Οι κυβερνήσεις αλλάζουν αλλά ο λογαριασμός ανεβαίνει. Το ρητό αυτό μπορεί να ταιριάξει στην κατάσταση που επικρατεί στο θέμα του κόστους των Ολυμπιακών έργων. Η βδομάδα που πέρασε σημαδεύτηκε από την παρουσίαση εκ μέρους της αναπληρώτριας υπουργού Πολιτισμού Φ.Π. Πετραλιά των υπέρογκων υπερβάσεων στα έργα της αρμοδιότητάς της που φτάνουν το 50% των αρχικών προϋπολογισμών.

Η ίδια προσδιόρισε το έργο της ως μια προσπάθεια «νοικοκυρέματος», ωστόσο λίγες ώρες πριν τις υπουργικές ανακοινώσεις, υπογραφόταν μία συμπληρωματική σύμβαση ύψους 2,7 δισ. δρχ. που αφορά το έργο του Ολυμπιακού Γυμναστηρίου στο Γαλάτσι... Γεγονός που δείχνει ότι οι «καταγγέλλοντες» βαδίζουν στα χνάρια των προκατόχων τους του ΠΑΣΟΚ. Κερδισμένοι βέβαια θα βγουν οι εργολάβοι που είτε στην περίπτωση του στεγάστρου Καλατράβα είτε στην περίπτωση του Ολυμπιακού Χωριού, εκβιάζουν και εισπράττουν υπέρογκα πανωπροίκια για έργα ανούσια, είτε πριμ επίσπευσης για να ολοκληρώσουν τα έργα εγκαίρως.

Αποτελεί κοινό μυστικό ότι το τελικό κόστος των Ολυμπιακών Αγώνων του 2004, όχι μόνον είναι δυσβάσταχτο για τους εργαζόμενους, αλλά και ότι για πολύ καιρό μετά το 2004 θα είναι άγνωστο. Είναι χαρακτηριστικό ότι οι σημερινοί αρμόδιοι υπουργοί δηλώνουν ούτε λίγο ούτε πολύ αδυναμία να εικάσουν το κόστος, ενώ η θέση πρωτοκλασάτων στελεχών του οικονομικού επιτελείου της προηγούμενης κυβέρνησης ήταν ότι «ο προϋπολογισμός των Ολυμπιακών έργων έχει αυξητική δυναμική».

Η διακύμανση του κόστους των Ολυμπιακών Αγώνων από το 1996 μέχρι και σήμερα αποκαλύπτει τα παραπάνω. Μέσα σε οκτώ χρόνια ο Ολυμπιακός λογαριασμός έχει αυξηθεί κατά 600%, εφτά φορές πάνω από το ποσό των 500 δισ. δρχ. του φακέλου διεκδίκησης.

Συγκεκριμένα:

• Το 1996 ο φάκελος διεκδίκησης των Αγώνων ανέφερε ότι το κόστος θα φτάσει περίπου τα 500 δισ. δρχ.
• Το 1997, λίγο μετά την ανάθεση των Αγώνων, ο επίσημος προϋπολογισμός που παρουσιάστηκε από την κυβέρνηση ανέβηκε στα 850 δισ. δρχ.
• Δύο χρόνια μετά, το 1999, ο προϋπολογισμός αυτός έφτασε... αισίως το 1 τρισ. δρχ.
• Το 2000, χρονιά που η Γ. Αγγελοπούλου ανέλαβε τα ηνία της «Αθήνα 2004», ο προϋπολογισμός ανέρχεται στο 1,35 τρισ. δρχ.
• Τον Ιούνη του 2001 ανακοινώνεται μετά από μία συνεδρίαση της αρμόδιας διυπουργικής, ότι το κόστος θα φτάσει το 1,5 τρισ. δρχ.
• Τον Οκτώβρη του 2001, πάλι μετά από συνεδρίαση της διυπουργικής, γίνεται γνωστό ότι το κόστος διαμορφώνεται στα 2,3 τρισ. δρχ.

