Η αντίστροφη μέτρηση μέχρι να ανοίξουν οι κάλπες των φοιτητικών και σπουδαστικών συλλόγων, έχει αρχίσει. Την Τετάρτη 17 του Απρίλη, δεκάδες χιλιάδες φοιτητές και σπουδαστές θα προσέλθουν στις κάλπες, για να εκλέξουν τους εκπροσώπους τους στα νέα Διοικητικά Συμβούλια των συλλόγων και τους αντιπροσώπους για τα Πανσπουδαστικά Συνέδρια. Οι σχολές ήδη έχουν πάρει «προεκλογικό χρώμα», ενώ οι συζητήσεις στα αμφιθέατρα, στους διαδρόμους και τα πηγαδάκια έχουν ανάψει εδώ και καιρό για όλα όσα απασχολούν σήμερα τους φοιτητές και τους νέους ανθρώπους.

Μπροστά σ' αυτή τη διαδικασία, η Πανσπουδαστική δίνει τη μάχη της ακόμα μεγαλύτερης ισχυροποίησής της, αλλά κυρίως ισχυροποίησης του ίδιου του φοιτητικού και σπουδαστικού κινήματος, τη μάχη για την αλλαγή των αρνητικών συσχετισμών στο κίνημα και για την ανάπτυξη μαζικών, συντονισμένων αγώνων που θα ανατρέψουν τις αντιδραστικές αναδιαρθρώσεις στην ανώτατη εκπαίδευση και θα φέρουν τις ανάγκες των φοιτητών και σπουδαστών στο προσκήνιο. Αυτό το προσκλητήριο αγώνα η ΠΚΣ δεν το απευθύνει μόνο τώρα που φτάνει η ώρα της κάλπης, αλλά όλο το προηγούμενο διάστημα, μέσα από τη συνεπή και πρωτοπόρα δράση που ανέπτυξε και κέρδισε την καταξίωση των αγωνιστών φοιτητών και σπουδαστών.

Ετσι τη φετινή μάχη τη δίνει με τους καλύτερους οιωνούς, γιατί η συσπείρωση στις γραμμές της έχει αυξηθεί σημαντικά. Πάνω από 6.000 φοιτητές και σπουδαστές συμμετέχουν φέτος στα αγωνιστικά ψηφοδέλτια της Πανσπουδαστικής σε όλη τη χώρα, ενώ πέρσι ο αντίστοιχος αριθμός έφτανε τους 5.000. Ακόμα πιο εντυπωσιακό είναι το γεγονός ότι η Πανσπουδαστική «κατεβαίνει» φέτος σε όλους τους συλλόγους στα ΑΕΙ και τα ΤΕΙ, πράγμα που συμβαίνει πρώτη φορά μετά από δέκα χρόνια σταθερής ανοδικής πορείας της.

Τι έρχεται να αλλάξει το νομοσχέδιο για τα μεταπτυχιακά και την έρευνα, ποιες θα είναι οι συνέπειες της αξιολόγησης, τι θα σημάνουν για τις σπουδές οι αλλαγές που συντελούνται στα προγράμματα σπουδών, είναι μερικά από τα ερωτήματα που βασανίζουν τους φοιτητές όταν ακούν όλα αυτά που εξαγγέλλει η κυβέρνηση για τα ιδρύματα και τις λειτουργίες τους. Παράλληλα, οι σπουδαστές των ΤΕΙ, ένα χρόνο μετά την περίφημη ανωτατοποίηση, αναλογίζονται την απάτη την κυβέρνησης που απλά βάφτισε τα ιδρύματα ανώτατα, ενώ δεν έχουν αλλάξει στο παραμικρό οι υποβαθμισμένες σπουδές τους. Αγανακτούν - και με το δίκιο τους - γιατί δε θέλουν να είναι αυτοί και τα ιδρύματά τους «ο πιο αδύναμος κρίκος» σε μια συνολικά υποβαθμισμένη ανώτατη εκπαίδευση.

