(Του απεσταλμένου μας

ΠΑΥΛΟΥ ΑΛΕΠΗ).-

"...Στον αγώνα ενωμένοι κι ας μη λείψει κανείς...". Πόσες και πόσες φωνές δεν έχουν ενωθεί στο πέρασμα του χρόνου με τους στίχους της Διεθνούς, πόσες και πόσες γροθιές δεν έχουν σφίξει με αποφασιστικότητα για κοινό αγώνα, πόσα μάτια δεν έχουν υγρανθεί από συγκίνηση! Η γνωστή μελωδία βρόντηξε, για άλλη μια φορά, την Κυριακή το απόγευμα, με τη λήξη της τεράστιας παλλαϊκής συγκέντρωσης, που οργάνωσε το Πορτογαλικό ΚΚ σε κεντρική αρένα της Λισαβόνας.

Στη συγκέντρωση ήταν καλεσμένοι να μιλήσουν εκπρόσωποι των κομμουνιστικών και αριστερών προοδευτικών κομμάτων της Ευρώπης, με θέμα: "Για την απασχόληση με κοινωνικά δικαιώματα, για μια Ευρώπη της ειρήνης, της κοινωνικής προόδου και της συνεργασίας".Ανάμεσα στους προσκαλεσμένους ηΓΓ της ΚΕ του ΚΚΕ Αλέκα Παπαρήγα,επικεφαλής αντιπροσωπείας του Κόμματος και επίσης ο Μπ. Αγγουράκης, μέλος της ΚΕ και υπεύθυνος του Τμήματος Διεθνών Σχέσεων.Επίσης ανάμεσα στους επικεφαλής των αντιπροσωπειών οι: Χ. Ανγκίτα, ΓΓ του Ισπανικού ΚΚ και Γενικός Συντονιστής της Ενωμένης Αριστεράς της Ισπανίας,Φ. Μπερτινότι, ΓΓ της Κομμουνιστικής Επανίδρυσης στην Ιταλία,Φ. Βουρτς, μέλος του Εθνικού Γραφείου του Γαλλικού ΚΚ και υπεύθυνος Διεθνών Σχέσεων του κόμματος,Ανδρέας Χρίστου, μέλος του ΠΓ και Γραμματέας της ΚΕ του ΑΚΕΛ και πολλοί άλλοι εκπρόσωποι από τα κομμουνιστικά και αριστερά κόμματα της Ευρώπης.

Μέρες πριν, η Λισαβόνα έμοιαζε σαν "έτοιμη από καιρό" να υποδεχτεί το μεγάλο γεγονός της πόλης. Οι δρόμοι και οι κεντρικές πλατείες είχαν στολιστεί με αεροπανό που καλούσαν τον κόσμο στη συγκέντρωση. Στις κολόνες ήταν κρεμασμένες οι πολύχρωμες αφίσες με το σύνθημα "ΟΧΙ στη Νομισματική Ενωση, ΝΑΙ στο ΔΗΜΟΨΗΦΙΣΜΑ".

Ανήμερα την Κυριακή, από πολύ νωρίς το μεσημέρι, από όλα τα μέρη της Πορτογαλίας, αλλά και από τις κοντινές ευρωπαϊκές χώρες (Ιταλία, Ισπανία κ.ά.) άρχισαν να καταφθάνουν στο χώρο της εκδήλωσης με λεωφορεία, τρένα, και ιδιωτικά αυτοκίνητα οι χιλιάδες των συγκεντρωμένων. Ενα πολύχρωμο πλήθος γεμάτο πάθος και παλμό τραγουδούσε, χόρευε, φώναζε συνθήματα στο χώρο γύρω από την αρένα δυόμισι ώρες περίπου πριν να ξεκινήσει η εκδήλωση.

