες γύρω από την πολυεθνική εταιρία διακίνησης πετρελαιοειδών BP. Την υπόθεση και την κατηγορία ότι η εταιρία κατηγορείται για φοροδιαφυγή ύψους δεκάδων δισεκατομμυρίων δραχμών επιβεβαίωσε ουσιαστικά και ο υπουργός Οικονομικών.Σε σχετική ερώτηση ο Γ. Παπαντωνίου απάντησε ότι η υπόθεση βρίσκεται στα χέρια της Δικαιοσύνης, δήλωση η οποία δημιουργεί σοβαρά ερωτηματικά μιας και ανεπιβεβαίωτες πληροφορίες αναφέρουν ότι η δικαστική έρευνα εκδηλώθηκε μετά από καταγγελίες προς τις δικαστικές αρχές για προσπάθεια συγκάλυψης της υπόθεσης. Εξάλλου χτες η Επιτροπή του υπουργείου Οικονομικών η οποία εξετάζει μεγάλες υποθέσεις φοροδιαφυγής, απέστειλε προς την ΒΡ την τελική απόφαση, οπότε και η τελευταία είτε θα συμβιβαστεί με τις απαιτήσεις του υπουργείου Οικονομικών, είτε θα προσφύγει στα φορολογικά δικαστήρια. Από την πλευρά της η ΒΡ σε ανακοίνωση που εξέδωσε χτες αμφισβητεί το πόρισμα των ελεγκτών, το οποίο χαρακτηρίζει ανακριβές και με εσφαλμένες κρίσεις.

Οπως προκύπτει από την υπόθεση η ΥΠΕΔΑ ολοκλήρωσε τους προσωρινούς φορολογικούς ελέγχους στις εγκαταστάσεις της ΒΡ τον Ιούλη του 1995. Μετά από την εξέταση τριών οικονομικών χρήσεων (1991, 1992, 1993) διαπιστώθηκαν σοβαρές φορολογικές παραβάσεις (απόκρυψη εσόδων και παράνομη εξαγωγή κερδών), οι οποίες αντίκριζαν σημαντικά ποσά. Το υπουργείο Οικονομικών αποφεύγει να αναφερθεί στο συγκεκριμένο ποσό που αντιστοιχούν οι φορολογικές παραβάσεις.

Από την πλευρά της η ΒΡ πρότεινε συμβιβασμό και δέχτηκε να καταβάλει το ποσό των 7,5 δισ. δραχμών, αλλά απαίτησε στην τελική έκθεση που θα συνέτασσε το υπουργείο Οικονομικών να απαλειφθούν οι κατηγορίες της απόκρυψης εσόδων και της παράνομης εξαγωγής κερδών, κάτι που τελικά δεν έγινε δεκτό.

Η αρμόδια εφορία βρίσκεται σήμερα στο τελικό στάδιο σύνταξης του πορίσματος, όπου και θα αναφέρεται το ακριβές ύψος της φοροδιαφυγής της ΒΡ και θα ακολουθήσει η έκδοση των σχετικών καταλογιστικών πράξεων. Η δε ΒΡ είτε θα αποδεχτεί το πόρισμα του υπουργείου Οικονομικών, είτε, το πιο πιθανό, θα προσφύγει στα φορολογικά δικαστήρια.

Σοβαρά πάντως ερωτηματικά δημιουργούνται τόσο για το χρόνο που επιλέχτηκε να δοθεί στη δημοσιότητα η μεμονωμένη περίπτωση της υπαρκτής φοροδιαφυγής της ΒΡ, όσο και για τη γενικότερη στάση του εκάστοτε και ανεξαρτήτου "χρώματος" υπουργού Οικονομικών στο θέμα της φοροδιαφυγής του μεγάλου κεφαλαίου. Χωρίς δόση υπερβολής μπορούμε να πούμε ότι οι μηχανισμοί του υπουργείου Οικονομικών όχι μόνο δεν εξιχνιάζουν τα οικονομικά εγκλήματα που διαπράττει το μονοπωλιακό κεφάλαιο, αλλά αντίθετα τα συγκαλύπτουν. Οι δε μεγάλες οικονομικές εφορίες ΦΑΒΕ και ΦΑΕΕ, στις οποίες υπάγονται οι εμπορικές και βιομηχανικές ΑΕ, αποτελούν κυριολεκτικά απροσπέλαστα στη δημοσιότητα φρούρια, τα δε στελέχη των εφοριών αυτών απολογούνται απευθείας στον υπουργό Οικονομικών. Οσες φορές η πολιτική ηγεσία του υπουργείου αποφάσισε να δώσει στοιχεία φοροδιαφυγής των μεγάλων επιχειρήσεων, το έκανε επιλεκτικά και είχε πάντα συγκεκριμένη πολιτική στόχευση. Χαρακτηριστικότατο παράδειγμα πολιτικής εκμετάλλευσης και εκβιασμού καταστάσεων, η στάση του πρώην υπουργού Οικονομικών, Αλ. Παπαδόπουλου, ο οποίος έχοντας στα συρτάρια του υπουργείου του τους φακέλους φοροδιαφυγής των ιδιωτικών καναλιών, εκβίασε τους ιδιοκτήτες τους ώστε την προεκλογική περίοδο να ρίξουν το βάρος υπέρ του ΠΑΣΟΚ.