Ταυτόχρονα, η κύρια αγωνία φοιτητών και σπουδαστών είναι το τι θα κάνουν μετά την αποφοίτησή τους. Ετσι, παράλληλα με την αξία των σπουδών και των πτυχίων τους, τους ενδιαφέρουν οι συνθήκες κάτω από τις οποίες θα μπουν στην παραγωγή και θα ζήσουν. Οργίζονται και αγανακτούν για τις εργασιακές σχέσεις - λάστιχο, για την τεράστια ανεργία και την περιπλάνηση που τους περιμένει ανάμεσα σε θέσεις εργασίας χωρίς δικαιώματα και στην... επανακατάρτιση. Το αν, πότε και με τι όρους θα μπορέσουν να πάρουν σύνταξη, αν θα έχουν περίθαλψη, αν θα τα καταφέρουν να ζήσουν αξιοπρεπώς. Ενώ την ίδια στιγμή βλέπουν τον πόλεμο να σκιάζει το παρόν και το μέλλον, βλέπουν ολόκληρους λαούς, όπως σήμερα τον παλαιστινιακό, να μάχονται για το δικαίωμά τους να υπάρχουν και να ζουν ελεύθεροι.

Σε τελική ανάλυση, μέσα από τις εκλογές μετριούνται τα βήματα που κάνει συνολικά το φοιτητικό και σπουδαστικό κίνημα στην κατεύθυνση αλλαγής των συσχετισμών. Τα βήματα που κάνει για την ίδια την ανάκαμψή του, σε μια περίοδο εξαιρετικά κρίσιμη για την ανώτατη εκπαίδευση.

Σ' αυτήν την κατεύθυνση πάλεψε όλο το προηγούμενο διάστημα η Πανσπουδαστική ΚΣ, συνεχίζει να παλεύει σήμερα και είναι βέβαιο ότι θα συνεχίσει να παλεύει και μετά τις εκλογές. Γι' αυτό αισιοδοξεί και μπορεί να κοιτάζει κατάματα τους φοιτητές και τους σπουδαστές, καλώντας τους όχι μόνο να τη στηρίξουν με την ψήφο τους, αλλά και να συσπειρωθούν μαζί της στις γραμμές του αγώνα, για να έρθουν οι πραγματικές ανάγκες - φοιτητών και σπουδαστών - στο προσκήνιο.

• δεν υποκαθιστά τους φοιτητές,
• δεν τους εκπροσωπεί, ούτε μιλάει εξ ονόματός τους σε φαρδιά τραπέζια παζαρεύοντας τα πτυχία και το μέλλον τους
• καλεί τους φοιτητές να συσπειρωθούν και να παλέψουν για Ενιαία Ανώτατη Εκπαίδευση, πραγματικά δημόσια και δωρεάν, απ' όπου θα βγαίνουν ολοκληρωμένοι επιστήμονες ικανοί με το πτυχίο τους να παίξουν ολοκληρωμένα το ρόλο τους στην παραγωγή και την κοινωνική διαδικασία.

Και σ' αυτή την πορεία, παλεύει για το συντονισμό του αγώνα με όλο το λαό, γιατί η παιδεία δεν είναι υπόθεση μόνο των φοιτητών. Ετσι, η ενίσχυση της συσπείρωσης στην Πανσπουδαστική σημαίνει ταυτόχρονα και προώθηση ενός παλλαϊκού μετώπου παιδείας, που μπορεί να δώσει λύση, εφικτή και ρεαλιστική, γιατί αυτή θα βασίζεται στις σύγχρονες ανάγκες του λαού.

Η ΠΚΣ παράλληλα παλεύει συνεχώς, μαζί με τους φοιτητές και τους σπουδαστές για να ζωντανέψουν οι σύλλογοι, να μπορούν να εκφράζουν τους φοιτητές κι οι φοιτητές να εκφράζονται μαζικά, πολύμορφα και δημιουργικά μέσα στους δικούς τους συλλόγους. Παλεύει για συλλόγους αγωνιστικούς, μαχητικούς και συνάμα ζωντανούς, που θα παίρνουν πρωτοβουλίες για όλα όσα απασχολούν το φοιτητή σήμερα και θα μπαίνουν μπροστά στους αγώνες του. Το παράδειγμα των συλλόγων που η ΠΚΣ είχε κατακτήσει τις προηγούμενες χρονιές την πρώτη θέση είναι ενδεικτικό.

