Διφορούμενο και το δεύτερο προσχέδιο της ολλανδικής προεδρίας, με μία ελαφρώς σκληρότερη τάση απέναντι στην Τουρκία, που διέρρευσε χτες και θα συζητηθεί την Τετάρτη σε επίπεδο πρεσβευτών, στις Βρυξέλλες. Μία πρόταση που ελάχιστα διαφέρει από την προηγούμενη, αφού διατηρεί τις παρενθέσεις και τα σκοτεινά σημεία, που ερμηνεύονται κατά το δοκούν, αφήνοντας για ακόμα μία φορά τα φλέγοντα θέματα «στον αέρα».

Συγκεκριμένα στην παράγραφο 19, όπου εκφραζόταν η ελπίδα της ολλανδικής προεδρίας για υπογραφή Πρωτοκόλλου, με το οποίο η Τουρκία θα αποδέχεται τη Συμφωνία της Αγκυρας και θα αναγνωρίζει τελωνειακά (και όχι διπλωματικά), όλες τις χώρες - μέλη της ΕΕ, προστέθηκε και ο αριθμός των 10 νέων κρατών -μελών, που προϋποθέτει θεωρητικά και την Κύπρο...

Σύμφωνα με έγκυρες πηγές της Κυπριακής Δημοκρατίας, η Λευκωσία δεν είναι καθόλου ικανοποιημένη από τις εξελίξεις. Τη δυσαρέσκεια αυτή προτίθεται να εκφράσει στον προεδρεύοντα του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου και πρωθυπουργό της Ολλανδίας, Γ. Π. Μπαλκενέντε, ο πρόεδρος της Κυπριακής Δημοκρατίας, με το αίτημα να αναφέρεται στο Σχέδιο Συμπερασμάτων σαν προϋπόθεση η ομαλοποίηση σχέσεων Τουρκίας με την Κυπριακή Δημοκρατία, αλλά και η δέσμευση της Αγκυρας για επίτευξη λύσης του Κυπριακού.

Οσον αφορά την Ελλάδα, στην παράγραφο 20, επισημαίνεται πως όποια διαφορά εκκρεμεί μεταξύ της Τουρκίας και άλλης χώρας -μέλους, θα παραπέμπεται στο διεθνές δικαστήριο της Χάγης, ενώ η αναφορά για δέσμευση της Τουρκίας σε σχέσεις καλής γειτονίας, μεταβάλλεται σε «σταθερή δέσμευση της Τουρκίας», για σχέσεις καλής γειτονίας.

Παράλληλα στην παράγραφο 17, υπενθυμίζεται ότι με βάση τις μέχρι σήμερα συμφωνίες, δεν πρέπει σε καμία περίπτωση να διαταραχτεί η ικανότητα της ΕΕ, όσον αφορά την απορρόφηση νέων κρατών, με ομαλή πορεία προς την ολοκλήρωση.

Οπως επισημαίνεται στην παράγραφο 18 του νέου προσχεδίου της ολλανδικής Προεδρίας, η Τουρκία θα παρακολουθείται στενά από την Επιτροπή με τακτικές υποβολές εκθέσεων, εάν υπάρχει ανησυχία, όσον αφορά την πορεία της πολιτικής της μεταρρύθμισης, στην εφαρμογή των αρχών για σεβασμό των ελευθεριών και το σεβασμό των ανθρωπίνων δικαιωμάτων.

Σύμφωνα με τη δεύτερη πρόταση Σχεδίου Συμπερασμάτων, σε περίπτωση πρότασης της Επιτροπής ή των κρατών - μελών (και όχι τουλάχιστον του 1/3 των κρατών - μελών), θα εξετάζεται η αναστολή των ενταξιακών διαπραγματεύσεων οποιασδήποτε χώρας - μέλους θεωρείται ότι παραβαίνει τους όρους της δημοκρατίας, των ελευθεριών και των θεμελιωδών ανθρωπίνων δικαιωμάτων.

Μία πρόταση που αφήνει ίσα περιθώρια ερμηνείας σύμφωνα με τα εκάστοτε συμφέροντα της ΕΕ και εκβιασμού είτε της Τουρκίας, είτε της Κύπρου...

Στο μεταξύ ο Ελληνας πρωθυπουργός, Κ. Καραμανλής, υποδέχεται σήμερα τον Ολλανδό ομόλογό του και προεδρεύοντα του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, Γιαν Πίτερ Μπαλκενέντε, από τον οποίο θα πληροφορηθεί, εκτός όλων των άλλων, και το έντονο αμερικανικό ενδιαφέρον, το οποίο εκδηλώνεται πιεστικά επί της ΕΕ, προκειμένου να εξασφαλιστεί συγκεκριμένη ημερομηνία για την έναρξη διαπραγματεύσεων ένταξης της Τουρκίας στην ΕΕ χωρίς όρους και προϋποθέσεις.

