Το ΝΑΤΟ έχει αποδείξει έμπρακτα το ρόλο και το χαρακτήρα του σαν ένας διεθνής στρατιωτικοπολιτικός επιθετικός συνασπισμός. Αν στις συνθήκες ύπαρξης του σοσιαλισμού στην Ευρώπη εστίαζε πρωταρχικά την επιθετικότητά του στα σοσιαλιστικά κράτη και την ΕΣΣΔ για να προστατέψει το καπιταλιστικό σύστημα, αν δρούσε ως κατασταλτικός μηχανισμός για τα άλλα λαϊκά κινήματα, σήμερα είναι μηχανισμός επιβολής και προστασίας των μονοπωλιακών συμφερόντων και βασικός μοχλός της ιμπεριαλιστικής εξουσίας και δράσης τόσο στο εσωτερικό των κρατών - μελών της συμμαχίας όσο και έξω από τα σύνορά τους, σ' όλο τον πλανήτη. Αυτό είναι και το "νέο δόγμα" που θα εγκριθεί στη Σύνοδο Κορυφής στην Ουάσιγκτον στις 23-25 Απρίλη. Είναι ο κατεξοχήν μοχλός επιβολής της "νέας τάξης". Ετσι εννοούσε και έτσι εννοεί η ιμπεριαλιστική ηγεμονία την "ασφάλεια" που προστατεύει το ΝΑΤΟ και που εστιαζόταν στην Ευρώπη είναι γιατί εκεί ήταν το βασικό πεδίο αντιπαράθεσης των δύο αντίπαλων συστημάτων, σοσιαλισμού - καπιταλισμού. Η ευφορία των θιασωτών της κατάργησης του ψυχρού πολέμου, με την ανατροπή των σοσιαλιστικών καθεστώτων στην Ευρώπη και την ΕΣΣΔ και τη διάλυση του Συμφώνου της Βαρσοβίας, αντικαταστάθηκε για μεν τους "αφελείς" με το φόβο, για δε τους συνειδητούς εκφραστές και υποστηριχτές του καπιταλισμού με την πραγματικότητα της δύναμης του θερμού πολέμου, που διεξάγει το ΝΑΤΟ, ή τα ξεχωριστά κράτη που ηγούνται αυτού του εγκληματικού συνασπισμού, ανεξάρτητα από τις φαινομενικά διαφορετικές και χωρίς σχέση μεταξύ τους εστίες. Η πολεμική επέμβαση στο Ιράκ διαφέρει τοπικά από αυτήν στα Βαλκάνια, αλλά χρονικά ξεκίνησαν περίπου μαζί (1990 στον Περσικό Κόλπο, 1991 στα Βαλκάνια με την έναρξη διάλυσης της Γιουγκοσλαβίας), αλλά εντάσσονται στο ίδιο πεδίο δράσης του ΝΑΤΟ και της εξάπλωσης της στρατηγικής της "νέας τάξης πραγμάτων", που δεν είναι άλλη από την επιβολή της παγκόσμιας ιμπεριαλιστικής επικυριαρχίας, το εδαφικό μοίρασμα ανάμεσα στις ιμπεριαλιστικές δυνάμεις περιοχών που αποτελούν πρωταρχικά πηγές ενέργειας, πρώτων υλών, αγορών, και που δημιουργήθηκαν με την παλινόρθωση του καπιταλισμού στα πρώην σοσιαλιστικά κράτη. Οι ΗΠΑ βεβαίως επιδίωκαν και επιδιώκουν την ηγεμονία και την ιμπεριαλιστική επικυριαρχία. Σήμερα πάλι η "ασφάλεια" εστιάζεται στην Ευρώπη. Η ανατροπή των σοσιαλιστικών καθεστώτων στην Ευρώπη δυνάμωσε το άλλο ιμπεριαλιστικό κέντρο, την Ευρωπαϊκή Ενωση και ιδιαίτερα τη Γερμανία. Ταυτόχρονα οι ΗΠΑ, ποτέ δεν παραιτήθηκαν και ούτε το 'χουν σκοπό να παραιτηθούν από την ανάμειξη και τον όσο γίνεται δυνατό έλεγχο των εξελίξεων στην Ευρώπη. Με την όξυνση του ανταγωνισμού ανάμεσα σε ΗΠΑ και ΕΕ δυναμώνει όχι μόνο το ενδιαφέρον των Αμερικανών, αλλά και η τάση ανάμειξης στις υποθέσεις της Γηραιάς Ηπείρου. Με μια έννοια, η Ευρώπη συνεχίζει να είναι το επίκεντρο ανταγωνισμών και αντιπαραθέσεων, αλλά τώρα μεταξύ ιμπεριαλιστικών κέντρων και θέρετρο εξελίξεων υπό την επίδρασή τους. Με την ανατροπή του σοσιαλισμού, τα νέα καπιταλιστικά κράτη που συγκροτούνται στα εδάφη των πρώην σοσιαλιστικών είναι εδάφη για μοίρασμα, αλλά ταυτόχρονα η έλλειψη αντίπαλου δέους οξύνει τους ενδοϊμπεριαλιστικούς ανταγωνισμούς για ξαναμοίρασμα περιοχών, όπως η Εγγύς και η Μέση Ανατολή, η Βόρεια Αφρική. Τα δε Βαλκάνια αποτελούν γεωστρατηγικής σημασίας σταυροδρόμι για τις ιμπεριαλιστικές ανά τον κόσμο επιδιώξεις, πέρα από την αυτοτελή σημασία τους ως πλουτοπαραγωγική περιοχή. Η ιμπεριαλιστική επιθετικότητα σε συνθήκες κρίσης του καπιταλισμού και η εξάπλωση της "νέας τάξης" δεν μπορεί να βρει άλλον αντίπαλο από κράτη που δεν αποδέχονται και δεν ανέχονται την ιμπεριαλιστική κατάκτηση και από τα συνεπή εργατικά και λαϊκά κινήματα. Αυτός είναι και ο στόχος για την πραγματοποίηση των σκοπών των μονοπωλίων με μοχλό το ΝΑΤΟ. Αυτό υπηρετεί και το νέο δόγμα.