Κι η αισιοδοξία της Πανσπουδαστικής γι' αυτή την αγωνιστική ανάταση στους συλλόγους και στο κίνημα, πατάει στην εμπιστοσύνη που της δείχνουν οι φοιτητές κι οι σπουδαστές χρόνια τώρα και την οδηγούν να αυξάνεται σταθερά, να ισχυροποιείται όλο και περισσότερο. Για δέκατη συνεχή χρονιά, πέρσι, η ΠΚΣ ήταν η μόνη παράταξη που αύξησε σημαντικά και τους ψήφους και το ποσοστό της στα πανεπιστήμια. Αντίστοιχα, αύξησε τους ψήφους της και στα ΤΕΙ. Αυτή η ανοδική πορεία αναμένεται να συνεχιστεί και φέτος και να καταγραφεί από το αποτέλεσμα των εκλογών της Τετάρτης. Ενδεικτικό είναι το γεγονός ότι για πρώτη φορά μετά από δέκα χρόνια, τα αγωνιστικά ψηφοδέλτιά της κατεβαίνουν σε όλους τους συλλόγους, τόσο τα ΑΕΙ (163 συλλόγους) όσο και στα ΤΕΙ (53 συλλόγους), όπου γίνονται εκλογές με παραταξιακά ψηφοδέλτια και καταγράφονται στη δύναμη της ΕΦΕΕ. Ακόμα όμως και στους συλλόγους όπου οι εκλογές γίνονται με ενιαία ψηφοδέλτια, η ΠΚΣ έχοντας δυνάμεις παλεύει για να γίνουν οι εκλογές όπως και στους υπόλοιπους, για να «κατέβουν» τα αγωνιστικά ψηφοδέλτια με το γαρίφαλο.

Ο συντάκτης του «Ρ» συνομιλεί με τον Ν. Ασπράγκαθο

Συγκεκριμένα, σχετικά με το νομοσχέδιο για τα Μεταπτυχιακά Προγράμματα Σπουδών και την Πανεπιστημιακή Ερευνα, που έχει δώσει στη δημοσιότητα το υπουργείο Παιδείας, ο συνομιλητής μας σημειώνει:

«Το νομοσχέδιο που προωθεί η κυβέρνηση για τα Μεταπτυχιακά Προγράμματα Σπουδών και την Ερευνα εντάσσεται στο πλαίσιο της "Διακήρυξης της Μπολόνια" και της "Πράγας" και κάνει το πανεπιστήμιο ακόμα περισσότερο εξάρτημα των μεγάλων επιχειρήσεων, των μονοπωλίων. Αποτελεί μια ευθεία βολή στο δημόσιο χαρακτήρα του πανεπιστημίου, στην αυτοτέλεια και στην ακαδημαϊκή ελευθερία. Εχει σκοπό να εξυπηρετήσει τις άμεσες ανάγκες των μεγάλων επιχειρήσεων, του μονοπωλιακού κεφαλαίου και προετοιμάζει το εργατικό δυναμικό που χρειάζονται οι επιχειρήσεις σήμερα, με χαμηλές αμοιβές, είτε προέρχεται από τα ΑΕΙ είτε από τα ΤΕΙ».

Αναφορικά με τη λεγόμενη αναμόρφωση των Προπτυχιακών Προγραμμάτων Σπουδών αλλά και τη χρησιμοποίηση του ευρωπαϊκού προγράμματος ΕΠΕΑΕΚ ΙΙ, που αυτό τον καιρό υποβάλλονται προτάσεις, και στο Πανεπιστήμιο της Πάτρας, ο Νίκος Ασπράγκαθος είναι κατηγορηματικός.

«Τα κονδύλια αυτά, σημειώνει, έχουν σκοπό την αναδιάρθρωση της εκπαίδευσης και της κατάρτισης, όχι μόνο στα πανεπιστήμια, για να δημιουργηθεί εκείνο το εργατικό δυναμικό που θα είναι απασχολήσιμο - το λένε άλλωστε και οι ίδιοι - και θα μπορεί να προσαρμοστεί στις νέες αναδιαρθρωτικές ανάγκες του κεφαλαίου. Μέρος αυτού απευθύνεται στα πανεπιστήμια. Είναι ένα χρηματοδοτικό εργαλείο για να εφαρμοστεί η "Διακήρυξη της Πράγας" και της "Μπολόνια". Δηλαδή είναι το "καρότο" στο οποίο θα "τσιμπήσουμε" για να κάνουμε όλες αυτές τις αναδιαρθρώσεις.

