Την ίδια στιγμή, βέβαια, τους αφορά άμεσα η επίθεση για την περαιτέρω εμπορευματοποίηση της Ψυχικής Υγείας και της Απεξάρτησης, καθώς σηματοδοτεί τη συνολική υποβάθμιση της όποιας δημόσιας και δωρεάν παροχής τέτοιων υπηρεσιών σ' αυτά τα πολύ ευαίσθητα πεδία.

Για τις παραπάνω εξελίξεις, τις στοχεύσεις και την αντιδραστική στρατηγική της κυβέρνησης, τις διεκδικήσεις τους και τη δράση που αναπτύσσουν οι εργαζόμενοι, συζητάμε με τον αντιπρόεδρο του ΔΣ του Σωματείου Εργαζομένων στα Κέντρα Πρόληψης Σπύρο Στογιάννη, ψυχολόγο και κοινωνικό λειτουργό στο ΚΠ Ρόδου «Δίοδος», και την γραμματέα του ΔΣ του Σωματείου Βαγγελιώ Αμπαζή, ψυχολόγο στο ΚΠ Σάμου «Φάρος».

-- Στο νομοσχέδιο του υπουργείου Υγείας δεν γίνεται αναφορά στα 75 Κέντρα Πρόληψης, ενώ η προγραμματική σύμβαση των Κέντρων λήγει το 2027. Τι συνέπειες μπορεί να έχει αυτή η εξέλιξη, πρώτα απ' όλα για τους εργαζόμενους που όλα τα προηγούμενα χρόνια παρά τις δυσκολίες έχετε να επιδείξετε σημαντικό και πλούσιο έργο;

Β. Αμ.: Στο σχέδιο νόμου που διέρρευσε στις 17/11/23, τα Κέντρα Πρόληψης αναφέρονταν στις «Καταργούμενες διατάξεις». Διατηρούνταν η παρούσα σύμβαση που έχουμε με τον ΟΚΑΝΑ μέχρι το 2027 και λυνόταν αυτοδίκαια, χωρίς να προβλέπεται καμία συνέχεια λειτουργίας και ύπαρξης των Κέντρων. Αυτό έχει αφαιρεθεί από το νομοσχέδιο που κατέβηκε στη διαβούλευση. Θεωρούμε ότι η κοινωνική πίεση που ασκήθηκε συνέβαλε σε αυτό. Δεν μπορούμε όμως να εφησυχάσουμε, καθώς γνωρίζουμε πλέον τις προθέσεις τους, τις οποίες μπορούν να υλοποιήσουν ακόμα και με μια τροπολογία σε μια νύχτα.

Στο νομοσχέδιο που τέθηκε στη διαβούλευση (πέρα από 2 γραμμές) δεν γίνεται αναφορά στα Κέντρα Πρόληψης, παρά το γεγονός ότι συνεχώς μιλάει για πρόληψη - θεραπεία - επανένταξη. Το ερώτημα για εμάς είναι «ποιος θα κάνει ποια πρόληψη στην Ελλάδα;», μιας και για σχεδόν 30 χρόνια τα 75 Κέντρα Πρόληψης σε όλη τη χώρα είναι η ραχοκοκαλιά της πρόληψης. Είναι σαφές λοιπόν ότι στόχος είναι η ίδια η φιλοσοφία και η ταυτότητα της πρόληψης που υλοποιούμε.

Διεκδικούμε από την πρώτη στιγμή με αποφάσεις Γενικών Συνελεύσεων να αποσυρθεί το νομοσχέδιο. Ανεξάρτητα όμως από το αποτέλεσμα, ξέρουμε ότι για εμάς τους εργαζόμενους/ες στην πρόληψη ο αγώνας θα συνεχιστεί με στόχο τη θεσμική ενίσχυση των Κέντρων Πρόληψης, τη διατήρηση της φιλοσοφίας της πρόληψης και τη διασφάλιση των θέσεων των εργαζομένων σε αυτά.

-- Αυτή η εξέλιξη τελικά είναι κεραυνός εν αιθρία; Ησασταν υποψιασμένοι, καθώς εδώ και 20 χρόνια αγωνίζεστε για την αλλαγή του θεσμικού πλαισίου, την υποστελέχωση, την υποχρηματοδότηση, προβλήματα τα οποία ουδέποτε λύθηκαν παρά τις υποσχέσεις όλων των κυβερνήσεων.