Πρέπει να σημειωθεί ότι στο παραπάνω δε συνυπολογίζεται ο προϋπολογισμός της «Αθήνα 2004», ύψους 670 δισ. δρχ. Το κόστος του Ολυμπιακού Χωριού που βαρύνει τον Οργανισμό Εργατικής Κατοικίας που έχει φτάσει τα 130 δισ. δρχ. και συνεχίζει να αυξάνεται, με τους εργολάβους να εισπράττουν συνεχώς πριμ για την έγκαιρη παράδοση των εργολαβιών που αγγίζουν τα 5 δισ. δρχ. Το κόστος του Ιππικού Κέντρου και του Ιπποδρόμου στο Μαρκόπουλο προϋπολογισμού 100 δισ. δρχ. που βαρύνει τον Οργανισμό Διεξαγωγής Ιπποδρομιών.

Πρέπει επίσης να σημειωθεί ότι οι εργαζόμενοι θα κληθούν να πληρώσουν ακόμα και για έργα που δεν πρόκειται να κατασκευαστούν, όπως για παράδειγμα το στέγαστρο Καλατράβα στο Ολυμπιακό κολυμβητήριο του ΟΑΚΑ.

Το συνολικό κόστος αναμένεται να ξεπεράσει κατά πολύ τα 3,5 τρισ. δρχ., δεδομένου ότι το πόσο που θα κοστίσει η ασφάλεια των Ολυμπιακών Αγώνων εξαρτάται από τις... ορέξεις του ΝΑΤΟ και των μυστικών υπηρεσιών που εμπλέκονται στην υπόθεση.

Πρέπει να επισημάνουμε ότι το τελικό κόστος θα βαρύνει την τσέπη του ελληνικού λαού, αφού οι δαπάνες θα καλυφθούν από τον κρατικό προϋπολογισμό, δηλαδή μέσω της φορολόγησης. Αν και ο προϋπολογισμός της «Αθήνα 2004» εμφανίζεται ισοσκελισμένος και ότι καλύπτεται από τη Διεθνή Ολυμπιακή Επιτροπή, στην πολύ πιθανή περίπτωση που θα προκύψει κάποιο έλλειμμα, τότε και αυτό θα καλυφθεί από τον κρατικό προϋπολογισμό. Υπενθυμίζεται ότι το 14% του συνόλου του προϋπολογισμού της «Αθήνα 2004» καλύπτεται από τον κρατικό προϋπολογισμό.

Σύμφωνα με τα στοιχεία που έδωσε στη δημοσιότητα η αναπληρώτρια υπουργός Πολιτισμού, οι μεγαλύτερες υπερβάσεις που παρουσιάζονται σε έργα είναι οι εξής:

• Οι βελτιώσεις στο Στάδιο Ειρήνης και Φιλίας αύξηση 50%.
• Η αναβάθμιση των εγκαταστάσεων στο Παναθηναϊκό Στάδιο αύξηση 50%.
• Η αισθητική ενοποίηση στο ΟΑΚΑ (ειδικές κατασκευές) αύξηση 50%.
• Η αισθητική ενοποίηση στο ΟΑΚΑ (περιβάλλον χώρος) αύξηση 50%.
• Το Καυτατζόγλειο Στάδιο αύξηση 48%.
• Τα έργα ανακαίνισης - αναβάθμισης στο ΟΑΚΑ αύξηση 37%.
• Το Ολυμπιακό Κέντρο Κολύμβησης στο ΟΑΚΑ αύξηση 37%.
• Το Παμπελοποννησιακό Στάδιο στην Πάτρα αύξηση 32%.
• Το Ολυμπιακό Κέντρο Γραπτού Τύπου αύξηση 28%.
• Το Ολυμπιακό Ιππικό Κέντρο και ο νέος ιππόδρομος στο Μαρκόπουλο αύξηση 27%.
• Το σπίτι της Αρσης Βαρών στη Νίκαια αύξηση 26%.
• Το Εθνικό Παγκρήτιο Στάδιο στο Ηράκλειο αύξηση 25%.
• Το Ολυμπιακό Κέντρο αντισφαίρισης στο ΟΑΚΑ αύξηση 24%.
• Το Ολυμπιακό Γυμναστήριο επιτραπέζιας αντισφαίρισης και ρυθμικής στο Γαλάτσι αύξηση 18%.
• Το σπίτι βαρέων αθλημάτων στα Ανω Λιόσια αύξηση 17%.
• Το Ολυμπιακό Σκοπευτήριο στο Μαρκόπουλο αύξηση 16%.

