ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ | ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ

Αυξήσεις της τάξης του 13%-15% προτίθενται, σύμφωνα με πληροφορίες, να επιβάλουν στα δίδακτρα των ιδιωτικών εκπαιδευτηρίων οι ιδιοκτήτες για την επόμενη σχολική χρονιά 1996-1997. Αυξήσεις, δηλαδή, υπερδιπλάσιες του πληθωρισμού, εκμεταλλευόμενοι τους νόμους της "απελευθερωμένης" αγοράς και στο χώρο των διδάκτρων. Σύμφωνα με τη σχετική νομοθεσία μέχρι το τέλος του Μάη οι σχολάρχες θα πρέπει να έχουν υποβάλει τους νέους τιμοκαταλόγους με τα δίδακτρα που θα ισχύσουν του χρόνου στις κατά τόπους νομαρχίες, ενώ ήδη σε πολλά ιδιωτικά σχολεία από τον επόμενο μήνα οι γονείς να κληθούν να προπληρώσουν την πρώτη δόση για το επόμενο έτος μαζί με την εγγραφή των παιδιών τους. Οπως ανέφερε χαρακτηριστικά, μιλώντας στο "Ρ", ο πρόεδρος της Πανελλήνιας Ομοσπονδίας Ιδιοκτητών Ιδιωτικών Εκπαιδευτηρίων Γ. Παπαχαραλάμπους,δίνοντας το στίγμα των προθέσεων των ιδιοκτητών, "μπορεί ο πληθωρισμός να μειώνεται και να βρίσκεται κοντά στο 6%,αλλά τα λειτουργικά έξοδα των εκπαιδευτηρίων απέχουν κατά πολύ από αυτό το ποσοστό. Αυτό", πρόσθεσε, "κάνει "δύσκολα" τα πράγματα...".

Από την άλλη μεριά, αρμόδια στελέχη του υπουργείου Ανάπτυξης υποστηρίζουν ότι η πολιτική ηγεσία του υπουργείου ούτε φέτος είναι διατεθειμένη να εγκρίνει τέτοιες αυξήσεις που θα απειλούν τα σχέδιά της για μείωση του πληθωρισμού και θα βρεθεί πάλι να τρέχει και να μη φτάνει για να συγκρατήσει τα αποτελέσματα της "απελευθέρωσης" και στα δίδακτρα των ιδιωτικών εκπαιδευτηρίων. Οι ίδιοι προσθέτουν χαρακτηριστικά ότι είναι πολύ πιθανό αν διαφωνήσει με τους ιδιοκτήτες και δεν επιτευχθεί - τουλάχιστον - μία "συμφωνία κυρίων", να αναγκαστεί να εφαρμόσει για τρίτη συνεχόμενη χρονιά τη γνωστή πια - αλλά αναποτελεσματική - "συνταγή" της επιβολής ανώτατου ποσοστού αυξήσεων με νομοθετική ρύθμιση. Πρόκειται για μια κίνηση "για τα μάτια του κόσμου", μια και είναι γνωστό ότι η τελευταία απόπειρα της πολιτικής ηγεσίας του υπουργείου να συγκρατήσει τις αυξήσεις βούλιαξε στο κενό. Υπενθυμίζεται ότι πέρσι η σχετική σπουδή της κυβέρνησης αποδείχτηκε υποκριτική, αφού η σχετική τροπολογία κατατέθηκε στη Βουλή και ψηφίστηκε τον... προηγούμενο μήνα, δηλαδή μόλις ενάμιση μήνα πριν τη λήξη του σχολικού έτους! Μέχρι τότε οι σχολάρχες είχαν ήδη εισπράξει μια χαρά τα κατά πολύ πάνω από το πλαφόν αυξημένα δίδακτρα, που σύμφωνα με σχετικούς ελέγχους κυμάνθηκαν στο 15% κατά μέσο όρο, δηλαδή σε ποσοστό υπερδιπλάσιο από αυτό που πρόβλεπε η νομοθετική ρύθμιση. Με την τροπολογία, βεβαίως, τέτοιο καιρό που κατατέθηκε, δεν μπορούσε να προβλέπεται ο συμψηφισμός με τις δόσεις που είχαν... απομείνει καθώς μέχρι το Μάη οι γονείς έχουν καταβάλει το σύνολο των διδάκτρων για την τρέχουσα χρονιά, αλλά προβλεπόταν ότι οι γονείς θα μπορούσαν να ζητήσουν να τους επιστραφούν τα επιπλέον χρήματα, που είχαν καταβάλει, από τα εκπαιδευτήρια!

