ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ | ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ

ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ

Το σύνδρομο της Φέτας

Του Γ. Χ. ΧΟΥΡΜΟΥΖΙΑΔΗ

H απόφαση είναι πλέον αμετάκλητη και λέει πως η Ελλάδα δεν έχει το προνόμιο να παράγει το γνωστό άσπρο τυρί, που, δεν ξέρω για ποιο λόγο, αλλά οι παππούδες μας και ίσως και οι δικοί τους παππούδες το είχαν βαφτίσει, και έτσι το φώναζαν, "Φέτα". Γιατί; Ποτέ δεν αναρωτήθηκα. Αντίθετα, το δέχτηκα με πολλή συμπάθεια, όπως εξάλλου, όλοι οι Ελληνες. Και κάθε φορά που το χρησιμοποιούσα ή που άκουγα να το χρησιμοποιούν άλλοι, είχα την εντύπωση πως μέσα στη γλώσσα μου ή μέσα στ' αυτιά μου ανεβοκατέβαινε ένα πικάντικο κοριτσίστικο όνομα, όμοιο μ' εκείνα που πηγαινοέρχονταν στις παλιές γειτονιές κάτω από μακριές πλεξίδες μαύρων μαλλιών, ανάμεσα σε κόκκινα μάγουλα, δίπλα σε γοβάκια από λουστρίνι και μπροστά σε ανθισμένα μπαλκόνια, όπου αυτοσχέδιοι κανταδόροι τραγουδούσαν την "Ξανθούλα" του Σολωμού.

Η φέτα, λέει η ευρωπαϊκή απόφαση, δεν είναι αποκλειστικά ελληνικό προϊόν. Κι αυτό σημαίνει πως μπορούνε και οι Δανοί, οι Γερμανοί, οι Γάλλοι και οι Ιταλοί να παράγουν κι αυτοί τη δική τους "φέτα". Αρκεί να είναι άσπρη. Μα φυσικά, σκέφτηκα, και θα είναι άσπρη κι όπως θα τη βλέπεις μέσα στις ξιπασμένες βιτρίνες των σούπερ μάρκετ θα μοιάζει πολύ με τη δική μας.

Eχουνε πείρα σε τέτοια πράγματα οι κτηνοτρόφοι της Ευρώπης και διαθέτουν μοντέρνες τεχνολογίες. Σίγουρα, λοιπόν, πολύ σύντομα θα γεμίσουν την αγορά με τη δική τους "φέτα". Και πάρα πολλοί από τους δικούς μας θα τη βρίσκουν και πιο νόστιμη. Μπορεί να είναι και πιο φτηνή, ίσως να είναι και πιπεράτη και να μας έρχεται μέσα σε βαρέλια καμωμένα από καστανιά. Ισως και πολύ σύντομα να 'ρθει από πίσω της και η μυτζήθρα και το τουλουμοτύρι και το ανθότυρο. Μπορεί ακόμα να δούμε τα Γερμανάκια και τα Γαλλάκια, τα Ιταλάκια ή τα Δανάκια (;) να τρώνε στα παιδικά τους πάρκα ψωμοτύρι και στις μπιραρίες του Μονάχου να σερβίρουν μαζί με τη μαύρη μπίρα και γαλοτύρι. Μέχρις εκεί όμως. Η ευρωπαϊκή "φέτα" Δε θα είναι τίποτε παραπάνω από ένα γαλακτοκομικό προϊόν. Η δική μας όμως η φέτα είναι δεμένη με το πασχαλιάτικο τραπέζι, με το τσίπουρο, με τις λαχταριστές τυρόπιτες της Θεσσαλίας, της Δυτικής Μακεδονίας, με τα τυράδικα του Μετσόβου, με τα σκοπελίτικα τυρόψωμα, με τον Παρνασσό, την Αράχωβα, τα Ζαγοροχώρια. Η δική μας η φέτα δεν είναι απλώς ένα άσπρο τυρί, είναι ένα κομμάτι του λαϊκού μας πολιτισμού. Κι αυτό είναι που με πίκρανε και με φόβισε με την ευρωπαϊκή απόφαση, αυτό που κρύβεται πίσω από τον οικονομικό χαρακτήρα της απόφασης: η δύναμη που έχουν οι δυνατοί και οι πλούσιοι της ΕΕ να απαγορεύουν, όποτε το θέλουν αυτοί, τους αδύνατους και τους φτωχούς να κατοχυρώνουν αυτοί το δικαίωμά τους να παράγουν πολιτισμό.