Ο «κούκος αηδόνι», όμως, θα στοιχίσουν τελικά στον ελληνικό λαό και τα έξι ολυμπιακά έργα που έχει στην ευθύνη του το ΥΠΕΧΩΔΕ. Σύμφωνα με τα στοιχεία που έχουν δοθεί στη δημοσιότητα το κόστος των έργων αυτών έφτασε στα 627,5 εκατομμύρια ευρώ (214 δισ. δρχ.), έναντι 101 δισ. δρχ. που είχε ανακοινώσει το 2000 ο τότε υπουργός ΠΕΧΩΔΕ Κ. Λαλιώτης, μόλις ανέλαβε την ευθύνη υλοποίησής τους, δηλαδή έχει υπερδιπλασιαστεί...

Το κόστος των έργων αυτών αυξάνεται περίπου με γεωμετρική πρόοδο. Αρκεί να φανταστεί κανείς ότι το κόστος που είχε εγκρίνει γι' αυτά η Διυπουργική Επιτροπή στις 19 Ιούνη 2001 ανερχόταν σε 139 δισ. δρχ., ενώ στην Εκθεση που επέδωσε το ΥΠΕΧΩΔΕ στη ΔΟΕ το Μάρτη του 2002 υπολογιζόταν σε 556.100.000 ευρώ, δηλαδή 190 δισ. δρχ.!

Πρωταθλητής στην υπέρβαση του κόστους από τα έργα αυτά μπορεί άνετα να αναδειχτεί το Ολυμπιακό Κέντρο του Ελληνικού, αφού αυξήθηκε ούτε λίγο ούτε πολύ 17 φορές (!), ενώ ακολουθούν οι εγκαταστάσεις του Αγίου Κοσμά, με υπέρβαση περίπου 90%. Πάντως, υπάρχουν και τα έργα στο Γουδί, τα οποία στοίχισαν 11,5 εκατ. ευρώ λιγότερο από όσο προϋπολογιζόταν, καθώς αφαιρέθηκαν ορισμένες εγκαταστάσεις. Αναλυτικότερα, το κόστος των έξι έργων του ΥΠΕΧΩΔΕ, όπως διαμορφώνεται σήμερα (σε παρένθεση το ποσόν που αρχικά είχε προϋπολογιστεί), έχει ως εξής:

• Ολυμπιακό Κέντρο Ιστιοπλοΐας Αγίου Κοσμά: 113.500.000 ευρώ (68.150.000 ευρώ).
• Κέντρο Κωπηλασίας Σχινιά: 76.302.000 ευρώ (75.700.000 ευρώ).
• Ολυμπιακό Συγκρότημα Φαληρικού Ορμου: 203.000.000 ευρώ (170.300.000 ευρώ, που είχε φτάσει μετά την αναθεώρηση των μελετών).
• Ολυμπιακό Συγκρότημα στο Γουδί: 32.521.000 ευρώ (44.000.000 ευρώ).
• Ολυμπιακό Συγκρότημα Ελληνικού: 173.000.000 ευρώ (10.400.000 ευρώ).
• Ολυμπιακό Κέντρο Κανό - Σλάλομ στο Ελληνικό: 29.350.000 ευρώ (10.400.000 ευρώ).

Σημειώνουμε ότι σύμφωνα με τις συμβάσεις που είχε υπογράψει η προηγούμενη κυβέρνηση, οι εργολάβοι θα πάρουν και πριμ δισεκατομμυρίων, αν παραδώσουν εμπρόθεσμα τα έργα. Το μπόνους αυτό, μάλιστα, το είχε παραδεχτεί η προηγούμενη υπουργός ΠΕΧΩΔΕ Β. Παπανδρέου σε δηλώσεις της στις 23 Γενάρη του 2003...