Ενα τεράστιο μπαλόνι "αερόστατο", με σύνθημα υπέρ του δημοψηφίσματος δεσπόζει κοντά σε μία από τις κεντρικές εισόδους. Κόκκινες σημαίες στολίζουν γύρω - γύρω τους ψηλούς τοίχους της αρένας. Μια μικρή αυτοσχέδια ορχήστρα με ντραμς από την οργάνωση του Πορτογαλικού ΚΚ του Πόρτο δίνει το ρυθμό στα συνθήματα εκείνων που καταφθάνουν. Οι διάφορες οργανώσεις περιοχών έρχονται, φορώντας διαφορετικά χρώματα καπέλα με το σήμα του Πορτογαλικού ΚΚ και κρατώντας τις κόκκινες σημαίες. Αν και τις τελευταίες μέρες έκανε συχνές μπόρες στη Λισαβόνα, δε διακρίνεις τον παραμικρό δισταγμό σε εκείνους που συγκεντρώνονται για να διαλαλήσουν την απόφασή τους για κοινό αγώνα των εργαζομένων της Ευρώπης. Λίγο πριν να αρχίσει η συγκέντρωση, δεν "πέφτει καρφίτσα" σε καμία γωνία της αρένας. Μια τεράστια κόκκινη λωρίδα - πανό "ζώνει" όλη την αρένα ψηλά από τα μέσα όπου σε όλες τις ευρωπαϊκές γλώσσες γράφεται με μεγάλα γράμματα το σύνθημα: "ΝΑ ΑΠΟΦΑΣΙΣΟΥΝ ΟΙ ΛΑΟΙ ΓΙΑ ΤΟ ΜΕΛΛΟΝ ΤΟΥΣ".Ενα τεράστιο κόκκινο πανό από την οργάνωση της Λισαβόνας με μία παράσταση του Μαρξ και με το σύνθημα: "ΜΑΡΞ: ΕΧΕΙΣ ΔΙΚΙΟ".Ενα άλλο πανό με σύνθημα υπέρ του δημοψηφίσματος από την ιστορική Κομματική Οργάνωση Βάσης των Ναυπηγείων του Πολεμικού Ναυτικού, όπου ο πρώτος Γραμματέας της ίδρυσης του Πορτογαλικού ΚΚ ήταν πρόεδρος του συνδικάτου. Τεράστια επίσης κόκκινα πανό από τις οργανώσεις του Τορίνο και του "Ομίλου Λένιν", της Κομμουνιστικής Επανίδρυσης της Ιταλίας.

Οι ρυθμοί της πορτογαλικής λαϊκής μουσικής και τα τραγούδια από την "επανάσταση των γαριφάλων" δίνουν το ρυθμό κίνησης στις χιλιάδες κόκκινες σημαίες και τα πολύχρωμα μπαλόνια. Συνθήματα που ακούγονται είναι: "Λαός ενωμένος ποτέ νικημένος", "Αγώνας χωρίς σταματημό", "Δυνατό ΚΚ Πορτογαλίας"... κ.ά.

Οταν αρχίζουν οι ομιλίες των αντιπροσωπειών, το πλήθος συμμετέχει και αντιδρά ανάλογα. Ξέρει να αποδοκιμάζει, όταν καταγγέλονται ο αριθμός των ανέργων στις χώρες - μέλη της Ευρώπης, η φτώχεια, τα "προγράμματα σταθερότητας" των αντιλαϊκών κυβερνήσεων, η στρατηγική του ΝΑΤΟ και η συγκρότηση των πολυεθνικών δυνάμεων. Την ίδια ώρα, αποθεώνονται οι προτάσεις για συντονισμένο αγώνα των εργαζομένων, οι απολογισμοί από τις λαϊκές κινητοποιήσεις στις χώρες - μέλη, η ανάγκη να βγουν οι λαοί στο προσκήνιο, κόντρα στα σχέδια που τους ετοίμασαν...

Οι δεκατέσσερις ομιλίες των αντιπροσωπειών ακούστηκαν με προσοχή και συμμετοχή του κόσμου. Μια ξαφνική καλοκαιρινή μπόρα στη διάρκεια της δεύτερης ομιλίας έκανε κάποιες ομπρέλες να ανοίξουν, αλλά κανέναν να μετακινηθεί από τη θέση του.

Λίγο πριν κλείσει η συγκέντρωση, όλοι μαζί τραγουδάνε με υψωμένες γροθιές τη "ΔΙΕΘΝΗ" και αμέσως μετά το "Αβάντι Καμαράντ". Κάποια μάτια έχουν υγρανθεί, αλλά στα πρόσωπα όλων διακρίνεται ο ενθουσιασμός και η απόφαση για την κοινή πάλη ενάντια στα σχέδια της ευρωπαϊκής ολιγαρχίας, των πολυεθνικών και των αντιλαϊκών κυβερνήσεων.