Σπ. Στ.: Δυστυχώς οι πολιτικές τα τελευταία 20 και πλέον χρόνια, με περιόδους υφέσεων και εξάρσεων, διατηρούσαν αυτό το υβριδικό καθεστώς ομηρίας των Κέντρων Πρόληψης και των εργαζομένων σε αυτά. Το Σωματείο μας έχει καταθέσει εμπεριστατωμένη πρόταση, ψηφισμένη από το σώμα, εδώ και χρόνια στους αρμόδιους φορείς, για τη δημιουργία ενός δημόσιου ενιαίου φορέα πρόληψης, αυτόνομου, στη διοίκηση του οποίου θα συμμετέχουν όλοι όσοι τόσα χρόνια στήριξαν τα ΚΠ (υπουργείο Υγείας, Τοπική Διοίκηση, ενώσεις γονέων, εκπαιδευτικοί κ.ά.) που θα μπορεί να λειτουργεί αποδοτικά, με σχέδιο και συνεκτικότητα. Με την τωρινή νομική μορφή, τα Κέντρα Πρόληψης παλεύουν καθημερινά για τα αυτονόητα, κάτι που θέτει εμπόδια στην πλήρη ανάπτυξη των υπηρεσιών τους προς όφελος των πολιτών.

Ωστόσο, δεν μας βρίσκει ανέτοιμους αυτή η εξέλιξη εκ μέρους του υπουργείου Υγείας. Διαβλέπαμε προς τα πού πήγαινε η κατάσταση, τις προθέσεις και το κλίμα, τις κεντρικές επιλογές της κυβέρνησης. Από τον Οκτώβριο του 2023, συντονισμένα το Σωματείο και εργαζόμενοι/ες κινητοποιήθηκαν μαζικά, επικοινώνησαν το ζήτημα στις τοπικές κοινωνίες τους, αλλά και κεντρικά, αξιοποίησαν το θετικό πρόσημο που διαθέτουν και βρήκαν πόρτες ανοιχτές από την Τοπική Διοίκηση, από τοπικούς βουλευτές σχεδόν από όλους τους χώρους, και συναντηθήκαμε με φορείς (ΕΛΜΕ κ.λπ.) που έχουμε στενή συνεργασία (π.χ. σχολική κοινότητα). Αυτή είναι και η δύναμή μας. Γι' αυτό αποφεύχθηκε και το μεγαλύτερο κακό για τα Κέντρα σε σχέση με το κατατεθέν νομοσχέδιο, που ήταν καταγεγραμμένο στα προσχέδια που κυκλοφορούσαν και μιλούσαν για ξαφνικό θάνατο το 2027.

-- Τι αντίκτυπο θα έχει η συγκεκριμένη εξέλιξη στις τοπικές κοινωνίες, δηλαδή εκεί που δουλεύετε, όχι μόνο άμεσα, αλλά και μακροπρόθεσμα;

Β. Αμ.: Οι προθέσεις του υπουργείου μέσω του ΟΚΑΝΑ καθημερινά προδιαγράφουν το μέλλον. Οι κορδέλες κόβονται στους χώρους εποπτευόμενης χρήσης, ανοίγουν και ανακοινώνονται ενοποιημένες δομές πρόληψης και θεραπείας όπως στα Γιάννενα και τον Αλιμο, ώστε να καταναλωθούν τα ΕΣΠΑ, τη στιγμή που υπάρχουν στις περιοχές Κέντρα Πρόληψης που κάνουν τη δουλειά με εκπαιδευμένο προσωπικό και βαθιές ρίζες στην κοινότητα. Για ποιον λόγο δεν προσλαμβάνουν προσωπικό στα Κέντρα Πρόληψης; Εδώ και 10 χρόνια έχουν να προκηρύξουν θέσεις. Υπάρχουν εργαζόμενοι/ες με σύμβαση έργου και ορισμένου χρόνου που βγάζουν τη δουλειά μαζί με τους εργαζόμενους αορίστου χρόνου. Καθαρά, προβάλλεται η μείωση της βλάβης και η διαχείριση του φαινομένου της εξάρτησης ως λύση και όχι η πρόληψη και ενίσχυση των προστατευτικών παραγόντων. Δεν είναι παράδοξο να μας βομβαρδίζουν τα κανάλια για την αύξηση της βίας, του σχολικού εκφοβισμού και της παραβατικότητας και να μην επενδύουν στην πρόληψη; Δεν είναι ασυνεπές το γεγονός ότι ακόμα και ο ΟΗΕ έβγαλε ανακοίνωση με σύνθημα «Επενδύστε στην πρόληψη» και στην Ελλάδα η κυβέρνηση την οδηγεί σε συρρίκνωση και μαρασμό;

Τόσα χρόνια ο ΟΚΑΝΑ μας εκπαίδευε, ο ΟΚΑΝΑ μας επόπτευε και τώρα δεν του κάνουν τα Κέντρα Πρόληψης; Τι έχει αλλάξει; Θεωρούμε ότι εντάθηκε η απαξίωση της ψυχοκοινωνικής πρόληψης στους κεντρικούς σχεδιασμούς.