Δεν ξέρουμε, βέβαια, αν τελικά οι εργολάβοι θα διεκδικήσουν τα συγκεκριμένα πριμ, ωστόσο το κόστος των συγκεκριμένων έργων αναμένεται να τραβήξει κι άλλο την ...ανηφόρα, είτε με ποσά «επίσπευσης» που θα δοθούν, είτε λόγω πρόσθετων εργολαβιών που θα γίνουν για έργα απαραίτητα, που όμως «ξεχάστηκαν». Χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελούν τα έργα πρασίνου και διαμόρφωσης περιβάλλοντος χώρου στις εγκαταστάσεις του Ελληνικού, που, όπως παραδέχτηκε επιτόπου ο υπουργός ΠΕΧΩΔΕ Γ. Σουφλιάς, θα γίνουν με πρόσθετη εργολαβία...

Ανάλογες υπερβάσεις, όμως, παρατηρούνται και στα λεγόμενο οδικά έργα για την εξυπηρέτηση των Ολυμπιακών Αγώνων, που επίσης εκτελούνται με ευθύνη του ΥΠΕΧΩΔΕ.

Είναι ήδη γνωστό ότι, μετά το «κανόνι» που έριξε η «Ευρωπαϊκή Τεχνική», το τμήμα αυτό της Μαραθώνιας Διαδρομής εκτελείται εσπευσμένα από άλλη εταιρία που έχει δώσει «αρνητική έκπτωση», δηλαδή αυξημένη τιμή σε σχέση με τον προϋπολογισμό. Ενα ακόμη χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελεί το έργο του τραμ, το οποίο, όπως παρατήρησε ο υπουργός Μεταφορών προχωρά με τον ...αραμπά και θα χρειαστούν μέτρα επίσπευσης. Οπως δήλωσε ο υπουργός, θα χρειαστεί να δουλεύουν τρεις βάρδιες, που σημαίνει ανάλογη αύξηση του κόστους. Επίσης, είναι γνωστό ότι μετά τις πλημμύρες στον Κηφισό, και την αναδιαμόρφωση της μελέτης, το τελευταίο τμήμα της κάλυψής του θα στοιχίσει περί τα 40 δισ. δρχ. παραπάνω. Επίσης, αρκετά χρήματα στοίχισε η μελέτη για το στέγαστρο Καλατράβα στον κόμβο του μετρό και του προαστιακού στη διασταύρωση της Αττικής Οδού της Νερατζιώτισσας, το οποίο τελικά ούτε καν θα κατασκευαστεί...

Το πιο σημαντικό, όμως, είναι ότι σε αρκετά από τα έργα αυτά, λόγω καθυστερήσεων και του εσπευσμένου χαρακτήρα εκτέλεσής τους θα χρειαστεί, μετά τους Ολυμπιακούς Αγώνες να γίνουν κατασκευαστικές αλλαγές ή συμπληρώσεις, που θα στοιχίσουν τεράστια κονδύλια στον ελληνικό λαό. Χαρακτηριστικό παράδειγμα «ράβε - ξήλωνε» αποτελεί η λεωφόρος Βάρης - Κορωπίου, η οποία κατασκευάζεται τώρα όπως - όπως χωρίς να περιληφθούν τα έργα αντιπλημμυρικής προστασίας. Επίσης, κατά μήκος της κλειστής λεωφόρου της Μαραθώνιας Διαδρομής οι παράπλευροι οδοί προβλέπεται πλέον να γίνουν - με ό,τι αυτό συνεπάγεται από πλευράς κόστους και ταλαιπωρίας των περιοίκων - μετά τους Ολυμπιακούς...

Και, βέβαια, πολλά ερωτηματικά για το κόστος και τις αποζημιώσεις διάφορων εργολάβων υπάρχουν για το έργο του προαστιακού, ευθύνης υπουργείου Μεταφορών, που ξεκίνησε με τυμπανοκρουσίες να κατασκευαστεί από τον Πειραιά ως τα Σπάτα, ενώ τώρα το μόνο τμήμα που αναμένεται να υλοποιηθεί (κι αυτό κουτσουρεμένο και μάλλον μετά τους Ολυμπιακούς) είναι το τμήμα Μενίδι - Σπάτα...