(Του απεσταλμένου μας

ΠΑΥΛΟΥ ΑΛΕΠΗ).-

"...Στον αγώνα ενωμένοι κι ας μη λείψει κανείς...". Πόσες και πόσες φωνές δεν έχουν ενωθεί στο πέρασμα του χρόνου με τους στίχους της Διεθνούς, πόσες και πόσες γροθιές δεν έχουν σφίξει με αποφασιστικότητα για κοινό αγώνα, πόσα μάτια δεν έχουν υγρανθεί από συγκίνηση! Η γνωστή μελωδία βρόντηξε, για άλλη μια φορά, την Κυριακή το απόγευμα, με τη λήξη της τεράστιας παλλαϊκής συγκέντρωσης, που οργάνωσε το Πορτογαλικό ΚΚ σε κεντρική αρένα της Λισαβόνας.

Στη συγκέντρωση ήταν καλεσμένοι να μιλήσουν εκπρόσωποι των κομμουνιστικών και αριστερών προοδευτικών κομμάτων της Ευρώπης, με θέμα: "Για την απασχόληση με κοινωνικά δικαιώματα, για μια Ευρώπη της ειρήνης, της κοινωνικής προόδου και της συνεργασίας".Ανάμεσα στους προσκαλεσμένους ηΓΓ της ΚΕ του ΚΚΕ Αλέκα Παπαρήγα,επικεφαλής αντιπροσωπείας του Κόμματος και επίσης ο Μπ. Αγγουράκης, μέλος της ΚΕ και υπεύθυνος του Τμήματος Διεθνών Σχέσεων.Επίσης ανάμεσα στους επικεφαλής των αντιπροσωπειών οι: Χ. Ανγκίτα, ΓΓ του Ισπανικού ΚΚ και Γενικός Συντονιστής της Ενωμένης Αριστεράς της Ισπανίας,Φ. Μπερτινότι, ΓΓ της Κομμουνιστικής Επανίδρυσης στην Ιταλία,Φ. Βουρτς, μέλος του Εθνικού Γραφείου του Γαλλικού ΚΚ και υπεύθυνος Διεθνών Σχέσεων του κόμματος,Ανδρέας Χρίστου, μέλος του ΠΓ και Γραμματέας της ΚΕ του ΑΚΕΛ και πολλοί άλλοι εκπρόσωποι από τα κομμουνιστικά και αριστερά κόμματα της Ευρώπης.

Μέρες πριν, η Λισαβόνα έμοιαζε σαν "έτοιμη από καιρό" να υποδεχτεί το μεγάλο γεγονός της πόλης. Οι δρόμοι και οι κεντρικές πλατείες είχαν στολιστεί με αεροπανό που καλούσαν τον κόσμο στη συγκέντρωση. Στις κολόνες ήταν κρεμασμένες οι πολύχρωμες αφίσες με το σύνθημα "ΟΧΙ στη Νομισματική Ενωση, ΝΑΙ στο ΔΗΜΟΨΗΦΙΣΜΑ".

Ανήμερα την Κυριακή, από πολύ νωρίς το μεσημέρι, από όλα τα μέρη της Πορτογαλίας, αλλά και από τις κοντινές ευρωπαϊκές χώρες (Ιταλία, Ισπανία κ.ά.) άρχισαν να καταφθάνουν στο χώρο της εκδήλωσης με λεωφορεία, τρένα, και ιδιωτικά αυτοκίνητα οι χιλιάδες των συγκεντρωμένων. Ενα πολύχρωμο πλήθος γεμάτο πάθος και παλμό τραγουδούσε, χόρευε, φώναζε συνθήματα στο χώρο γύρω από την αρένα δυόμισι ώρες περίπου πριν να ξεκινήσει η εκδήλωση.