Πρέπει να σημειωθεί ότι οι αναδιαρθρώσεις αυτές, μέσα από την παρέμβαση στο περιεχόμενο των προγραμμάτων σπουδών, έχουν επιπτώσεις στην ίδια την κοινωνική αποστολή που έχουν τα Ανώτατα Ιδρύματα. Προβάλλει η σύνδεσή τους με τις άμεσες ανάγκες του κεφαλαίου, με την εισαγωγή εταιριών στις σχολές.

Το πανεπιστήμιο έχει έναν πολύ γενικότερο ρόλο. Εκτός από την επιστημονική γνώση και εξειδίκευση έχει σκοπό να διαμορφώσει ανθρώπους οι οποίοι θα είναι ελεύθεροι. Να διαμορφώσει αγωνιστική προσωπικότητα στη νεολαία και στον αυριανό εργαζόμενο, να μπορεί να διεκδικήσει τη ζωή του. Αυτό δεν το θέλει το κεφάλαιο και θέλει να αρχίσει από το πανεπιστήμιο αυτή η υποταγή. Αλλωστε, μην ξεχνάμε, ότι τα πανεπιστήμια στο παρελθόν έχουν παίξει ρόλο στην πολιτική και κοινωνική ζωή στη χώρα».

Στην ίδια λογική της προσαρμογής της ανώτατης εκπαίδευσης στις ανάγκες του κεφαλαίου έρχεται συμπληρωματικά να προστεθεί το νομοσχέδιο για την Αξιολόγηση των ΑΕΙ. Ο συνομιλητής μας, αξιοποιώντας και την εμπειρία του Πανεπιστημίου της Πάτρας, με απτό παράδειγμα την πρόσφατη εργασία τριών Ευρωπαίων πρυτάνεων, οι οποίοι αξιολόγησαν το Πανεπιστήμιο της Πάτρας, δίνει το στίγμα αυτού του εγχειρήματος:

«Να μην πέσουμε στην παγίδα υπέρ ή κατά της αξιολόγησης, γενικά και θεωρητικά. Πρόκειται για έναν μηχανισμό με τον οποίο και η κυβέρνηση και το κεφάλαιο θα ελέγξουν παραπέρα την πορεία των πανεπιστημίων. Δηλαδή, τα πανεπιστήμια θα μετατραπούν ακόμα περισσότερο σε επιχειρήσεις και θα δεθούν ακόμα πιο στενά στο άρμα των καπιταλιστικών αναδιαρθρώσεων. Χαρακτηριστική είναι η περίπτωση της αξιολόγησης του Πανεπιστημίου Πατρών από τρεις Ευρωπαίους πρυτάνεις της CRE (Ενωση Ευρωπαίων Πρυτάνεων). Ως προς την έκθεση αυτή αξίζει να αναφερθούν όπως είναι διατυπωμένες ορισμένες παρατηρήσεις: «Το πανεπιστήμιο θα πρέπει να αντιμετωπίσει μερικές αντιεπιχειρηματικές αντιλήψεις σε μερικούς παραδοσιακούς τομείς και ορισμένες πολιτικές ομάδες», «αύξηση του προσωπικού μερικής απασχόλησης», όταν το έκτακτο προσωπικό αποτελεί το 25% του συνόλου, «μάθηση για απασχολησιμότητα», να προχωρήσει περαιτέρω ο «συντονισμός του πανεπιστημίου με τις επιχειρήσεις», αλλά και να «αξιοποιηθούν οι πληροφορίες της αγοράς για τη δημιουργία νέων προγραμμάτων σπουδών». Από τα συμπεράσματα στα οποία κατέληξαν οι πρυτάνεις δεν έλειπε και η προτροπή για τη «διεύρυνση της επιχειρηματικής κουλτούρας στο πανεπιστήμιο», ακόμα και με την εισαγωγή αντίστοιχων μαθημάτων στα προγράμματα σπουδών των πανεπιστημιακών τμημάτων.

Και καταλήγοντας ο Ν. Ασπράγκαθος σημειώνει: «Σε αυτή την προοπτική που ετοιμάζει η κυβέρνηση, χρειάζεται να υψωθεί ένα συντονισμένο μέτωπο φοιτητών, πανεπιστημιακών και εργαζομένων, που θα διεκδικήσει Ενιαία Ανώτατη Εκπαίδευση δημόσια και δωρεάν, για επιστήμονες, επιστημονική γνώση και έρευνα στην υπηρεσία των σύγχρονων λαϊκών αναγκών και όχι της πλουτοκρατίας».