Επιδιώκεται οι βραχυπρόθεσμες (μέχρι να τελειώσουν τα ΕΣΠΑ) αμφιβόλου σχεδιασμού υπηρεσίες να υποκαταστήσουν τις δωρεάν υπηρεσίες πρόληψης στην κοινότητα, που αποτελούν μακρόχρονη επένδυση στην ευαισθητοποίηση και κινητοποίηση των τοπικών κοινοτήτων να δράσουν προστατευτικά για τη νεολαία και γενικότερα.

Οσο περνάει από το χέρι των Κέντρων Πρόληψης, ως εργαζόμενοι/ες σε αυτά θα υπερασπιστούμε και θα διασφαλίσουμε το έργο και τη δουλειά που έχουμε κάνει αυτά τα χρόνια.

-- Τα επόμενα βήματά σας ποια θα είναι; Ποιο είναι το μήνυμά σας προς τους αποδέκτες των υπηρεσιών που προσφέρετε όλα αυτά τα χρόνια;

Σπ. Στ.: Θα είναι ένα θερμό καλοκαίρι. Ηδη το σώμα των εργαζομένων έχει ενημερωθεί και σχεδιάζουμε τα επόμενα βήματά μας. Συμμετέχουμε στην πανελλαδική απεργία στις 16 Ιουλίου. Επιδιώκουμε, σε συνεννόηση και με σωματεία του χώρου της Ψυχικής Υγείας και των εξαρτήσεων, να αναδείξουμε το έργο και τη φιλοσοφία των προγραμμάτων μας, να επικοινωνήσουμε στην κοινότητα το γιατί αξίζει να μείνει ανοιχτή η επιλογή της πολυφωνίας των θεραπευτικών προγραμμάτων και παρεμβάσεων, καθώς και γιατί το ολιστικό μοντέλο λειτουργίας των Κέντρων Πρόληψης μπορεί να είναι η απάντηση σε κάθε αντίληψη που θέλει την εξάρτηση ως μια ατομική επιλογή. Εχουμε ευθύνη απέναντι στους λήπτες/λήπτριες των υπηρεσιών μας να κρατήσουμε τα Κέντρα ανοιχτά για να συνεχίσουν να προσφέρουν υποστήριξη, σε υψηλό επίπεδο, δωρεάν σε όλους τους πολίτες. Ας μην ξεχνάμε πως, ιδίως στην επαρχία, που οι υπηρεσίες Ψυχικής Υγείας είναι σχεδόν ανύπαρκτες, είμαστε απ' τους λίγους φορείς που μπορεί κανείς να προσεγγίσει.

Συγκέντρωση για το Νοσοκομείο Σερρών οργανώνει η Ενωση Νοσοκομειακών Ιατρών Σερρών (ΕΝΙΣ) την Πέμπτη 18 Ιούλη, στις 8.30 μ.μ. στην πλατεία Ελευθερίας, και καλεί τον λαό και τους φορείς του να συμμετάσχoυν μαζικά. Να μη συμβιβαστούν με τη συνειδητή υποβάθμιση του νοσοκομείου, να απαιτήσουν να σταματήσουν οι μετακινήσεις παθολόγων, να προκηρυχθούν όλες οι κενές οργανικές θέσεις, ώστε οι υγειονομικοί να δουλεύουν με ασφάλεια για τους ίδιους και για τους ασθενείς τους. Να αγωνιστούν για ένα νοσοκομείο που θα καλύπτει το σύνολο των λαϊκών αναγκών σε υπηρεσίες Υγείας, δωρεάν και χωρίς αναμονές.

Χωρίς ηλεκτρικό ρεύμα έμεινε από τη 1 τα ξημερώματα μέχρι και το μεσημέρι της Παρασκευής το Νοσοκομείο «Γ. Γεννηματάς» στη Θεσσαλονίκη, εξαιτίας βλάβης της ΔΕΗ εξωτερικά του νοσοκομείου.

Το «Γεννηματά» συνεφημέρευε με το ΑΧΕΠΑ. Από τη 1 τα ξημερώματα λειτούργησε με γεννήτρια, η οποία λόγω της πολύωρης διακοπής ξέμεινε από καύσιμα και ανεφοδιάστηκε. Το ΤΕΠ δέχτηκε περιστατικά, όμως περιπτώσεις που έπρεπε να αντιμετωπιστούν χειρουργικά προωθήθηκαν στο ΑΧΕΠΑ, π.χ. ένας πολυτραυματίας. Επίσης, λόγω της διακοπής της ηλεκτροδότησης τέθηκε εκτός λειτουργίας ο αξονικός τομογράφος.