Η Αγκυρα δημοσίως, πάντως, δέχεται αντιφατικά μηνύματα από τους Ευρωπαίους αξιωματούχους. Ο επικεφαλής της Μεικτής Κοινοβουλευτικής Επιτροπής Τουρκίας - ΕΕ, Joost Lagendijk, προειδοποιεί την Τουρκία ότι με την έναρξη των διαπραγματεύσεων «θα αναγκαστεί να αναγνωρίσει de facto την Κυπριακή Δημοκρατία». «Εάν η Τουρκία επιθυμεί να ξεκινήσει τις διαπραγματεύσεις - και νομίζω ότι το επιθυμεί - το αυτό επιθυμεί και η ΕΕ. Δε χρειάζεται να κάνει κάτι ιδιαίτερο. Αναγνωρίζει αυτομάτως την πλευρά με την οποία διαπραγματεύεται, διότι οι 25 χώρες με τις οποίες διαπραγματεύεστε είναι μία ενιαία οντότητα», είπε κ. ο Lagendijk στην Αγκυρα. «Θα ήταν καλό, η Τουρκία να δώσει την απαραίτητη προσοχή στην αναγνώριση της Κύπρου από πριν, διότι η έναρξη των διαπραγματεύσεων συνεπάγεται τη σιωπηλή αναγνώριση», κατέληξε ο Joost Lagendijk.

Την ίδια στιγμή, ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, Χοσέ Μπορέλ, δήλωνε κατά τη διάρκεια επίσκεψής του στην Κωνσταντινούπολη ότι το σχέδιο της απόφασης που θα πάρει το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο για την Τουρκία στις 14 Δεκέμβρη, δε θα περιλαμβάνει κανένα νέο όρο για αναγνώριση και δε θα περιλαμβάνει την αναγνώριση της Κυπριακής Δημοκρατίας ως προϋπόθεση για την έναρξη των διαπραγματεύσεων. Πάντως, ο Χ. Μπορέλ τόνισε ότι «τα μέρη που θα καθίσουν για να διαπραγματευτούν θα πρέπει να αναγνωρίσουν το ένα το άλλο». Ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου συμπλήρωσε ακόμα ότι το σχέδιο της απόφασης δεν προβλέπει εναλλακτικούς στόχους και ότι ο μόνος του στόχος είναι η πλήρης ένταξη της Τουρκίας. Ο Χ. Μπορέλ έκανε τις παρατηρήσεις αυτές λίγο πριν από την αναχώρησή του από το αεροδρόμιο της Κωνσταντινούπολης.

Η Κύπρος πρέπει να απαιτήσει αναγνώριση της Κυπριακής Δημοκρατίας και αποχώρηση του τουρκικού κατοχικού στρατού από το έδαφός της το συντομότερο δυνατό, δήλωσε ο υπουργός Αμυνας Κυριάκος Μαυρονικόλας. Σχολιάζοντας, επίσης, τις συνεχιζόμενες προκλήσεις της Τουρκίας στα Ιμια και στο Αιγαίο, ο κύριος Μαυρονικόλας, τις χαρακτήρισε «αναμενόμενες». Η Τουρκία, πρόσθεσε, πρέπει να αντιληφθεί ότι οι προκλήσεις αυτές δε γίνονται αποδεκτές από την Ευρωπαϊκή Ενωση.

Ο επίτιμος πρόεδρος της ΕΔΕΚ Βάσος Λυσσαρίδης, με ανοιχτή επιστολή στον πρωθυπουργό της Ολλανδίας Γιαν Πέτερ Μπαλκενέντε τονίζει ότι η Κύπρος δεν έχει άλλη επιλογή από την προβολή του «βέτο», στην περίπτωση που η Τουρκία εξακολουθεί να μην αναγνωρίζει την Κυπριακή Δημοκρατία. Η Κύπρος, διαβεβαιώνει, ευνοεί την ευρωπαϊκή πορεία της Τουρκίας, ο εξευρωπαϊσμός της οποίας θα είναι προς όφελος τόσο του τουρκικού όσο και του κυπριακού λαού.