Το ίδιο το ΝΑΤΟ λοιπόν δίνει με σαφήνεια τους σκοπούς του, που ήδη γίνονται πράξη με τη δράση του στη Γιουγκοσλαβία, τόσο με την επέμβαση στη Βοσνία, όσο και στο Κοσσυφοπέδιο, στην απόφαση της Συνόδου της Ρώμης, (Νοέμβρης 1991), με τίτλο "Η Στρατηγική Θεώρηση της Συμμαχίας". "Οι κίνδυνοι κατά της συμμαχικής ασφάλειας είναι λιγότερο πιθανό να είναι το αποτέλεσμα προμελετημένης επιθέσεως εναντίον του εδάφους των Συμμάχων, αλλά μάλλον θα προέλθουν από τις αρνητικές συνέπειες ασταθειών, οι οποίες μπορεί να προκληθούν από τις σοβαρές οικονομικές, κοινωνικές και πολιτικές δυσκολίες, συμπεριλαμβανομένων και των εθνοτικών διαφορών και εδαφικών διενέξεων, που αντιμετωπίζονται από πολλές χώρες στην Κεντρική και Ανατολική Ευρώπη. Οι εντάσεις που ενδέχεται να δημιουργηθούν, εφ' όσον είναι περιορισμένες, δε θα απειλήσουν άμεσα την ασφάλεια και την εδαφική ακεραιότητα μελών της Συμμαχίας. Ωστόσο, θα μπορούσαν να οδηγήσουν και σε κρίσεις επικίνδυνες για την ευρωπαϊκή σταθερότητα και ακόμη και σε ένοπλες συγκρούσεις, στις οποίες μπορεί να αναμειχθούν εξωτερικές δυνάμεις ή που θα μπορούσαν να επεκταθούν σε χώρες του ΝΑΤΟ, έχοντας έτσι άμεση επίδραση επί της ασφάλειας της Συμμαχίας. (άρθρο 10)... Δύο συμπεράσματα μπορούν να εξαχθούν από την ανάλυση αυτή του στρατηγικού πλαισίου. Το πρώτο είναι ότι το νέο περιβάλλον δε μεταβάλλει το σκοπό των λειτουργιών ασφαλείας της Συμμαχίας, αλλά μάλλον υπογραμμίζει το συνεχιζόμενο κύρος τους. Το δεύτερο, από την άλλη πλευρά, είναι ότι το μεταβληθέν περιβάλλον προσφέρει νέες ευκαιρίες στη Συμμαχία για να εντάξει τη στρατηγική της μέσα σε ένα πλαίσιο ευρείας προσεγγίσεως της ασφάλειας (άρθρο 15)" (Εγχειρίδιο του ΝΑΤΟ, έκδοση Γραφείου Πληροφοριών και Τύπου, Βρυξέλλες, 1995).