Δε στέκομαι, δηλαδή, στην επιφάνεια της απόφασης. Και δεν περιορίζω τις εντυπώσεις μου στον πάγκο της αγοράς. Αυτόν τον βαρέθηκα. Ερχονται ώρες που βλέπω εφιάλτες. Βλέπω τον εαυτό μου πάνω στον πάγκο της αγοράς κομμένο μικρά κομματάκια. Βλέπω να με πουλάνε, να με παζαρεύουν, να ανεβάζουν ή να κατεβάζουν την "τιμή" μου ανάλογα με το δικό τους συμφέρον. Δεν περιορίζομαι, λοιπόν, εκεί. Βλέπω, με αφορμή την απόφαση για τη φέτα, την απειλή της κουλτούρας μου. Βλέπω το τέλος μιας εποχής που οι λαοί της Ευρώπης ονόμαζαν τον κόσμο με τα δικά τους ονόματα. Χρωμάτιζαν τις αυλές τους με τα χρώματα που ήθελαν αυτοί. Τραγουδούσαν τα δικά τους τραγούδια, άκουγαν τις δικές τους μουσικές. Πίσω από την απόφαση για τη φέτα δεν κρύβονται για μένα οι "τρελές" αγελάδες ούτε τα βόδια της Βαυαρίας, κρύβονται οι κλαγγές των όπλων και οι βρυχηθμοί του ΕΥΡΩ. Κρύβεται αυτή η εφιαλτική προοπτική του τέλους. Ενός απόλυτου τέλους.

Δε στέκομαι στην επιφάνεια της απόφασης. Και δεν περιορίζω τις εντυπώσεις μου στον πάγκο της αγοράς. Αυτόν τον βαρέθηκα. Ερχονται ώρες που βλέπω εφιάλτες. Βλέπω τον εαυτό μου κομμένο μικρά κομματάκια. Βλέπω να με πουλάνε, να με παζαρεύουν, να ανεβάζουν ή να κατεβάζουν την "τιμή" μου ανάλογα με το δικό τους συμφέρον. Δεν περιορίζομαι, λοιπόν, εκεί. Βλέπω με αφορμή την απόφαση για τη "φέτα" την απειλή της κουλτούρας μου. Βλέπω το τέλος μιας εποχής που οι λαοί της Ευρώπης ονόμαζαν τον κόσμο με τα δικά τους ονόματα

Ατζέντα εκδηλώσεων

Τέχνη και Αντίσταση

Την Τρίτη (23/3) στις 6.30μμ, στην αίθουσα της Αρχαιολογικής Εταιρείας (Πανεπιστημίου 22), σε μια μεγάλη εκδήλωση θα παρουσιαστεί το βιβλίο του Ευάγγελου Μαχαίρα "Η τέχνη στην Αντίσταση" (εκδόσεις Καστανιώτη). Για το βιβλίο θα μιλήσουν οι: Αγγελος Δεληβοριάς, Κώστας Νίτσος, Νικηφόρος Ρώτας, Ηλίας Σιμόπουλος.Θα απαγγείλουν οι ηθοποιοί: Κώστας Καζάκος, Λυκούργος Καλλέργης, Αλέκα Παϊζη, Αιμιλία Υψηλάντη.Στο βιβλίο καταγράφεται με ονομαστικές και εργογραφικές αναφορές το μέγα πλήθος και το μέγα πάθος του πολιτιστικού θαύματος που γέννησε και ενέπνευσε η Εθνική Αντίσταση, για να πυρακτωθεί με τη σειρά της από αυτό και να θαυματουργήσει. Το βιβλίο του Ευαγ. Μαχαίρα "Η τέχνη στην Αντίσταση" είναι "καρπός" μιας τεράστιας έρευνας και συλλογής στοιχείων για τους τομείς: Ποίηση, πεζογραφία, θέατρο, μουσική, τραγούδι, ζωγραφική, φωτογραφία.