Ενα τεράστιο μπαλόνι "αερόστατο", με σύνθημα υπέρ του δημοψηφίσματος δεσπόζει κοντά σε μία από τις κεντρικές εισόδους. Κόκκινες σημαίες στολίζουν γύρω - γύρω τους ψηλούς τοίχους της αρένας. Μια μικρή αυτοσχέδια ορχήστρα με ντραμς από την οργάνωση του Πορτογαλικού ΚΚ του Πόρτο δίνει το ρυθμό στα συνθήματα εκείνων που καταφθάνουν. Οι διάφορες οργανώσεις περιοχών έρχονται, φορώντας διαφορετικά χρώματα καπέλα με το σήμα του Πορτογαλικού ΚΚ και κρατώντας τις κόκκινες σημαίες. Αν και τις τελευταίες μέρες έκανε συχνές μπόρες στη Λισαβόνα, δε διακρίνεις τον παραμικρό δισταγμό σε εκείνους που συγκεντρώνονται για να διαλαλήσουν την απόφασή τους για κοινό αγώνα των εργαζομένων της Ευρώπης. Λίγο πριν να αρχίσει η συγκέντρωση, δεν "πέφτει καρφίτσα" σε καμία γωνία της αρένας. Μια τεράστια κόκκινη λωρίδα - πανό "ζώνει" όλη την αρένα ψηλά από τα μέσα όπου σε όλες τις ευρωπαϊκές γλώσσες γράφεται με μεγάλα γράμματα το σύνθημα: "ΝΑ ΑΠΟΦΑΣΙΣΟΥΝ ΟΙ ΛΑΟΙ ΓΙΑ ΤΟ ΜΕΛΛΟΝ ΤΟΥΣ".Ενα τεράστιο κόκκινο πανό από την οργάνωση της Λισαβόνας με μία παράσταση του Μαρξ και με το σύνθημα: "ΜΑΡΞ: ΕΧΕΙΣ ΔΙΚΙΟ".Ενα άλλο πανό με σύνθημα υπέρ του δημοψηφίσματος από την ιστορική Κομματική Οργάνωση Βάσης των Ναυπηγείων του Πολεμικού Ναυτικού, όπου ο πρώτος Γραμματέας της ίδρυσης του Πορτογαλικού ΚΚ ήταν πρόεδρος του συνδικάτου. Τεράστια επίσης κόκκινα πανό από τις οργανώσεις του Τορίνο και του "Ομίλου Λένιν", της Κομμουνιστικής Επανίδρυσης της Ιταλίας.

Οι ρυθμοί της πορτογαλικής λαϊκής μουσικής και τα τραγούδια από την "επανάσταση των γαριφάλων" δίνουν το ρυθμό κίνησης στις χιλιάδες κόκκινες σημαίες και τα πολύχρωμα μπαλόνια. Συνθήματα που ακούγονται είναι: "Λαός ενωμένος ποτέ νικημένος", "Αγώνας χωρίς σταματημό", "Δυνατό ΚΚ Πορτογαλίας"... κ.ά.

Οταν αρχίζουν οι ομιλίες των αντιπροσωπειών, το πλήθος συμμετέχει και αντιδρά ανάλογα. Ξέρει να αποδοκιμάζει, όταν καταγγέλονται ο αριθμός των ανέργων στις χώρες - μέλη της Ευρώπης, η φτώχεια, τα "προγράμματα σταθερότητας" των αντιλαϊκών κυβερνήσεων, η στρατηγική του ΝΑΤΟ και η συγκρότηση των πολυεθνικών δυνάμεων. Την ίδια ώρα, αποθεώνονται οι προτάσεις για συντονισμένο αγώνα των εργαζομένων, οι απολογισμοί από τις λαϊκές κινητοποιήσεις στις χώρες - μέλη, η ανάγκη να βγουν οι λαοί στο προσκήνιο, κόντρα στα σχέδια που τους ετοίμασαν...

Οι δεκατέσσερις ομιλίες των αντιπροσωπειών ακούστηκαν με προσοχή και συμμετοχή του κόσμου. Μια ξαφνική καλοκαιρινή μπόρα στη διάρκεια της δεύτερης ομιλίας έκανε κάποιες ομπρέλες να ανοίξουν, αλλά κανέναν να μετακινηθεί από τη θέση του.

Λίγο πριν κλείσει η συγκέντρωση, όλοι μαζί τραγουδάνε με υψωμένες γροθιές τη "ΔΙΕΘΝΗ" και αμέσως μετά το "Αβάντι Καμαράντ". Κάποια μάτια έχουν υγρανθεί, αλλά στα πρόσωπα όλων διακρίνεται ο ενθουσιασμός και η απόφαση για την κοινή πάλη ενάντια στα σχέδια της ευρωπαϊκής ολιγαρχίας, των πολυεθνικών και των αντιλαϊκών κυβερνήσεων.