Ο προσδιορισμός σε εθνικό επίπεδο των μελλοντικών συγκρούσεων και της ανάγκης αντιμετώπισης τέτοιων κρίσεων, όπως ισχυρίζεται το ίδιο το ΝΑΤΟ ότι σίγουρα θα προκύψουν, μπορεί να δυναμώνει αντικειμενικά, αλλά κάτω από την επίδραση της έντασης των ίδιων των ανταγωνισμών ανάμεσα στα μονοπώλια για ένα νέο εδαφικό μοίρασμα. Για παράδειγμα η Κροατία και η Σλοβενία εναντιώθηκαν στο γιουγκοσλαβικό ομοσπονδιακό κράτος με όπλα και μισθοφορικό στρατό γερμανικής προέλευσης. Η Γερμανία τις αναγνώρισε, επέβαλε τότε ντε φάκτο την αναγνώρισή τους και από την ΕΟΚ, και ουσιαστικά έγιναν η δική της λεία στα Βαλκάνια. Ετσι ξεκίνησε ο διαμελισμός της Γιουγκοσλαβίας και οι αμερικανοΝΑΤΟικές επεμβάσεις στα Βαλκάνια. Ετσι άρχισε το μοίρασμα των Βαλκανίων και των κρατών της Κεντρικής και Ανατολικής Ευρώπης ανάμεσα στα ιμπεριαλιστικά κράτη, το οποίο δεν έχει τελειώσει και ούτε γνωρίζουμε πως θα τελειώσει, αν θα τελειώσει και ποιες άλλες τραγικές συνέπειες θα φορτώσει στους λαούς. Ταυτόχρονα όμως οι ενδομονοπωλιακοί ανταγωνισμοί για το μοίρασμα, το οποίο πραγματοποιείται μέσω της δημιουργίας από τους ίδιους τους ιμπεριαλιστές διαφόρων μορφών κρίσεων, έως και πολεμικών, όπως στα Βαλκάνια με την υποδαύλιση μειονοτικών εθνικιστικών αντιπαραθέσεων, οξύνει και τις ταξικές αντιθέσεις που πρέπει να αποφευχθούν στο βαθμό που ανοίγουν το δρόμο ανατροπής του συστήματος. Τα λαϊκά και επαναστατικά κινήματα είναι εδώ το κύριο εμπόδιο που πρέπει να αντιμετωπιστεί.

Ο ανταγωνισμός ανάμεσα στις ΗΠΑ και την Ευρωπαϊκή Ενωση (ΕΕ), αλλά και η ύπαρξη των ιδιαίτερων συμφερόντων των ξεχωριστών ιμπεριαλιστικών κρατών - μελών της ΕΕ και του ΝΑΤΟ, Γερμανίας, Γαλλίας, Μεγάλης Βρετανίας, σε συνδυασμό με την απαίτηση για ηγεμονία από τις ΗΠΑ, δημιουργούν ένα πλέγμα προβλημάτων που απαιτούν δράση και μηχανισμούς αντιμετώπισής τους. Η υπόθεση "ασφάλεια" - όπως ονομάζεται - της Ευρώπης πρέπει να τοποθετείται και σε πιθανό ανάλογο πεδίο όξυνσης αντιθέσεων μεταξύ των ισχυρών συνασπισμένων ηγεμόνων εταίρων στο ΝΑΤΟ, αλλά και ανάμεσα στα ισχυρά καπιταλιστικά κράτη από τη μια και τα αδύνατα καπιταλιστικά κράτη από την άλλη. Ανεξάρτητα από το ποιες αντιθέσεις οξύνονται, η ζημιά επιδρά σ' ολόκληρο το ιμπεριαλιστικό σύστημα. Ταυτόχρονα, για να υλοποιηθούν οι επιδιώξεις της κυριαρχίας του ιμπεριαλισμού είναι αναγκαία η διαπλοκή της δράσης του ΝΑΤΟ, με όλους τους μηχανισμούς της ιμπεριαλιστικής Ευρώπης, ώστε να δυναμώνει όσο γίνεται η επικυριαρχία του ΝΑΤΟ και να κινδυνεύει όσο γίνεται λιγότερο η ηγεμονία των ΗΠΑ. Αυτή η διαπλοκή περιγράφεται αρκετά πειστικά από το ίδιο το ΝΑΤΟ.