Μ. Ζ.

Αυξήσεις της τάξης του 13%-15% προτίθενται, σύμφωνα με πληροφορίες, να επιβάλουν στα δίδακτρα των ιδιωτικών εκπαιδευτηρίων οι ιδιοκτήτες για την επόμενη σχολική χρονιά 1996-1997. Αυξήσεις, δηλαδή, υπερδιπλάσιες του πληθωρισμού, εκμεταλλευόμενοι τους νόμους της "απελευθερωμένης" αγοράς και στο χώρο των διδάκτρων. Σύμφωνα με τη σχετική νομοθεσία μέχρι το τέλος του Μάη οι σχολάρχες θα πρέπει να έχουν υποβάλει τους νέους τιμοκαταλόγους με τα δίδακτρα που θα ισχύσουν του χρόνου στις κατά τόπους νομαρχίες, ενώ ήδη σε πολλά ιδιωτικά σχολεία από τον επόμενο μήνα οι γονείς να κληθούν να προπληρώσουν την πρώτη δόση για το επόμενο έτος μαζί με την εγγραφή των παιδιών τους. Οπως ανέφερε χαρακτηριστικά, μιλώντας στο "Ρ", ο πρόεδρος της Πανελλήνιας Ομοσπονδίας Ιδιοκτητών Ιδιωτικών Εκπαιδευτηρίων Γ. Παπαχαραλάμπους,δίνοντας το στίγμα των προθέσεων των ιδιοκτητών, "μπορεί ο πληθωρισμός να μειώνεται και να βρίσκεται κοντά στο 6%,αλλά τα λειτουργικά έξοδα των εκπαιδευτηρίων απέχουν κατά πολύ από αυτό το ποσοστό. Αυτό", πρόσθεσε, "κάνει "δύσκολα" τα πράγματα...".

Από την άλλη μεριά, αρμόδια στελέχη του υπουργείου Ανάπτυξης υποστηρίζουν ότι η πολιτική ηγεσία του υπουργείου ούτε φέτος είναι διατεθειμένη να εγκρίνει τέτοιες αυξήσεις που θα απειλούν τα σχέδιά της για μείωση του πληθωρισμού και θα βρεθεί πάλι να τρέχει και να μη φτάνει για να συγκρατήσει τα αποτελέσματα της "απελευθέρωσης" και στα δίδακτρα των ιδιωτικών εκπαιδευτηρίων. Οι ίδιοι προσθέτουν χαρακτηριστικά ότι είναι πολύ πιθανό αν διαφωνήσει με τους ιδιοκτήτες και δεν επιτευχθεί - τουλάχιστον - μία "συμφωνία κυρίων", να αναγκαστεί να εφαρμόσει για τρίτη συνεχόμενη χρονιά τη γνωστή πια - αλλά αναποτελεσματική - "συνταγή" της επιβολής ανώτατου ποσοστού αυξήσεων με νομοθετική ρύθμιση. Πρόκειται για μια κίνηση "για τα μάτια του κόσμου", μια και είναι γνωστό ότι η τελευταία απόπειρα της πολιτικής ηγεσίας του υπουργείου να συγκρατήσει τις αυξήσεις βούλιαξε στο κενό. Υπενθυμίζεται ότι πέρσι η σχετική σπουδή της κυβέρνησης αποδείχτηκε υποκριτική, αφού η σχετική τροπολογία κατατέθηκε στη Βουλή και ψηφίστηκε τον... προηγούμενο μήνα, δηλαδή μόλις ενάμιση μήνα πριν τη λήξη του σχολικού έτους! Μέχρι τότε οι σχολάρχες είχαν ήδη εισπράξει μια χαρά τα κατά πολύ πάνω από το πλαφόν αυξημένα δίδακτρα, που σύμφωνα με σχετικούς ελέγχους κυμάνθηκαν στο 15% κατά μέσο όρο, δηλαδή σε ποσοστό υπερδιπλάσιο από αυτό που πρόβλεπε η νομοθετική ρύθμιση. Με την τροπολογία, βεβαίως, τέτοιο καιρό που κατατέθηκε, δεν μπορούσε να προβλέπεται ο συμψηφισμός με τις δόσεις που είχαν... απομείνει καθώς μέχρι το Μάη οι γονείς έχουν καταβάλει το σύνολο των διδάκτρων για την τρέχουσα χρονιά, αλλά προβλεπόταν ότι οι γονείς θα μπορούσαν να ζητήσουν να τους επιστραφούν τα επιπλέον χρήματα, που είχαν καταβάλει, από τα εκπαιδευτήρια!