Εκτός από τη συγκέντρωση, το πρόγραμμα των αντιπροσωπειών των κομμουνιστικών και αριστερών προοδευτικών κομμάτων ήταν πλούσιο σε δραστηριότητες και συναντήσεις. Ανάμεσά τους ξεχωρίζει ίσως η συνάντηση και το γεύμα με τον Πρόεδρο της Πορτογαλίας, Ν. Σαμπάγιου, όπου ανταλλάχτηκαν απόψεις για την κατάσταση της Ευρώπης σήμερα. Επίσης ο δήμαρχος της Λισαβόνας, Τζ. Σοάρεζ, υποδέχτηκε τις αντιπροσωπείες στο ιστορικό "Κάστρο" της πόλης και τους παρέθεσε δεξίωση. Η υποδοχή από την ΚΟ Λισαβόνας του ΚΚ Πορτογαλίας έγινε στα γραφεία της οργάνωσης, στις αίθουσες όπου φιλοξενούνταν μία έκθεση εικαστικών από έργα μεγάλων Πορτογάλων καλλιτεχνών, που τα είχαν δωρίσει στην οργάνωση για την οικονομική εξόρμηση, με αφορμή τις δημοτικές εκλογές. Εκεί οι αντιπροσωπείες είχαν την ευκαιρία να συζητήσουν με στελέχη του κόμματος και Πορτογάλους καλλιτέχνες, με ξεχωριστή ίσως την παρουσία του συγγραφέα Ζ. Σαραμάγκο.

Σ' αυτή την εκδήλωση η ΓΓ της ΚΕ του ΚΚΕ Αλέκα Παπαρήγα είχε μια ιδιαίτερα θερμή μακρά συνάντηση - συζήτηση με τον πρώην ΓΓ του Πορτογαλικού Κομμουνιστικού Κόμματος, Α. Κουνιάλ,όπου ανταλλάχτηκαν εμπειρίες και απόψεις για το παρόν και την προοπτική του κομμουνιστικού κινήματος.

Στη διάρκεια της παραμονής της στη Λισαβόνα η αντιπροσωπεία του ΚΚΕ έκανε πολλές συναντήσεις και συνεργασίες με τα άλλα κόμματα. Σε αυτά τα πλαίσια η αντιπροσωπεία του ΚΚΕ είχε συνάντηση με τον ΓΓ του Πορτογαλικού ΚΚ, Κ. Καρβάλιας,όπου συζητήθηκαν μεταξύ άλλων κύρια ζητήματα του κινήματος των εργαζομένων των δύο χωρών και ολόκληρης της Ευρώπης. Επίσης έγινε συνάντηση με την αντιπροσωπεία του ΚΚ Ισπανίας, που είχε επικεφαλής τον Χ. Ανγκίτα,ΓΓ του κόμματος και συζητήθηκαν επί μακρόν ζητήματα αλληλεγγύης και συντονισμού του εργατικού κινήματος και των κομμουνιστικών κομμάτων. Επίσης η αντιπροσωπεία του ΚΚΕ συναντήθηκε με τον ΓΓ της Κομμουνιστικής Επανίδρυσης Ιταλίας, Φ. Μπερτινότι,όπου ανάμεσα στα άλλα έγινε ενημέρωση και εκτίμηση για τα αποτελέσματα των πρόσφατων δημοτικών εκλογών στην Ιταλία. Επίσης την αντιπροσωπεία του ΚΚΕ ενημέρωσε ο Φ. Βουρτς,μέλος του Εθνικού Γραφείου του Γαλλικού ΚΚ, για τις πρόσφατες εξελίξεις και κύρια για την πορεία των βουλευτικών εκλογών στη Γαλλία. Η αντιπροσωπεία του ΚΚΕ είχε και αρκετές άλλες συναντήσεις - συζητήσεις, σχεδόν με το σύνολο των αντιπροσωπειών των Κομμουνιστικών και Αριστερών Προοδευτικών Κομμάτων.