"Η θεσμική βάση για τη διαχείριση της μελλοντικής ασφάλειας της Ευρώπης, σύμφωνα με τη Διακήρυξη της Ρώμης, ξεκινά από το γεγονός ότι οι προκλήσεις που η νέα Ευρώπη θα έχει ν' αντιμετωπίσει δεν είναι δυνατόν ν' αντιμετωπιστούν από ένα μοναδικό φορέα και απαιτούν ένα πλέγμα αλληλοενισχυόμενων οργανισμών, που θα ενώνουν τις χώρες της Ευρώπης και της Βορείου Αμερικής σ' ένα σύστημα αλληλοϋποστηριζόμενων δομών. Γι' αυτό και η Συμμαχία στρέφει τις προσπάθειές της προς μια καινούρια ευρωπαϊκή αρχιτεκτονική ασφάλεια, η οποία θα εξασφαλίζει ότι οι ρόλοι του ΝΑΤΟ, του ΟΑΣΕ, της Ευρωπαϊκής Ενωσης, της Δυτικοευρωπαϊκής Ενωσης και του Συμβουλίου της Ευρώπης θα είναι αλληλοσυμπληρούμενοι. Αλλα περιφερειακά πλαίσια συνεργασίας μπορούν και αυτά να παίξουν σημαντικό ρόλο. Η πρόληψη πιθανών ανωμαλιών και διαιρέσεων, οι οποίες θα ήταν δυνατόν να προκληθούν από αιτίες όπως οικονομικές ανισότητες και έντονος εθνικισμός, εξαρτάται από την αποτελεσματική συνεργασία μεταξύ των διαφόρων αυτών στοιχείων. Επιπλέον όλων των ανωτέρω στοιχείων, τα οποία συνιστούν την πρακτική βάση για συνεργασία και διαβουλεύσεις μεταξύ των 16 μελών της Βορειοατλαντικής Συμμαχίας, το Βορειοατλαντικό Συμβούλιο Συνεργασίας (NACC) ιδρύθηκε το Δεκέμβριο του 1991, με σκοπό να επιστατεί την περαιτέρω ανάπτυξη διαλόγου, συνεργασίας και διαβουλεύσεων μεταξύ του ΝΑΤΟ και των Εταίρων του στην Κεντρική και Ανατολική Ευρώπη και στο έδαφος της πρώην Σοβιετικής Ενωσης" (στο ίδιο).

Σε ό,τι αφορά το "νέο δόγμα", τον νέο επιθετικό, επεκτατικό ρόλο του ΝΑΤΟ, έμπρακτα αποδεικνύεται με τη μεγάλης κλίμακας αεροναυτική άσκηση που με την επωνυμία "STRONG RESOLVE - '98" διεξήχθη από τις 9-21 Μάρτη. Το σενάριο της άσκησης ήταν υποθετικό μόνο σε σχέση με τις περιοχές διεξαγωγής της - Ισπανία, Πορτογαλία, Νορβηγία. Σε σχέση όμως με το επιχειρησιακό του μέρος, δηλαδή την ουσία του, δεν είναι καθόλου φανταστικό. Το σενάριο της άσκησης προέβλεπε τη δημιουργία δύο ταυτόχρονων κρίσεων σε δύο περιοχές της Ευρώπης και επέμβαση ΝΑΤΟικών για την ...επιβολή της ειρήνης.