Μ. Ζ.

Αρνητικές επιδράσεις και στην Ελλάδα αναμένεται να υπάρξουν από την άνοδο του ιαπωνικού γιεν στις διεθνείς αγορές συναλλάγματος, που εκδηλώθηκε τις τελευταίες μέρες, σε συνδυασμό με την αναμενόμενη άνοδο του προεξοφλητικού επιτοκίου της Ιαπωνικής Κεντρικής Τράπεζας. Οπως είναι γνωστό, το ελληνικό δημόσιο τα τελευταία χρόνια έχει συνάψει σημαντικό ύψος δανείων από την ιαπωνική κεφαλαιαγορά, το υπόλοιπο των οποίων στις 31/12/96 ανερχόταν σε 2,15 τρισ. δραχμές.

Την προηγούμενη βδομάδα το ιαπωνικό νόμισμα ανατιμήθηκε τόσο απέναντι στο αμερικανικό δολάριο, όσο και ως προς το γερμανικό μάρκο, γεγονός που θα πρέπει να αποδοθεί στα νομισματικά παιχνίδια των ισχυρών καπιταλιστικών χωρών, στα πλαίσια του εμπορικού πολέμου που υποβόσκει μεταξύ τους.

Τα Διεθνή Πρακτορεία επισημαίνουν ότι μετά τις εξελίξεις αυτές ολοκληρώνεται ο κύκλος των χαμηλών ιαπωνικών επιτοκίων, πολιτική την οποία ακολούθησε η Κεντρική Τράπεζα της χώρας αυτής τα τελευταία έξι χρόνια, γεγονός που αλλάζει τα δεδομένα του επενδυτικού και κερδοσκοπικού παιχνιδιού. Το φθηνό ιαπωνικό νόμισμα είχε γίνει πόλος έλξης κυβερνήσεων και μεγάλων τραπεζών, καθώς τα δάνεια σε γιεν ήταν πολύ περισσότερο ελκυστικά από τα δάνεια σε δολάριο και μάρκο. Οι δε διαφορές επιτοκίων μεταξύ των τριών ισχυρών νομισμάτων αποτέλεσαν τη βάση για την ανάπτυξη κερδοσκοπικής δραστηριότητας από τις εμπορικές τράπεζες, τα ασφαλιστικά ταμεία, τα αμοιβαία κεφάλαια κλπ. Τα τελευταία δανείζονταν σε φθηνό γιεν και τοποθετούσαν στη συνέχεια τα χρήματα των δανείων σε αμερικανικά και ευρωπαϊκά ομόλογα, τα οποία λόγω των υψηλότερων επιτοκίων, τους απέφεραν τεράστια κέρδη.