Νέα επίθεση στα λαϊκά εισοδήματα ετοιμάζει η κυβέρνηση για το 1997 από την επομένη κι όλας των εκλογών, μέσα από την κατάρτιση του προϋπολογισμού του επόμενου έτους σύμφωνα με όσα επιτάσσουν οι όροι του προγράμματος "σύγκλισης". Η επερχόμενη ακόμη πιο άγρια λιτότητα από αυτήν που εφαρμόζεται όλα αυτά τα χρόνια από τις κυβερνήσεις του δικομματισμού σε βάρος των εργαζόμενων και των ευρύτερων λαϊκών στρωμάτων, προέκυψε από τις δηλώσεις που έκανε χτες ο υπουργός Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών Γ. Παπαντωνίου,μετά από ευρεία σύσκεψη που είχε με τους υφυπουργούς Οικονομικών Ν. Χριστοδουλάκη και Γ. Δρυ,καθώς και διευθυντικά στελέχη του υπουργείου. Ο ίδιος, αναφερόμενος στο περιεχόμενο της συζήτησης που είχε με τη σύσκεψη η οποία, όπως είπε, ήταν κυρίως ενημερωτικού χαρακτήρα, χαρακτήρισε "δύσκολο" τον προϋπολογισμό του 1997, που καταρτίζεται τις μέρες που διανύουμε.

Η δυσκολία έγκειται κυρίως στην εξεύρεση πόρων για να εξασφαλιστούν τα πρόσθετα έσοδα που απαιτούνται για τον προϋπολογισμό του 1997, με αποτέλεσμα να τίθεται επί τάπητος το ενδεχόμενο λήψης νέων αντιλαϊκών μέτρων. Στην περίπτωση που ο προβλεπόμενος για το 1997 ρυθμός αύξησης των φορολογικών εσόδων οριστικοποιηθεί γύρω στο 12%, όπως αναφερόταν στην αρχική εγκύκλιο για την κατάρτιση του προϋπολογισμού του επόμενου έτους, η λήψη νέων μέτρων είναι σχεδόν δεδομένη. Αρμόδια στελέχη του Γενικού Λογιστηρίου του Κράτους, σχετικά με το παραπάνω ζήτημα, ισχυρίζονται ότι οι πόροι για την εξασφάλιση πρόσθετων εσόδων για το 1997, θα βρεθούν από τη λεγόμενη ωρίμανση των φορολογικών εσόδων και την αύξηση του ΑΕΠ, από την ενεργοποίηση του Σώματος Δίωξης Οικονομικού Εγκλήματος, από την εγκατάσταση ομάδας εμπειρογνωμόνων του IRΙS, καθώς και από την οργανωτική αναδιάρθρωση των υπηρεσιών του υπουργείου Οικονομικών.

Σε ό,τι αφορά την πορεία εκτέλεσης του προϋπολογισμού του τρέχοντος έτους, σύμφωνα με όλες τις ενδείξεις, εμφανίζονται ορισμένα προβλήματα στην πορεία υλοποίησης των στόχων για τα έσοδα, ενώ έχουν ήδη περιοριστεί ασφυκτικά οι δυνατότητες και άλλων περικοπών στο σκέλος των δαπανών, αφού το μεγαλύτερο μέρος τους, πλέον, αφορά δαπάνες εξυπηρέτησης του δημοσίου χρέους. Σοβαρό πρόβλημα υπάρχει επίσης στην πορεία εκτέλεσης του Προγράμματος Δημοσίων Επενδύσεων, με αποτέλεσμα να εκφράζονται φόβοι για περικοπές στο τέλος του έτους, ύψους 200 δισ. δρχ. περίπου, στα κονδύλια που προβλέπεται να διατεθούν από το φετινό προϋπολογισμό.

Αρχίζει την Κυριακή στην Ουάσιγκτον η ετήσια Σύνοδος του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου (ΔΝΤ) και της Διεθνούς Τράπεζας (ΔΤ), στην οποία θα παρευρεθούν εκπρόσωποι κυβερνήσεων, τραπεζών και επιχειρηματιών από όλες σχεδόν τις χώρες του κόσμου. Οπως κάθε χρόνο, έτσι και στη φετινή σύνοδο του ΔΝΤ και της ΔΤ, το διευθυντήριο της Ουάσιγκτον θα μοιράσει "συνταγές" στις κυβερνήσεις των χωρών - μελών του, καθώς και σε υποψήφια μέλη του Ταμείου, για την οικονομική πολιτική που θα πρέπει να εφαρμόσουν, ώστε να "νοικοκυρευτεί" και να ανακάμψει η παγκόσμια οικονομία.

Στην ουσία, με βάση τις εκθέσεις που έχουν συντάξει οι τεχνοκράτες του ΔΝΤ - μετά από επιτόπιους ελέγχους στις χώρες - μέλη του Ταμείου - το διευθυντήριο της Ουάσιγκτον θα δώσει τις κατευθυντήριες γραμμές, για την εφαρμογή μέτρων και πολιτικών στην πορεία προς την καπιταλιστική ανασυγκρότηση της παγκόσμιας οικονομίας και κάθε χώρας χωριστά. Στη φετινή σύνοδο του ΔΝΤ από την Ελλάδα θα μετέχουν ο οικονομικός σύμβουλος του πρωθυπουργού Τάσος Γιαννίτσης,ο οποίος θα είναι επικεφαλής της κυβερνητικής αντιπροσωπείας, καθώς επίσης και πολλοί διοικητές κρατικών τραπεζών.