Η "γλώσσα" των λουλουδιών

Ενα από τα πιο σημαντικά έργα του παγκόσμιου ρεπερτορίου, και ίσως το εκλεκτό της καρδιάς του συγγραφέα, η "Δόνια Ροζίτα" του Φεντερίκο Γκαρθία Λόρκα,παρουσιάζεται, στη Νέα Σκηνή του Εθνικού Θεάτρου,σε μετάφραση Δημήτρη Καλοκύρη,διασκευή και σκηνοθεσία Νικαίτης Κοντούρη και σκηνικά - κοστούμια Γιώργου Πάτσα.Τους ρόλους ερμηνεύουν: Μαρία Κατσιαδάκη, Μιράντα Ζαφειροπούλου, Μπέττυ Βαλάση, Κώστας Τριανταφυλλόπουλος, Πέπη Μεταλλείδου κ. ά.

Ο Λόρκα πρωτοσχεδίασε το έργο το 1924, με αφορμή την ιστορία ενός ιδιότροπου τριαντάφυλλου, το οποίο ανθεί, αλλάζει χρώμα και φυλλορροεί μέσα σε μια μέρα. Η εφήμερη ανθοφορία του τριαντάφυλλου αποτέλεσε τον πυρήνα του έργου, το οποίο έγραψε στην τελική του μορφή το 1935, με τίτλο "Δόνια Ροζίτα, η ανύπαντρη" ή "Η γλώσσα των λουλουδιών".Η Ροζίτα, σαν την ψυχή του λουλουδιού, αφιερώνεται στην καλλιέργεια ενός σκληρού και άγονου έρωτα, που την οδηγεί σε οδυνηρή μοναξιά και στον ολοκληρωτικό μαρασμό.

Η έναρξη της παράστασης τοποθετείται λίγο πριν την έξοδο των τριών γυναικών (θείας, παραμάνας, Ροζίτας), από το σπίτι στο οποίο έζησαν όλη τους τη ζωή. "Εκεί - σημειώνει η Νικαίτη Κοντούρη - όπου ο "χρόνος ο Παρών και ο χρόνος ο Παρελθών, συναντιούνται με τον Μέλλοντα χρόνο", σ' αυτή την οριακή στιγμή ο σκηνικός χρόνος διαστέλλεται και η Ροζίτα ξετυλίγει το νήμα της ιστορίας της από την αρχή και ξανά προς την τελική έξοδο".

"Ανοιξιάτικα μηνύματα"

Εργα γλυπτικής, λιθογραφίες και χρηστικά αντικείμενα τέχνης περιλαμβάνει η έκθεση που εγκαινιάζεται αύριο (7.30μμ) στην αίθουσα ΠΕΡΙ ΤΕΧΝΩΝ (Ρίζου και Νικαίας 10, πλ. Βικτωρίας). Τίτλος της ενδιαφέρουσας αυτής εικαστικής παρουσίασης "Ανοιξιάτικα μηνύματα".Πρόκειται για μία ξεχωριστή έκθεση, στην οποία συμμετέχουν με έργα τους σειρά σημαντικών καλλιτεχνών μας. Συγκεκριμένα από το χώρο της γλυπτικής, θα εκτεθεί μία μεγάλη συλλογή γλυπτών από ορείχαλκο, τερακότα, αλουμίνιο, σίδηρο και μάρμαρο. Εργα των: Γαβαλά, Γεωργιάδη, Δικέφαλου, Ζιρώ, Ζυγομάλα, Παπαγιάννη, Παπαστεργίου, Παρμακέλη, Σταματόπουλου.Επίσης, θα εκτεθούν λιθογραφίες μικρών, μεσαίων και μεγάλων διαστάσεων, δημιουργίες των: Αγγελίδου, Βαρλάμου, Γκαλτέμη, Γρηγοριάδη, Γουλάκου, Δρούτσα, Ευθυμιάδη, Ζαμπούρα, Ζουμπουλάκη, Κανά, Κληρονόμου, Κούκου, Κουρσάρη, Λεβεντάκου, Μακρή, Μακρίδη, Μαρούδα, Μελά, Μιχαηλίδη, Μπότσογλου, Πατρασκίδη, Πουλημένου, Πρέκα, Ραζή, Σκουλάκη, Σπηλιόπουλου, Στεφάνου, Τάγκαλου, Τσάκαλη.Στον ίδιο χώρο θα εκτεθούν χρηστικά έργα τέχνης και αντικείμενα με υπογραφή. Η έκθεση θα διαρκέσει μέχρι τις 30 του Απρίλη.

"Απρίλης", λιθογραφία, έργο του Γιώργη Βαρλάμου