Σε ό,τι αφορά την Ελλάδα, τα προβλήματα από την άνοδο του γιεν εστιάζονται στην αύξηση των ποσών εξυπηρέτησης των δανείων, που έχουν συναφθεί τα τελευταία ειδικά χρόνια από το ελληνικό δημόσιο στο ιαπωνικό νόμισμα. Μόνο τις τελευταίες είκοσι μέρες το γιεν (τέλος Απρίλη - 20 Μάη) ανατιμήθηκε ως προς τη δραχμή κατά 18 μονάδες. Από τις 215,3 ανατιμήθηκε στις 233,5 δραχμές. Αυτό απλά σημαίνει ότι η εξυπηρέτηση των δανείων γίνεται ακριβότερη κατά 8,4% και θα αυξάνει όσο θα συνεχιστεί η ανατίμηση του ιαπωνικού νομίσματος.

Σύμφωνα με τα στοιχεία του υπουργείου Οικονομικών (υπηρεσία δημοσίου χρέους), τα υπόλοιπα των δανείων του δημοσίου σε γιεν ήταν 2,5 τρισ. δραχμές το 1994 (το 45% του συνολικού εξωτερικού δημόσιου χρέους), μειώθηκαν στο 1,8 τρισ. δραχμές το 1995 (26,8% του συνολικού) για να ανέβουν και πάλι στα 2,15 τρισ. δραχμές το 1996 (το 30% του εξωτερικού χρέους).

Θ. Κ.

Αρνητικές επιδράσεις και στην Ελλάδα αναμένεται να υπάρξουν από την άνοδο του ιαπωνικού γιεν στις διεθνείς αγορές συναλλάγματος, που εκδηλώθηκε τις τελευταίες μέρες, σε συνδυασμό με την αναμενόμενη άνοδο του προεξοφλητικού επιτοκίου της Ιαπωνικής Κεντρικής Τράπεζας. Οπως είναι γνωστό, το ελληνικό δημόσιο τα τελευταία χρόνια έχει συνάψει σημαντικό ύψος δανείων από την ιαπωνική κεφαλαιαγορά, το υπόλοιπο των οποίων στις 31/12/96 ανερχόταν σε 2,15 τρισ. δραχμές.

Την προηγούμενη βδομάδα το ιαπωνικό νόμισμα ανατιμήθηκε τόσο απέναντι στο αμερικανικό δολάριο, όσο και ως προς το γερμανικό μάρκο, γεγονός που θα πρέπει να αποδοθεί στα νομισματικά παιχνίδια των ισχυρών καπιταλιστικών χωρών, στα πλαίσια του εμπορικού πολέμου που υποβόσκει μεταξύ τους.

Τα Διεθνή Πρακτορεία επισημαίνουν ότι μετά τις εξελίξεις αυτές ολοκληρώνεται ο κύκλος των χαμηλών ιαπωνικών επιτοκίων, πολιτική την οποία ακολούθησε η Κεντρική Τράπεζα της χώρας αυτής τα τελευταία έξι χρόνια, γεγονός που αλλάζει τα δεδομένα του επενδυτικού και κερδοσκοπικού παιχνιδιού. Το φθηνό ιαπωνικό νόμισμα είχε γίνει πόλος έλξης κυβερνήσεων και μεγάλων τραπεζών, καθώς τα δάνεια σε γιεν ήταν πολύ περισσότερο ελκυστικά από τα δάνεια σε δολάριο και μάρκο. Οι δε διαφορές επιτοκίων μεταξύ των τριών ισχυρών νομισμάτων αποτέλεσαν τη βάση για την ανάπτυξη κερδοσκοπικής δραστηριότητας από τις εμπορικές τράπεζες, τα ασφαλιστικά ταμεία, τα αμοιβαία κεφάλαια κλπ. Τα τελευταία δανείζονταν σε φθηνό γιεν και τοποθετούσαν στη συνέχεια τα χρήματα των δανείων σε αμερικανικά και ευρωπαϊκά ομόλογα, τα οποία λόγω των υψηλότερων επιτοκίων, τους απέφεραν τεράστια κέρδη.

