Ο χριστιανισμός, που στα πρώτα χρόνια της δημιουργίας του είχε και μια μορφή κοινοχτημοσύνης στα μέσα της κατανάλωσης με τις «αγάπες», αργότερα ειδίκεψε και περιόρισε την κοινοχτημοσύνη αυτή μόνο μέσα σε ορισμένες μορφές της «μοναχικής» ζωής, γιατί γρήγορα προσαρμόστηκε στις οικονομικές και κοινωνικοπολιτικές συνθήκες που επικράτησαν, στις συνθήκες δηλαδή της μετάβασης από τη δουλοχτητική προς τη φεουδαρχική οικονομία. Γι' αυτό επρόβαλε όλα τα ιδανικά της ευτυχίας στη μεταθανάτια ζωή, στον παράδεισο, αφήνοντας στη γην ετούτη ανενόχλητη και ευλογώντας την κυριαρχία των οικονομικά ισχυρών, εκείνων που κατέχανε τα μέσα και της παραγωγής και της κατανάλωσης.

Από τα τέλη όμως του δέκατου όγδοου αιώνα, μαζί με τη δημιουργία του εργατικού προλεταριάτου και τις πρώτες απαρχές της ταξικής συνειδητοποίησής του στην Αγγλία και στη Γαλλία, η σοσιαλιστική διανόηση αρχίζει να παίρνει ολοένα πιο συγκεκριμένες μορφές. Πρώτα -πρώτα παρουσιάζεται ο ουτοπικός σοσιαλισμός του Οουεν, του Σαιν Σιμόν, του Φουριέ, του Προυντόν, όταν ακόμη η σοσιαλιστική διανόηση βρίσκεται κάτω από την επίδραση αστικών και μικροαστικών ιδεολογικών ροπών.

Στα μέσα όμως του δέκατου ένατου αιώνα παράλληλα με τα ξάπλωμα και την ένταση της βιομηχανικής παραγωγής, με την αύξηση και το δυνάμωμα του προλεταριάτου, με το μεγάλωμα της αντίθεσής του προς την αστική τάξη, προβαίνει και η ταξική συνειδητοποίηση και φτάνει στην ωριμότητά της με το Μαρξ και τον Ενγκελς.

α) Η διανόηση απάνω στα οικονομικά προβλήματα, μέσα στο πλαίσιο του καπιταλισμού, είχε πάρει την κλασική της μορφή με την ανάπτυξη της οικονομικής επιστήμης στην Αγγλία. Η σοσιαλιστική διανόηση απάνω στα: οικονομικά προβλήματα θεμελιώθηκε με την κλασική κριτική της αστικής πολιτικής οικονομίας, που έκαμεν ο Μαρξ και με τη βαθύτατη και εξαντλητική διερεύνηση της καπιταλιστικής οικονομίας, που έδωκεν ο Μαρξ στο «Κεφάλαιο».

β) Η φιλοσοφική διανόηση απάνω στα κοινωνικά προβλήματα και γενικότερα απάνω στη φιλοσοφική μέθοδο είχε φτάσει στην κλασική της διατύπωση με τη γερμανική ιδεαλιστική φιλοσοφία του Φίχτε, Σέλιγκ και προ πάντων με τη διαλεχτική και τη φιλοσοφία της ιστορίας του Χέγγελ. Η σοσιαλιστική διανόηση απάνω στα ιστορικοκοινωνικά προβλήματα θεμελιώθηκε με τη ριζικότατη κριτική της κλασικής ιδεαλιστικής γερμανικής φιλοσοφίας, που έκαμαν ο Ενγκελς και ο Μαρξ και με την αντιστροφή της διαλεχτικής και το ορθοπόδισμά της μέσα στην αντικειμενική πραγματικότητα του φυσικού και κοινωνικού γίγνεσθαι.

γ) Τα ιδανικά της νέας κοινωνίας είχανε διατυπωθεί από τον ουτοπικό σοσιαλισμό χωρίς σωστή διερεύνηση και κριτική για την υπόσταση της κοινωνίας, για τις κινητήριες δυνάμεις που φέρνουν την αλλαγή της κοινωνικής πραγματικότητας και για τα μέσα, που πρέπει να χρησιμοποιήσει η εργατική τάξη για να καταχτήσει την εξουσία και να δημιουργήσει πραγματικά τη νέα κοινωνία, τη σοσιαλιστική. Ο Μαρξ και ο Ενγκελς διερεύνησαν με απόλυτη οξύνοια και βαθύτητα την υπόσταση της κοινωνίας, ανακάλυψαν τη βασική κινητήρια δύναμη της κοινωνικής αλλαγής, την πάλη των τάξεων, που πηγάζει από την αντίθεση ανάμεσα στις παραγωγικές δυνάμεις και τις παραγωγικές σχέσεις και διακρίβωσαν σωστά τα μέσα και τη στρατηγική και την ταχτική του αγώνα της εργατικής τάξης για να φτάσει στους τελικούς σκοπούς της.

Αύριο το Β' Μέρος