Η σχετική τότε ανακοίνωση του ΓΕΕΘΑ αναφέρει τα εξής: "Σχεδιάστηκε κυρίως για την εξάσκηση της δυνατότητας του ΝΑΤΟ να αντιμετωπίζει δύο κρίσεις που εκδηλώνονται ταυτόχρονα σε διαφορετικές γεωγραφικές περιοχές με εξέταση όλου του φάσματος των αποστολών που είναι σε θέση να αναλάβει το ΝΑΤΟ". Υπάρχει όμως και ένα καινούριο στοιχείο, το οποίο αναδεικνύεται μέσα από αυτή την άσκηση. Στη διάρκειά της εφαρμόστηκε για πρώτη φορά το δόγμα επιχειρήσεων της Μεικτής Συνδεδυασμένης Δύναμης (CJTF), το οποίο "περιλαμβάνει τη συγκρότηση, διάθεση, ανάπτυξη και επάνοδο στην έδρα τους χερσαίων, ναυτικών και αεροπορικών μονάδων και θα καλύπτει ένα ευρύ φάσμα πολεμικών αποστολών". Δοκιμάστηκε δηλαδή η ετοιμότητα και η λειτουργία των μηχανισμών επέμβασης που έχει συγκροτήσει το ΝΑΤΟ. Η CJTF είναι το επιτελείο της δύναμης κρούσης του ΝΑΤΟ για επεμβάσεις ανά τον κόσμο. Είναι η επιχειρησιακή διάσταση του ΝΑΤΟ που στηρίζεται στις μεικτές δυνάμεις ταχείας επέμβασης.

Είναι αρκετό το παράδειγμα που σε συνδυασμό με τον πόλεμο στα Βαλκάνια αποκαλύπτει τι εννοούν οι ΝΑΤΟικοί όταν στα 50 χρόνια από την ίδρυσή του σχεδίασαν και οργανώνουν το ΝΑΤΟ του 21ου αιώνα. Οι λαοί όμως είναι όχι μόνο η ασπίδα προστασίας από τα τωρινά και τα μελλούμενα εγκλήματα αυτού του ιμπεριαλιστικού δολοφονικού οργανισμού, αλλά και το όπλο του θανάτου του.

Στο βιβλίο του, λοιπόν, με τίτλο "Η Μεγάλη Σκακιέρα", που κυκλοφόρησε πέρσι και στην ελληνική γλώσσα (εκδόσεις "Λιβάνη"), ο κ. Μπρεζίνσκι μάς δίνει πλούσιες πληροφορίες για το πώς οι ΗΠΑ αντιλαμβάνονται το ρόλο τους στον κόσμο και πώς συνδέουν τη διατήρηση και ενίσχυση αυτού του ρόλου, χρησιμοποιώντας το εργαλείο, που ελέγχουν και που λέγεται ΝΑΤΟ.

***

Να υπενθυμίσουμε ότι ο κ. Μπρεζίνσκι δεν είναι... κομμουνιστής. Εχει, όμως, το προνόμιο να λέει τα πράγματα με το όνομά τους και με τέτοιο αδυσώπητο κυνισμό, που αρμόζει απόλυτα σε εκείνους που είναι ή θεωρούν ότι είναι "αφεντικά". Αλλωστε, όπως σημειώνει, ασπάζεται απολύτως τις απόψεις και του Κλίντον και της Ολμπράιτ που λίγο πριν την έναρξη των προτελευταίων επιθέσεων κατά της Βαγδάτης είχε αναφωνήσει ότι οι ΗΠΑ είναι το "πλέον απαραίτητο έθνος" στον κόσμο. Ο Μπρεζίνσκι, πάντως, προτιμά τη διατύπωση του Προέδρου των ΗΠΑ καθώς, όπως αναφέρει "είναι σωστό να ισχυριζόμαστε ότι η Αμερική έγινε για τον κόσμο το "εκ των ων ουκ άνευ" έθνος, όπως το έθεσε ο Πρόεδρος Κλίντον"...

***

Γιατί, όμως, οι Αμερικανοί δίνουν τέτοια διάσταση, αποδίδουν τέτοια σημασία στο ΝΑΤΟ για την εξυπηρέτηση όχι μόνο των σημερινών, αλλά και των μελλοντικών τους συμφερόντων; Η θέση του Μπρεζίνσκι είναι διαυγέστατη: "Η Ατλαντική Συμμαχία - όπως λέει - οχυρώνει την αμερικανική πολιτική επιρροή και στρατιωτική δύναμη άμεσα στην ευρασιατική ήπειρο. Σε αυτό το στάδιο των αμερικανο-ευρωπαϊκών σχέσεων, καθώς τα σύμμαχα ευρωπαϊκά έθνη εξαρτιούνται ακόμη σε μεγάλο βαθμό από την προστασία των ΗΠΑ στον τομέα ασφάλειας, οποιαδήποτε επέκταση του πεδίου της Ευρώπης γίνεται αυτόματα επέκταση του πεδίου της άμεσης επιρροής των ΗΠΑ. Αντίστροφα, χωρίς στενούς διατλαντικούς δεσμούς, η πρωτοκαθεδρία της Αμερικής στην Ευρασία εξαφανίζεται αμέσως".