Σε ό,τι αφορά την Ελλάδα, τα προβλήματα από την άνοδο του γιεν εστιάζονται στην αύξηση των ποσών εξυπηρέτησης των δανείων, που έχουν συναφθεί τα τελευταία ειδικά χρόνια από το ελληνικό δημόσιο στο ιαπωνικό νόμισμα. Μόνο τις τελευταίες είκοσι μέρες το γιεν (τέλος Απρίλη - 20 Μάη) ανατιμήθηκε ως προς τη δραχμή κατά 18 μονάδες. Από τις 215,3 ανατιμήθηκε στις 233,5 δραχμές. Αυτό απλά σημαίνει ότι η εξυπηρέτηση των δανείων γίνεται ακριβότερη κατά 8,4% και θα αυξάνει όσο θα συνεχιστεί η ανατίμηση του ιαπωνικού νομίσματος.

Σύμφωνα με τα στοιχεία του υπουργείου Οικονομικών (υπηρεσία δημοσίου χρέους), τα υπόλοιπα των δανείων του δημοσίου σε γιεν ήταν 2,5 τρισ. δραχμές το 1994 (το 45% του συνολικού εξωτερικού δημόσιου χρέους), μειώθηκαν στο 1,8 τρισ. δραχμές το 1995 (26,8% του συνολικού) για να ανέβουν και πάλι στα 2,15 τρισ. δραχμές το 1996 (το 30% του εξωτερικού χρέους).

Θ. Κ.

Συνεχίστηκε και το Φλεβάρη η κρίση στην αγορά με τον τζίρο των καταστημάτων λιανικής πώλησης να σημειώνει σε αποπληθωρισμένες τιμές νέα πτώση κατά 0,4 περίπου μονάδες σε σχέση με τον αντίστοιχο περσινό μήνα. Σύμφωνα με τα στοιχεία της Εθνικής Στατιστικής Υπηρεσίας (ΕΣΥΕ), ο γενικός δείκτης αξίας λιανικών πωλήσεων αυξήθηκε το Φλεβάρη 1997 κατά 6,2% σε ετήσια βάση (τον ίδιο μήνα ο πληθωρισμός "έτρεχε" με 6,6%) και κατά 7,5% σε μέσα επίπεδα Γενάρης - Φλεβάρης 1997 προς Γενάρη - Φλεβάρη 1996.

Το Φλεβάρη αισθητή ανάκαμψη κατά 16,5% σε ονομαστικές τιμές ή κατά 8,5% σε πραγματικές παρουσίασε μόνο ο επιμέρους δείκτης πωλήσεων "επίπλων και οικιακού εξοπλισμού", ενώ πάνω από το ρυθμό πληθωρισμού κατά 2,8% ήταν και η συνολική αξία των "λοιπών εμπορευμάτων" που πωλήθηκαν τον εν λόγω μήνα. Αντίθετα, σημαντικά χαμηλότερη του πληθωρισμού ήταν η αξία των πωληθέντων προϊόντων διατροφής (-4,7%) και των ειδών ένδυσης - υπόδησης (-4,8%).

Συνεχίστηκε και το Φλεβάρη η κρίση στην αγορά με τον τζίρο των καταστημάτων λιανικής πώλησης να σημειώνει σε αποπληθωρισμένες τιμές νέα πτώση κατά 0,4 περίπου μονάδες σε σχέση με τον αντίστοιχο περσινό μήνα. Σύμφωνα με τα στοιχεία της Εθνικής Στατιστικής Υπηρεσίας (ΕΣΥΕ), ο γενικός δείκτης αξίας λιανικών πωλήσεων αυξήθηκε το Φλεβάρη 1997 κατά 6,2% σε ετήσια βάση (τον ίδιο μήνα ο πληθωρισμός "έτρεχε" με 6,6%) και κατά 7,5% σε μέσα επίπεδα Γενάρης - Φλεβάρης 1997 προς Γενάρη - Φλεβάρη 1996.