Εκτός από τη συγκέντρωση, το πρόγραμμα των αντιπροσωπειών των κομμουνιστικών και αριστερών προοδευτικών κομμάτων ήταν πλούσιο σε δραστηριότητες και συναντήσεις. Ανάμεσά τους ξεχωρίζει ίσως η συνάντηση και το γεύμα με τον Πρόεδρο της Πορτογαλίας, Ν. Σαμπάγιου, όπου ανταλλάχτηκαν απόψεις για την κατάσταση της Ευρώπης σήμερα. Επίσης ο δήμαρχος της Λισαβόνας, Τζ. Σοάρεζ, υποδέχτηκε τις αντιπροσωπείες στο ιστορικό "Κάστρο" της πόλης και τους παρέθεσε δεξίωση. Η υποδοχή από την ΚΟ Λισαβόνας του ΚΚ Πορτογαλίας έγινε στα γραφεία της οργάνωσης, στις αίθουσες όπου φιλοξενούνταν μία έκθεση εικαστικών από έργα μεγάλων Πορτογάλων καλλιτεχνών, που τα είχαν δωρίσει στην οργάνωση για την οικονομική εξόρμηση, με αφορμή τις δημοτικές εκλογές. Εκεί οι αντιπροσωπείες είχαν την ευκαιρία να συζητήσουν με στελέχη του κόμματος και Πορτογάλους καλλιτέχνες, με ξεχωριστή ίσως την παρουσία του συγγραφέα Ζ. Σαραμάγκο.

Σ' αυτή την εκδήλωση η ΓΓ της ΚΕ του ΚΚΕ Αλέκα Παπαρήγα είχε μια ιδιαίτερα θερμή μακρά συνάντηση - συζήτηση με τον πρώην ΓΓ του Πορτογαλικού Κομμουνιστικού Κόμματος, Α. Κουνιάλ,όπου ανταλλάχτηκαν εμπειρίες και απόψεις για το παρόν και την προοπτική του κομμουνιστικού κινήματος.

Στη διάρκεια της παραμονής της στη Λισαβόνα η αντιπροσωπεία του ΚΚΕ έκανε πολλές συναντήσεις και συνεργασίες με τα άλλα κόμματα. Σε αυτά τα πλαίσια η αντιπροσωπεία του ΚΚΕ είχε συνάντηση με τον ΓΓ του Πορτογαλικού ΚΚ, Κ. Καρβάλιας,όπου συζητήθηκαν μεταξύ άλλων κύρια ζητήματα του κινήματος των εργαζομένων των δύο χωρών και ολόκληρης της Ευρώπης. Επίσης έγινε συνάντηση με την αντιπροσωπεία του ΚΚ Ισπανίας, που είχε επικεφαλής τον Χ. Ανγκίτα,ΓΓ του κόμματος και συζητήθηκαν επί μακρόν ζητήματα αλληλεγγύης και συντονισμού του εργατικού κινήματος και των κομμουνιστικών κομμάτων. Επίσης η αντιπροσωπεία του ΚΚΕ συναντήθηκε με τον ΓΓ της Κομμουνιστικής Επανίδρυσης Ιταλίας, Φ. Μπερτινότι,όπου ανάμεσα στα άλλα έγινε ενημέρωση και εκτίμηση για τα αποτελέσματα των πρόσφατων δημοτικών εκλογών στην Ιταλία. Επίσης την αντιπροσωπεία του ΚΚΕ ενημέρωσε ο Φ. Βουρτς,μέλος του Εθνικού Γραφείου του Γαλλικού ΚΚ, για τις πρόσφατες εξελίξεις και κύρια για την πορεία των βουλευτικών εκλογών στη Γαλλία. Η αντιπροσωπεία του ΚΚΕ είχε και αρκετές άλλες συναντήσεις - συζητήσεις, σχεδόν με το σύνολο των αντιπροσωπειών των Κομμουνιστικών και Αριστερών Προοδευτικών Κομμάτων.

Οι χιλιάδες νέοι έδιναν τον παλμό στη συγκέντρωση

Ο χόρος της αρένας έγινε από νωρίς αδιαχώρητος

Η ΓΓ της ΚΕ του ΚΚΕ στο βήμα της συγκέντρωσης

Οι χιλιάδες νέοι έδιναν τον παλμό στη συγκέντρωση

Ο χόρος της αρένας έγινε από νωρίς αδιαχώρητος

Η ΓΓ της ΚΕ του ΚΚΕ στο βήμα της συγκέντρωσης