***

Είναι εμφανές ότι οι ΗΠΑ δεν είναι καθόλου αδιάφορες για την πορεία διεύρυνσης της ΕΕ, αλλά γνωρίζουν ότι μια τέτοια διεύρυνση θα ήταν προς το συμφέρον τους, εφόσον είναι ελεγχόμενη στα πλαίσια μιας παράλληλης διεύρυνσης του ΝΑΤΟ. Και αυτό διότι, όπως λέει ο κ. Μπρεζίνσκι "χωρίς το ΝΑΤΟ, η Ευρώπη όχι μόνο θα γινόταν σχεδόν αμέσως ευάλωτη, αλλά επίσης θα κατακερματιζόταν πολιτικά. Το ΝΑΤΟ - υποστηρίζει - εξασφαλίζει την ευρωπαϊκή ασφάλεια και παρέχει σταθερό πλαίσιο, για να επιδιωχτεί η ευρωπαϊκή ενότητα. Αυτό καθιστά το ΝΑΤΟ τόσο ζωτικό ιστορικά για την Ευρώπη".

Για όσους διαφωνούν με την εκτίμηση ότι οι ΗΠΑ θέλουν μια ΕΕ που θα απλώσει τα πλοκάμια της στη Γηραιά Ηπειρό, παίζοντας το γεωστρατηγικό παιχνίδι των ΗΠΑ και ευρισκόμενη υπό την εποπτεία των Αμερικανών, ας προσέξουν τα λόγια του Μπρεζίνσκι: "Προκύπτει - υπογραμμίζει - ότι μια ευρύτερη Ευρώπη και ένα διευρυνόμενο ΝΑΤΟ θα υπηρετήσουν τους βραχυπρόθεσμους, καθώς και τους μακροπρόθεσμους στόχους της πολιτικής των ΗΠΑ".

***

Μετά τα παραπάνω, ως κατακλείδα αυτού του άρθρου, είναι αρκετά τα (άνευ περαιτέρω σχολίου) γραφόμενα του κ. Μπρεζίνσκι: "Η Αμερική - λέει - είναι τώρα ο επιδιαιτητής της Ευρασίας και κανένα σημαντικό ευρασιατικό ζήτημα δεν μπορεί να λυθεί χωρίς τη συμμετοχή της ή με τρόπο αντίθετο στα συμφέροντα της Αμερικής... Χωρίς συνεχή και διευθυνόμενη αμερικανική ανάμειξη, προτού περάσει, πολύς χρόνος, οι δυνάμεις της παγκόσμιας αταξίας θα κυριαρχούσαν στην παγκόσμια σκηνή".

Αυτά υποστηρίζει ο κ. Μπρεζίνσκι και είναι φανερό ότι οι ΗΠΑ, δε θα αφήσουν τους ασκούς του Αιόλου στην Ευρώπη μη ελεγχόμενους, στο έλεος της ανταγωνιστικής απέναντί τους διάθεσης της ΕΕ. Είναι λοιπόν πασιφανές ότι ο μηχανισμός αποτροπής εκείνου που οι ΗΠΑ βαφτίζουν "παγκόσμια αταξία" είναι το ΝΑΤΟ.

Νίκος ΜΠΟΓΙΟΠΟΥΛΟΣ

Στέφανος ΚΡΗΤΙΚΟΣ

Το δόγμα της αμερικανοΝΑΤΟικής βαρβαρότητας διακηρύσσεται διά στόματος Μ. Ολμπράιτ: "Είμαστε το πλέον απαραίτητο έθνος στον κόσμο"!

Τα εργαλεία του θανάτου λίγο πριν τον σκορπίσουν στη Γιουγκοσλαβία