Ωστόσο, προσθέτει ο Βάσος Λυσσαρίδης, ο καθορισμός ημερομηνίας ενταξιακών διαπραγματεύσεων με την Τουρκία και ταυτόχρονα η άρνησή της να αναγνωρίσει την Κυπριακή Δημοκρατία, μια χώρα - μέλος της Ευρωπαϊκής Ενωσης, είναι έννοιες που συνιστούν θέατρο του παραλόγου. Ενταξη και κατοχή, τονίζει, είναι έννοιες ασυμβίβαστες.

Ο Βάσος Λυσσαρίδης καλεί με την επιστολή του τον Ολλανδό πρωθυπουργό όπως η ίδια η Ευρώπη περιφρουρήσει την αξιοπρέπειά της, καθώς ενταξιακή πορεία και περιφρόνηση ρητών αποφάσεων των Ευρωπαϊκών Δικαστηρίων είναι έννοιες ασυμβίβαστες.

Υπέρ της άσκησης «βέτο», αν η Τουρκία δεν αναγνωρίσει την Κυπριακή Δημοκρατία, τάχθηκε ο πρόεδρος της ΕΔΕΚ Γιαννάκης Ομήρου. Ο πρόεδρος της ΕΔΕΚ τάχθηκε επίσης υπέρ του καθορισμού οδικού χάρτη, που θα καθορίζει συγκεκριμένες υποχρεώσεις για την Τουρκία σε ό,τι αφορά την αποχώρηση στρατευμάτων και εποίκων, και το σεβασμό των ανθρωπίνων δικαιωμάτων.

Ο πρόεδρος του ΑΔΗΚ Ντίνος Μιχαηλίδης τόνισε ότι η Τουρκία πρέπει να αναγνωρίσει άνευ όρων και απερίφραστα την Κυπριακή Δημοκρατία, πριν από τη Σύνοδο Κορυφής της 17ης Δεκεμβρίου.

Ο κ. Μιχαηλίδης πρόσθεσε ότι η Τουρκία πρέπει επίσης να δεσμευτεί επίσημα για κατεπείγουσα απομάκρυνση των κατοχικών στρατευμάτων και της συντριπτικής πλειοψηφίας των εποίκων και να συμπράξει ενεργά στην αποτροπή της περαιτέρω λεηλασίας των ελληνοκυπριακών περιουσιών στα Κατεχόμενα. Μιλώντας σε συνέντευξη Τύπου, ο κ. Μιχαηλίδης, τόνισε ότι από τώρα και κατά τρόπο σαφή και απερίφραστο η κυπριακή κυβέρνηση πρέπει να ανακοινώσει την απόφασή της για άσκηση «βέτο», εκτός και αν τα σημεία αυτά ρυθμιστούν πριν από τη 17η Δεκέμβρη.

Ο τέως πρέσβης της Ελλάδας στην Κύπρο, πρέσβης επί τιμή, Μιχάλης Δούντας υποστηρίζει ότι εάν η Τουρκία δεν ικανοποιήσει τουλάχιστον το βασικό όρο της εκ μέρους της αναγνώρισης της Κυριακής Κυπριακής Δημοκρατίας, δε θα ήταν συνετό να μην ασκηθεί «βέτο».

Σε συνέντευξή του στη «Σημερινή», ο κ. Δούντας αναφέρει ότι αν αρχίσουν οι διαπραγματεύσεις κάτω από τέτοιες προϋποθέσεις, θα αποδυναμωθούν σταδιακώς οι ελληνοκυπριακές και οι ελλαδικές αξιώσεις, ενώ θα «ευρωκατοχυρωθούν» οι τουρκικές θέσεις.

Ως προς τις αναμενόμενες επιπτώσεις, ο κ. Δούντας παραθέτει τις «συνήθεις εντάσεις, πιέσεις, απειλές, ίσως κάποιες οικονομικές επιπτώσεις». Προσθέτει, όμως, ότι θα ξεπεραστούν, όπως ξεπεράστηκαν οι αρνητικές αντιδράσεις μετά την απόρριψη του Σχεδίου Ανάν, αν και ίσως πιο δύσκολα. «Η Κύπρος όμως θα είναι κυρίαρχη Δημοκρατία μέλος της ΕΕ, των ΗΕ και άλλων. Θα διαπραγματεύεται από ισχυρότερη θέση. Και βεβαίως θα ισχύει πάντα η δυνατότητα να επανελκύσει το κυπριακό κράτος, υπό τη σκέπη της Δημοκρατίας και του δικαιικού της συστήματος την αποσχισθείσα κοινότητα. Ωστε, επιτέλους, να επιτευχθεί η ποθητή επανένωση», πρόσθεσε ο κ. Δούντας.