Το Φλεβάρη αισθητή ανάκαμψη κατά 16,5% σε ονομαστικές τιμές ή κατά 8,5% σε πραγματικές παρουσίασε μόνο ο επιμέρους δείκτης πωλήσεων "επίπλων και οικιακού εξοπλισμού", ενώ πάνω από το ρυθμό πληθωρισμού κατά 2,8% ήταν και η συνολική αξία των "λοιπών εμπορευμάτων" που πωλήθηκαν τον εν λόγω μήνα. Αντίθετα, σημαντικά χαμηλότερη του πληθωρισμού ήταν η αξία των πωληθέντων προϊόντων διατροφής (-4,7%) και των ειδών ένδυσης - υπόδησης (-4,8%).

Η ανακοστολόγηση των κυκλοφορούντων φαρμάκων και η αλλαγή του τρόπου κοστολόγησης των νέων θα αποτελέσει αντικείμενο της σύσκεψης της Επιτροπής Οικονομικής Πολιτικής της κυβέρνησης, η οποία τελικά αναμένεται να συνέλθει την επόμενη βδομάδα. Στην επιτροπή συμμετέχουν οι συναρμόδιοι υπουργοί Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών, Ανάπτυξης, Υγείας και Κοινωνικών Ασφαλίσεων, ενώ σύμφωνα με ορισμένες πληροφορίες το υπουργείο Ανάπτυξης θα εισηγηθεί να επιλεγεί τρόπος που να μην οδηγήσει σε αυξήσεις που θα ξεπερνούν το ύψος του πληθωρισμού.

Να θυμίσουμε ότι η επιτροπή για την ανακοστολόγηση των φαρμάκων, καταλήγοντας στις προτάσεις της, συστήνει να επιλεγεί ενιαίος τρόπος κοστολόγησης, τόσο για τα εισαγόμενα όσο και για τα εγχωρίως παραγόμενα. Ο εκπρόσωπος της ΓΣΕΕ αποστασιοποιήθηκε, υποβάλλοντας ξεχωριστή πρόταση, στην οποία τονίζει ότι για να υπάρξει ουσιαστική ανακοστολόγηση υπέρ των ασφαλιστικών ταμείων και των καταναλωτών, πρέπει να λαμβάνονται υπόψη τα πραγματικά αντικειμενικά στοιχεία κόστους της παραγωγής και εισαγωγής των φαρμάκων και να ενισχυθεί η εγχώρια και η κρατική φαρμακοβιομηχανία.

Οπως έχει γράψει ο "Ρ", στην ουσία η κυβέρνηση από εδώ και στο εξής δε θα έχει λόγο για τα εισαγόμενα φάρμακα, αφού ήδη λειτουργεί στο Λονδίνο η Αρχή Εγκρισης Τιμών Φαρμακευτικών Σκευασμάτων, από την οποία οι πολυεθνικές φαρμακοβιομηχανίες παίρνουν τιμές της αρεσκείας τους που ισχύουν ενιαία για όλες τις χώρες στις οποίες κυκλοφορούν τα σκευάσματά τους.

Στο μεταξύ, η αρμόδια υπηρεσία του υπουργείου Ανάπτυξης έχει ολοκληρώσει την τιμολόγηση 500 περίπου νέων εισαγόμενων φαρμάκων που αναμένεται να δοθεί στη δημοσιότητα μέσα στο πρώτο δεκαπενθήμερο του Ιούνη, ενώ έχει ξεκινήσει η ανακοστολόγηση των 6.500 περίπου κυκλοφορούντων σκευασμάτων και αναμένει την τελική πολιτική απόφαση της κυβέρνησης.